ကမ္ဘာ့ဖြစ်ရပ်အကဲခတ်

▪ “အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် မိန်းကလေးသုံးပုံတစ်ပုံခန့်သည် အသက် ၂၀ မရောက်မီ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ကြသည်။”—အမေရိကန် ရောဂါထိန်းချုပ်ရေးနှင့် တားဆီးရေးဌာန။

▪ “အိမ်တွင်းအကြမ်းဖက်မှု၏ သားကောင်များ” ဖြစ်နေသော အမေရိကန်အမျိုးသား ၄၂၀ ကို လေ့လာကြည့်သောအခါ “၁၀ ဦးလျှင် သုံးဦးခန့်သည် ရိုက်နှက်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားနည်းဖြင့် နှိပ်စက်ကလူပြုခြင်း ခံနေရသည်” ကို တွေ့ ရှိရသည်။ —AMERICAN JOURNAL OF PREVENTIVE MEDICINE.

ဘာသာစကားများစွာ သင်ယူနိုင်သလော

ကလေးများကို ဘာသာခြားစကားသင်ပေးခြင်းသည် ၎င်းတို့၏မိခင်ဘာသာစကားပြောဆိုနိုင်စွမ်းကို ထိခိုက်စေမည်ဟု မိဘများစွာက စိုးရိမ်နေကြသည်။ သို့သော် ထိုသို့မဟုတ်ကြောင်း ကနေဒါနိုင်ငံ၊ တိုရွန်တိုမြို့မှ နဗ်ကြောသိပ္ပံပညာရှင် လော်ရာအဲန် ပက်တီးအိုး ဦးဆောင်သည့် သုတေသနအဖွဲ့က ဆို၏။ “မွေးရာပါအာရုံကြောတစ်သျှူးဟာ . . . ဘာသာစကားသင်ယူဖို့ အသင့်ဖြစ်နေပြီး ဘာသာစကားအမျိုးမျိုးကို သင်ယူနိုင်စွမ်းရှိတယ်” ဟုပက်တီးအိုးက ဆို၏။ ကျောင်းတွင် ဘာသာစကားနှစ်မျိုးပြောတတ်သော ကလေးများသည် ဘာသာစကားတစ်မျိုးတည်းသာပြောတတ်သော ကလေးများထက် ပိုတော်လေ့ရှိသည်။ မိမိတို့၏ကလေးများကို ဘာသာစကားနှစ်မျိုးပြောခြင်းမှရရှိသော အကျိုးကျေးဇူးများ ခံစားရစေလိုလျှင် “မိဘများကိုယ်တိုင် အခြားဘာသာစကားသင်ပေးရန် စီစဉ်ပေးရမည်” ဟု တိုရွန်တိုစတားသတင်းစာတွင် ဆိုထားသည်။

ညစ်ညမ်းရုပ်ပုံစာပေက ကလေးများကို စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေ

ဘေးဖြစ်စေသည်အထိ ညစ်ညမ်းသော၊ အကြမ်းဖက်သော အင်တာနက် ဗီဒီယိုများကို ကြည့်သည့် ကလေးများ၏အသက်အရွယ်သည် ငယ်သည်ထက်ငယ်လာသည်။ ဂျာမန်ဘာသာဗေဒပညာရှင်များအဖွဲ့၏ ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ ဟန်းဇ်ပီတာ မေဒင်ဂျာ၏အဆိုအရ အသက် ၁၂ နှင့်အထက် ယောက်ျားလေးများသည် အလွန်အကျွံ အကြမ်းဖက်သည့် ပြကွက်များ သို့မဟုတ် အလွန်ယုတ်ညံ့သည့် ညစ်ညမ်းရုပ်ပုံစာပေများ တင်ဆက်ထားသော ဝက်ဘ်ဆိုက်များကို မည်သည့်နေရာတွင် မည်သို့ရှာရမည်ကို အများအားဖြင့် သိကြသည်။ ကလေးများသည် ယင်းတို့ကိုကြည့်နေစဉ် အပြင်ပန်းအရ ဘာမျှမဖြစ်၊ မည်သို့မျှမထိခိုက်ဟန်ရှိသော်လည်း စိတ်ထဲ၌မူ ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်မှုနှင့် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်နေသည်။ မိမိတို့ကလေး၏ စိတ်ထဲနှင့် ကွန်ပျူတာထဲတွင် အဘယ်အရာရှိကြောင်း စိတ်ဝင်စားကြရန် မေဒင်ဂျာက မိဘများကို တိုက်တွန်းသည်။

ကွာရှင်းရန်စီစဉ်ခြင်း

လက်မထပ်မီပြုလုပ်သော သဘောတူစာချုပ်ကို လက်မှတ်ထိုးသည့် ဩစတြေးလျနိုင်ငံသားအရေအတွက် များသည်ထက်များလာသည်ဟု ဆစ်ဒနီ ဆန်းဒေးတယ်လီဂရပ် သတင်းစာကဆို၏။ ထိုသဘောတူစာချုပ်တွင် သတ်မှတ်ထားသော လူနေမှုဘ၀ပုံစံကို မိမိတို့၏လက်တွဲဖော်ပြည့်မီရန် တောင်းဆိုချက်များပါရှိသည်။ ၎င်းတို့ကွာရှင်းခဲ့သော် ပိုင်ဆိုင်ရာများကို မည်သို့မည်ပုံ ခွဲဝေယူရမည်ကိုလည်း ဖော်ပြထားသည်။ ယခုအခါ သဘောတူစာချုပ်များတွင် အိမ်ထောင်ရေးတည်မြဲဖို့ လိုက်နာရမည့် အချက်အလက်များကို ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။ အပိုဒ်ငယ်များတွင် အချက်အပြုတ်၊ သန့်ရှင်းရေး၊ ယာဉ်မောင်းခြင်းတို့ကို မည်သူပြုလုပ်မည်၊ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်ထားမည်မထားမည်၊ လက်တွဲဖော်သည် အများဆုံးကိုယ်အလေးချိန် မည်မျှရှိရမည်၊ မည်သူ ခွေးကျောင်းမည်၊ မည်သူအမှိုက်ပစ်မည် စသည်ဖြင့် ပါနိုင်သည်။ လူတို့သည် “သူတို့ရဲ့ဆက်ဆံရေး ရေရှည်တည်တံ့ဖို့ သိပ်မမျှော်လင့်တော့ဘူး” ဟုရှေ့နေ ခရစ္စတင်း ဂျက်ဖရက်စ်က ကောက်ချက်ချသည်။

ချစ်ခင်စုံမက်မှုပြဖို့ အနိုင်နိုင်ကြိုးစားနေရသော မိဘများ

“သားသမီးများကို မိသားစုချစ်ခင်စုံမက်မှုမပြတတ်သောကြောင့် ကလေးများကို မည်သို့ဆက်ဆံရမည်နှင့်ပတ်သက်၍ လမ်းညွှန်ချက်လိုအပ်သောမိဘများ တိုးများလာနေသည်” ဟုပိုလန်မဂ္ဂဇင်း နယူးစ်ဝိခ် ပိုလ်စကာ ကဆို၏။ ကလေးများကို ပွေ့ဖက်ခြင်း၊ သူတို့နှင့်အတူ ဆော့ကစားခြင်းနှင့် သူတို့ကို သီချင်းဆိုပြခြင်းကဲ့သို့သော အခြေခံအချက်များကို မိဘများအား သင်ပေးဖို့လိုသည်။ ဤလုပ်ဆောင်မှုများသည် ကလေးများ ဟန်ချက်ညီညီ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးရန်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သည်။ သို့သော် “ပိုလန်မိသားစုများတွင် သားသမီးများနှင့်အတူ မိဘများ အချိန်သုံးလေ့ရှိသည့်ပုံစံများတွင် တီဗွီကြည့်ခြင်းနှင့် ဈေးဝယ်ထွက်ခြင်းတို့သည် နံပါတ်တစ်နေရာယူထားသည်” ဟုသုတေသနပြုချက်က ဖော်ပြ၏။ ကလေးများနှင့်အတူ ဆော့ကစားခြင်းက နံပါတ်ခြောက်နေရာတွင်ရှိသည်။