ဩရီဂျင် သူ၏သွန်သင်ချက်သည် ချာ့ခ်ျအပေါ် မည်သို့သက်ရောက်မှုရှိခဲ့သနည်း
ဩရီဂျင် သူ၏သွန်သင်ချက်သည် ချာ့ခ်ျအပေါ် မည်သို့သက်ရောက်မှုရှိခဲ့သနည်း
“တမန်တော်များနောက်ပိုင်း ချာ့ခ်ျ၏အဓိပတိ။” လက်တင်ဗားလ်ဂိတ်ကျမ်း ဘာသာပြန်ဆိုသူဂျရုမ်းသည် တတိယရာစုဘာသာရေးပညာရှင် ဩရီဂျင်အား ထိုသို့အမွှမ်းတင်ခဲ့၏။ သို့သော် ဩရီဂျင်ကို လူတိုင်း ထိုသို့အထင်မကြီးခဲ့ကြချေ။ အချို့က သူ့ကို မှားသောအယူများစပေါ်စေသည့် မကောင်းဆိုးဝါးဇာစ်မြစ်အဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့သည်။ ၁၇ ရာစုစာရေးဆရာတစ်ယောက်၏အဆိုအရ ဩရီဂျင်ကို ဝေဖန်သူများက ဤသို့အခိုင်အမာပြောခဲ့၏– “သူ၏အယူဝါဒသည် အများအားဖြင့် အဓိပ္ပာယ်မရှိ၊ ဆိုးကျိုးဖြစ်စေသောအရာ၊ လောကသို့ သူအံထုတ်လိုက်သည့် သေစေနိုင်သော မြွေအဆိပ်ဖြစ်သည်။” အမှန်ဆိုရလျှင် ဩရီဂျင်သေဆုံးပြီး အနှစ်သုံးရာခန့်အထိ သူ့ကို အယူမှားသူအဖြစ် တရားဝင်ကြေညာခဲ့သည်။
သြရီဂျင်သည် ကြည်ညိုလေးစားမှုကိုကော ရန်လိုမုန်းတီးမှုကိုပါ အဘယ်ကြောင့်ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သနည်း။ ချာ့ခ်ျအယူဝါဒ တိုးတက်ဖြစ်ထွန်းမှုအပေါ် သူသည် မည်သည့်သြဇာလွှမ်းမိုးခဲ့သနည်း။
ချာ့ခ်ျအတွက်စိတ်အားထက်သန်မှု
ဩရီဂျင်ကို အီဂျစ်လူတို့နေထိုင်ရာ အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့တွင် စီ.အီး. ၁၈၅ ခုနှစ်ခန့်၌ မွေးဖွားခဲ့၏။ သူသည် ဂရိစာပေကို ဆုံးခန်းတိုင်ဆည်းပူးသင်ယူခဲ့သော်လည်း သူ၏ဖခင်လီအိုနီးဒီးစ်က ကျမ်းစာကို ထပ်တူကြိုးစားလေ့လာမှု မဖြစ်မနေပြုစေခဲ့သည်။ ဩရီဂျင်အသက် ၁၇ နှစ်တွင် ရောမဧကရာဇ်က လူတစ်ဦး ဘာသာပြောင်းခြင်းသည် ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု အမိန့်တစ်ရပ်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ဩရီဂျင်၏ဖခင်သည် ခရစ်ယာန်ဖြစ်လာသောကြောင့် ထောင်ချခံခဲ့ရ၏။ လူငယ့်အားမာန်အပြည့်ဖြင့် ဩရီဂျင်သည် ဖခင်နှင့်အတူ ထောင်ကျခံပြီး အာဇာနည်ပီပီအသေခံရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ယင်းကိုသိရှိသောသြရီဂျင်၏မိခင်သည် အိမ်မှထွက်မသွားရန် သူ၏အဝတ်အစားများကို ဝှက်ထားခဲ့သည်။ ဩရီဂျင်သည် သူ၏ဖခင်ကို ဤစာနှင့်တောင်းပန်ခဲ့သည်– “ကျွန်တော်တို့အတွက်နဲ့ အဖေ့စိတ်မပြောင်းသွားဖို့ သတိထားပါ။” လီအိုနီးဒီးစ်သည် ခိုင်ခံ့မြဲမြံခဲ့သည့်အတွက် ကွပ်မျက်ခံခဲ့ရသည်၊ သူ၏မိသားစုမှာ ဆင်းရဲမွဲတေသည့်ဘဝရောက်ခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ဩရီဂျင်သည် ပညာအတန်အရာရှိထားပြီဖြစ်သောကြောင့် ဂရိစာပေသင်ပေးခြင်းဖြင့် သူ၏မိခင်နှင့်ညီခြောက်ယောက်တို့ကို ထောက်ပံ့နိုင်ခဲ့သည်။
ဧကရာဇ်၏အကြံအစည်မှာ ခရစ်ယာန်ဘာသာပျံ့နှံ့မှုကို ရပ်တန့်ပစ်ရန်ဖြစ်သည်။ သူ၏အမိန့်သည် ကျောင်းသားများသာမက ဆရာများကိုပါ ပစ်မှတ်ထားသောကြောင့် ခရစ်ယာန်ဘာသာရေးဆရာရှိသမျှသည် အလက်ဇန္ဒြီးယားမှ ထွက်ပြေးခဲ့ကြ၏။ ကျမ်းဆိုင်ရာလမ်းညွှန်မှုကို ကြိုးစားရှာဖွေနေကြသော ခရစ်ယာန်မဟုတ်သူများသည် လူငယ်သြရီဂျင်ကို အကူအညီတောင်းသောအခါ သူသည် ဤအလုပ်ကို ဘုရားသခင်ပေးအပ်သောတာဝန်အဖြစ် လက်ခံခဲ့သည်။ သူ၏ကျောင်းသားအများသည် အာဇာနည်ပီပီအသတ်ခံရပြီး အချို့မှာမူ သူတို့၏သင်ကြားလေ့လာမှု တစ်ဝက်တစ်ပျက်နှင့်အသတ်ခံရသည်။ ဩရီဂျင်သည် အကြီးအကျယ်စွန့်စားကာ သူ၏ကျောင်းသားများကို တရားသူကြီးရှေ့၌ဖြစ်စေ၊ ထောင်ထဲ၌ဖြစ်စေ၊ အသတ်ခံရတော့မည့်အချိန်၌ဖြစ်စေ ပြောင်ပြောင်တင်းတင်းအားပေးခဲ့သည်။ သူတို့အသတ်ခံရတော့မည့်အချိန်တွင် ဩရီဂျင်သည် “အလွန်သတ္တိရှိစွာ အနမ်းဖြင့် နှုတ်ဆက်ချီးမွမ်းခဲ့သည်” ဟုစတုတ္ထရာစုသမိုင်းပညာရှင် ယူစီးဘီးယပ်စ်ကဖော်ပြခဲ့သည်။
မိမိတို့၏မိတ်ဆွေများ ဘာသာပြောင်းသွားခြင်း၊ သေဆုံးသွားခြင်းတို့အတွက် ဩရီဂျင်တွင် တာဝန်ရှိသည်ဟု စွဲကိုင်ထားသော ခရစ်ယာန်မဟုတ်သူများစွာ၏အမျက်ဒဏ်ကို သူခံခဲ့ရ၏။ သူသည် တစ်ခါတစ်ရံ လူအုပ်ရမ်းကားမှုနှင့် မရှုမလှသေဘေးမှ သီသီကလေးလွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ဩရီဂျင်ကိုလိုက်ဖမ်းနေသူများအား ရှောင်ရှားရန် မလွှဲမရှောင်သာ တစ်အိမ်မှတစ်အိမ်ပြောင်းရွှေ့နေခဲ့ရသော်လည်း သူ၏သွန်သင်ခြင်းအရှိန်ကို မလျှော့ခဲ့ချေ။ ဤသို့မကြောက်မရွံ့၊ အပ်နှံလုပ်ဆောင်မှုကြောင့် အလက်ဇန္ဒြီးယားမှ ဘီရှော့သီမီတရီးယက်စ်အား စိတ်စွဲမှတ်စေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဩရီဂျင်အသက် ၁၈ နှစ်ခန့်သာရှိသောအရွယ်တွင် သီမီတရီးယက်စ်သည် အလက်ဇန္ဒြီးယားတွင် ဘာသာရေးသင်ကြားမှုအတွက် သူ့အား ကျောင်းအုပ်ခန့်ခဲ့၏။
နောက်ဆုံး၌ ဩရီဂျင်သည် ကျော်ကြားသောကျမ်းပညာရှင်နှင့် စာပေများစွာရေးသားသူဖြစ်လာခဲ့သည်။ ချဲ့ကားခြင်းဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိသော်လည်း အချို့က စာအုပ်ပေါင်း ၆,၀၀၀ ကိုသူရေးခဲ့သည်ဟုဆို၏။ အလွန်ကြီးမားသည့် ဟေဗြဲကျမ်းစောင်အတွဲ ၅၀ မှတစ်တွဲဖြစ်သော ဟက်ဇပလာကြောင့် သူ အလွန်ကျော်ကြားသွားသည်။ ဩရီဂျင်သည် ဤကော်လံခြောက်ခုယှဉ်လျက် ဟက်ဇပလာကိုရေးခဲ့သည်– (၁) ဟေဗြဲနှင့်အာရမိတ်စာသား၊ (၂) ထိုစာသားကို ဂရိဘာသာစကားဖြင့် ဘာသာပြန်ဆိုချက်၊ (၃) အကွီလာ၏ဂရိဘာသာပြန်ကျမ်း၊ (၄) ဆင်းမာခက်စ်ဂရိဘာသာပြန်ကျမ်း၊ (၅) ဟေဗြဲစာသားကို ပိုမိုတိကျစွာကိုက်ညီရန် ဩရီဂျင်စိစစ်တည်းဖြတ်ခဲ့သည့် ဂရိစက်ပ်တွားဂျင့်နှင့် (၆) သီအာဒိုးရှင်း၏ဂရိဘာသာပြန်ကျမ်းတို့ဖြစ်၏။ “ဂရိစာဖတ်သူတစ်ဦးသည် စက်ပ်တွားဂျင့်ကိုသာရနိုင်လျှင် ရှုပ်ထွေးစေမည့် သို့မဟုတ် တလွဲထင်မှတ်စေမည့် ကျမ်းပိုဒ်များစွာ၏အဓိပ္ပာယ်ကို အဆိုပါကျမ်းပေါင်းချုပ်က ရှင်းလင်းပေးနိုင်မည်ဟု ဩရီဂျင်မျှော်လင့်ခဲ့သည်” ဟူ၍ ကျမ်းပညာရှင် ဂျွန်ဟော့ထ်ရေးခဲ့သည်။
‘ကျမ်းစာကိုလွန်ခြင်း’
မည်သို့ပင်ဖြစ်ပါစေ တတိယရာစု၏ရှုပ်ထွေးသော ဘာသာရေးအခြေအနေသည် ဩရီဂျင်၏ကျမ်းစာသွန်သင်နည်းကို လွန်စွာအကျိုးသက်ရောက်ခဲ့၏။ ခရစ်ယာန်ဘောင်စတည်ချိန်ဖြစ်သော်လည်း ယင်းသည် ကျမ်းစာနှင့်မညီသောယုံကြည်ချက်များနှင့် ညစ်ညမ်းနေပြီဖြစ်ရာ ကစဉ့်ကရဲဖြစ်နေသောချာ့ခ်ျများသည် အယူဝါဒအမျိုးမျိုးကို သွန်သင်ပေးနေကြသည်။
ဩရီဂျင်သည် ကျမ်းစာနှင့်မညီသော အဆိုပါအယူဝါဒအချို့ကိုလက်ခံ၍ ယင်းတို့သည် တမန်တော်များ၏သွန်သင်ချက်ဖြစ်သည်ဟုဆိုခဲ့၏။ သို့တိုင် သူသည် အခြားမေးခွန်းများကိုလည်း လွတ်လွတ်လပ်လပ်စဉ်းစားဆင်ခြင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်က သူ၏ကျောင်းသားအများသည် ခေတ်အတွေးအခေါ်ဆိုင်ရာပြဿနာများကို ကြိုးစားတွန်းလှန်နေသည်။ ဩရီဂျင်သည် သူတို့ကိုကူညီပေးဖို့ကြိုးစားရာ၌ လူငယ်ကျောင်းသားများ၏စိတ်ကို လွှမ်းမိုးပုံသွင်းနေသည့် အတွေးအခေါ်ဂိုဏ်းအမျိုးမျိုးကို သေချာစွာလေ့လာခဲ့သည်။ သူသည် သူတို့၏အတွေးအခေါ်ဆိုင်ရာမေးခွန်းများအတွက် သူ၏ကျောင်းသားများအား ကျေနပ်လောက်သည့်အဖြေများကို ထုတ်နုတ်စီစဉ်ပေးခဲ့၏။
အတွေးအခေါ်ပညာကို ကျမ်းစာနှင့်ရင်ကြားစေ့နိုင်ရန် ကြိုးစားရာ၌ ဩရီဂျင်သည် ကျမ်းစာစောင်များကို ပုံဆောင်ချက်ဖြင့် အနက်ပြန်ဆိုသည့်နည်းကို လွန်စွာအားထားခဲ့သည်။ ကျမ်းစာသည် အမြဲပင်ဝိညာဉ်ရေးသဘောဆောင်ပြီး စာသားအတိုင်းဖြစ်ဖို့မလိုဟု သူယူမှတ်ခဲ့သည်။ ပညာရှင်တစ်ဦးဖော်ပြသည်အတိုင်း ယင်းက ဩရီဂျင်ကို “မိမိသည် ကျမ်းစာ၏အရင်းခံသဘောကို စိတ်အားထက်သန်စွာ၊ ဖြောင့်ဖြောင့်မတ်မတ်ပြန်ဆိုသူဖြစ်သည် (မိမိကိုယ်ကို စိတ်ရင်းအတိုင်း အမှန်ပင်ယူမှတ်သည်) ဟုထုတ်ဖော်ပြောစဉ် ကျမ်းစာတွင်မပါသော သူ၏မည်သည့်ဖွင့်ဆိုချက်ကိုမဆို သူ၏ဘာသာရေးအယူအဆများနှင့်ကိုက်ညီစေရန် ပြုမူ” မှုကိုဖြစ်စေခဲ့သည်။
သူ၏ကျောင်းသားတစ်ဦးထံ ဩရီဂျင်ရေးလိုက်သော စာတစ်စောင်တွင် သူ၏အယူအဆကို ထိုးထွင်းသိမြင်စေ၏။ ဣသရေလလူတို့သည် အီဂျစ်ရွှေဖြင့် ယေဟောဝါ၏ဗိမာန်တော်အသုံးအဆောင်များကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု ဩရီဂျင်ထောက်ပြခဲ့သည်။ ယင်း၌ သူသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုသွန်သင်ပေးရန် ဂရိအတွေးအခေါ်ကိုအသုံးချဖို့ ပုံဆောင်ချက်ဆိုင်ရာအထောက်အပံ့ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ “အီဂျစ်လူတို့ သင့်လျော်စွာအသုံးမပြုတတ်ကြသော်လည်း ဘုရားသခင်၏ဉာဏ်ပညာလမ်းပြခံရသော ဟေဗြဲလူတို့သည် ဘုရားသခင့်လုပ်ငန်းတော်အတွက် အသုံးပြုဖို့ အီဂျစ်မှယူဆောင်လာရာများသည် ဣသရေလကလေးများအတွက် တကယ့်ကိုအသုံးဝင်ခဲ့သည်” ဟုသူကရေးခဲ့၏။ သို့ဖြင့် ဩရီဂျင်သည် “လေ့လာမှုသင်ရိုးအဖြစ် သို့မဟုတ် ခရစ်ယာန်ဘာသာအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုအဖြစ် အသုံးချနိုင်မည့်အရာကို ဂရိတို့၏အတွေးအခေါ်ပညာမှ ထုတ်နုတ်ရန်” သူ၏ကျောင်းသားကို အားပေးခဲ့သည်။
ကျမ်းစာအနက်ပြန်ဆိုရန် ဤအထိန်းအကွပ်မရှိသောနည်းသည် ခရစ်ယာန်အယူဝါဒနှင့် ဂရိအတွေးအခေါ်ပညာကြား စည်းခြားမျဉ်းကို မှုန်ဝါးသွားစေခဲ့သည်။ ဥပမာ၊ ဩရီဂျင်သည် မိမိ၏ ကနဦးအခြေခံမူ စာအုပ်တွင် ယေရှုသည် “မွေးဖွားခံရသော်လည်း အစမရှိသည့် တစ်ပါးတည်းသောသားတော်” ဟုဖော်ပြခဲ့၏။ ထို့ပြင် ‘ကိုယ်တော်၏ဖြစ်ပေါ်တည်ရှိမှုသည် ထာဝရဖြစ်သည်။ ကိုယ်တော်အား သားတော်ဖြစ်စေရန် ဇီဝအသက်ရရှိခြင်းကြောင့်မဟုတ်၊ ပြင်ပလုပ်ဆောင်မှုတစ်ခုခုကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ဘုရားသခင်ကိုယ်တော်တိုင်ဖြစ်နေခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည်’ ဟုဖြည့်စွက်ပြောခဲ့၏။
ကျမ်းစာစောင်များက ယေဟောဝါ၏တစ်ပါးတည်းသောသားတော်ကို “သတ္တဝါအပေါင်းတို့တွင်လည်းသားဦးဖြစ်” ပြီး “ဘုရားသခင်၏ . . . သတ္တဝါတို့အထွတ်” ဟူ၍ သွန်သင်သောကြောင့် ဤအယူအဆကို ကျမ်းစာတွင် ဩရီဂျင်မတွေ့ရှိခဲ့ချေ။ (ကောလောသဲ ၁:၁၅; ဗျာဒိတ် ၃:၁၄) ဘာသာရေးသမိုင်းပညာရှင် ဩဂတ်စ်တပ်စ် နီယန်းဒါ၏အဆိုအရ ဩရီဂျင်သည် သူ၏ “ပလေတိုကျောင်းတွင်သင်ယူခဲ့သော အတွေးအခေါ်ပညာ” အားဖြင့် “ထာဝရဖြစ်ပေါ်တည်ရှိမှု” အယူအဆသို့ ပြန်ရောက်သွားသည်။ သို့ဖြင့် ဩရီဂျင်သည် ‘ကျမ်းစာကိုမလွန်ရ’ ဟူသော ဤအခြေခံကျမ်းစာမူကို ချိုးဖောက်ခဲ့သည်။—၁ ကောရိန္သု ၄:၆။
အယူမှားသူအဖြစ်ရှုတ်ချခံရ
ဆရာတစ်ဦးအဖြစ် ဩရီဂျင်၏အစောပိုင်းနှစ်များအတွင်း အလက်ဇန်ဒရင်းတိုင်ပင်ခံအဖွဲ့က သူ့ကို ခရစ်ယာန်ဘုန်းကြီးရာထူးမှထုတ်ပစ်ခဲ့သည်။ ယင်းသည် ဘီရှော့သီမီတရီးယက်စ်က ဩရီဂျင်ကျော်ကြားလာခြင်းကို မနာလိုဝန်တိုခဲ့သောကြောင့် ဖြစ်ဖွယ်ရှိသည်။ ဩရီဂျင်သည် မိမိအား ခရစ်ယာန်အယူဝါဒကို တည်တည်ကြည်ကြည်ကာကွယ်သူအဖြစ် လေးစားနေဆဲဖြစ်သည့် ပါလက်စတိုင်းသို့ပြောင်းသွားပြီး ထိုတွင် ခရစ်ယာန်ဘုန်းကြီးဆက်လုပ်ခဲ့၏။ အမှန်ဆိုရလျှင် အရှေ့ဘက်ပိုင်းတွင် “အယူမှားများ” ပေါ်ထွက်လာသောအခါ မှားယွင်းသောဘီရှော့များအား အယူမှန်သို့ပြန်လှည့်ရန် နားချဖို့ သူ၏အကူအညီကို ရှာယူခဲ့ကြသည်။ စီ.အီး. ၂၅၄ တွင်သြရီဂျင်ကွယ်လွန်ပြီးနောက် အထူးသဖြင့် သူ၏နာမည် အကြီးအကျယ်ပျက်ခဲ့သည်။ အဘယ်ကြောင့်နည်း။
အမည်ခံခရစ်ယာန်ဘာသာတရားသည် အထင်ကရဘာသာတရားတစ်ခုဖြစ်လာပြီးနောက် ချာ့ခ်ျက အယူမှန်အဖြစ်လက်ခံထားသော သွန်သင်ချက်ကို ပိုမိုတိကျစွာအနက်ပြန်ဆိုလာခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် နောက်ပိုင်းမျိုးဆက်ဘာသာရေးပညာရှင်များသည် ဩရီဂျင်၏ တွေးခေါ်ယူဆထားသော၊ တစ်ခါတစ်ရံ တိကျမှုမရှိသော အတွေးအခေါ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှုမြင်ချက်များစွာကိုလည်း လက်မခံကြတော့ချေ။ သို့ဖြစ်သောကြောင့် သူ၏သွန်သင်ချက်များသည် ချာ့ခ်ျအတွင်း၌ အပြင်းအထန်အငြင်းပွားမှုများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ အဆိုပါအငြင်းပွားမှုများကို ပြေလည်စေပြီး ၎င်း၏စည်းလုံးမှုကို ထိန်းသိမ်းရန်ကြိုးစားရာ၌ ချာ့ခ်ျက ဩရီဂျင်အား အယူမှားသူအဖြစ် တရားဝင်စီရင်ချက်ချခဲ့သည်။
အမှားများကိုပြုသူမှာ ဩရီဂျင်တစ်ဦးတည်းမဟုတ်ခဲ့ချေ။ အမှန်မှာ သမ္မာကျမ်းစာက ခရစ်တော်၏စင်ကြယ်သောသွန်သင်ချက်များမှ အများအပြားသွေဖည်သွားမည်ဟု ကြိုဟောခဲ့သည်။ ဤအယူဖောက်ပြန်မှုသည် ယေရှု၏တမန်တော်များသေဆုံးပြီးနောက် ပထမရာစုအဆုံးပိုင်း၌ စတင်ကြီးထွားလာခဲ့၏။ (၂ သက်သာလောနိတ် ၂:၆၊ ၇) နောက်ဆုံး၌ အမည်ခံခရစ်ယာန်အချို့သည် သူတို့ကိုယ်ကို “အယူမှန်သူများ၊” ဟုသတ်မှတ်ပြီး အခြားသူအားလုံးကိုမူ “အယူမှားများ” ဟုကြေညာခဲ့ကြသည်။ သို့သော် စင်စစ်အားဖြင့် ခရစ်ယာန်ဘောင်သည် ခရစ်ယာန်ဘာသာတရားစစ်မှ အကြီးအကျယ်သွေဖည်သွားခဲ့၏။
“‘အသိပညာ’ ဟူ၍ . . . မှားယွင်းစွာခေါ်ဆို”
ဩရီဂျင်၏ယူဆဆင်ခြင်မှုများစွာရှိလင့်စကား သူ၏လုပ်ဆောင်မှုများတွင် အကျိုးရှိသောအရာများ ပါရှိ၏။ ဥပမာ၊ ဟက်ဇပလာတွင် တက်တြာဂရမ်မီတန်ဟုခေါ်သည့် မူရင်းဟေဗြဲအက္ခရာလေးလုံးဖြင့် ဘုရားသခင့်နာမတော်ကို မူရင်းနေရာတွင် ပြန်ထည့်ပေးခဲ့သည်။ ယင်းက အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များသည် ဘုရားသခင်၏ကိုယ်ပိုင်နာမတော် ယေဟောဝါကိုသိရှိပြီး အသုံးပြုခဲ့ကြသောအရေးပါသည့်သာဓကကို ပေးသည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်ပါစေ ငါးရာစုမှချာ့ခ်ျဖခင် သီအော့ဖလပ်စ်သည် တစ်ချိန်က ဤသို့သတိပေးခဲ့၏– “ဩရီဂျင်ရဲ့ရေးသားချက်တွေက ပန်းပင်အမျိုးမျိုးပေါက်နေတဲ့မြက်ခင်းနဲ့တူတယ်။ အဲဒီမှာ ပန်းလှလှလေးတစ်ပွင့်တလေတွေ့မယ်ဆိုရင် ခူးလိုက်မယ်; ဒါပေမဲ့ ဆူး,များပုံရမယ်ဆိုရင် ငါ့ကိုစူးမှာမို့ မခူးတော့ဘူး။”
ကျမ်းစာသွန်သင်ချက်များနှင့် ဂရိအတွေးအခေါ်ပညာကို ရောထွေးလိုက်ခြင်းကြောင့် ဩရီဂျင်၏ဘာသာရေးအယူဝါဒသည် အမှားများနှင့်ပြည့်နှက်လာကာ အကျိုးဆက်မှာ ခရစ်ယာန်ဘောင်အတွက် ဘေးသင့်စေခဲ့၏။ ဥပမာ၊ ဩရီဂျင်၏မဆင်မခြင်အယူအဆအများစုသည် နောက်ပိုင်းတွင် ပယ်ဖျက်ခံရသော်လည်း ခရစ်တော်၏ “ထာဝရဖြစ်ပေါ်တည်ရှိမှု” နှင့်ပတ်သက်သည့် ဩရီဂျင်၏ရှုမြင်ချက်များသည် ကျမ်းစာ၌မတွေ့ရသော သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူအယူဝါဒအတွက် အုတ်မြစ်ချပေးခဲ့သည်။ ပထမသုံးရာစုမှချာ့ခ်ျ စာအုပ်က ဤသို့ဖော်ပြ၏– “[ဩရီဂျင်မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည့်] အတွေးအခေါ်ပညာအရသာကို မကြာမီကွယ်ပျောက်သွားစေဖို့ မရည်ရွယ်ခဲ့ပါ။” ရလဒ်ကားအဘယ်နည်း။ “ခရစ်ယာန်ယုံကြည်ခြင်း၏ရိုးရှင်းမှုသည် ပျက်ပြားသွားခဲ့ပြီး အတိုင်းမသိများပြားသောအမှားများသည် ချာ့ခ်ျသို့စီးဝင်သွားခဲ့သည်။”
ဩရီဂျင်သည် သူ၏အပိုင်းမှ တမန်တော်ပေါလု၏သတိပေးဆုံးမစကားကို သတိမူနိုင်ခဲ့ကာ “သိမ်ဖျင်းသောစကားနှင့် အကျိုးမဲ့သောစကားကိုလည်းကောင်း၊ ‘အသိပညာ’ ဟူ၍ လူအချို့တို့မှားယွင်းစွာခေါ်ဆိုသည့် အသိပညာအကြောင်းနှင့်ပတ်သက်၍ အငြင်းပွားမှုတို့ကိုလည်းကောင်း ရှောင်ရှားခြင်း” အားဖြင့် ဤအယူဖောက်ပြန်မှုအား ဝင်ကူပေးခြင်းကို ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့မည်ဖြစ်သည်။ ၎င်းအစား၊ ဩရီဂျင်သည် ဤသို့သော “အသိပညာ” ပေါ်တွင် သူ၏သွန်သင်ချက်အတော်များများကို အခြေပြုခြင်းဖြင့် “ယုံကြည်ခြင်းတရားလမ်းမှလွဲသွား” လေသည်။—၁ တိမောသေ ၆:၂၀၊ ၂၁၊ သတင်းကောင်း; ကောလောသဲ ၂:၈။
[စာမျက်နှာ ၃၁ ပါ ရုပ်ပုံ]
ဩရီဂျင်၏ “ဟက်ဇပလာ” က အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များတွင် ဘုရားသခင့်နာမတော်ပါသည့် ဂရိကျမ်းစာ လက်ရေးစာမူများရှိခဲ့သည်ဟု သက်သေထူ
[Credit Line]
Published by permission of the Syndics of Cambridge University Library, T-S 12.182
[Picture Credit Line on page 29]
Culver Pictures