အီဂျစ်​ပြည်​၏​စည်းစိမ်​ထက် သာ၍​မြတ်သော​အရာ

မောရှေ​သည် အကြီးကျယ်ဆုံး သမိုင်းဝင်​အထင်ကရ​ပုဂ္ဂိုလ်​တို့​အထဲ​တွင် ပါဝင်​သည်။ ထွက်မြောက်ရာကျမ်း​မှ တရားဟောရာကျမ်း​အထိ ကျမ်း​လေးစောင်​စ​လုံး​က မောရှေ​ဦးဆောင်မှုအောက် ဣသရေလ​လူမျိုး​နှင့် ဘုရားသခင်​ဆက်ဆံပုံ​အကြောင်း ဇာတ်ကြောင်း​ပြန်​ထား​သည်​မှာ အခြား​အကြောင်း​မပါ​သလော​က်​ပင်​ဖြစ်၏။ မောရှေ​သည် အီဂျစ်​ပြည်​မှ ဣသရေလ​လူမျိုး​ထွက်​လာနိုင်​ရန် ဦးစီး​ခဲ့​သည်၊ ပညတ်ပဋိညာဉ်​ကို ဖျန်ဖြေ​စေ့စပ်​ပေး​ခဲ့​သည်၊ ကတိထားရာပြည်​၏ နယ်စပ်​သို့ လမ်းပြ​ပေး​ခဲ့​သည်။ သူသည် ဖာရော​၏​အိမ်ထောင်စု​တွင် ကြီးပြင်း​လာ​သော်လည်း ဘုရားသခင့်​လူမျိုးတော်​၏ အခွင့်အာဏာ​ရ ဦးစီး​ကွပ်ကဲ​သူ​ဖြစ်သည့်​အပြင် ပရောဖက်၊ တရားသူကြီး​နှင့် ဘုရားသခင်​မှုတ်သွင်းခံ ကျမ်း​ရေးသူ​လည်း​ဖြစ်၏။ သို့​တိုင် သူသည် “မြေကြီး​ပေါ်မှာ​ရှိနေ​သော​သူအပေါင်းတို့ထက် သာ၍​နူးညံ့​သိမ်မွေ့​သော​သဘော​ရှိ၏။”—တောလည်ရာ ၁၂:၃။

မောရှေ​အကြောင်း သမ္မာကျမ်းစာ​က အသေးစိတ်​ဖော်ပြ​သည့် အချက်အလက်​အများစုမှာ သူ့​အသက်တာ​၏​နောက်ဆုံး​အနှစ် ၄၀ ဖြစ်သော ကျွန်​သ​ပေါက်​ဘဝ​မှ ဣသရေလ​လူမျိုး လွတ်မြောက်​လာ​ခြင်း​မှ​စ၍ အသက် ၁၂၀ တွင်​မောရှေ​သေဆုံး​သည့်​အထိ အချိန်ကာလ​ဖြစ်သည်။ သူသည် အသက် ၄၀ မှ ၈၀ အထိ မိဒျန်​ပြည်​တွင် သိုးထိန်း​ခဲ့​၏။ သို့သော် သတင်း​တစ်ရပ်​က ဤသို့​ဆို​၏– “သူ့​ဘဝ၏​စိတ်ဝင်စားစရာ​အကောင်းဆုံး၊ တစ်ကြိမ်​တည်း​တွင် အတိမ်​မြုပ်​ဆုံး​ဖြစ်ဖွယ်​ရှိသော​အပိုင်း” မှာ သူ​မွေးဖွား​ခဲ့​ချိန်​မှ​သည် အီဂျစ်​ပြည်​မှ​ထွက်ပြေး​ရသည့်​အထိ အနှစ် ၄၀ ကာလပိုင်း​ဖြစ်သည်။ ထို​အချိန်ကာလ​ပိုင်း​အကြောင်း ကျွန်ုပ်​တို့ အဘယ်အရာ​သိရှိ​နိုင်​သနည်း။ မောရှေ​ကြီးပြင်း​လာ​ရသည့် အခြေအနေ​များ​က သူ​အရွယ်ရောက်​လာ​အခါ အဘယ်​အကျိုး​သက်ရောက်​နိုင်​သနည်း။ အဘယ်​သြဇာလွှမ်း​မိုး​မှုများ​ကို သူ​ခံ​ခဲ့​ရမည်​နည်း။ အဘယ်​အခက်အခဲ​များ​ကို သူ​ကြုံတွေ့​ခဲ့​ရမည်​နည်း။ ယင်း​တို့အားလုံး​က ကျွန်ုပ်​တို့ကို အဘယ်အရာ​သင်ပေး​နိုင်​သနည်း။

အီဂျစ်​ပြည်​၌ ကျွန်​ဘဝ

အီဂျစ်​ပြည်​တွင် အခြေချ​နေထိုင်ကြ​သော ဣသရေလ​လူမျိုး​သည် အရေအတွက်​တိုးပွား​များပြား​လာသော​ကြောင့် ဖာရော​စိုးရိမ်​လာ​သည်​ဟု ထွက်မြောက်ရာကျမ်း​က ဖော်ပြ​သည်။ ထို​အခါ ဖာရော​သည် သူ့ကိုယ်သူ “လိမ္မာ​စွာ” ပြုမူ​နေသည်​ဟု​ယူဆ​ပြီး ဣသရေလလူ​ဦးရေ​ကို လျှော့ချ​ရန် အလွန်​ကြမ်းတမ်း​စွာ​ညှဉ်းဆဲ​ပြီး သ​ရွတ်​ဖြင့်​အုတ်​ကို အဆ​မတန်​လုပ်​ခိုင်း​၍ နေ့စဉ်​ခွဲတမ်း​ကျ​အတိုင်း အုတ်​အရေအတွက်​ပြည့်မီ​စေရန် နိုင်ထက်စီးနင်း ခိုင်း​ခဲ့​ကြသည်။—ထွက်မြောက်ရာ ၁:၈-၁၄; ၅:၆-၁၈။

မောရှေ​မွေးဖွားချိန်​တွင် အီဂျစ်​ပြည်​၏​အခြေအနေ​သည် ဤသို့​ဖြစ်​ကြောင်း သမိုင်း​အထောက်အထား​က ဖော်ပြ​သည်။ ရှေး​ကျူစာ​နှင့် အနည်းဆုံး သင်္ချိုင်းဂူ​ပန်းချီကား​တစ်ချပ်​က ဘီ.စီ.အီး. ဒုတိယ​ထောင်စုနှစ် သို့​မဟုတ် အစောပိုင်း​မှ ကျွန်​သ​ပေါက်​များ ရွှံ့​အုတ်​ပြုလုပ်ခြင်း​ကို ဖော်ပြ​သည်။ အုတ်​တာဝန်ခံ​များသည် အလုပ်သမား ခေါင်းဆောင် သို့​မဟုတ် အုပ်စု​ခေါင်းဆောင်​တစ်ဦး၏​အောက်တွင် အုပ်စု ၆ ခု​မှ ၁၈ ခု​အထိ ဖွဲ့​ထားသော ရာ​နှင့်​ချီ​ကျွန်​များ​ကို ဦးစီး​ခဲ့​ကြသည်။ အုတ်ဖုတ်​ရန် ရွှံ့စေး​ကို တူး​ယူ​ကြ​ရပြီး ကောက်ရိုး​များ​ကို အုတ်​ဖို​သို့ ပို့ပေး​ကြ​ရ၏။ လူမျိုး​အသီးသီး​မှ အလုပ်သမား​များသည် ခပ်​လာသော​ရေ​နှင့် ရွှံ့စေး၊ ကောက်ရိုး​တို့ကို ပေါက်ပြား​ဖြင့် ရော​မွှေ​ကြ​ရသည်။ ထောင့်မှန်​စတုဂံပုံ​စံ​ခွက်​များ​ဖြင့် ရိုက်​ထားသော​အုတ်​များ​ကို အတန်း​လိုက်​စီ​ပေး​ကြ​ရ၏။ ထို့နောက် အလုပ်ကြမ်း​သမားများ​သည် နေ​လှန်း​ပြီး​သော​အုတ်​များ​ကို ဆောက်လုပ်ရေး​မြေနေရာ​သို့ ထမ်း​ပို့ပေး​ကြသည်၊ တစ်ခါတစ်ရံ ဆင်ခြေလျှော​လမ်းအတိုင်း တက်​၍​ပို့​ကြ​ရ၏။ ကြိမ်တုတ်​များ​ကိုင်ဆောင်​ထားသော အီဂျစ်​ကြီးကြပ်မှူး​များသည် ထိုင်​လျက် သို့​မဟုတ် လှည့်လည်​ကြည့်ရှု​လျက် အလုပ်ကို စောင့်ကြပ်​ကြသည်။

အလုပ်သမား ၆၀၂ ဦး​က အုတ်ချပ်​ပေါင်း ၃၉,၁၁၈ ချ​ပ်​ကို​ရိုက်​ခဲ့​ကြ​ရာ တစ်​ဦးလျှင် ပျမ်းမျှ​အုတ် ၆၅ ချ​ပ်​ထွက်​ရ၏​ဟု ရှေး​စာရင်း​မှတ်တမ်း​တစ်ခု​က ဖော်ပြ​သည်။ ဘီ.စီ.အီး. ၁၃ ရာစု​မှ မှတ်တမ်း​တစ်ခု​က ဤသို့​ဆို​သည်– “အလုပ်သမား​များသည် . . . သူတို့၏​နေ့စဉ်​ခွဲတမ်း​ကျ အုတ်​အရေအတွက်​မီ​ကြ​ရသည်။” ယင်းသည် ထွက်မြောက်ရာကျမ်း​တွင် ဖော်ပြ​ထား​သည့် ဣသရေလလူ​မျိုး​များ​ကို အတင်းအကျပ်​ခိုင်းစေ​ခဲ့​ခြင်း​နှင့် အလွန်​ဆင်တူ​သည်။

နှိပ်စက်​ကလူ​ပြုမူ​၍ ဟေဗြဲ​လူဦးရေ​ကို မ​လျော့နည်းစေ​ခဲ့​ချေ။ ထိုသို့​ဖြစ်​မည့်​အစား ဣသရေလ​လူမျိုး​သည် “နှိပ်စက်ခြင်း​ကို​ခံရ​သည်​အတိုင်း တိုးပွား​များပြား​လျက်​ရှိကြ​၏။ သူတို့​ကြောင့် အဲဂုတ္တု​လူတို့သည် စိတ်ညစ်” ကြ​၏။ (ထွက်မြောက်ရာ ၁:၁၀၊ ၁၂) ထို့​ကြောင့် ဖာရော​သည် ဖွား​စ​ဣသရေလ​သား​ယောက်ျားလေး​များ​ကို သတ်ပစ်​ရန် ဦးဆုံး ဟေဗြဲ​ဝမ်း​ဆွဲ​ဆရာမ​များ၊ ထို့နောက် အီဂျစ်လူ​အားလုံး​ကို အမိန့်ပေး​ခဲ့​သည်။ အဆိုပါ​ကြောက်မက်​ဖွယ်​အခြေအနေ​များ​ကြား​မှ ချစ်စရာ​သား​ယောက်ျားလေး မောရှေ​ကို ယောခေဗက်​နှင့် အာမရံ​တို့​က မွေးဖွား​ခဲ့​၏။—ထွက်မြောက်ရာ ၁:၁၅-၂၂; ၆:၂၀; တမန်​တော် ၇:၂၀။

ဝှက်ထား​ရာ​မှ တွေ့ရှိ​ပြီး မွေးစား​ခံ​ခဲ့​ရ

မောရှေ၏​မိဘများသည် ဖာရော​၏​သတ်မိန့်​ကို ဖီဆန်​၍ သူတို့၏​သားငယ်​လေး​ကို ဝှက်ထား​ခဲ့​၏။ သူလျှို​များ​က ဖွား​စ​ကလေး​များ​ကို လိုက်လံ​ရှာဖွေ​စစ်ဆေး​နေသည့်​ကြား​မှ ထိုသို့​ဝှက်ထား​ခဲ့​ကြ​သလော။ တပ်အပ်​မပြော​နိုင်​ပါ။ မည်သို့​ပင်​ဖြစ်ပါစေ၊ သုံးလ​ကြာပြီးနောက် မောရှေ၏​မိဘများသည် သူတို့က​လေး​ကို ဝှက်​မထား​နိုင်​တော့​ချေ။ သို့ဖြင့် ကြံရာမရ​ဖြစ်နေ​သော သူ၏​မိခင်​သည် ကျူရိုး​ဖြင့်​ရက်​ထား​သည့်​တောင်းထဲ ရေ​မဝင်​စေရန် ကတ္တရာစေး​နှင့်​သုတ်​ပြီး ကလေး​ကို ထည့်​လိုက်​သည်။ တစ်နည်း​အားဖြင့်​ဆိုလျှင် ယောခေဗက်​သည် ဖွား​စ​ဟေဗြဲ​သား​ယောက်ျားလေး​များ​ကို နိုင်းလ်မြစ်​ထဲ ပစ်ချ​ရမည်​ဟူသော ဖာရော​၏​အမိန့်​တကယ့်​ဆိုလိုချက်​ကို မဟုတ်သည့်​တိုင် စာသား​အရ လိုက်နာ​ခဲ့​၏။ မောရှေ၏​အစ်မ မိရိအံ​ကို မ​နီး​မ​ဝေး​မှ စောင့်ကြည့်​စေ​ခဲ့​သည်။—ထွက်မြောက်ရာ ၁:၂၂–၂:၄။

ဖာရော​၏​သမီး မြစ်​ထဲ​ရေ​ဆင်း​ချိုး​ချိန်​တွင် မောရှေ​အား​တွေ့ရှိ​စေရန် ယောခေဗက် ရည်ရွယ်​ခဲ့​သည်၊ မရည်ရွယ်ခဲ့​သည်ကို ကျွန်ုပ်​တို့​မသိ​ရ​သော်လည်း ထို​အတိုင်း​ပင်​ဖြစ်ပျက်​ခဲ့​၏။ ဤ​ကလေး​သည် ဟေဗြဲ​ကလေး​တစ်ဦး​ဖြစ်သည်​ကို မင်းသမီး​သိ​သည်။ ထို​အခါ သူ​မည်သို့​ပြုလုပ်​မည်​နည်း။ ဖခင်​၏​အမိန့်​ကို နာခံ​ကာ သတ်​ခိုင်း​မည်​လော။ မ​သတ်​ခိုင်း​ဘဲ အမျိုးသမီး​အများစု​၏ ပင်ကိုသဘော​အတိုင်း သူ​တုံ့ပြန်​ခဲ့​၏။ သနား​ကြင်နာ​စွာ​ပြုမူ​လေ​၏။

တစ်ခဏချင်း​ပင် မိရိအံ​သည် သူ၏​အနား​သို့​ရောက်လာ​၏။ သို့​နှင့် သူက ‘ကိုယ်တော်​အတွက် သူငယ်​ကို​ထိန်း​ရသော ဟေဗြဲ​အထိန်း​ကို ကျွန်မ​ခေါ်​ပေး​ရ​ပါ​မည်​လော’ ဟု​မေးလျှောက်​ခဲ့​သည်။ အချို့​က ဤ​စာပိုဒ်​သည် အလွန်​သရော်​ရာ​ကျ​သည်​ဟု​ယူမှတ်​၏။ မောရှေ၏​အစ်မ​အား ဟေဗြဲ​လူမျိုး​ကို “လိမ္မာ​စွာ” ဆက်ဆံ​မည်​ဟု ကြိတ်​ကြံ​ခဲ့​သော​ဖာရော​နှင့် တွဲဖက်​အကြံပေး​ပုဂ္ဂိုလ်​များ​မှ ခြားနား​စွာ​ဖော်ပြ​ထား​၏။ မောရှေ​အစ်မ​၏​အစီအစဉ်ကို မင်းသမီး​သဘောတူ​သောအခါ​မှ​သာ မောရှေ​အသက်ချမ်းသာ​ရ၏။ ဖာရော​၏​သမီး​က “သွားလော့” ဟု​ပြောလိုက်​သည်​နှင့် မိရိအံ​သည် သူ၏​အမေကို ပြေး​ခေါ်​ခဲ့​လေ​သည်။ ထို​ထူးခြားသည့် သဘော​တူညီချက်​ကြောင့် ယောခေဗက်​သည် ဘုရင့်​ကာကွယ်​မှု​ဖြင့် မိမိ၏​ကလေး​ကို မိမိ​ကိုယ်တိုင် ကျွေးမွေး​ပြုစု​ရန် ငှား​ရမ်း​ခံ​ခဲ့​ရလေ​သည်။—ထွက်မြောက်ရာ ၂:၅-၉။

ထို​မင်းသမီး​၏​သနား​ကြင်နာ​မှု​သည် သူ့​ဖခင်​၏​ရက်စက်မှု​နှင့် တခြား​စီ​ပင်။ ကလေး​နှင့်​ပတ်သက်​၍ သူ​လုံးဝ​မသိ​သည်လည်း​မဟုတ်၊ လှည့်ဖြား​ခံရ​သည်လည်း​မဟုတ်​ချေ။ ကြင်နာ​သနားတတ်​သောကြောင့် မောရှေ​ကို သူ​မွေးစား​ရန်​စေ့ဆော်​ခံ​ခဲ့​ရပြီး ဟေဗြဲ​နို့​ထိန်း​တစ်ဦး ငှား​ရမ်း​လို​ခြင်း​က သူ့​ဖခင်​၏​စိတ်​မျိုး​မရှိကြောင်း ထင်ရှား​သည်။

ကြီးပြင်း​လာ​ခြင်း​နှင့် ပညာရေး

ယောခေဗက်​သည် “သူငယ်​ကို​ယူသွား​၍ ထိန်း​လေ​၏။ သူငယ်​ကြီးပွား​သောအခါ ဖာရော​ဘုရင်​၏​သမီးတော်​ထံ​သို့​ပို့ဆောင်​၍ မင်းသမီး​သည် သား​အရာ​၌​ခန့်​ထား” လေ​၏။ (ထွက်မြောက်ရာ ၂:၉၊ ၁၀) မောရှေ​သည် မိရင်းဖရင်း​တို့​နှင့် မည်မျှ​ကြာကြာ​နေထိုင်ခဲ့​သည်ကို ကျမ်းစာ​က မဆို​ထား​ချေ။ အနည်းဆုံး နို့​ဖြတ်​သည့် နှစ်နှစ်၊ သုံးနှစ် ထို့​ထက်မက​ပင် နေကောင်း​နေခဲ့​ပေမည်​ဟု အချို့​က​ယူဆကြ​၏။ မည်သည့်​အရွယ်​အထိ နေခဲ့​သည်ကို​မဖော်ပြဘဲ မိဘများနှင့်​အတူ “ကြီးပွား” ခဲ့​သည်​ဟု ထွက်မြောက်ရာကျမ်း​က ရိုးရိုးလေး​ဖော်ပြ​သည်။ မည်သို့​ပင်​ဖြစ်ပါစေ၊ အာမရံ​နှင့်​ယောခေဗက်​တို့သည် ထို​အချိန်အတွင်း သူတို့၏​သားကို သူ၏​ဟေဗြဲ​ဇာတိ​အကြောင်း ပြောပြ​ပြီး ယေဟောဝါ​အကြောင်း သွန်သင်​ပေး​ခဲ့​မည်​မှာ သေချာ​သည်။ မောရှေ၏​နှလုံးထဲတွင် ယုံကြည်ခြင်း​နှင့် ဖြောင့်မတ်ခြင်း​တရား မြတ်နိုးမှု​ကို မည်မျှ​အောင်မြင်စွာ ထည့်သွင်း​ပေး​နိုင်​ခဲ့​ကြောင်း အချိန်​က​သာ စကား​ပြောပါ​လိမ့်​မည်။

ဖာရော​၏​သမီး​ထံ​သို့ မောရှေ​ပြန်ရောက်​သွားသော​အခါ “အဲဂုတ္တု​အတတ်ပညာ​အလုံးစုံ” သင်ယူ​ခဲ့​ရသည်။ (တမန်​တော် ၇:၂၂) ထို​တွင် အစိုးရ​လုပ်ငန်း​ကို မောရှေ​လုပ်ကိုင်​နိုင်​ရန် လေ့ကျင့်ပေး​မှု​ပါဝင်​ပေမည်။ အီဂျစ်​ဘက်စုံ​ပညာ​တွင် သင်္ချာ၊ ဂျီသြမေတြီ၊ ဗိသုကာ၊ ဆောက်လုပ်ရေး​နှင့် အခြား​ဝိဇ္ဇာ​ပညာ၊ သိပ္ပံ​ပညာ​တို့​ပါ ပါဝင်​သည်။ ဘုရင့်​မိသားစုက သူ့​အား အီဂျစ်​ဘာသာ​တရားကို​လည်း လေ့လာ​စေ​လို​ပေမည်။

မောရှေ​သည် ဘုရင်​၏​အခြား​သားသမီး​များနှင့်​အတူ အထူး​ပညာရေး​ကို သင်ယူ​ခွင့် ရရှိခဲ့​ပေမည်။ ဤ​အဆင့်မြင့်​ပညာရေး​ရရှိခဲ့ကြ​သူများ​တွင် “အီဂျစ်​ပြည်​သို့ ဓား​စာ​ခံ​များ​အဖြစ် စေလွှတ်​ခံရ​သော သို့​မဟုတ် ခေါ်ဆောင်​လာသော တိုင်းတစ်ပါး​အုပ်စိုးရှင်​များ​၏ သားသမီး​များ​ပါဝင်​မည်၊ သူတို့ကို ‘ယဉ်ကျေးမှု​မြှင့်တင်​ပေး’ ပြီး” ဖာရော​၏​တည်ကြည်သော “လက်​ပါး​စေ​များ​အဖြစ် မိမိတို့​တိုင်းပြည်​ကို ပြန်​အုပ်ချုပ်​စေ​ကြသည်။” (ဘက်​စီ အက်​မ်. ဘရိုင်ယန်​၏ သွတ်မို့စ် ၄ နန်းစံချိန်၊) နန်းတွင်း​ရှိ ကလေးထိန်း​ဂေဟာ​များသည် လူငယ်များ​ကို မှူးမတ်များ​ဖြစ်လာ​ကြ​ရန် လေ့ကျင့်​သွန်သင်ပေး​လေ့​ရှိ၏။ * အီဂျစ်​အလယ်ခေတ်​နှင့် နိုင်ငံတော်​အသစ်​ကာလပိုင်း​မှ ကျောက်စာ​များ​က ဖာရော​ကို​ခစား​ကြ​သူများ​နှင့် မှူးမတ်​အချို့​သည် လူကြီး​များ​ဖြစ်နေ​လျက်​ပင် “ကလေးထိန်း​ဂေဟာ​မှ​ကလေး” ဟူသော ဂုဏ်​ထူး​ဆောင်​ဘွဲ့​ကို ခံယူ​ကြ​ဆဲ​ရှိကြောင်း ဖော်ပြ​သည်။

နန်းတွင်း​ဘဝ​သည် မောရှေ​အတွက် စမ်းသပ်မှု​ဖြစ်​ခဲ့​ပေမည်။ ယင်းက ချမ်းသာ​ကြွယ်ဝ​ရန်၊ စည်းစိမ်​ခံစား​ရန်​နှင့် တန်ခိုး​အာဏာ​ရှိ​ရန် အခွင့်အရေး​ရရှိစေ​သည်။ ကိုယ်ကျင့်တရား​ကိုလည်း ပျက်ပြား​စေနိုင်​၏။ မောရှေ မည်သို့​တုံ့ပြန်​ခဲ့​မည်​နည်း။ မည်​သူ့​အပေါ် သူ​တည်ကြည်မှု​ရှိ​မည်​နည်း။ သူသည် အမှန်ပင် ယေဟောဝါ​အား ဝတ်ပြု​ကိုးကွယ်​သူ၊ ညှဉ်းပန်း​နှိပ်စက်​ခံ​နေရ​သော ဟေဗြဲ​လူမျိုးများ​၏ ဆွေမျိုးသားချင်း​လော၊ သို့​မဟုတ် အယူမှား​အီဂျစ်​နိုင်ငံ​က ပေး​သမျှ​ကို သူ​သဘောကျ​သလော။

အရေးကြီးသော​ဆုံးဖြတ်ချက်

မောရှေ​သည် အီဂျစ်​နိုင်ငံသား​စစ်စစ်​ဖြစ်လာ​နိုင်​သည့် အသက် ၄၀ အရွယ်​တွင် “မိမိ​အမျိုးသားချင်း​တို့​ရှိရာသို့​သွား​၍ သူတို့​အမှုထမ်း​ရသော အခြင်းအရာ​တို့ကို ကြည့်ရှု​လေ​၏။” သူ​ဆက်​ပြုလုပ်​သည့် အမှု​များ​က စပ်စု​လို​၍​သာ သွားရောက်​ကြည့်ရှု​ခြင်း​မဟုတ်​ကြောင်း ဖော်ပြ​သည်; သူတို့ကို သူ​အမှန်တကယ်​ကူညီပေး​လို​ခဲ့​၏။ ဟေဗြဲ​လူတစ်ဦးကို အီဂျစ်လူ​တစ်ဦး​က ရိုက်နှက်​နေခြင်း​ကို သူ​မြင်​သောအခါ ကြား​ဝင်၍ နှိပ်စက်​ကလူ​ပြုသူ​ကို သတ်ပစ်ခဲ့​သည်။ ထိုသို့​ပြုလုပ်​ခဲ့​ခြင်း​က မောရှေ​သည် သူ၏​ညီအစ်ကို​များ​ဘက်တွင်​ရှိကြောင်း ထင်ရှားစေ​၏။ သေဆုံး​သွား​သူ​မှာ အရာရှိ​တစ်ဦး​ဖြစ်​နိုင်​ဖွယ်​ရှိပြီး တာဝန်​ထမ်းဆောင်​ချိန်​တွင် အသတ်ခံရ​ခြင်း​ဖြစ်၏။ အီဂျစ်လူ​တို့၏​အမြင်​တွင် မောရှေ​သည် ဖာရော​ကို​တည်ကြည်​ရမည်​ဖြစ်သည်။ သို့​တိုင် တရား​မျှတမှုကို​မြတ်နိုးသော​သဘော​က မောရှေ​ကို​စေ့ဆော်​ပေး​ခဲ့​ကြောင်း နောက်​နေ့တွင် ရောင်းရင်း​ချင်း​အား မတရား​ရိုက်ပုတ်​နေသော ဟေဗြဲ​တစ်ဦး​ကို သူ​ဆီးတား​ခဲ့​ခြင်း​က ထင်ရှား​ခဲ့​သည်။ မောရှေ​သည် ဟေဗြဲ​လူ​တို့ကို သူတို့၏​သနားစဖွယ်​ကျွန်​ဘဝ​မှ လွတ်မြောက်​ပေး​လို​သော်လည်း သူ၏​အပြစ်ကို ဖာရော​သိရှိပြီး သူ့ကို​သတ်​ဖို့ ကြိုးစား​သောအခါ မိဒျန်​ပြည်​သို့ ထွက်ပြေး​ခဲ့​ရ၏။—ထွက်မြောက်ရာ ၂:၁၁-၁၅; တမန်​တော် ၇:၂၃-၂၉။ *

ယေဟောဝါ​၏​လူမျိုးတော်ကို မောရှေ​လွတ်မြောက်​စေ​လို​သည့်​အချိန်​သည် ဘုရားသခင်​၏​အချိန်​နှင့် မ​တိုက်ဆိုင်​ခဲ့​ချေ။ သို့​တိုင် သူ၏​လုပ်ရပ်များ​က သူ၌​ယုံကြည်ခြင်း​ရှိသည်​ကို ဖော်ပြ​၏။ ဟေဗြဲ ၁၁:၂၄-၂၆ က​ဤသို့​ဆို​၏– “မောရှေ​သည် အသက်အရွယ်​ကြီးသော​အခါ အပြစ်ရှိ​သော ကာ​မ​ဂုဏ်​ကို ခဏ​ခံစားခြင်း​ထက် ဘုရားသခင်​၏​လူ​တို့​နှင့်အတူ ညှဉ်းဆဲ​ခံရ​ခြင်း​ကို သာ၍​အလိုရှိ​သဖြင့် . . . ဖာရော​ဘုရင်​သမီး​၏​သား​ဟူ၍ ခေါ်ဝေါ်​ခြင်း​အခွင့်​ကို​ပယ်​၏။” အဘယ်ကြောင့်​နည်း။ အကြောင်း​မှာ “အဲဂုတ္တု​ပြည်​၏​စည်းစိမ်​ထက် ခရစ်တော်​ကြောင့် ကဲ့ရဲ့​ခြင်း[ဆင်းရဲ]သည် သာ၍​မြတ်သော​စည်းစိမ်​ဖြစ်သည်​ကို စိတ်ထင်​သဖြင့် . . . နောက်​ရ​လတ္တံ့​သော​အကျိုးကို ထောက်စာ​မျှော်လင့်​လျက်​နေ” သောကြောင့်​ဖြစ်သည်။ “ဝိညာဉ်​တော်​ဖွား​သူ” ဟု​အဓိပ္ပာယ်​ရသည့် “ခရစ်တော်” ဟူသော အသုံးအနှုန်း​ကို ဤသို့​ထူးခြား​စွာ​အသုံးပြု​ထားခြင်း​သည် နောက်ပိုင်း​တွင် ယေဟောဝါ​ထံ​မှ​တိုက်ရိုက်​ရရှိခဲ့​သည့် အထူး​တာဝန်​တစ်ရပ် ထမ်းဆောင်​ခွင့်​ရသော သဘော​မျိုး​ဖြင့် မောရှေ​နှင့် အံဝင်ခွင်ကျ​လှ​သည်။

စဉ်းစား​ကြည့်​ပါ! အီဂျစ်​မင်းမျိုး​မင်း​နွယ်​များ​သာ နေထိုင်​သည့်​ဝန်းကျင်​တွင် မောရှေ​ကြီးပြင်း​လာ​ခဲ့​ရသည်။ သူ၏​အနေအထား​က အသက်မွေး​လုပ်ငန်း​ကောင်း​တစ်ခု ရရှိစေ​သည်​သာမက စိတ်တိုင်းကျ​ပျော်ရွှင်​နိုင်​စေ​သော်လည်း ယင်း​တို့အားလုံး​ကို သူ​ငြင်းပယ်​ခဲ့​၏။ ယေဟောဝါ​အား ချစ်​မြတ်နိုးခြင်း၊ တရား​မျှတခြင်း​တို့​နှင့် နှိပ်စက်​ကလူ​ပြုသူ​ဖာရော​၏ နန်းတွင်းသား​ဘဝကို သူ​ညှိ​ယူ၍​မရနိုင်​ခဲ့​ပေ။ မောရှေ​သည် မိမိ၏​ဘိုးဘေး​များ​ဖြစ်​ကြသော အာဗြဟံ၊ ဣဇာက်​နှင့် ယာကုပ်တို့​ကို​ပေး​ခဲ့​သော ဘုရားသခင့်​ကတိတော်​များ​ကို​သိရှိ​ထား​၍ ၎င်းတို့ကို စဉ်းစား​သုံးသပ်​ရာ​တွင် ဘုရားသခင်​၏​မျက်နှာသာ​ကို​သာ သူ​ရ​လို​ခဲ့​သည်။ ယင်းကြောင့်​လည်း ယေဟောဝါ​သည် ရည်ရွယ်တော်မူချက်​များ အထမြောက်​အောင်မြင်​စေရန် မောရှေ​ကို အလွန်​အရေးကြီးသော​နည်းဖြင့် အသုံးပြုနိုင်​တော်​မူ​ခဲ့​သည်။

ကျွန်ုပ်​တို့အားလုံး​သည် သာ၍​အရေးကြီး​ရာ​များနှင့်​ပတ်သက်​၍ ရွေးချယ်မှု​များ ပြုလုပ်​ကြ​ရ၏။ သင်သည် မောရှေ​ကဲ့သို့​ပင် ခက်ခဲ​သော​ဆုံးဖြတ်ချက်​တစ်ခု​ကို ချ​ကောင်း​ချ​ရ​ပေမည်။ မည်မျှ​ပင်​နစ်နာ​ဆုံးရှုံး​ရ​ပါစေ၊ အကျင့်ဓလေ့​တစ်မျိုး​မျိုး၊ သို့​မဟုတ် အကျိုးရှိ​ပုံ​ရသည့်​အရာအချို့​ကို သင်​လက်လွှတ်​အရှုံး​ခံ​အပ်​သလော။ ဤသို့​သင်​ရွေးချယ်စရာ​အကြောင်း​ရှိ​မည်​ဆိုလျှင် အီဂျစ်​ပြည်​၏​စည်းစိမ်​ရှိသမျှ​ထက် ယေဟောဝါ​၏​မိတ်ဆွေ​ဖြစ်​ရခြင်း​ကို မောရှေ​သာ၍​တန်ဖိုး​ထားခဲ့​ပြီး ထိုသို့​ပြု​ခဲ့​သည့်​အတွက် ဝမ်းနည်း​နှမြော​ခြင်း​မရှိခဲ့​သည်ကို သတိရပါ။

[အောက်ခြေမှတ်ချက်]

[စာမျက်နှာ ၁၁ ပါ လေးထောင့်ကွက်]

နို့​ထိန်း​စာချုပ်​များ

အများအားဖြင့် မိခင်များ​သည် မိမိ​ကလေး​ကို ကိုယ်တိုင်​နို့တိုက်ကျွေး​ကြသည်။ သို့သော် ကျမ်းစာ,စာပေ​ဂျာနယ်​တွင် ကျမ်း​ပညာရှင်​ဘရီ​ဗာတ် ချို​က်စ်​က ဤသို့​ဆို​သည်– “အခြေအနေ​အချို့​တွင် [အရှေ့ပိုင်း​ဒေသ​အနီးရှိ] မင်းမျိုး​မင်း​နွယ်​မိသားစု​များသည် နို့​ထိန်း​ကို ငှား​လေ့​ရှိကြသည်။ မိခင်​က ကလေး​ကို မပြု​စု​နိုင်​သည့်​အခါ၊ သို့​မဟုတ် မိခင်​မည်သူ​ဖြစ်သည်​ကို မသိ​သည့်​အခါ ဤသို့​ပြုလုပ်​လေ့​ရှိ၏။ သတ်မှတ်​ထားချိန်​အတွင်း နို့​ထိန်း​သည် ကလေး​ကို ပြုစုပေး​ရသည့်​အပြင် နို့တိုက်​ရ၏။” အရှေ့ပိုင်း​ဒေသ​ရှိ​ရှေးခေတ်​မှ နို့​ထိန်း​စာချုပ်​ကျူစာ​အချို့ ယခု​ထိ မပျက်​မ​စီး​ကျန်ရှိ​သည်။ ဆူ​မေး​ရီး​ယန်း​ခေတ်​မှ အီဂျစ်​ပြည်​ရှိ နောက်ပိုင်း​ဟေ​လ​နစ်​ခေတ်​အထိ အနှံ့အပြား​ပြုလုပ်​ခဲ့​သော အလေ့အထ​တစ်ခု​ကို အဆိုပါ​စာရွက်စာတမ်း​များ​က ထောက်ခံ​၏။ ဤ​စာရွက်စာတမ်း​များ​တွင် စာချုပ်​ချုပ်​သူများ​နှင့် စာချုပ်​၏​အချိန်ကာလ​ပိုင်း၊ အလုပ်အကိုင်​အခြေအနေ​များ၊ သတ်မှတ်ချက်​များ၊ အစာ​အာဟာရ​စာရင်း၊ စာချုပ်​ချိုးဖောက်​သည့်​အတွက် ဒဏ်ငွေ​များ၊ အ​ခ​ငွေ​နှင့် အ​ခ​မည်သို့​ပေး​မည် အစ​ရှိသည်​တို့​ပါရှိ​သည်။ များသောအားဖြင့် “ကလေးထိန်း​ကာလ​သည် နှစ်နှစ်၊ သုံးနှစ်​ကျော်​ကြာ​၏။ နို့​ထိန်း​သည် ကလေး​ကို သူ၏​အိမ်​တွင် ပြုစု​ကြည့်ရှု​ပေး​ရ​သော်လည်း တစ်ခါတစ်ရံ စစ်ဆေး​ရန်​အတွက် ကလေး​ပိုင်ရှင်​ထံ ပြန်ပို့​ပေး​ရ၏” ဟု​ချို​က်စ်​က ရှင်းပြသည်။

[စာမျက်နှာ ၉ ပါ ရုပ်ပုံ]

ရှေးခေတ်​ပန်းချီကား​တစ်ချပ်​တွင် ဖော်ပြ​သည့်​အတိုင်း အီဂျစ်​ပြည်​တွင် အုတ်​ရိုက်ခြင်း​သည် မောရှေ​ခေတ်​နှင့် မ​ကွာခြား​လှ​ပေ

[Credit Lines]

Above: Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.; below: Erich Lessing/Art Resource, NY