ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​များ နှင့်​ပတ်သက်​၍ အမှန်တရား​ကား​အဘယ်နည်း

လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်​က ဘက်​ဒို​ဝင်​သိုးထိန်း​တစ်ဦး​သည် လိုဏ်ဂူ​တစ်ခု​အတွင်း ကျောက်ခဲ​တစ်လုံး​ကို ပစ်​မိ​လိုက်ခြင်း​ဖြင့် နှစ်​ဆယ်ရာစု​၌ အကြီးမားဆုံး​သော ရှေးဟောင်း​သုတေသန​တွေ့ ရှိ​ချက်​တစ်ခု​ဟု အချို့​သူတို့​ခေါ်ဆို​ခဲ့​ရာ​ကို ဖြစ်စေ​ခဲ့​သည်။ ကျောက်ခဲ​သည် မြေထည်​အိုး​တစ်လုံး​ကို​ထိမှန်​၍ ကွဲ​သွား​သံ​ကို ထို​ဘက်​ဒို​ဝင်​ကြား​လိုက်​၏။ သွားရောက်​စူးစမ်း​လိုက်​ရာ ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​များ​အဖြစ် လူသိ​များ​လာ​ခဲ့​ကြသော ပထမ​ဆုံး​ကျမ်းလိပ်​ကို သူ​တွေ့ ရှိခဲ့​သည်။

ဤ​ကျမ်းလိပ်​များသည် ကျမ်း​ပညာ​သင်ကြား​သူ​အသိုင်းအဝိုင်း​များနှင့် လူထု​ဆက်သွယ်ရေး နှစ်ရပ်​စ​လုံး​တို့​တွင် အဓိက​အာရုံစိုက်​ရာ​နှင့် အချေအတင်​ငြင်းခုံ​မှု​တစ်ရပ်​ဖြစ်စေ​ခဲ့​သည်။ လူထု​တွင် ရှုပ်ထွေးမှု​နှင့် တလွဲ​သတင်း​ထွက်​မှု အမြောက်အမြား​ရှိလာ​သည်၊ အဆိုပါ​ကျမ်းလိပ်​များ​က ခရစ်ယာန်​များနှင့် ဂျူး​တို့၏​ယုံကြည်ချက်ကို​ပါ အခြေ​ပျက်​စေ​မည့်​အချက်များ ဖော်ထုတ်​မည်​ကို​စိုးရိမ်​ကာ ကွယ်ဝှက်​ထား​ရန်​အားထုတ်မှု​ကြီး​တစ်ရပ်​ပြု​ကြောင်း ကော​လာ​ဟ​လ​သတင်း​များ ပျံ့နှံ့​လျက်​ရှိခဲ့​သည်။ သို့သော် ဤ​စာလိပ်​များနှင့်​ပတ်သက်​၍ စစ်မှန်​သည့်​အရေးပါမှု​ကား အဘယ်နည်း။ နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်​ကုန်လွန်​ပြီး​နောက်​တွင် အဆိုပါ​အချက်များ​ကို သိလာ​နိုင်​ကြပြီ​လော။

ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​များ​ကား အဘယ်နည်း

ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​များသည် ဂျူး​တို့၏​ရှေးစာမူ​များ​ဖြစ်​ပြီး ယင်း​တို့​မှ​အများစုမှာ ဟေဗြဲ​ဘာသာ​စကား​ဖြင့်​ရေးသား​ထား​၍ အချို့​တို့ကို အာရမိတ်​နှင့် အနည်းငယ်​ကို ဂရိ​ဖြင့်​ရေးသား​ထား​သည်။ ထို​ကျမ်းလိပ်​အများစု​နှင့် အပိုင်းအစ​များသည် သက်တမ်း ၂,၀၀၀ ကျော်​၍ ယေရှု​မမွေးဖွား​မီ​အချိန်​က​ဖြစ်၏။ ဘက်​ဒို​ဝင်​တို့​ထံ​မှ​ရရှိခဲ့​သော ဦးဆုံး​ကျမ်းလိပ်​များ​တွင် ယိုယွင်း​ပျက်စီးမှု​အတိုင်းအတာ​အမျိုးမျိုး​ရှိသည့် ရှည်လျားသော​စာမူ ခု​နစ်​ခု​ပါရှိ​သည်။ လိုဏ်ဂူ​များ​ကို ထပ်၍​ရှာဖွေခဲ့​ကြ​ရာ အခြား​ကျမ်းလိပ်​များနှင့် ထောင်နှင့်ချီ​သော ကျမ်းလိပ်​အပိုင်းအစ​များ​ကို တွေ့ရှိ​ခဲ့​ကြ​သေး​သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်​နှင့် ၁၉၅၆ ခုနှစ်​စပ်ကြား​တွင် ပင်လယ်သေ​အနီး ကွ​မ္မ​ရန်​ဒေသ​အနား​၌ ကျမ်းလိပ်​များ​ရှိသော​လိုဏ်ဂူ​စုစုပေါင်း ၁၁ ခု​ကို​တွေ့ရှိ​ခဲ့​ကြ​၏။

 ကျမ်းလိပ်​များနှင့် အပိုင်းအစ​အားလုံး​တို့ကို​ရွေးထုတ်​လိုက်​ရာ စာမူ​ပေါင်း ၈၀၀ ခန့်​ရေတွက်​၍​ရလေ​သည်။ လေး​ပုံ​တစ်​ပုံ​ခန့် သို့​မဟုတ် စာမူ​ပေါင်း ၂၀၀ ကျော်​သာ​လျှင် ဟေဗြဲ​ကျမ်းစာ​စောင်​အပိုင်း​များ​မှ ကူးရေး​ထားခြင်း​ဖြစ်သည်။ နောက်ထပ်​စာမူ​များ​မှာ အပေါ​ခရစ္စ​ဖာ​နှင့် စ​ယူ​ဒီ​ပီ​ဂ​ရာ​ဖာ​ဖြစ်သည့် သမ္မာကျမ်းစာ​ဝင်​မဟုတ်သော ရှေးခေတ်​ဂျူး​စာပေ​များ​ကို ကိုယ်စား​ပြု​သည်။ *

ကျမ်း​ပညာရှင်​များ​ကို စိတ်​လှုပ်ရှားမှု​အဖြစ်​စေ​ခဲ့​ဆုံး ကျမ်းလိပ်​အချို့​မှာ ယခင်​က​မသိ​ရှိခဲ့​ကြသော​စာပေ​များ​ဖြစ်၏။ ယင်း​တို့​တွင် ဂျူး​ပညတ်​ဆိုင်ရာ​ကိစ္စရပ်​များ​ကို အနက်​ပြန်ဆို​ထားခြင်း​များ၊ ကွ​မ္မ​ရန်​တွင်​နေထိုင်ကြ​သော ဂိုဏ်းဝင်​တို့အတွက် သီးခြား​စည်းမျဉ်း​များ၊ ဝတ်ပြုမှု​ကဗျာ​များနှင့် ဆုတောင်းချက်​များ​အပြင် သမ္မာကျမ်းစာ​ပရောဖက်ပြုချက်​နှင့် နောက်ဆုံး​ကာလ ပြည့်စုံချက်​အမြင်​များ​ကို​ဖော်ပြ​သည့် ကမ္ဘာ့​ဆုံးခန်း​ဆိုင်ရာ တရားတော်​များ ပါဝင်​သည်။ ကျမ်းချက်​တစ်ခု​ပြီး​တစ်ခု​ကို ဆက်တိုက်​အနက်ဖွင့်ဆို​သည့် ရှေးအကျဆုံး ထူးခြားသော​သမ္မာကျမ်းစာ​ရှင်းလင်း​ကျမ်း​များလည်း ပါ​သည်။

ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​များ​ကို မည်သူ​ရေး​သနည်း

အဆိုပါ​ကျမ်းလိပ်​များ​ကို ဘီ.စီ.အီး. တတိယ​ရာစုနှစ်​နှင့် စီ.အီး. ပထမ​ရာစုနှစ်​အကြား ကူးယူ​ရေးသားခဲ့​ခြင်း သို့​မဟုတ် ပြုစု​ခဲ့​ခြင်း​ဖြစ်​ကြောင်း ရှေးခေတ်​စာစောင်​များ​ကို ရက်စွဲ​တပ်​နည်း​အသီးသီး​တို့​က ညွှန်ပြ​၏။ စီ.အီး. ၇၀ တွင်​ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော် မပျက်စီး​မီ​အချိန်၌ ဂျေရုဆလင်​မှ​ဂျူး​များသည် အဆိုပါ​ကျမ်းလိပ်​များ​ကို လိုဏ်ဂူ​များ​ထဲ​တွင်​ဝှက်ထား​ခဲ့​ခြင်း​ဖြစ်​ကြောင်း ကျမ်း​ပညာရှင်​အချို့​က အဆို​တင်သွင်း​ခဲ့​ကြသည်။ သို့သော် အဆိုပါ​ကျမ်းလိပ်​များ​ကို သုတေသန​ပြု​ကြသော ကျမ်း​ပညာရှင်​အများစုက ဤ​ရှုမြင်ချက်​သည် ကျမ်းလိပ်​များ​ပါ အကြောင်းအရာ​နှင့် ညီညွတ်မှု​မရှိကြောင်း တွေ့ရှိ​ကြသည်။ ကျမ်းလိပ်​များစွာ​သည် ဂျေရုဆလင်​ရှိ ဘာသာရေး​အာဏာပိုင်​တို့၏​အမြင်​နှင့် ဆန့်ကျင်​သည့်​ရှုမြင်ချက်များ၊ ဓလေ့​ထုံးတမ်းများ​ကို ထင်ဟပ်​ဖော်ပြ​သည်။ ယဇ်ပုရောဟိတ်​များနှင့် ဂျေရုဆလင်​ရှိ ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော်​အမှုဆောင်ခြင်းကို ဘုရားသခင်​ငြင်းပယ်​ခဲ့​ပြီး ကန္တာရ​တွင်​ရှိသူ အုပ်စု​တို့၏​ဝတ်ပြုမှု​ကို အစားထိုး ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော်​အမှုဆောင်ခြင်း​အဖြစ် ကိုယ်တော်​ယူမှတ်​ကြောင်း ယုံကြည်​ကြ​သည့် အသိုင်းအဝိုင်း​တစ်ရပ်​ရှိသည်​ကို အဆိုပါ​ကျမ်းလိပ်​များ​က ဖော်ပြ​သည်။ ဂျေရုဆလင်​ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော်​၏​အာဏာပိုင်​တို့သည် ထိုသို့​သော​ကျမ်းလိပ်​များ​ပါဝင်​ခဲ့​ရာ စုစည်း​၍​ဝှက်ထား​ခဲ့​ကြ​မည်​မှာ ဖြစ်​နိုင်​ဖွယ်​မရှိ​ချေ။

ကွ​မ္မ​ရန်​၌ မိတ္တူ​ကူးရေး​သူ​အုပ်စု​တစ်စု ရှိ​နိုင်​ဖွယ်​ရှိခဲ့​သော်လည်း ယင်း​စာလိပ်​များ​ကို အခြား​တစ်​နေရာ​ရာ​မှ ထို​နေရာသို့ အဆိုပါ​ယုံကြည်သူများ​က စုဆောင်း​ယူလာခဲ့​ကြ​ခြင်း​ဖြစ်​နိုင်​သည်။ တစ်နည်း​အားဖြင့်​ဆို​ရ​လျှင် ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​များသည် စုစည်း​ထားသော ကျယ်ပြော​သည့်​စာကြည့်တိုက်​တစ်ခု​သဘော​ဖြစ်သည်။ အခြား​မည်သည့်​စာကြည့်တိုက်​မဆို​ကဲ့သို့ စုစည်း​ထား​ရာ​တွင် ထင်မြင်​ယူဆချက်​အမျိုးမျိုး​ပါဝင်​မည်​ဖြစ်​ပြီ ယင်း​တို့အားလုံး​သည် ဖတ်ရှု​သူတို့၏ ဘာသာရေး​ရှုထောင့်​များ​ကို ထင်ဟပ်ပြ​မည်​မဟုတ်​ချေ။ သို့သော် မိတ္တူ​အများအပြား​ရှိ ယင်း​စာပေ​များ​မှာ အဆိုပါ​အုပ်စု​၏ အထူး​စိတ်ဝင်စား​ရာ​များနှင့် ယုံကြည်ချက်များ​ကို ထင်ဟပ်ပြ​ဖွယ်​ရှိသည်။

ကွ​မ္မ​ရန်​ရပ်​သားတို့​သည် အက်​ဆင်း​များ​လော

ထို​ကျမ်းလိပ်​များသည် ကွ​မ္မ​ရန်​တို့၏​စာကြည့်တိုက်​ဖြစ်ပါ​က ယင်း​တွင်​နေထိုင်သူ​များ​ကား မည်သူ​များ​နည်း။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်​၌ ဂျေရုဆလင် ဟေ​ဘ​ရူး​တက္ကသိုလ်​အတွက် ကျမ်းလိပ်​သုံးလိပ်​ကို​ရရှိ​ထားခဲ့​သော ပါမောက္ခ ဧလျာဇာ စူကီ​နစ်​ခ်​က ဤ​ကျမ်းလိပ်​များသည် အက်​ဆင်း​ဂိုဏ်း​သားတို့​၏ ပိုင်ဆိုင်​ခဲ့​ရာ​ဖြစ်​ကြောင်း ဦးဆုံး​အဆို​တင်သွင်း​ခဲ့​သူ​ဖြစ်သည်။

ပထမ​ရာစု စာရေး​ဆရာများ​ဖြစ်​ကြသော ဂျိုစီဖတ်စ်၊ အလက်ဇန္ဒြီးယား​မြို့သား ဖီလို​နှင့် အကြီးအကဲ​ဖြစ်သူ​ပလင်နီ​တို့​က အက်​ဆင်း​များသည် ဂျူး​ဘာသာရေး​ဂိုဏ်း​တစ်ခု​ဖြစ်​ကြောင်း​ဖော်ပြ​ခဲ့​၏။ အက်​ဆင်း​တို့၏​ဇာစ်​မြစ်​အတိအကျ​ကို မှန်းဆ​၍​သာ​ရ​သော်လည်း သူတို့သည် ဘီ.စီ.အီး. ဒုတိယ​ရာစု မက္ကဘီး​တော်လှန်ရေး​နောက်ပိုင်း ဗရုန်းသုန်းကား​ဖြစ်​ရာ​ကာလ​အတွင်း ပေါ်ထွက်​လာ​ကြ​ဟန်​ရှိသည်။ * သူတို့၏​ဘာသာရေး​ရှုမြင်ချက်များ​သည် ဖာရိရှဲ​တို့​နှင့် ဇဒ္ဒုကဲ​တို့၏​ရှုမြင်ချက်​နှင့် ကွာခြား​ပုံ​ကို ဂျိုစီဖတ်စ်​က အသေးစိတ်​ဖော်ပြ​ခဲ့​ရာ ထို​ကာလ​အတွင်း​၌ သူတို့​တည်ရှိ​ခဲ့​ခြင်း​ကို မှတ်တမ်းတင်​ခဲ့​သည်။ ပင်လယ်သေ​အနီး ဂျေ​ရိ​ကို​နှင့် အဲ​န်​ဂ​ဒီ​အကြား အက်​ဆင်း​အုပ်စု​တစ်စု​၏ နေထိုင်ရာ​အရပ်​ကို ပလင်နီ​က​ဖော်ပြ​ခဲ့​သည်။

လူပေါင်း​လေး​ထောင်​ခန့်​သာ​ရှိ​မည်​ဟု ဂျိုစီဖတ်စ်​က ခန့်မှန်း​ရေတွက်​ခဲ့​သော “ကွ​မ္မ​ရန်​တွင် နေထိုင်ခဲ့​ကြ​သည့် အက်​ဆင်း​များသည် သာ၍​ကြီးမားသော​အက်​ဆင်း​လှုပ်ရှားမှု​၏ သေးငယ်​သည့်​တစ်စိတ်​တစ်​ဒေသ​မျှ​သာ ဖြစ်သည်” ဟူ၍ ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ် ကျမ်း​ပညာရှင် ပါမောက္ခ ဂျိမ်း​ဗန်​တာ​ကန်​က အဆိုပြု​၏။ ဖော်ပြချက်​အားလုံး​နှင့် အပြည့်အဝ​မကိုက်ညီ​သော်လည်း ကွ​မ္မ​ရန်​စာပေ​များ​မှ​ပေါ်ထွက်​လာသော ဖော်ပြချက်​မှာ ထို​အချိန်ကာလ​ရှိ အခြား​မည်သည့်​ဂျူး​အုပ်စု​ထက်​မဆို အက်​ဆင်း​တို့​နှင့် သာ၍​ကိုက်ညီ​ပုံ​ရှိသည်။

 အချို့​တို့​က ခရစ်ယာန်​ဘာသာသည် ကွ​မ္မ​ရန်​၌ စတင်​ဖြစ်ပေါ်​ခဲ့​ကြောင်း ဆို​ကြသည်။ မည်သို့​ပင်​ဆို​စေ​ကာ​မူ ကွ​မ္မ​ရန်​ဂိုဏ်း​နှင့် အစောပိုင်း​ခရစ်ယာန်​တို့၏ ဘာသာရေး​ရှုမြင်ချက်များ​သည် ထူးခြား​စွာ​ကွာခြား​ကြောင်း သတိပြုမိ​နိုင်​ကြသည်။ ကွ​မ္မ​ရန်​စာပေ​များသည် တင်းကျပ်လွန်း​သော ဥပုသ်​စည်းမျဉ်း​များနှင့် သန့်ရှင်းရေး​အခမ်းအနား​အပေါ် အစွဲ​ကြီး​မှု​ကို ဖော်ပြ​သည်။ (မဿဲ ၁၅:၁-၂၀; လုကာ ၆:၁-၁၁) အက်​ဆင်း​တို့သည် လူ့​အဖွဲ့အစည်း​မှ ခွဲ​၍​သီးသန့်​နေခြင်း၊ ကြမ္မာ​နှင့် မသေ​နိုင်သော​ဝိညာဉ်​စိုးလ်​အပေါ် သူတို့၏​ယုံကြည်ချက်၊ အိမ်ထောင်​သား​မွေး​မှု​မပြု​ဘဲ​နေခြင်း​နှင့် သူတို့၏​ကိုးကွယ်​မှု​တွင် ကောင်းကင်တမန်​များ​ပါဝင်ခြင်း​ဆိုင်ရာ ဒဏ္ဍာရီ​ဆန်​သော အယူအဆ​များ​အပေါ် သူတို့​အလေးပေး​ဖော်ပြ​ကြောင်းကို ပြောဆို​စ​ရာ​များစွာ​ရှိသည်။ ယင်းက သူတို့သည် ယေရှု၏​သွန်သင်ချက်​များ၊ အစောပိုင်း​ခရစ်ယာန်​များ​၏ သွန်သင်ချက်​များနှင့် သဘောတူညီ​မှုမရှိ​ကြောင်း​ဖော်ပြ​၏။—မဿဲ ၅:၁၄-၁၆; ယောဟန် ၁၁:၂၃၊ ၂၄; ကောလောသဲ ၂:၁၈; ၁ တိမောသေ ၄:၁-၃။

လျှို့ဝှက်​ဖုံးကွယ်​ခြင်း​မဟုတ်၊ ဝှက်ထား​သော ကျမ်းလိပ်​များ​မဟုတ်

ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​များ​ကို ရှာဖွေ​တွေ့ရှိ​ပြီး​သည့်​နှစ်များ​နောက်ပိုင်း​တွင် ဦးဆုံး​တွေ့ရှိချက်​များ​ကို ကမ္ဘာ​တစ်ဝန်း​ရှိ ကျမ်း​ပညာရှင်​များ အဆင်သင့်​ရနိုင်​ရန် စာအုပ်စာတမ်း​အမျိုးမျိုးကို ထုတ်ဝေ​ခဲ့​ကြသည်။ သို့သော် လိုဏ်ဂူ​အများ​အနက် လိုဏ်ဂူ ၄ အဖြစ်​သိရှိ​သော လိုဏ်ဂူ​တစ်ခု​မှ ထောင်နှင့်ချီ​သော​ကျမ်းလိပ်​အပိုင်းအစ​များ​က များစွာ​ပြဿနာ​တက်​စေ​ခဲ့​သည်။ ယင်း​တို့သည် အရှေ့​ဂျေရုဆလင် (ထို​အချိန်တွင် ယော​ဒန်​အရပ်၌​ပါဝင်) ရှိ ပါလက်စတိုင်း ရှေးဟောင်း​သုတေသန​ပြတိုက်​မှ နိုင်ငံတကာ​ကျမ်း​ပညာရှင်​အဖွဲ့​ငယ်​တစ်ခု​၏​လက်ထဲ​၌​ရှိသည်။ ဤ​အဖွဲ့​တွင် ဂျူး သို့​မဟုတ် အစ္စရေး​လူမျိုး ကျမ်း​ပညာရှင်​တစ်ဦး​တစ်ယောက်မှ မပါဝင်​ခဲ့​ချေ။

အဆိုပါ​အဖွဲ့က မိမိတို့၏​သုတေသန​ပြုချက်​ရလဒ်များ​ကို အတည်ပြု​၍​မ​ထုတ်ဝေ​မချင်း ထို​ကျမ်းလိပ်​များ​ကို ကြည့်ရှု​အသုံးပြုခွင့်​မပေး​ခြင်း​ပေါ်လစီ​တစ်ရပ်​ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့​သည်။ ထို​အဖွဲ့ဝင် ကျမ်း​ပညာရှင်​များ​အရေအတွက်​ကို ကန့်သတ်​ထား​၏။ အဖွဲ့ဝင်​တစ်ဦး​သေဆုံး​သွားပါ​က သူ့အစား ကျမ်း​ပညာရှင်​အသစ်​တစ်ဦး​ကို​သာ ထပ်​ဖြည့်​သည်။ လုပ်ငန်းခွင်​ပမာဏ​က သာ၍​ကြီးမားသော​အသင်းအဖွဲ့​တစ်ရပ်​ကို​တောင်းဆို​၏။ အချို့​ကိစ္စရပ်​များ​၌ ရှေး​ဟေဗြဲ​နှင့် အာရမိတ်​ဘာသာ​စကား​တွင် ပိုမို​ကျွမ်းကျင်​မှု​လိုအပ်​သည်။ ဂျိမ်း​ဗန်​တာ​ကန်​က ယင်းကို ဤသို့​ဖော်ပြ​ခဲ့​သည်– “မည်မျှ​ပင်​ကျွမ်းကျင်​စေ​ကာ​မူ ကျမ်းလိပ်​အပိုင်းအစ​ထောင်သောင်း​ပေါင်း​များစွာ​သည် အထူး​တတ်ကျွမ်း​သူ​ရှစ်ဦး​ထက်မက ကိုင်တွယ်​ရန်လို​အပ်​သည်။”

၁၉၆၇ ခုနှစ်​၌ ခြောက်​ရက်​တာ​စစ်ပွဲ​ကြောင့် အရှေ့​ဂျေရုဆလင်​နှင့် ယင်း​၏​ကျမ်းလိပ်​များသည် အစ္စရေး​တို့၏​စီရင်ပိုင်​ခွင့်​အောက် ရောက်ရှိ​သွားခဲ့သည်၊ သို့သော် ကျမ်းလိပ်​သုတေသန​အဖွဲ့​အတွက် ပေါ်လစီ​မှာ​ပြောင်းလဲ​ခဲ့​ခြင်း​မရှိ​ချေ။ လိုဏ်ဂူ ၄ မှ​ကျမ်းလိပ်​များ​ကို နှစ်များ​မ​က ဆယ်စုနှစ်​များ​ချီ ပုံနှိပ်​ထုတ်ဝေ​ခြင်း​မပြု​ဘဲ နှောင့်နှေး​နေစဉ် ကျမ်း​ပညာရှင်​အတော်များများ​သည် မကျေမနပ်​နှင့်​အငြင်းပွား​ကြ​လေ​သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်​တွင် အောက်​စ်​ဖို့​ဒ်​တက္ကသိုလ်​မှ ပါမောက္ခ ဂေး​ဇာ​ဗာ​မက်​စ်​က ယင်းကို ၂၀ ရာစု​၏ အထူးခြားဆုံး​ပညာရေး​အရှုပ်တော်ပုံ​ဟု ခေါ်ဆို​ခဲ့​သည်။ ချာ့ခ်ျ​က တမင်​သက်​သက်​ဖုံးကွယ်​ထား​သည်၊ ခရစ်ယာန်​ဘာသာ​တရားကို မွှေ​နှောင့်​ပျက်စီး​စေ​မည့် ကျမ်းလိပ်​များ​မှ သတင်း​အချက်အလက်​များ​ကို ဝှက်ထား​သည်​ဟူသော ကော​လာ​ဟ​လ​သတင်း​များ​ပျံ့နှံ့​လာ​လေ​တော့​သည်။

၁၉၈၀ ပြည့်လွန်​နှစ်များ​၌ ထို​အဖွဲ့​သည် နောက်ဆုံး​တွင် ကျမ်း​ပညာရှင် ၂၀ ဦး​သို့​တိုးများ​လာ​ခဲ့​၏။ ထို​နောက် ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်​၌ ဂျေရုဆလင် ဟေ​ဘ​ရူး​တက္ကသိုလ်​၏ အသစ်​ခန့်အပ်​ခံရ​သူ အယ်ဒီတာ​အကြီးအမှူး အီ​မ​န်းနူ​ဝယ်​လ် တော့​ဗ်​၏ ညွှန်ကြားမှု​အောက်တွင် အဆိုပါ​အဖွဲ့ကို ကျမ်း​ပညာရှင် ၅၀ ကျော်​အထိ​သို့ ထပ်​တိုးချဲ့​ခဲ့​သည်။ ကျန်​ရှိသော​ကျမ်းလိပ်​များ​၏ ပညာ​ရည်​အဆင့်မြင့်​ထုတ် စာစောင်​အားလုံး​ကို ပုံနှိပ်​ထုတ်ဝေ​ဖို့​အတွက် စီစဉ်​ကြပ်မတ်​ခဲ့​ကြသည်။

၁၉၉၁ ခုနှစ်​တွင် မမျှော်လင့်​ဘဲ တကယ့်​အောင်မြင်မှု​ကြီး​တစ်ရပ် ပေါ်ထွက်​လာ​သည်။ ဦးဆုံး၊ မ​ထုတ်ဝေ​ရ​သေး​သော ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​များ​၏ အကြို​ထုတ်ဝေ​မှု​ကို ထုတ်ဝေ​ခဲ့​သည်။ ယင်းကို ထို​အဖွဲ့​၏​မှန်​ပြ​မာတိကာ​မိတ္တူ​ကို​အခြေခံ​၍ ကွန်ပျူတာ​အကူအညီ​ဖြင့် ပြုစု​ခဲ့​သည်။ ထို​နောက် ကယ်လီဖိုးနီးယား​ပြည်နယ် ဆန်​မာ​ရီ​နို​မြို့ရှိ ဟန်​တင်​တန်​စာကြည့်တိုက်​က မိမိတို့​တွင်​ရှိ ကျမ်းလိပ်​များ​ဓာတ်​ပုံ​အားလုံး​ကို အဘယ်​ကျမ်း​ပညာရှင်​မဆို ရရှိနိုင်​ကြောင်း ကြေညာ​ခဲ့​သည်။ မကြာခင်​ပင် ပုံတူ​ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​များ​စာစောင်​ထုတ်ဝေ​ခဲ့​ရာ ယခင်​က မ​ထုတ်ဝေ​ခဲ့​ဖူး​သော​ကျမ်းလိပ်​များ​၏ ဓာတ်​ပုံ​များ​ကို အလွယ်တကူ​ရရှိ​လာ​သည်။

သို့​နှင့် လွန်ခဲ့သော​ဆယ်စုနှစ်​တွင် ပင်လယ်သေ​ကျမ်းလိပ်​အားလုံး​ကို ဆန်းစစ်​လေ့လာခွင့်​ရရှိခဲ့​ကြသည်။ ထို​သုတေသန​ပြုချက်​က လျှို့ဝှက်​ဖုံးကွယ်​မှုမရှိ၊ ဝှက်ထား​သော ကျမ်းလိပ်​များ​မရှိကြောင်း ဖော်ပြ​သည်။ ကျမ်းလိပ်​များ​၏ နောက်ဆုံး​တရားဝင်​ထုတ်ဝေ​မှုများ ထွက်​လာပြီ​ဖြစ်​ရာ ယခု​မှ​သာ အပြည့်အဝ​ဆန်းစစ်​လေ့လာမှု စတင်​ပြုလုပ်​နိုင်ပြီ​ဖြစ်သည်။ ကျမ်း​ပညာရှင်​မျိုးဆက်သစ်​တစ်ခု ဖွားမြင်​လာပြီ​ဖြစ်သည်။ သို့သော် ကျမ်းစာ​ကျောင်းသား​များ​အတွက် ဤ​သုတေသန​ပြုချက်​သည် အဘယ်​အရေးပါမှု​ဖြစ်ပေါ်​စေ​သနည်း။

[အောက်ခြေ​မှတ်ချက်များ]]

[စာမျက်နှာ ၃ ပါ ရုပ်ပုံ]

ယင်း​တို့သည် ရှေး​ကျမ်းလိပ်​များ​တွေ့ ရှိခဲ့​ကြ​သည့် ပင်လယ်သေ​အနီးရှိ လိုဏ်ဂူ​များ​တွင်​ပါဝင်

[Picture Credit Line on page 3]

ကျမ်းလိပ်​အပိုင်းအစ– စာမျက်နှာ​များ ၃၊ ၄ နှင့် ၆– Courtesy of Israel Antiquities Authority

[Picture Credit Line on page 5]

Courtesy of Shrine of the Book, Israel Museum, Jerusalem