‘ထိုပြည်တွင် လျှောက်သွားလော့’
‘ထိုပြည်တွင် လျှောက်သွားလော့’
“သင်ထ၍ မြေကိုအလျားအားဖြင့်လည်းကောင်း၊ အနံအားဖြင့်လည်းကောင်း လျှောက်သွားလော့။”—ကမ္ဘာဦး ၁၃:၁၇။
၁။ ဘုရားသခင်သည် အာဗြဟံအား အဘယ်စိတ်ဝင်စားဖွယ် ညွှန်ကြားချက်ကို ပေးခဲ့သနည်း။
စနေ၊ တနင်္ဂနွေနေ့များတွင် ကျေးလက်သို့ ကားဖြင့်လည်ပတ်ရခြင်းကို နှစ်ခြိုက်သလော။ လေ့ကျင့်ခန်းလည်းဖြစ်၊ ရှုမျှော်ခင်းများကိုလည်း စိမ်ပြေနပြေ ရှုစားနိုင်ဖို့ စက်ဘီးစီးသွားလိုသူများလည်းရှိသည်။ တချို့ကျပြန်လျှင် အရပ်ဒေသတစ်ခုနှင့်လည်း အကျွမ်းဝင်၊ ဒေသ၏အရသာကိုလည်း တစိမ့်စိမ့်ခံစားနိုင်ဖို့ ခြေကျင်ခရီးကို ရွေးကြ၏။ ထိုသို့သောအပျော်ခရီးစဉ်များသည် အခိုက်အတန့်သာကြာလေ့ရှိသည်။ သို့သော် အာဗြဟံအား ဘုရားသခင်က “သင်ထ၍ မြေကိုအလျားအားဖြင့်လည်းကောင်း၊ အနံအားဖြင့်လည်းကောင်း လျှောက်သွားလော့။ သင့်အားငါပေးမည်” ဟုပြောသည့်အခါ သူမည်သို့ခံစားရမည်ကို မြင်ယောင်ကြည့်ပါ!—ကမ္ဘာဦး ၁၃:၁၇။
၂။ အာဗြဟံသည် အီဂျစ်ပြည်မှ အဘယ်နေရာသို့ ထွက်သွားခဲ့သနည်း။
၂ ထိုစကား၏ ရှေ့နောက်စကားကို သုံးသပ်ကြည့်ပါ။ အာဗြဟံသည် သူ၏ဇနီးအပါအဝင် အခြားသူများနှင့်အတူ အီဂျစ်ပြည်တွင် ဧည့်သည်အဖြစ်နေထိုင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ကမ္ဘာဦးကျမ်းအခန်းကြီး ၁၃ အရ သူတို့သည် အီဂျစ်ပြည်မှ ထွက်သွားကြပြီး ခါနာန်ပြည်တောင်ပိုင်း ‘နေဂပ်ပြည်’ သို့ သိုးအုပ်များကို ပြောင်းရွှေ့သွားကြ၏။ ၎င်းနောက် အာဗြဟံသည် “တောင်ပိုင်းမှ ခရီးသွား၍ ဗေသလနယ်အတွင်း ဗေသလမြို့” တွင် စခန်းချနေထိုင်ခဲ့သည်။ သူ၏နွားကျောင်းသားများနှင့် တူဖြစ်သူ လောတ၏နွားကျောင်းသားများ ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ရာ သီးခြားစားကျက်မြေ ရှာရန် လိုအပ်လာသောအခါ အာဗြဟံသည် လောတအား သဘောထားကြီးစွာ ဦးဆုံးရွေးချယ်ခွင့်ပေးခဲ့သည်။ ထိုအခါ လောတသည် ‘ယေဟောဝါ၏ဥယျာဉ်တော်နှင့်တူသော’ စိမ်းလန်းသည့် “ယော်ဒန်ချိုင့်” ဝှမ်းကိုရွေးချယ်ခဲ့ပြီး အတန်ကြာသော် သောဒုံမြို့တွင် အခြေချခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်က အာဗြဟံအား “သင်ရှိသောအရပ်က တောင်၊ မြောက်၊ အရှေ့၊ အနောက်သို့မျှော်ကြည့်လော့” ဟုမိန့်တော်မူ၏။ ဗေသလအနီး အမြင့်ပိုင်းဒေသမှ အာဗြဟံသည် အခြားနေရာများကို မြင်နိုင်ဖွယ်ရှိ၏။ သို့တိုင် ထိုထက်မက သူလုပ်ဆောင်ရဦးမည်။ ဘုရားသခင်က ထိုပြည်တွင် သူ့ကို “လျှောက်သွား” စေပြီး ယင်း၏အနေအထားနှင့် အရပ်ဒေသများကို အကျွမ်းဝင်စေလိုခဲ့သည်။
၃။ အာဗြဟံ၏ခရီးစဉ်ကို မြင်ယောင်ကြည့်ဖို့ အဘယ်ကြောင့် ခက်ခဲနိုင်သနည်း။
၃ ဟေဗြုန်မြို့သို့ မရောက်မီ မည်မျှနှံ့ခဲ့ကြောင်းမသိရသော်လည်း ကျွန်ုပ်တို့အများစုထက် အာဗြဟံသည် ကတိထားရာပြည်ကို အမှန်တကယ် သိကျွမ်းခဲ့မည်။ ဤမှတ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည့် နေဂပ်၊ ဗေသလ၊ ယော်ဒန်ချိုင့်ဝှမ်း၊ သောဒုံနှင့် ဟေဗြုန်အရပ်တို့ကို စဉ်းစားကြည့်ပါ။ ထိုအရပ်ဒေသများသည် အဘယ်နေရာတွင် တည်ရှိကြောင်း စိတ်ထဲတွင် ပုံဖော်မရ ဖြစ်နေပါသလော။ ယင်းသည် လူအများအတွက် ခက်ခဲပေလိမ့်မည်၊ အကြောင်းမှာ ယေဟောဝါ၏လူ အနည်းငယ်လောက်သာ ကျမ်းစာတွင် ဖတ်ရှုရသည့် နယ်မြေဒေသအလျားအနံကို လည်ပတ်ရောက်ခဲ့ဖူးကြမည်။ သို့တိုင်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျမ်းစာနေရာဒေသများကို အလွန်စိတ်ဝင်စားသင့်သည့်အကြောင်းရှိ၏။ အဘယ်ကြောင့်နည်း။
၄၊ ၅။ (က) ကျမ်းစာနယ်မြေများနှင့်ပတ်သက်သည့် အသိပညာနှင့် နားလည်မှုက သု. ၁၈:၁၅ နှင့်မည်သို့ဆက်စပ်သနည်း။ (ခ) ဇေဖနိအခန်းကြီး ၂ က အဘယ်အရာကို ဖော်ပြသနည်း။
၄ ဘုရားသခင့်နှုတ်မြွက်စကားတော်က ဤသို့ဆိုသည်– “အသိဉာဏ်ရှိသောသူ၏စိတ်နှလုံးသည် အသိပညာကိုသိုထားတတ်၏။ ပညာရှိသောသူ၏နားသည် အသိပညာကိုရှာတတ်၏။” (သု. ၁၈:၁၅၊ ကဘ) ကျွန်ုပ်တို့ အသိပညာဆည်းပူးနိုင်စရာ အကြောင်းအရာများစွာရှိ၏၊ သို့တိုင် ယေဟောဝါဘုရားသခင်နှင့် ကိုယ်တော်၏ပြုမူဆက်ဆံမှုများဆိုင်ရာ တိကျမှန်ကန်သောအသိပညာသည် အရေးအကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ ကျမ်းစာတွင် ကျွန်ုပ်တို့ဖတ်ရှုကြရသမျှသည် တိကျမှန်ကန်သောအသိပညာနှင့်ဆိုင်သည်။ (၂ တိမောသေ ၃:၁၆) သို့သော် နားလည်သဘောပေါက်မှု ပါဝင်ပတ်သက်ကြောင်း သတိပြုပါ။ ယင်းသည် အကြောင်းအရာတစ်ခုကို သိမြင်နိုင်စွမ်းဖြစ်ပြီး ထိုအကြောင်းအရာ၏ အစိတ်အပိုင်းများသည် တစ်ခုလုံးနှင့် မည်သို့ဆက်နွှယ်ကြောင်းကို ပိုင်းခြားသိမြင်၊ သဘောပေါက်ခြင်းဖြစ်သည်။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ဖော်ပြထားသည့် နေရာဒေသများနှင့်ပတ်သက်၍ ထိုသို့သဘောပေါက်ခြင်းဖြစ်သည်။ သာဓကအနေဖြင့် အီဂျစ်ပြည် တည်ရှိရာနေရာကို ကျွန်ုပ်တို့အများစု သိကြသည်၊ သို့သော် အာဗြဟံသည် အီဂျစ်ပြည်မှ ခါနာန်တောင်ပိုင်း ‘နေဂပ်သို့’ ထွက်သွားပြီးနောက် ဗေသလသို့၊ ထို့နောက်ဟေဗြုန်သို့ ထွက်သွားသည်ဟူသည့်အချက်ကို ကျွန်ုပ်တို့ အဘယ်အထိ သဘောပေါက်နားလည်ကြသနည်း။ ထိုနေရာဒေသများ၏ဆက်စပ်မှုကို သင်သိနားလည်ပါသလော။
၅ သို့မဟုတ် ကျမ်းစာဖတ်ရှုခြင်းအစီအစဉ်တွင် ဇေဖနိအခန်းကြီး ၂ ကို သင်ဖတ်ရှုခဲ့ပြီးဖြစ်ပေမည်။ ထိုတွင် ဂါဇမြို့၊ အာရှကေလုန်မြို့၊ အာဇုတ်မြို့၊ ဧကြုန်မြို့၊ သောဒုံမြို့၊ နိနေဝေမြို့တို့အပြင် ခါနာန်ပြည်၊ မောဘပြည်၊ အမ္မုန်ပြည်၊ အာရှုရိပြည်စသည့် မြို့အမည်၊ လူအမည်နှင့် တိုင်းပြည်အမည်တို့ကို ထိုအခန်းကြီးတစ်ခန်းတည်းတွင် ဖတ်ရ၏။ ဘုရားသခင်၏ပရောဖက်ပြုချက် ပြည့်စုံရေးတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့သူတို့ နေထိုင်ခဲ့သည့် ထိုနေရာများကို သင်မည်မျှ ကောင်းစွာ စွဲမှတ်ထားနိုင်ခဲ့သနည်း။
၆။ ခရစ်ယာန်တချို့သည် မြေပုံများကို အဘယ်ကြောင့် တန်ဖိုးထားတတ်လာကြပြီနည်း။ (လေးထောင့်ကွက်ရှု။)
၆ ဘုရားသခင့်နှုတ်မြွက်စကားတော်ကို လေ့လာသူများစွာသည် ကျမ်းစာမြေပုံများကို လေ့လာခြင်းဖြင့် အကျိုးများစွာ ခံစားခဲ့ကြရပြီ။ မြေပုံများကို သူတို့စိတ်ဝင်စားကြသည့်အတွက်သာမဟုတ်ဘဲ မြေပုံကိုအသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် ကျမ်းစာအသိပညာ တိုးပွားစေနိုင်ကြောင်း သူတို့သိရှိထားကြ၍ ဤသို့ပြုခြင်းဖြစ်သည်။ မြေပုံများသည် ၎င်းတို့၏သိနားလည်မှုကို တိုးပွားစေနိုင်ပြီး သူတို့သိရှိထားရာများသည် အခြားအချက်အလက်များနှင့် မည်သို့ဆက်စပ်ကြောင်း သိမြင်စေသည်။ နမူနာတချို့ကို သုံးသပ်ကြစဉ် ယေဟောဝါအား လေးမြတ်မှု ပိုများလာပြီး သမ္မာကျမ်းစာမှတ်တမ်းများကို ပိုမို ထိုးထွင်းသိမြင်လာပေလိမ့်မည်။—စာမျက်နှာ ၁၄ ပါလေးထောင့်ကွက်ရှု။
အကွာအဝေးကိုသိထားခြင်းက ပိုမိုသဘောပေါက်စေ
၇၊ ၈။ (က) ဂါဇမြို့တွင် ရှံဆုန်သည် အဘယ်အံ့ဖွယ်လုပ်ရပ်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သနည်း။ (ခ) ရှံဆုန်၏စွမ်းဆောင်မှုကို အဘယ်အချက်အလက်များက ပို၍ထူးခြားစေနိုင်သနည်း။ (ဂ) ရှံဆုန်အကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်ခြင်းက ကျွန်ုပ်တို့ကို မည်သို့ထောက်ကူနိုင်သနည်း။
၇ တရားသူကြီး ၁၆:၂ တွင် ဂါဇမြို့၌ ရှံဆုန်ရောက်ရှိနေသည့်အကြောင်း ဖတ်ရ၏။ ယနေ့ခေတ် သတင်းများတွင် ဂါဇ [ဂါဇာ] အမည်ကို မကြာခဏ ကြားနေရသည့်အတွက် မြေထဲပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းဒေသအနီး ဖိလိတ္တိနယ်တွင် ရှံဆုန်ရောက်ရှိနေကြောင်း သင်သတိပြုမိမည်။ [၁၁] ယခု၊ တရားသူကြီး ၁၆:၃ ကိုသတိပြုပါ– “ရှံဆုန်သည် သန်းခေါင်တိုင်အောင်အိပ်ပြီးမှ သန်းခေါင်အချိန်၌ထ၍ [ဂါဇ] မြို့တံခါးရွက်တို့ကို တံခါးတိုင်၊ ကန့်လန့်ကျင်နှင့်တကွယူ၍ ပခုံးပေါ်တင်လျက် ထမ်းသွား၍ ဟေဗြုန်မြို့ရှေ့ တောင်ပေါ်၌ ပစ်ထားလေ၏။”
၈ ရဲတိုက်ဖြစ်သော ဂါဇမြို့၏တံခါးနှင့် တံခါးတိုင်များမှာ ကြီးမားပြီး လေးလံမည်မှာသေချာသည်။ ၎င်းကို ထမ်းသွားခြင်းကို စိတ်ကူးကြည့်ပါ! ရှံဆုန် ထမ်းသွားခဲ့သည်၊ သို့သော် အဘယ်နေရာအထိ ထမ်းသွားသနည်း၊ အဘယ်လမ်းခရီးမျိုးပေါ် သွားခဲ့ရသနည်း။ ဂါဇမြို့သည် ပင်လယ်ရေပြင်နှင့် တညီတည်းခန့်ရှိသောကမ်းခြေမြို့ဖြစ်သည်။ [၁၅] ဟေဗြုန်မြို့မှာမူ ၎င်း၏အရှေ့ဘက်စူးစူး အမြင့်ပေ ၃,၀၀၀ တွင်ရှိရာ တကယ့်အတက်ခရီးဖြစ်၏! “ဟေဗြုန်မြို့ရှေ့ တောင်” ၏နေရာအတိအကျကို ကျွန်ုပ်တို့မသိရသော်လည်း ဂါဇမြို့မှ ၃၇ မိုင်ခန့်ဝေးသည့်အပြင် တောင်တက်လည်း ဖြစ်၏! ဤအကွာအဝေးကို သိလိုက်ကြရာ ရှံဆုန်၏စွမ်းဆောင်မှုကို ပိုထူးခြားစေသည် မဟုတ်ပေလော။ ထိုသို့သောလုပ်ရပ်များကို ရှံဆုန် အဘယ်ကြောင့်လုပ်ဆောင်နိုင်ကြောင်းကိုလည်း သတိရပါ၊ ‘ထာဝရဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်သည် သူ့အပေါ်မှာသက်ရောက်’ တော်မူခဲ့၏။ (တရားသူကြီး ၁၄:၆၊ ၁၉; ၁၅:၁၄) ယနေ့ ခရစ်ယာန်များအနေဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့အပေါ် ဘုရားသခင့်ဝိညာဉ်တော် သက်ရောက်ပြီး ထူးထူးခြားခြားစွမ်းဆောင်နိုင်ရန် မမျှော်လင့်ကြပါ။ သို့တိုင် ထိုထက်မြက်သော ဝိညာဉ်တော်သည် နက်နဲသောဝိညာဉ်ရေးရာအကြောင်းများကို ကျွန်ုပ်တို့အား သိနားလည်စေနိုင်ပြီး ကျွန်ုပ်တို့အတွင်းလူကို ခွန်အားရှိစေနိုင်၏။ (၁ ကောရိန္သု ၂:၁၀-၁၆; ၁၃:၈; ဧဖက် ၃:၁၆; ကောလောသဲ ၁:၉၊ ၁၀) မှန်ပါသည်၊ ရှံဆုန်အကြောင်း သိနားလည်ထားခြင်းက ဘုရားသခင်၏ဝိညာဉ်တော်သည် ကျွန်ုပ်တို့ကို ထောက်ကူပေးနိုင်ကြောင်း အလေးအနက်ပေါ်လွင်စေသည်။
၉၊ ၁၀။ (က) မိဒျန်လူမျိုးအပေါ် ဂိဒေါင်အောင်ပွဲခံမှုတွင် အဘယ်အရာ ပါဝင်ပတ်သက်သနည်း။ (ခ) ဤတွင် ပထဝီဝင်အနေအထားကို သိထားခြင်းက ယင်းမှတ်တမ်းကို မည်သို့ အဓိပ္ပာယ်ပိုရှိစေသနည်း။
၉ မိဒျန်လူမျိုးအပေါ် ဂိဒေါင်အောင်ပွဲခံခဲ့ခြင်းအကြောင်းကလည်း အလှမ်းဝေးခြင်းကိစ္စကို မှတ်သားစေသည်။ တရားသူကြီး ဂိဒေါင်နှင့် သူ၏လက်ရွေးစင်လူ ၃၀၀ တို့သည် မောရေတောင်အနီး ယေဇရေလချိုင့်တွင် တပ်ချသည့် ဝင်ရောက်ကျူးကျော်သူ မိဒျန်လူမျိုး၊ အာမလက်လူမျိုးနှင့် အခြားလူမျိုး စုစုပေါင်း ၁၃၅,၀၀၀ အဖွဲ့ကို ချေမှုန်းခဲ့ကြောင်း ကျမ်းစာဖတ်ဖူးသူအများ သိကြသည်။ [၁၈] ဂိဒေါင်၏လူတို့သည် တံပိုးမှုတ်၍ အိုးတို့ကိုခွဲလိုက်ရာ မီးခွက်တို့ကို ကိုင်မြှောက်လျက် ‘ယေဟောဝါနှင့် ဂိဒေါင်၏ဓား!’ ဟူ၍ ကြွေးကြော်ကြလေသည်။ ယင်းက ရန်သူများကို ရှုပ်ထွေးကြောက်လန့်သွားစေသဖြင့် သူတို့အချင်းချင်းတိုက်ခိုက်ကြလေ၏။ (တရားသူကြီး ၆:၃၃; ၇:၁-၂၂) ထိုဖြစ်ရပ်တစ်ခုလုံးသည် ညတွင်းချင်း အဖြစ်အပျက်လော။ တရားသူကြီးအခန်းကြီး ၇ နှင့် ၈ ကိုဆက်ဖတ်ကြည့်ပါ။ ဂိဒေါင်သည် ဆက်လက်တိုက်ပွဲဆင်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရပါလိမ့်မည်။ အမည်ဖော်ပြထားသည့် နေရာများစွာအနက် တချို့ကို ယနေ့ လူတို့သိကြသည့်နေရာများနှင့် ဆက်စပ်သတ်မှတ်မပေးနိုင်သဖြင့် ကျမ်းစာမြေပုံများတွင် ထိုနေရာဒေသများကို တွေ့ရမည် မဟုတ်ချေ။ သို့တိုင် ဂိဒေါင်ပြုလုပ်ခဲ့ရာများကို ကျွန်ုပ်တို့သိရှိနိုင်ရန် နေရာအလုံအလောက် ဖော်ပြထားသည်။
၁၀ ဂိဒေါင်သည် ထိုတပ်ပေါင်းစုမှ ကြွင်းကျန်သူတို့ကို ဗက်-ရှိတ္တမြို့တိုင်အောင်၊ ထို့နောက် ယော်ဒန်မြစ်နားရှိ အာဗေလ-မဟောလမြို့တိုင်အောင် တောင်ဘက်ပိုင်းသို့ လိုက်လံတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ (တရားသူကြီး ၇:၂၂-၂၅) မှတ်တမ်းက ဤသို့ဆိုသည်– “ဂိဒေါင်သည် ယော်ဒန်မြစ်သို့ရောက်သောအခါ၊ သူ၌ရှိသောသူသုံးရာတို့သည် ပင်ပန်းလျက်နှင့် ကူး၍လိုက်ကြ၏။” ကူးပြီးသည်နှင့် ဣသရေလလူမျိုးသည် တောင်ဘက်စူးစူး ယဗ္ဗုတ်ချောင်းအနီး သုကုတ်မြို့နှင့် ပေနွေလမြို့အထိ ရန်သူများကို လိုက်လံတိုက်ခိုက်ကြပြီးနောက် (ခေတ်သစ် ဂျော်ဒန်နိုင်ငံ၊ အာမမ်မြို့အနီး) တောင်တန်းဒေသရှိ ယုဗ္ဗေဟမြို့အထိ လိုက်တိုက်ခဲ့ကြသည်။ ယင်းကြောင့် မိုင် ၅၀ ခန့်လိုက်လံတိုက်ခိုက်ခဲ့လေသည်။ ဂိဒေါင်သည် မိဒျန်မင်းကြီးနှစ်ပါးကို ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး တိုက်ပွဲစတင်ခဲ့သည့် သူနေထိုင်ရာ ဩဖရမြို့အနီးသို့ ပြန်ရောက်လာ၏။ (တရားသူကြီး ၈:၄-၁၂၊ ၂၁-၂၇) ရှင်းနေသည်မှာ ဂိဒေါင်၏အောင်ပွဲသည် မိနစ်အနည်းငယ်အတွင်း တံပိုးမှုတ်၍ မီးခွက်များကို ကိုင်မြောက်ကာ ကြွေးကြော်ခြင်းထက်မက ကြာသည်။ ထို့အပြင် ယုံကြည်ခြင်းရှိသူများအကြောင်း ဖော်ပြပုံသည် မည်မျှလေးနက်လာစေသည်ကို သတိပြုပါ– “ဂိဒေါင် [နှင့် အခြားသူတို့] . . . အကြောင်းများကို ပြော၍မကုန်နိုင်။ ထိုသူတို့သည် . . . အားနည်းခြင်းမှ အားကြီးခြင်းသို့ရောက် . . . ကြ၏။” (ဟေဗြဲ ၁၁:၃၂-၃၄၊ သမ္မာ) ခရစ်ယာန်များလည်း ယနေ့ ကာယရေးအရ မောပန်းကြပေမည်၊ သို့သော် ဘုရားသခင်၏အလိုတော်ကို ဆက်လက်ထမ်းဆောင်နေရန် အရေးမကြီးပေလော။—၂ ကောရိန္သု ၄:၁၊ ၁၆; ဂလာတိ ၆:၉၊ ကဘ။
လူတို့ မည်သို့ယူဆပြီး တုံ့ပြန်ကြသနည်း
၁၁။ ကာဒေရှသို့ ဣသရေလလူမျိုး မရောက်မီနှင့် ရောက်ရှိပြီးနောက် အဘယ်ခရီးကို နှင်ခဲ့သနည်း။
၁၁ လူတချို့သည် နေရာများကိုရှာတွေ့ရန် ကျမ်းစာမြေပုံများကို အသုံးပြုကြပေမည်၊ သို့သော် မြေပုံများအားဖြင့် လူတို့၏အတွေးအခေါ်ကို ထိုးထွင်းသိမြင်နိုင်မည် ထင်သလော။ ဥပမာ၊ သိနာတောင်မှ ကတိထားရာပြည်တော်သို့ သွားခဲ့ကြသည့် ဣသရေလလူမျိုးကိုကြည့်ပါ။ ခရီးတစ်လျှောက် စခန်းများချခဲ့ကြပြီး နောက်ဆုံးတွင် ကာဒေရှ (သို့မဟုတ်၊ ကာဒေရှဗာနာ) သို့ ရောက်ကြလေသည်။ [၉] ယင်းသည် မိုင် ၁၇၀ ခန့်ဝေးသော ၁၁ ရက်ခရီးကွာသည်ဟု တရားဟောရာ ၁:၂ က ဖော်ပြ၏။ မောရှေသည် ထိုနေရာမှ ကတိထားရာပြည်တော်သို့ သူလျှို ၁၂ ဦးကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။ (တောလည်ရာ ၁၀:၁၂၊ ၃၃; ၁၁:၃၄၊ ၃၅; ၁၂:၁၆; ၁၃:၁-၃၊ ၂၅၊ ၂၆) သူလျှိုများသည် နေဂပ်အရပ်ကို ဖြတ်သန်းပြီး ဗေရရှေဗ၊ ဟေဗြုန်မြို့များကိုကျော်၍ ကတိထားရာပြည်၏ မြောက်ပိုင်းနယ်နိမိတ်များတိုင် ရောက်ခဲ့ကြမည်။ (တောလည်ရာ ၁၃:၂၁-၂၄) သူလျှိုဆယ်ဦး၏ သတင်းဆိုးကို လက်ခံယုံကြည်ခဲ့ကြသဖြင့် ဣသရေလလူမျိုးသည် တောကန္တာရတွင် အနှစ် ၄၀ လှည့်လည်သွားလာခဲ့ကြရ၏။ (တောလည်ရာ ၁၄:၁-၃၄) ယင်းက သူတို့၏ယုံကြည်ခြင်းအကြောင်း၊ ယေဟောဝါအား တလိုတလားကိုးစားမှုအကြောင်း အဘယ်အရာ ဖော်ပြသနည်း။—တရားဟောရာ ၁:၁၉-၃၃; ဆာလံ ၇၈:၂၂၊ ၃၂-၄၃; ယုဒ ၅။
၁၂။ ဣသရေလလူမျိုး၏ ယုံကြည်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်တို့ အဘယ်ကောက်ချက်ချနိုင်သနည်း၊ ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အဘယ်ကြောင့် စဉ်းစားစရာဖြစ်သနည်း။
၁၂ ပထဝီဝင်ရှုထောင့်မှ ယင်းကို စဉ်းစားကြည့်ပါ။ ဣသရေလလူမျိုးသည် ယောရှုနှင့် ကာလက်တို့၏ အကြံပေးချက်ကို ယုံကြည်လက်ခံပြီး ထိုအတိုင်း လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြမည်ဆိုလျှင် ကတိထားရာပြည်တော်သို့ ရောက်သွားရန် ဝေးဝေးသွားကြရမည်လော။ ကာဒေရှသည် ဣဇာက်နှင့် ရေဗက္ကတို့ အခြေချနေထိုင်ခဲ့သည့် ဗေရလဟဲရောမှ ဆယ်မိုင်ခန့်သာဝေးသည်။ [gl ၇] ယင်းသည် ကတိထားရာပြည်၏ တောင်ဘက်စွန်းပိုင်းရှိ ဗေရရှေဗမှ မိုင် ၆၀ ပင်မရှိချေ။ (ကမ္ဘာဦး ၂၄:၆၂; ၂၅:၁၁; ၂ ဓမ္မရာဇဝင် ၃:၁၀) အီဂျစ်ပြည်မှ သိနာတောင်သို့၊ ထိုမှတစ်ဖန် ကာဒေရှသို့ မိုင် ၁၇၀ ခရီးနှင်ခဲ့ကြရာ ကတိထားရာပြည်၏ တံခါးဝတွင် ရောက်ရှိနေကြသည့်အလားပင်။ ကျွန်ုပ်တို့အနေနှင့် ကတိထားရာ မြေကြီးပရဒိသုတံခါးဝတွင် ရောက်ရှိနေကြ၏။ ကျွန်ုပ်တို့ အဘယ်သင်ခန်းစာရရှိကြသနည်း။ တမန်တော်ပေါလုက ဣသရေလလူမျိုး၏အခြေအနေနှင့်ဆက်စပ်၍ ဤသို့ဆုံးမခဲ့သည်– “ထိုကြောင့်၊ ဣသရေလလူတို့သည် မယုံကြည်သောစိတ်ရှိသဖြင့် လဲသကဲ့သို့ ငါတို့သည်မလဲ၊ ထိုချမ်းသာထဲသို့ဝင်ရမည်အကြောင်း ကြိုးစားအားထုတ်ကြကုန်အံ့။”—ဟေဗြဲ ၃:၁၆–၄:၁၁။
၁၃၊ ၁၄။ (က) ဂိဗောင်မြို့သားတို့သည် အဘယ်အခြေအနေမျိုးတွင် ယတိပြတ်ဆုံးဖြတ် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသနည်း။ (ခ) ဂိဗောင်မြို့သားတို့၏သဘောထားကို အဘယ်အရာက ဖော်ပြသနည်း၊ ယင်းမှ ကျွန်ုပ်တို့ အဘယ်သင်ခန်းစာ ရယူသင့်သနည်း။
၁၃ ဂိဗောင်မြို့သားများနှင့်ပတ်သက်သည့် ကျမ်းစာမှတ်တမ်းမှ ထူးခြားသောသဘောထားဖြစ်သည့် ကိုယ်တော့်အလိုတော်ဆောင်ရန် ဘုရားသခင်အား ကိုးစားခြင်းသဘော ပေါ်လွင်ထင်ရှားသည်။ ယောရှုသည် ဣသရေလလူမျိုးကိုဦးဆောင်၍ အာဗြဟံ၏မိသားစုအား ဘုရားသခင်ကတိထားတော်မူသည့် ပြည်တော်ထဲဝင်ရန် ယော်ဒန်မြစ်ကို ဖြတ်ကူးပြီးနောက်တွင် ခါနာန်လူမျိုးများကို နှင်ထုတ်ရန်အချိန်တိုင်လေသည်။ (တရားဟောရာ ၇:၁-၃) ထိုတွင် ဂိဗောင်မြို့သားများလည်း ပါဝင်၏။ ဣသရေလလူမျိုးသည် ယေရိခေါမြို့နှင့် အာဣမြို့တို့ကို အနိုင်ရပြီး ဂိလဂါလမြို့ အနီးတစ်ဝိုက်တွင် အခြေချနေကြသည်။ ဂိဗောင်မြို့သားတို့သည် ကျိန်ခြင်းခံရသော ခါနာန်လူမျိုးကဲ့သို့ အသတ်မခံလိုကြရာ ဂိလဂါလမြို့ရှိ ယောရှုထံ ကိုယ်စားလှယ်များ လွှတ်လိုက်ကြ၏။ ဤသူတို့က ဟေဗြဲလူမျိုးနှင့် မိတ်သဟာယဖွဲ့ရန် ခါနာန်ပြည် ပြင်ပမှ ရောက်လာသယောင် ပရိယာယ်ဆင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။
၁၄ ထိုကိုယ်စားလှယ်များက ဤသို့ပြောဆိုခဲ့ကြသည်– “ကိုယ်တော်၏ ဘုရားသခင် ထာဝရဘုရား၏နာမတော်ကြောင့် ကိုယ်တော်ကျွန်တို့သည် အလွန်ဝေးသောပြည်က လာပါပြီ။” (ယောရှု ၉:၃-၉) သူတို့၏အဝတ်အစားနှင့် စားနပ်ရိက္ခာများက ဝေးလံသောအရပ်မှ ရောက်လာပုံပေါက်သော်လည်း အမှန်မှာ ဂိဗောင်မြို့သည် ဂိလဂါလမြို့မှ မိုင် ၂၀ ခန့်သာဝေးပါသည်။ [gl ၁၉] ယောရှုနှင့် သူ၏အကဲအမှူးများသည် ဂိဗောင်မြို့နှင့်ရော ဂိဗောင်မြို့အနီးအနားမြို့များနှင့်ပါ မဟာမိတ်ဖွဲ့လိုက်သည်အထိ သူတို့ကို လက်ခံယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ဂိဗောင်မြို့သားများသည် ဖျက်ဆီးစီရင်မခံရရုံသက်သက် ပရိယာယ်ဆင်ခဲ့ကြခြင်းလော။ ထိုသို့မဟုတ်ဘဲ ဣသရေလဘုရားသခင်၏ မျက်နှာသာရလိုသည့်ဆန္ဒကို သူတို့တင်ပြခဲ့ကြသည်။ ထိုအခါ ဂိဗောင်မြို့သားတို့သည် “ထာဝရဘုရား ရွေးကောက်တော်မူသောအရပ်၌တည်သော ယဇ်ပလ္လင်တော်အဖို့နှင့် ပရိသတ်တော်အဖို့ . . . ထင်းခုတ်၍ ရေခပ်” သူများဖြစ်လာခွင့်ကိုပေးရန် ယေဟောဝါ နှစ်သက်လက်ခံခဲ့သည်။ (ယောရှု ၉:၁၁-၂၇) ဂိဗောင်မြို့သား တို့သည် ယေဟောဝါ၏လုပ်ငန်းတော်တွင် နိမ့်ကျသည့်တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်လိုစိတ် ဆက်ပြခဲ့ကြသည်။ ဗာဗုလုန်မှ ပြန်လာပြီး ပြန်လည်တည်ဆောက်ထားသော ဗိမာန်တော်တွင် အမှုထမ်းသူ ဘုရားသခင်၏ကျွန်တို့တွင် သူတို့မှအချို့ ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။ (ဧဇရ ၂:၁၊ ၂၊ ၄၃-၅၄; ၈:၂၀) ကျွန်ုပ်တို့သည် ဘုရားသခင်နှင့်မိတ်သဟာယ ဆက်ဖွဲ့ရန် ကြိုးစားပြီး ကိုယ်တော့်လုပ်ငန်းတော်တွင် နိမ့်ကျသည့် အလုပ်တာဝန်များကိုပင် စေတနာစိတ်နှင့် လုပ်ကိုင်ခြင်းအားဖြင့် သူတို့၏သဘောထားကို တုပနိုင်ကြသည်။
တကူးတကပြုလုပ်ခြင်း
၁၅။ ခရစ်ယာန်ကျမ်းစောင်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပထဝီသည် အဘယ်ကြောင့် စိတ်ဝင်စားဖွယ်ဖြစ်သနည်း။
၁၅ ယေရှုနှင့် တမန်တော်ပေါလုတို့၏ ခရီးစဉ်နှင့် ခရစ်ယာန်ဓမ္မအမှုစသည့် ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစောင်ပါ မှတ်တမ်းများတွင် ကျမ်းစာနယ်မြေပထဝီအကြောင်း ပါဝင်သည်။ (မာကု ၁:၃၈; ၇:၂၄၊ ၃၁; ၁၀:၁; လုကာ ၈:၁; ၁၃:၂၂; ၂ ကောရိန္သု ၁၁:၂၅၊ ၂၆) အောက်ပါမှတ်တမ်းများတွင် ဖော်ပြထားသည့် ခရီးစဉ်များကို စိတ်တွင် ပုံဖော်ကြည့်ပါ။
၁၆။ ဗေရိမြို့ရှိ ခရစ်ယာန်များသည် ပေါလုကို တန်ဖိုးထားကြောင်း မည်သို့ဖော်ပြခဲ့ကြသနည်း။
၁၆ ပေါလု၏ဒုတိယခရစ်ယာန်သာသနာပြုခရီးစဉ် (မြေပုံပေါ် ခရမ်းရောင်မျဉ်းကြောင်း) တွင် ယခု ဂရိနိုင်ငံရှိ ဖိလိပ္ပိမြို့သို့ ရောက်သည်။ [gl ၃၃] ထိုတွင် သူသက်သေခံခဲ့ပြီး ထောင်ကျခဲ့၏၊ ထောင်မှလွတ်လာပြီးနောက် သက်သာလောနိတ်မြို့သို့ သူဆက်သွားခဲ့သည်။ (တမန်တော် ၁၆:၆–၁၇:၁) ဂျူးတို့သည် ဆူပူထကြွရန် လူများကို လှုံ့ဆော်ကြသောအခါ သက်သာလောနိတ်ညီအစ်ကိုများက ပေါလုအား မိုင် ၄၀ ခန့်ဝေးသော ဗေရိမြို့သို့ ထွက်ခွာသွားစေကြသည်။ ဗေရိမြို့တွင်လည်း ပေါလု အောင်မြင်စွာ ဓမ္မအမှုဆောင်နိုင်ခဲ့၏၊ သို့သော် ဂျူးတို့ရောက်လာကြပြီး လူများကို သွေးထိုးလှုံ့ဆော်ခဲ့ကြ၏။ ထို့ကြောင့် “ညီအစ်ကိုတို့သည် ပေါလုကို ပင်လယ်လမ်းဖြင့်သွားစေခြင်းငှာ ချက်ချင်းလွှတ်လိုက်ကြ” ပြီး “ပေါလုကိုပို့သောသူတို့သည် အာသင်မြို့တိုင်အောင်ပို့ဆောင်” ကြလေသည်။ (တမန်တော် ၁၇:၅-၁၅) ဘာသာဝင်လူသစ်အချို့သည် အေဂျီယန်ပင်လယ်အထိ ၂၅ မိုင်လမ်းလျှောက်ပြီး မိုင် ၃၀၀ ခန့်ရှိ ရေလမ်းခရီးကို သင်္ဘောခအကုန်ခံကာ ပေါလုကို လိုက်ပို့ပေးလိုကြကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ထိုခရီးစဉ်သည် အန္တရာယ်ရှိနိုင်သော်လည်း ညီအစ်ကိုများသည် အန္တရာယ်များကြား ဘုရားသခင်၏ ဤနယ်လှည့်ကိုယ်စားလှယ်နှင့် အချိန်ကုန်ခံလိုခဲ့ကြသည်။
၁၇။ မိလက်မြို့နှင့် ဧဖက်မြို့၏အကွာအဝေးကို ကျွန်ုပ်တို့ သိရှိနားလည်သည့်အခါ အဘယ်အရာကို ပိုမိုသဘောပေါက်နိုင်သနည်း။
၁၇ ပေါလု၏တတိယခရီးစဉ် (မြေပုံပေါ်မှ အစိမ်းရောင်မျဉ်း) တွင် သူသည် မိလက်ဆိပ်ကမ်းမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ မိုင် ၃၀ ခန့်ဝေးသော ဧဖက်အသင်းတော်မှ အသက်ကြီးသူများကို သူအခေါ်လွှတ်လိုက်သည်။ ထိုအကြီးအကဲများသည် ပေါလုထံသွားရန် သူတို့၏လုပ်ငန်းအားလုံး ပစ်ထားခဲ့ကြသည်ကို စဉ်းစားကြည့်ပါ။ လမ်းလျှောက်သွားကြရင်း ပေါလုနှင့်တွေ့ဆုံရမည့်အကြောင်း ဝမ်းသာအားရ ပြောဆိုနေကြပေမည်။ တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည့်အခါ ပေါလုသည် သူတို့နှင့်အတူဆုတောင်းပြီးနောက် “ထိုသူအပေါင်းတို့သည် အလွန်ငိုကြွေး၍၊ ပေါလု၏လည်ပင်းကို ဖက်ယမ်းလျက် သူ့ကိုနမ်းကြ၏။” ထို့နောက် ယေရုရှလင်မြို့သို့ ခရီးဆက်ရန် “ပေါလုကို သင်္ဘောပေါ် ပို့လိုက်ကြ၏။” (တမန်တော် ၂၀:၁၄-၃၈) ဧဖက်မြို့သို့ အပြန်ခရီးတွင် သူတို့ စဉ်းစားတွေးတော ပြောဆိုစရာ များစွာရှိကြပေမည်။ သူတို့ကို အားပေးတည်ဆောက်နိုင်သည့် နယ်လှည့်အမှုဆောင်တစ်ဦးနှင့်တွေ့ဆုံရန် ခရီးဝေးလျှောက်လာကြခြင်းဖြင့် သူတို့ပြသခဲ့သည့် လေးမြတ်မှုက သင့်အတွက် စွဲမှတ်စရာ မဖြစ်ပေလော။ ဤအဖြစ်အပျက်မှ သင့်အသက်တာနှင့် သင့်အတွေးအခေါ်တွင် လက်တွေ့ကျင့်သုံးနိုင်စရာတစ်ခုခု တွေ့မြင်ပါသလော။
ထိုပြည်တော်အကြောင်းနှင့် ရှေ့အလားအလာအကြောင်း သင်ယူလော့
၁၈။ ကျမ်းစာနေရာဒေသများနှင့်ပတ်သက်၍ အဘယ်အရာလုပ်ဆောင်ရန် ကျွန်ုပ်တို့စိတ်ပိုင်းဖြတ်နိုင်သနည်း။
၁၈ ကျမ်းစာမှတ်တမ်းများစွာတွင် အချက်အချာဖြစ်သော ဣသရေလလူမျိုးအား ဘုရားသခင်ပေးခဲ့သောပြည်နှင့် အကျွမ်းတဝင်ရှိခြင်း၏အကျိုးကို အထက်ပါဥပမာများက ဖော်ပြသည်။ (ထို့အပြင် ကျမ်းစာမှတ်တမ်းများတွင် ဖော်ပြထားသော ပြည်တော်၏ ပတ်ဝန်းကျင်နယ်မြေများကိုလည်း တိုး၍သိမြင်ထားသင့်သည်။) အထူးသဖြင့် ကတိထားရာပြည်တော်အကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ ပိုမိုသိရှိ နားလည်သဘောပေါက်ခြင်းဖြင့် “နို့နှင့်ပျားရည်စီးသော” ပြည်ထဲ ဣသရေလလူမျိုး ဝင်ရောက်နေထိုင်နိုင်ရန် အခြေခံလိုအပ်ချက်တစ်ခုကို သတိပြုနိုင်သည်။ ယင်းကား ယေဟောဝါအား ကြောက်ရွံ့ပြီး ကိုယ်တော့်ပညတ်တော်များကို လိုက်လျှောက်ခြင်းဖြစ်သည်။—တရားဟောရာ ၆:၁၊ ၂; ၂၇:၃။
၁၉။ အဘယ်ပရဒိသုနှစ်ခုကို ကျွန်ုပ်တို့ အာရုံစိုက်သင့်သနည်း။
၁၉ အလားတူ ယနေ့လည်း ယေဟောဝါအား ကြောက်ရွံ့ပြီး ကိုယ်တော့်နည်းလမ်းတော်များကို ကျွန်ုပ်တို့ဆည်းကပ်မှီဝဲရန်လို၏။ ထိုသို့ပြုခြင်းဖြင့် ကမ္ဘာချီခရစ်ယာန်အသင်းတော်တွင် ယခုတည်ရှိသော ဝိညာဉ်ရေးပရဒိသုကို ကျွန်ုပ်တို့ တိုး၍အလှဆင်ကြမည်။ ၎င်း၏အသွင်သဏ္ဌာန်နှင့် ကောင်းချီးများအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်လာပါလိမ့်မည်။ ကောင်းချီးများစွာ ခံစားရဦးမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ကျွန်ုပ်တို့သိရှိကြ၏။ ယောရှုသည် ဣသရေလလူမျိုးကို ယော်ဒန်မြစ်တစ်ဖက်၊ သီးပွင့်၍ ကျေနပ်ဖွယ်ကောင်းသောပြည်တော်ထဲ ဦးဆောင်ခေါ်သွားခဲ့သည်။ ယခု ကျွန်ုပ်တို့၏ရှေ့တွင် ရှိနေသော ကောင်းမွန်သောပြည်ဖြစ်သည့် မြေကြီးပရဒိသုကို စိတ်ချလက်ချ စောင့်မျှော်နေနိုင်စရာ အကြောင်းရှိ၏။
သင်မှတ်မိသလော
• ကျမ်းစာနယ်မြေများအကြောင်း အဘယ်ကြောင့် တိုးသိနားလည်လိုစိတ်ရှိသင့်သနည်း။
• ဤဆောင်းပါးတွင် သုံးသပ်ခဲ့သော အဘယ်ပထဝီဝင် အချက် အလက်က သင့်အသိဉာဏ်ကို အထူးသဖြင့် ပွင့်လင်းစေ သနည်း။
• ဖြစ်ရပ်တချို့နှင့်ပတ်သက်သည့် ပထဝီဝင်အနေအထား အကြောင်း သင်ပို၍သိရှိလာသည်နှင့်အမျှ အဘယ်သင်ခန်းစာ ရရှိသနည်း။
[လေ့လာရန်မေးခွန်းများ]
[စာမျက်နှာ ၁၄ ပါ လေးထောင့်ကွက်/ ရုပ်ပုံ]
“ကောင်းမွန်သောပြည်ကို ကြည့်လော့”
၂၀၀၃ နှင့် ၂၀၀၄ ခုနှစ်များအတွင်း ကျင်းပခဲ့သော ခရိုင်စည်းဝေးကြီးများတွင် ယေဟောဝါသက်သေများသည် “ကောင်းမွန်သောပြည်ကို ကြည့်လော့” ဘရိုရှာကို လက်ခံရရှိခဲ့ရာ အလွန်ဝမ်းသာကြသည်။ ဘာသာစကား ၈၀ ခန့် ဖြင့်ထုတ်ဝေသည့် ဤဘရိုရှာအသစ်တွင် ကျမ်းစာခေတ်က နယ်မြေဒေသများ၊ အထူးသဖြင့် အချိန်ကာလအသီးသီးရှိ ကတိထားရာပြည်ကို ဖော်ပြသည့် ရောင်စုံမြေပုံများနှင့် ဇယားများပါရှိသည်။
ပူးတွဲပါ ဆောင်းပါးသည် [gl ၁၅] စသည်ဖြင့် စာလုံးမည်းဖြင့် ဖော်ပြထားသော စာမျက်နှာများဖြင့် သက်ဆိုင်ရာမြေပုံများကို ညွှန်းထားသည်။ သင့်မှာ ဤဘရိုရှာအသစ်ရှိမည်ဆိုလျှင် ဘုရားသခင့်နှုတ်မြွက်စကားတော်ကို သင်တိုးသိနားလည်လာစေရန် ၎င်း၏အထူးအသွင်သဏ္ဌာန်များကို အချိန်ယူလေ့လာပါ။
(၁) မြေပုံအများပေါ်တွင် အထူးသင်္ကေတများ သို့မဟုတ် အမှတ်အသားများကို ဖော်ပြသည့် ပုံစာ သို့မဟုတ် လေးထောင့်ကွက်တစ်ခု ပါရှိသည်။ [gl ၁၈] (၂) မြေပုံအများစုတွင် အရွယ်အစား သို့မဟုတ် အကွာအဝေးကို သိနားလည်ရန် မိုင်နှင့် ကီလိုမီတာစကေးများပါရှိသည် [gl ၂၆]။ (၃) အရပ်မျက်နှာကိုသိရှိရန် များသောအားဖြင့် မြောက်ဘက်သို့ မြားပြထားသည် [gl ၁၉]။ (၄) အမြင့်ပေအသီးသီးကို ဖော်ပြရန် မြေပုံများကို ရောင်စုံဖြင့် ဖော်ပြထားသည် [gl ၁၂]။ (၅) မြေပုံ၏ဘေးပတ်လည်တွင် အက္ခရာများ/နံပါတ်များပါရှိသော သင်အသုံးပြုနိုင်သည့် စတုရန်းကွက်တစ်ခုပါရှိ၍ ၎င်းဖြင့် မြို့များ သို့မဟုတ် အမည်များကို သင်ရှာဖွေနိုင်မည် [gl ၂၃]။ (၆) စာမျက်နှာနှစ်မျက်နှာပါ နေရာအမည်များအညွှန်း [gl ၃၄-၅] ပေါ်တွင် စာလုံးမည်းဖြင့် စာမျက်နှာ၊ ထို့နောက် င၂ စသည့် ဂရစ်ကွက်များဖြင့် ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရမည်။ ဤကဏ္ဍများကို အကြိမ်ကြိမ်အသုံးပြုပြီးနောက် သင့် သမ္မာကျမ်းစာ အသိပညာနှင့် သိနားလည်မှုကို တိုးပွားစေသည့် အရေးကြီးသော့ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်ကို တအံ့တသြဖြစ်မိပေမည်။
[စာမျက်နှာ ၁၆ ပါ ဇယား/ ရုပ်ပုံ]
သဘာဝအပိုင်းအခြားကြီးများပြ ကားချပ်
(ကားချက်အပြည့်အစုံကို စာစောင်တွင်ကြည့်ပါ)
က။ ပင်လယ်ကြီး ကမ်းရိုးတန်း
ခ။ ယော်ဒန်အနောက်ပိုင်း မြေပြန့်လွင်ပြင်
၁။ အာရှာ မြေပြန့်လွင်ပြင်
၂။ ဒေါရ ကမ်းမြှောင်ဒေသ
၃။ ရှာရုန် စားကျက်မြေများ
၄။ ဖိလိတ္တိ မြေပြန့်လွင်ပြင်
၅။ အလယ်ပိုင်း အရှေ့-အနောက်ချိုင့်ဝှမ်း
က။ မေဂိဒ္ဒေါ မြေပြန့်လွင်ပြင်
ခ။ ယေဇရေလ မြေပြန့်လွင်ပြင်
ဂ။ ယော်ဒန်အနောက်ပိုင်း တောင်တန်းများ
၁။ ဂါလိလဲ တောင်ကုန်းများ
၂။ ကရမေလ တောင်ကုန်းများ
၃။ ရှမာရိ တောင်ကုန်းများ
၄။ ရှဖေလာ (တောင်ကုန်းနိမ့်များ)
၅။ ယုဒ တောင်ကုန်းဒေသ
၆။ ယုဒ တောကန္တာရ
၇။ နေဂပ်ပြည်
၈။ ပါရန် တောကန္တာရ
ဃ။ အရာဗာ (မြေလွှာကျွံချိုင့်ဝှမ်း)
၁။ ဟူးလား ချိုင့်ဝှမ်း
၂။ ဂါလိလဲအိုင် ဝန်းကျင်ဒေသ
၃။ ယော်ဒန်မြစ်ဝှမ်း
၄။ ရေငန်အိုင် (ပင်လယ်သေ)
၅။ အရာဗာ (ရေငန်အိုင် တောင်ပိုင်း)
င။ ယော်ဒန်အရှေ့ပိုင်း တောင်တန်းများ/ကုန်းပြင်မြင့်များ
၁။ ဗာရှန်ပြည်
၂။ ဂိလဒ်ပြည်
၃။ အမ္မုန်နှင့် မောဘပြည်
၄။ ဧဒုံ တောင်ကုန်းပြင်မြင့်
စ။ လေဗနုန်တောင်တန်းများ
[မြေပုံ]
ဟေရမုန်တောင်
ယေရုရှလင်
ဗေရရှေဘ
မောရေတောင်
အာဗေလ-မဟောရ
ဗေသလ
ဂိဗောင်
ဂါဇ
သုကုတ်
ဂိလဂါလ
ဟေဗြုန်
သောဒုံ?
ကေဒရှ
ယုဗ္ဗေဟ
[စာမျက်နှာ ၁၅ ပါ မြေပုံ/ ရုပ်ပုံ]
(ကားချက်အပြည့်အစုံကို စာစောင်တွင်ကြည့်ပါ)
မေဂိဒ္ဒေါ
ဒေါသန်
ရှေခင်
ခါနာန်
ဗေသလ (လုဇ)
ယေရုရှလင် (ရှာလင်)
ဗက်လင် (ဧဖရတ်)
မံရေ
ဂေရာ
ရဟောဘုတ်?
ဂိလဒ်
အာဣ
ဟေဗြုန် (မပ္ပေလ)
ဗေရရှေဗ
သောဒုံ?
နေဂပ်
[တောင်]
မောရိ
[ရေအစုအဝေး]
ရေငန် အိုင်
[မြစ်]
ယော်ဒန်
[ရုပ်ပုံ]
အာဗြဟံသည် ပြည်တော်တစ်ခွင်လျှောက်သွားခဲ့
[စာမျက်နှာ ၁၈ ပါ မြေပုံ]
(ကားချက်အပြည့်အစုံကို စာစောင်တွင်ကြည့်ပါ)
တရော
သာမောသရက်ကျွန်း
နာပေါလိ
ဖိလိပ္ပိ
အံဖိပေါလိ
သက်သာလောနိတ်
ဗေရိ
အာသင်
ကောရိန္သု
ဧဖက်
မိလက်
ရောဒုကျွန်း