မည်သူ​၏​စကား​ကို သင်​နားထောင်​မည်​နည်း—ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို​လော၊ လူ​၏​စကား​ကို​လော

“လူ​၏​စကား​ထက် ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို နားထောင်​သင့်​ပါ​၏။”—တမန်​တော် ၅:၂၉။

၁။ (က) ဤ​ဆောင်းပါး​၏ အဓိက​ကျမ်းချက်​ကား အဘယ်နည်း။ (ခ) အဘယ်​အကြောင်းကြောင့် တမန်​တော်​များ အဖမ်းခံ​ခဲ့​ရသနည်း။

ဂျူး​တရားရုံး​ချုပ်​မှ တရားသူကြီး​များသည် ဒေါသူပုန်​ထ​နေကြ​ပေမည်။ အကျဉ်းသား​များ ပျောက်​နေ​၏။ ထို​သူတို့မှာ အစောပိုင်း ရက်သတ္တပတ်​အနည်းငယ်​က တရားရုံး​ချုပ်​မှ သေဒဏ်​ချမှတ်​လိုက်​သည့် ယေရှု​ခရစ်​၏ တမန်​တော်​များ​ဖြစ်​ကြသည်။ ယခု တရားရုံး​ချုပ်​သည် ကိုယ်တော်​၏​အရင်းနှီးဆုံး နောက်လိုက်​များ​၏​အမှုကို ကိုင်တွယ်​ဖို့ အသင့်​ဖြစ်နေ​ပြီ။ သို့သော် အစောင့်များ​က သူတို့ကို သွား​ခေါ်​သောအခါ ထောင်​တံခါး​ကို သော့ခတ်​ထား​သော်လည်း အထဲ​တွင် တစ်ယောက်မျှ​မရှိတော့​ချေ။ မကြာမီ တမန်​တော်​များသည် ယေရုရှလင်​မြို့ရှိ ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော်တွင် ယေရှု​ခရစ်​အကြောင်းကို လူ​တို့အား မကြောက်​မ​ရွံ့ သွန်သင်ပေး​နေသည်​ကို အစောင့်များ သိလိုက်​ကြ​ရ၏။ ယခင်​က ယင်း​သို့​သွန်သင်​ပေးခြင်း​ကြောင့်​ပင် သူတို့​အဖမ်းခံ​ခဲ့​ရပြီး​ဖြစ်သည်။ အစောင့်များ​သည် ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော်​သို့ ချက်ချင်း​သွား​ကြ​ပြီး တမန်​တော်​များ​ကို​ဖမ်း​ကာ တရားရုံး​ချုပ်​သို့ ပြန်​ခေါ်လာ​ခဲ့​ကြသည်။—တမန်​တော် ၅: ၁၇-၂၇။

၂။ ကောင်းကင်တမန်​တစ်ပါး​က တမန်​တော်​များ​ကို အဘယ်အရာ​လုပ်ဆောင်ရန် မိန့်မှာ​ခဲ့​သနည်း။

^၂ ကောင်းကင်တမန်​တစ်ပါး​က တမန်​တော်​များ​ကို အကျဉ်းထောင်​မှ လွှတ်​ပေး​ခဲ့​သည်။ သို့​ပြုခြင်း​က သူတို့ နောက်ထပ် နှိပ်စက်​ညှဉ်းပန်း​ခြင်း​မှ လွတ်​ရန်​လော။ မဟုတ်ပါ။ ယေရှု​ခရစ်​နှင့်​ပတ်သက်​သည့် သတင်းကောင်းကို ယေရုရှလင်​မြို့သား​များ ကြားနာ​သင့်​၍​ဖြစ်၏။ ကောင်းကင်တမန်​က “အသက်ရှင်ခြင်း​တရား​စကား​အလုံးစုံ​ကို လူများ​တို့အား ဟောပြော​ပြ​ကြလော့” ဟု တမန်​တော်​များ​ကို ညွှန်ကြား​ထား​၏။ (တမန်​တော် ၅:၁၉၊ ၂၀) ထို့​ကြောင့် ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော်​သို့ အစောင့်များ ရောက်လာသော​အခါ တမန်​တော်​များသည် ကောင်းကင်တမန်​ညွှန်ကြား​ထား​သည့်​အတိုင်း နာခံမှု​ရှိ​ရှိ လုပ်ဆောင်နေ​သည်ကို တွေ့ရှိ​ခဲ့​ကြသည်။

၃၊ ၄။ (က) မဟောပြော​ရန် အမိန့်ပေး​ခံရ​သည့်​အခါ ပေတရု​နှင့်​ယောဟန်တို့သည် မည်သို့​တုံ့ပြန်​ခဲ့​ကြ​သနည်း။ (ခ) အခြားသော​တမန်​တော်​တို့ မည်သို့​တုံ့ပြန်​ခဲ့​ကြ​သနည်း။

^၃ ဆုံးဖြတ်ချက်​ခိုင်မာ​ပြတ်သား​သည့် ဟောပြောသူ​နှစ်ဦး​ဖြစ်သော တမန်​တော်​ပေတရု​နှင့် တမန်​တော်​ယောဟန်တို့သည် ယခင်​က တရားရုံး​သို့ ရောက်​ခဲ့​ပြီး​ဖြစ်သည်။ ထို​စဉ်​က တရားသူကြီး​ချုပ် ယောသပ် ကယာဖ​သည် သူတို့အား ပြင်းပြင်းထန်ထန် သတိပေး​ခဲ့​၏။ သူက “[ယေရှု၏] နာမကို​အမှီပြု၍ မဆုံးမ၊ မသွန်သင်​မည်​အကြောင်း ငါ​တို့သည် သင်တို့အား ကျပ်တည်း​စွာ စီရင်​မှာ​ထား​သည်မဟုတ်​လော။ ယခု​ကြည့်​ကြ။ ယေရုရှလင်​မြို့ကို သင်တို့​အယူဝါဒ​နှင့်​ပြည့်စေ​သည်” ဟု​ဆို​ခဲ့​၏။ (တမန်​တော် ၅:၂၈) ကယာဖ​သည် ပေတရု​နှင့် ယောဟန်တို့ကို တရားရုံး​၌ ပြန်တွေ့​ရသည့်​အတွက် မအံ့သြ​သင့်​ချေ။ မဟောပြော​ရန် ဦးဆုံး​အကြိမ် အမိန့်ပေး​သောအခါ တမန်​တော်​နှစ်ဦး​က “ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို နားထောင်​သည်ထက် သင်တို့၏​စကား​ကို သာ၍​နားထောင်​သော်၊ ဘုရားသခင့်​ရှေ့မှာ ကောင်း​မည်​မကောင်း​မည်​ကို ဆင်ခြင်​၍​စီရင်​ကြလော့။ ငါ​တို့သည် ကြား​လျက်၊ မြင်​လျက်​ရှိသော​အရာ​တို့ကို မ​ဟော​မပြော​ဘဲ​မနေနိုင်” ဟု ပြောဆို​ခဲ့​ကြသည်။ ပေတရု​နှင့်​ယောဟန်တို့သည် ရှေးပရောဖက်​ယေရမိ​ကဲ့သို့ မဟောပြော​ဘဲ မနေနိုင်​ခဲ့​ကြ​ချေ။—တမန်​တော် ၄:၁၈-၂၀; ယေရမိ ၂၀:၉။

^၄ ပေတရု​နှင့်​ယောဟန်တို့​သာမက ရွေးချယ်​ထား​ခါ​စ တမန်​တော်​မ​ဿိ​အပါအဝင် တမန်​တော်​အားလုံး​သည် တရားရုံး​တွင် မိမိတို့၏​အနေအထား​ကို ပြောပြ​ခွင့်​ရှိကြသည်။ (တမန်​တော် ၁:၂၁-၂၆) မဟောပြော​ရန် အမိန့်ပေး​ခံရ​သည့်​အခါ အခြားသော​တမန်​တော်​တို့​က​လည်း “လူ​၏​စကား​ထက် ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို နားထောင်​သင့်​ပါ​၏” ဟု ရဲရင့်စွာ ပြန်​ပြော​ခဲ့​ကြသည်။—တမန်​တော် ၅:၂၉။

ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို နားထောင်ခြင်း​နှင့် လူ​၏​စကား​ကို နားထောင်ခြင်း

၅၊ ၆။ တမန်​တော်​များသည် တရားရုံး​အမိန့်​ကို အဘယ်ကြောင့် မလိုက်နာ​ခဲ့​ကြ​သနည်း။

^၅ တမန်​တော်​များသည် သာမန်​အားဖြင့် ဥပဒေ​ကို​လိုက်နာသူ​များ​ဖြစ်​ကြ​ရာ တရားရုံး​အမိန့်​ကို ဖီဆန်​ကြ​မည်​မဟုတ်ပေ။ သို့ရာတွင် အစွမ်း​တန်ခိုး မည်မျှ​ရှိသည့် လူသား​ပင်​ဖြစ်ပါစေ အခြား​လူတစ်ဦး​အား ဘုရားသခင့်​မိန့်မှာချက်​တစ်ခု​ကို ဖီဆန်​ရန် အမိန့်ပေး​ပိုင်ခွင့်​မရှိ​ချေ။ ယေဟောဝါ​သည် “မြေကြီး​တစ်ပြင်လုံး​အပေါ်မှာ အမြင့်ဆုံး​သော” ဘုရားသခင်​ဖြစ်​တော်​မူ​၏။ (ဆာလံ ၈၃:၁၈) ကိုယ်တော်​သည် “မြေကြီး​တစ်ပြင်လုံး​ကို တရား​စီရင်တော်မူ​သော​အရှင်” ဖြစ်သည်​သာမက အကြီးမြတ်ဆုံး​သော ပညတ်ပေးရှင်​နှင့် ထာဝရ​ဘုရင်​လည်း ဖြစ်​တော်​မူ​၏။ ဘုရားသခင့်​မိန့်မှာချက်​တစ်ခု​ကို ပယ်ဖျက်​ရန်​ကြိုးစား​သည့် အဘယ်​တရားရုံး​အမိန့်​မဆို ဘုရားသခင်​ဘက်​မှ​ကြည့်​လျှင် တရား​မဝင်​ချေ။—ကမ္ဘာဦး ၁၈:၂၅၊ သမ္မာ; ဟေရှာယ ၃၃:၂၂။

^၆ ဤ​အချက်​ကို အတော်ဆုံး​ဥပဒေ​ကျွမ်းကျင်​သူတချို့​က​ပင် အသိအမှတ်ပြု​ခဲ့​ကြပြီ။ ဥပမာ၊ ၁၈ ရာစု​မှ နာမည်ကြီး အင်္ဂလိပ်​ဥပဒေ​ပညာရှင် ဝီလျံ ဘ​လက်​ခ်​စ​တုန်း​က သမ္မာကျမ်းစာ​တွင် တွေ့ရှိ​ရသည့် “ဖွင့်ပြခြင်း​ဆိုင်ရာ နိယာမ​တရား” ကို ဆန့်ကျင်​ရန် အဘယ်​လူ့​ဥပဒေ​ကို​မျှ အခွင့်မပေး​သင့်​ဟု ရေးသားခဲ့​သည်။ သို့​ဖြစ်၍ တမန်​တော်​များ​အား မဟောပြော​ရန် အမိန့်ပေး​သည့်​အခါ ဆဲန်ဟီဒရင်​သည် ၎င်း​ရရှိ​ထား​သည့် အခွင့်အာဏာ​ဘောင်​ကို ကျော်​ခြင်း​ဖြစ်သည်။ ယင်း​အမိန့်​ကို တမန်​တော်​များ မလိုက်နာ​နိုင်​ပါ။

၇။ ဟောပြောခြင်း​လုပ်ငန်း​သည် ယဇ်ပုရောဟိတ်​အကြီး​များ​အား အဘယ်ကြောင့် ဒေါသ​ထွက်​စေ​ခဲ့​သနည်း။

^၇ တမန်​တော်​များသည် ဆက်​ဟောပြောရန် ဆုံးဖြတ်ချက်​ချထား​သည့်​အတွက် ယဇ်ပုရောဟိတ်​အကြီး​များ ဒေါသ​ထွက်​ခဲ့​ကြသည်။ ကယာဖ​အပါအဝင် ယဇ်ပုရောဟိတ်​အဖွဲ့ဝင်​တချို့​သည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်း​ကို မယုံကြည်​သော ဇဒ္ဒုကဲ​များ​ဖြစ်​ကြသည်။ (တမန်​တော် ၄:၁၊ ၂; ၅:၁၇) သို့​တိုင် တမန်​တော်​များ​က​မူ ယေရှုသည် သေခြင်း​မှ ရှင်ပြန်ထမြောက်​ခဲ့​ပြီး​ဖြစ်​ကြောင်း အခိုင်အမာ​ပြောဆို​နေကြ၏။ ထို့​အပြင် ယဇ်ပုရောဟိတ်​အကြီး​တချို့​သည် ရောမ​အာဏာပိုင်​များ​၏ မျက်နှာသာ​ရဖို့ အကြီးအကျယ် ကြိုးစား​အားထုတ်​ကြသည်။ ယေရှု၏​အမှုကို​စစ်ဆေး​စဉ် ကိုယ်တော်​အား ၎င်းတို့၏​ရှင်ဘုရင်​အဖြစ်​လက်ခံရန် ပိလတ်​ပြော​သောအခါ ယဇ်ပုရောဟိတ်​အကြီး​များ​က “အကျွန်ုပ်​တို့​၌ ကဲသာ​ဘုရင်​မှတစ်ပါး အဘယ်​ရှင်ဘုရင်​မျှ​မရှိပါ” ဟု ဟစ်အော်​သည်​အထိ​ပင် ဖြစ်​ခဲ့​ကြသည်။ (ယောဟန် ၁၉:၁၅) * တမန်​တော်​များသည် ယေရှု​ရှင်ပြန်ထမြောက်​ခဲ့​ပြီး​ဖြစ်​ကြောင်း အခိုင်အမာ​ပြောဆို​ရုံ​သာမက ယေရှု၏​နာမ​မှ​လွဲ​၍ “ငါ​တို့ကို ကယ်တင်​နိုင်သော နာမ​တစ်စုံတစ်ခု​မျှ ကောင်းကင်​အောက်​လူ​တို့​တွင် မ​ပေါ်​မရှိ” ဟု​လည်း သွန်သင်ပေး​နေကြ​သည်။ (တမန်​တော် ၂:၃၆; ၄:၁၂) လူတို့သည် ရှင်ပြန်ထမြောက်​ခဲ့​ပြီး​ဖြစ်သည့် ယေရှု​အား ၎င်းတို့၏​ခေါင်းဆောင်​အဖြစ် တင်မြှောက်​မည်​ဆိုလျှင် ရောမ​လူ​တို့​ရောက်လာ​ပြီး ဂျူး​ခေါင်းဆောင်​များ​၏ ‘အရပ်ဌာန​နှင့် အမျိုး’ ကို ဖျက်ဆီး​လိုက်​မည်​ကို ယဇ်ပုရောဟိတ်​များ ပူပန်​ခဲ့​ကြသည်။—ယောဟန် ၁၁:၄၈။

၈။ ဂါမလျေလ​သည် ဆဲန်ဟီဒရင်​ကို အဘယ်​ပညာရှိ​အကြံဉာဏ် ပေး​ခဲ့​သနည်း။

^၈ ယေရှု​ခရစ်​၏​တမန်​တော်​များ​အတွက် အနာဂတ်​အရေး​မှာ မျှော်လင့်ချက်မဲ့​သ​ယောင်​ရှိ၏။ ဆဲန်ဟီဒရင်​မှ တရားသူကြီး​များသည် ၎င်းတို့ကို သေဒဏ်​ပေးဖို့ ဆုံးဖြတ်​လိုက်ကြပြီ။ (တမန်​တော် ၅:၃၃) သို့သော် မထင်မှတ်​ထား​သည့် အပြောင်းအလဲ​တစ်ခု ဖြစ်ပျက်​ခဲ့​၏။ ပညတ်တရား​ကျွမ်းကျင်​သူ ဂါမလျေလ​သည် မတ်တတ်ရပ်​ပြီး ၎င်း​၏​လုပ်ဖော်ဆောင်ဖက်​များ​ကို အလျင်စလို​မပြုမူ​ကြ​ရန် သတိပေး​လိုက်​၏။ သူက “ဤ​အကြံ၊ ဤ​အမှုသည် လူ​၏​အကြံ၊ လူ​၏​အမှု​ဖြစ်​လျှင် ပျက်စီးခြင်း​သို့​ရောက်​လိမ့်​မည်။ ဘုရားသခင်​၏​အကြံ​အမှု​ဖြစ်​လျှင် သင်တို့သည် မဖျက်ဆီး​နိုင်​ကြ” ဟု ပညာရှိရှိ တင်ပြ​လိုက်​သည်။ ထို့နောက် “သင်တို့သည် ဘုရားသခင်​၏​အာဏာတော်​ကို ဆန်​သော​သူ​မဖြစ်​မည်​အကြောင်း သတိပြု​ကြလော့” ဟု​လည်း ဂါမလျေလ ထပ်​ဆို​လိုက်​သည်။—တမန်​တော် ၅:၃၄၊ ၃၈၊ ၃၉။

၉။ တမန်​တော်​များ​၏​လုပ်ဆောင်မှု​သည် ဘုရားသခင်​၏​အကြံအစည်​ဖြစ်​ကြောင်း အဘယ်အရာက သက်သေထူ​သနည်း။

^၉ အံ့ဩစရာ​မှာ ဂါမလျေလ​၏​အကြံဉာဏ်​ကို တရားရုံး​က လက်ခံ​လိုက်​၏။ ဆဲန်ဟီဒရင်​သည် “တမန်​တော်​တို့ကို​ခေါ်​၍ ရိုက်နှက်​ပြီး​မှ၊ ယေရှု၏​နာမကို​အမှီပြုလျက် မ​ဟော​မပြော​မည်​အကြောင်း မြစ်​တား​၍​လွှတ်” လိုက်​၏။ သို့သော် တမန်​တော်​များသည် ကြောက်ရွံ့​မည့်​အစား ဟောပြောပါ​ဟူသော ကောင်းကင်တမန်​၏​ညွှန်ကြားချက်​ကို လိုက်နာ​ရန် ဆုံးဖြတ်​ခဲ့​ကြသည်။ သို့​နှင့် သူတို့​လွတ်မြောက်​လာကြပြီး​နောက် ‘ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော်၌​လည်းကောင်း၊ အိမ်​၌​လည်းကောင်း နေ့တိုင်း​အစဉ် ဆုံးမ​သွန်သင်​လျက်၊ ယေရှုသည် ခရစ်တော်​ဖြစ်၏​ဟူ၍ ဧဝံဂေလိတရား​ကို မပြတ်​ဟောပြောလျက်​နေကြ၏။’ (တမန်​တော် ၅:၄၀၊ ၄၂) ၎င်းတို့၏​ကြိုးစား​အားထုတ်မှု​များ​ကို ယေဟောဝါ ကောင်းချီး​ပေး​ခဲ့​၏။ အဘယ်​အတိုင်းအတာ​ထိ​နည်း။ ‘ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​သည် တိုးပွား​သဖြင့် ယေရုရှလင်​မြို့၌ တပည့်တော်​တို့သည် အလွန်​ပွား​များ’ လာ​လေ​သည်။ အမှန်​ဆို​ရ​လျှင် “ယဇ်ပုရောဟိတ်​အပေါင်း​တို့” ပင် “ယုံကြည်ခြင်း​တရားကို နားထောင်” ခဲ့​ကြသည်။ (တမန်​တော် ၆:၇) ယဇ်ပုရောဟိတ်​အကြီး​များ တုန်လှုပ်​ချောက်ချား​သွား​လိုက်​မည်​ဖြစ်​ခြင်း။ တမန်​တော်​များ​၏​လုပ်ဆောင်မှု​သည် ဘုရားသခင်​၏​အကြံအစည်​ဖြစ်​ကြောင်း သက်သေ​သာဓက​များစွာ​ရှိသည်။

ဘုရားသခင်​အား ဆန့်ကျင်​တိုက်ခိုက်သူ​များ မအောင်မြင်​နိုင်​ကြ

၁၀။ လူ့​ရှုထောင့်​မှ​ကြည့်​လျှင် ခေး​ယာ​ဖတ်​စ်​သည် ၎င်း​၏​ရာထူး​တည်မြဲ​မည်​ဟု အဘယ်ကြောင့်​ယူမှတ်ခဲ့​သနည်း။ သို့သော် ၎င်း​၏​ယုံကြည်​ကိုးစားမှု​သည် အဘယ်ကြောင့်​လွဲမှား​ခဲ့​သနည်း။

^၁၀ ပထမ​ရာစု​တွင် ဂျူး​ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း​များ​ကို ရောမ​အာဏာပိုင်​များ​က ခန့်​ထားခဲ့​ကြသည်။ ချမ်းသာ​ကြွယ်ဝသော ယောသပ် ကယာဖ​ကို ဗ​လဲ​ရီး​ယပ်စ် ဂ​ရာ​တပ်​စ်​က ခန့်အပ်​ခဲ့​ရာ ၎င်း​၏​လုပ်​သက်​သည် ယခင် ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း​များ​ထက် ပို​၍​ကြာရှည်​ခဲ့​၏။ မိမိ​အာဏာ​တည်တံ့​ရခြင်း​မှာ ဘုရားသခင်​၏​အကြံအစည်​ကြောင့်​ဖြစ်သည်ဟု ယူမှတ်​မည့်​အစား မိမိ၏​လူမှု​ဆက်ဆံ​ရေး​ကျွမ်းကျင်​မှု​ကြောင့်၊ ပိလတ်​နှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး​ခင်မင်​ရင်းနှီးမှုကြောင့်​ဖြစ်သည်ဟု ကယာဖ​ယူမှတ်ခဲ့​သည်။ အဘယ်​အကြောင်းကြောင့်​ပင်​ဖြစ်ပါစေ လူ​တို့​အပေါ် ကယာဖ​ယုံကြည်​ကိုးစားခြင်း​က လွဲမှား​မှု​တစ်ရပ်​ဖြစ်​ကြောင်း သက်သေထူ​၏။ ဆဲန်ဟီဒရင်​ရှေ့မှောက် တမန်​တော်​များ ရောက်လာ​ပြီး​နောက် သုံးနှစ်​အကြာတွင် ကယာဖ​သည် ရောမ​အာဏာပိုင်​များ​၏ မျက်နှာသာ​ဆုံးရှုံး​ခဲ့​ရပြီး ယဇ်ပုရောဟိတ်မင်း​အဖြစ်​မှ​လည်း ဖယ်ရှားခံ​လိုက်ရ​လေ​သည်။

၁၁။ ပုန္တိပိလတ်​နှင့် ဂျူး​အစီအစဉ်​စနစ် အဘယ်​သို့​အဆုံးသတ်​သွား​သနည်း။ ယင်း​နှင့်​စပ်လျဉ်း၍ သင်၏​ကောက်ချက်​ကား အဘယ်နည်း။

^၁၁ ကယာဖ​အား ရာထူး​မှ​ထုတ်ပစ်​ရန် ပိလတ်​၏​အထက်အရာရှိ ရှုရိ​ဘုရင်ခံ လူ​ကီးယပ်စ် ဗိုင်​တဲ​လီးယပ်စ်​က အမိန့်ပေး​လိုက်​ရာ ကယာဖ​၏​ရင်းနှီးသော​မိတ်ဆွေ ပိလတ်​မှာ ဘာမျှ​မတတ်နိုင်​တော့​ချေ။ အမှန်​ဆို​ရ​လျှင် ကယာဖ​ရာထူး​ကျ​ပြီး​နောက် တစ်နှစ်​အကြာတွင် ပိလတ်​ကိုယ်တိုင်​လည်း ရာထူး​မှ​ဖယ်ရှားခံ​လိုက်ရ​ပြီး ပြင်းထန်သော​စွဲချက်​များ​ကို လျှောက်​လဲ​ရန် ရောမ​သို့ ဆင့်ခေါ်​ခံ​ခဲ့​ရ၏။ ကဲသာ​ကို​ယုံကြည်​ကိုးစား​ခဲ့​သော ဂျူး​ခေါင်းဆောင်​များ​၏ ‘အရပ်ဌာန​နှင့် အမျိုး’ ကို ရောမတို့ အမှန်ပင်​ဖယ်ရှား​လိုက်​လေ​သည်။ ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော်​နှင့် ဆဲန်ဟီဒရင်​ခန်းမ​အပါအဝင် ယေရုရှလင်​မြို့ကို ရောမ​စစ်တပ် လုံးဝ​ဖျက်ဆီး​ခဲ့​ချိန် စီ.အီး. ၇၀ ပြည့်နှစ်​တွင် ယင်း​သို့​ဖြစ်ပျက်​ခဲ့​၏။ ဤ​အဖြစ်​သည် “မင်း​များ​မှ​စ၍ မ​ကယ်တင်​နိုင်သော​လူသားကို မကိုးစား​ကြ​နှင့်” ဟူသော ဆာလံဆရာ​၏​စကား​များ မည်မျှ​မှန်ကန်ကြောင်း သက်သေထူ​လိုက်ခြင်း​ပါ​တကား။—ယောဟန် ၁၁:၄၈; ဆာလံ ၁၄၆:၃။

၁၂။ ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို နားထောင်ခြင်း​သည် ဉာဏ်​ပညာရှိ​လမ်းစဉ်​ဖြစ်​ကြောင်း ယေရှု၏​ဖြစ်ရပ်​က မည်သို့​သက်သေထူ​သနည်း။

^၁၂ အခြား​တစ်ဖက်၌​မူ ဘုရားသခင်​သည် ရှင်ပြန်ထမြောက်​ခဲ့​ပြီး​ဖြစ်သော ယေရှု​ခရစ်​အား မဟာ​ဝိညာဉ်​ရေး​ဝတ်ပြုရာ​အိမ်တော်​၏ ယဇ်ပုရောဟိတ်​မင်းကြီး​အဖြစ် ခန့်အပ်​ခဲ့​သည်။ အဆိုပါ​ခန့်အပ်​မှု​ကို မည်သူကမျှ မ​ပယ်ဖျက်​နိုင်​ပါ။ အမှန်​မှာ ယေရှုသည် “မ​ပြောင်း​မလဲ​သော ယဇ်ပုရောဟိတ်​အရာ​ကို ရရှိ​တော်​မူ​၏။” (ဟေဗြဲ ၂:၉; ၇:၁၇၊ ၂၄; ၉:၁၁) ထို့​ပြင် ဘုရားသခင်​သည် ယေရှု​အား အသက်ရှင်​သော​သူနှင့် သေ​သော​သူတို့ကို စီရင်​သော​တရားသူကြီး​အဖြစ် ခန့်အပ်​ခဲ့​သည်။ (၁ ပေတရု ၄:၅) ထို​ရာထူး​ဖြင့် ယေရှုသည် အနာဂတ်​တွင် ကယာဖ​နှင့် ပုန္တိပိလတ်​တို့ အသက်ပြန်ရှင်​နိုင်​ခွင့်​ရှိမရှိ ဆုံးဖြတ်​ပါ​လိမ့်​မည်။—မဿဲ ၂၃:၃၃; တမန်​တော် ၂၄:၁၅။

မျက်မှောက်ခေတ် ရဲရင့်​သော ဘုရားသခင့်​နိုင်ငံတော်​ဟောပြောသူများ

၁၃။ မျက်မှောက်ခေတ်တွင် အဘယ်​လုပ်ဆောင်မှု​သည် လူ​၏​အကြံအစည်​ဖြစ်​ကြောင်း၊ အဘယ်​လုပ်ဆောင်မှု​က​မူ ဘုရားသခင်​၏​အကြံအစည်​ဖြစ်​ကြောင်း သက်သေထူ​ခဲ့​သနည်း။ အဘယ်ကြောင့် ထိုသို့​ပြော​နိုင်​သနည်း။

^၁၃ ပထမ​ရာစု​ကဲ့သို့ ကျွန်ုပ်​တို့၏​ခေတ်တွင်​လည်း “ဘုရားသခင်​၏​အာဏာတော်​ကို ဆန်​သော​သူ” များစွာ​ရှိ၏။ (တမန်​တော် ၅:၃၉) ဥပမာ၊ ဂျာမနီ​နိုင်ငံ​တွင် ယေဟောဝါသက်သေ​များသည် အဒေါ့ဖ် ဟစ်တလာ​အား မိမိတို့၏​ခေါင်းဆောင်​အဖြစ် မ​ချီးမွမ်း​ကြ​သည့်​အတွက် ဟစ်တလာ​က ၎င်းတို့ကို မျိုး​ဖြုတ်​ရန် ကြိမ်းဝါး​ခဲ့​သည်။ (မဿဲ ၂၃:၁၀) ဟစ်တလာ​၏ ကျွမ်းကျင်​သော သေမင်းတမန်​အဖွဲ့​သည် လို​သည်ထက်​ပို​၍ စွမ်းဆောင်​နိုင်​ခဲ့​ပုံ​ရ၏။ နာဇီ​တို့သည် သက်သေခံ​ထောင်ပေါင်း​များစွာ​အား ဖမ်းဆီးခြင်း​နှင့် ချွေး​တပ်​စခန်း​များ​သို့​ပို့​ခြင်း​တွင် အောင်မြင်​ခဲ့​ကြသည်။ သူတို့သည် သက်သေခံ​တချို့​ကို​ပင် ကွပ်မျက်​နိုင်​ခဲ့​ကြ​၏။ သို့သော် နာဇီ​တို့သည် ဘုရားသခင်​တစ်ပါး​တည်း​ကို​သာ ကိုးကွယ်​မည်​ဟူသော သက်သေခံ​တို့၏​ဆုံးဖြတ်ချက်​ကို မချိုးဖျက်​နိုင်​ခဲ့​သည့်​အပြင် ဘုရားသခင့်​ကျေးကျွန်​များ​ကို အုပ်စု​လိုက်​အနေ​နှင့်​လည်း မဖယ်ရှား​နိုင်​ခဲ့​ကြ​ချေ။ ထို​ခရစ်ယာန်​များ​၏​လုပ်ဆောင်မှု​သည် လူ​၏​အကြံအစည်​မဟုတ်ဘဲ ဘုရားသခင်​၏​အကြံအစည်​ဖြစ်သည်။ ထို့​ကြောင့် မှောက်လှန်​၍​မရနိုင်​ချေ။ နှစ်ပေါင်း​ခြောက်​ဆယ်​ကြာပြီးနောက် ဟစ်တလာ​၏​ချွေး​တပ်​စခန်း​များ​မှ အသက်ရှင်​လွတ်မြောက်​လာသော သစ္စာရှိ​သူများ​သည် ယေဟောဝါ​၏​အမှုတော်ကို “စိတ်နှလုံး​အကြွင်းမဲ့၊ ဉာဏ်​ရှိသမျှ​နှင့်” ထမ်းဆောင်​နေဆဲ​ဖြစ်သော်လည်း ဟစ်တလာ​နှင့် သူ၏​နာဇီ​ပါတီ​မှာ​မူ နာမည်​ဆိုး​ဖြင့် သမိုင်း​တွင်​ရ​စ်​သွားလေသည်။—မဿဲ ၂၂:၃၇။

၁၄။ (က) ဆန့်ကျင်သူ​များသည် ဘုရားသခင့်​ကျေးကျွန်​များ​အကြောင်း မဟုတ်မမှန်​ပြောဆို​ရန် အဘယ်​သို့​ကြိုးပမ်း​ခဲ့​ကြ​ပြီး ရလဒ်​ကား​အဘယ်နည်း။ (ခ) ထိုသို့​သော​ကြိုးပမ်းမှု​များ​က ဘုရားသခင့်​လူမျိုးတော်ကို အမြဲ​ထိခိုက်​စေမည်​လော။ (ဟေဗြဲ ၁၃:၅၊ ၆)

^၁၄ နာဇီ​တို့​နှိပ်စက်​ညှဉ်းပန်း​သည့် နှစ်များ​တစ်လျှောက်​တွင် အခြားသူ​တို့သည်​လည်း ယေဟောဝါ​နှင့် ကိုယ်တော့်​လူမျိုး​ကို ဆန့်ကျင်​ကြသော်လည်း အနိုင်​မရပါ။ ဥရောပ​နိုင်ငံ​များစွာ​တွင် စဉ်းလဲ​ကောက်ကျစ်​သော ဘာသာရေး​နှင့် နိုင်ငံရေး​အင်အားစု​များသည် ယေဟောဝါသက်သေ​များ​အား ‘အန္တရာယ်​ဂိုဏ်း’ တစ်​ဂိုဏ်း​ဟု ရှုတ်ချ​ဖော်ပြ​ရန် ကြိုးစား​ခဲ့​ကြသည်။ ပထမ​ရာစု​ခရစ်ယာန်​များသည်​လည်း ထပ်တူ​စွပ်စွဲ​ခံ​ခဲ့​ကြ​ရ၏။ (တမန်​တော် ၂၈:၂၂) အမှန်​မှာ ဥရောပ​လူ့​အခွင့်အရေး​တရားရုံး​က ယေဟောဝါသက်သေ​များသည် ဂိုဏ်း​တစ်​ဂိုဏ်း​အဖြစ်​မဟုတ်ဘဲ ဘာသာ​တရား​တစ်ခု​အဖြစ် အသိအမှတ်ပြု​ထား​သည်။ ယင်းကို ဆန့်ကျင်သူ​များ သိရှိ​ကြ​မည်​မှာ​မလွဲ​ပေ။ သို့​တိုင် သူတို့သည် သက်သေခံ​များ​အား မဟုတ်မမှန် ပြော​မြဲ​ပြောဆို​နေကြ​သည်။ ထိုသို့​မဟုတ်မမှန်​ပြောဆိုမှု​ကြောင့် ခရစ်ယာန်​တချို့ အလုပ်​ဖြုတ်​ခံ​ခဲ့​ရ၏။ ကျောင်း​များ​တွင် သက်သေခံ​ကလေး​များ နှောင့်ယှက်​ခံ​ကြ​ရသည်။ ကြောက်ရွံ့​နေသော မြေပိုင်ရှင်​များသည် အစည်းအဝေး​ကျင်းပ​ရာ နေရာများ​အဖြစ် သက်သေခံ​များ ကြာမြင့်စွာ အသုံးပြု​ခဲ့​သည့် အဆောက်အအုံ​များ​ကို ဆက်​မ​ငှား​ပေး​တော့​ချေ။ အချို့​အခြေအနေ​များ​တွင် ယေဟောဝါသက်သေ​ဖြစ်​ခြင်း​ဟူသော အကြောင်း​တစ်ခု​တည်း​ကြောင့် အစိုးရ​ဌာန​များသည် သူတို့ကို နိုင်ငံသား​ခံယူ​ခွင့်​ပင် မပေး​ကြ​ချေ။ သို့​တိုင် သက်သေခံ​များ​မူ​ကား မ​ဖြုံ​ကြ​ချေ။

၁၅၊ ၁၆။ ပြင်သစ်​နိုင်ငံ​ရှိ ယေဟောဝါသက်သေ​များသည် မိမိတို့၏​ခရစ်ယာန်​လုပ်ငန်း ဆန့်ကျင်​ခံရ​မှု​ကို မည်သို့​တုံ့ပြန်​ခဲ့​ကြ​သနည်း။ သူတို့ အဘယ်ကြောင့်​မပြတ်​ဟောပြောနေကြ​သနည်း။

^၁၅ ဥပမာ၊ ပြင်သစ်​နိုင်ငံသား​များသည် အများအားဖြင့် အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်​ရှိပြီး ဘက်မလိုက်​တတ်ကြ​ချေ။ သို့ရာတွင် ဆန့်ကျင်သူ​တချို့​သည် ဘုရားသခင့်​နိုင်ငံတော်​လုပ်ငန်း​ကို နှောင့်ယှက်​ဟန့်တား​ရန်​ရည်ရွယ်​သည့် ဥပဒေ​များ​ကို ထောက်ခံ​အားပေး​ကြသည်။ ယေဟောဝါသက်သေ​များ မည်သို့​တုံ့ပြန်​ခဲ့​ကြ​သနည်း။ ဟောပြောခြင်း​လုပ်ငန်း​တွင် တစ်ခါ​နှင့်​မျှ​မတူ​အောင် အရှိန်မြှင့်​၍ ပါဝင်​လုပ်ဆောင်ခဲ့​ကြ​ရာ အားရ​ကျေနပ်စရာ အကျိုး​ဖြစ်ထွန်း​ခဲ့​လေ​သည်။ (ယာကုပ် ၄:၇) ထို​နိုင်ငံ​တွင် ခြောက်​လ​တာ​အတွင်း အိမ်တွင်း​ကျမ်းစာ​သင်အံမှု အရေအတွက်​သည် အံ့သြ​လောက်​အောင်​ပင် ၃၃ ရာခိုင်နှုန်း တိုးတက်​ခဲ့​၏။ ပြင်သစ်​နိုင်ငံ​ရှိ စိတ်နှလုံး​ရိုး​ဖြောင့်​သူများ​သည် သတင်းကောင်းကို တုံ့ပြန်​ကြ​သည့်​အတွက် စာတန် ဒေါသ​ထွက်​ပေမည်။ (ဗျာ. ၁၂:၁၇) “သင့်တစ်ဖက်​၌​လုပ်သော လက်နက်​တစ်စုံတစ်ခု​မျှ အထမမြောက်ရ။ သင်​နှင့်​တရား​တွေ့ ၍ သက်သေခံ​သော​လျှာ​တိုင်း​သည် အရှုံး​ခံရ​လိမ့်​မည်” ဟူသော ပရောဖက်​ဟေရှာယ​၏​စကား​များသည် မိမိတို့​အတွက်​လည်း​ပြည့်စုံ​ကြောင်း ပြင်သစ်​နိုင်ငံ​မှ ကျွန်ုပ်​တို့၏​ယုံကြည်သူချင်း​များ​က ယုံကြည်​စိတ်ချ​ကြသည်။—ဟေရှာယ ၅၄:၁၇၊ သမ္မာ။

^၁၆ ယေဟောဝါသက်သေ​များသည် နှိပ်စက်​ညှဉ်းပန်း​ခံရ​ခြင်း​ကို မနှစ်သက်​ကြ​ပါ။ သို့သော် ခရစ်ယာန်​အားလုံး​သည် ဘုရားသခင်​မိန့်မှာ​ထား​ရာ​ကို လိုက်နာခြင်း​ဖြင့် မိမိတို့​ကြားသိ​ရာ​များ​ကို မဟောဘဲ မနေနိုင်၊ မဟောဘဲ​လည်း နေကြ​မည်​မဟုတ်​ချေ။ သူတို့သည် နိုင်ငံသား​ကောင်း​ပီသ​ရန် ကြိုးစား​ကြ​၏။ သို့သော် ဘုရားသခင့်​ဥပဒေ​နှင့် လူ့​ဥပဒေ​တို့ ဆန့်ကျင်​လာ​လျှင်​မူ ဘုရားသခင်​အား အုပ်စိုးရှင်​အဖြစ် သူတို့​နာခံကြ​ရမည်​ဖြစ်သည်။

သူတို့ကို မကြောက်​ကြ​နှင့်

၁၇။ (က) ကျွန်ုပ်​တို့၏​ရန်သူများ​ကို အဘယ်ကြောင့် ကြောက်​ဖို့​မလို​သနည်း။ (ခ) ညှဉ်းပန်း​နှိပ်စက်​သူတို့​အပေါ် အဘယ်​သဘောထား​သင့်​သနည်း။

^၁၇ ကျွန်ုပ်​တို့၏​ရန်သူများ​သည် အလွန်​အန္တရာယ်​ရှိသည့် အနေအထား​တွင် ရောက်ရှိ​နေကြ​သည်။ သူတို့သည် ဘုရားသခင်​အား ဆန့်ကျင်​နေကြ၏။ ထို့​ကြောင့် ကျွန်ုပ်​တို့သည် နှိပ်စက်​ညှဉ်းပန်း​သူများကို ကြောက်ရွံ့​မည့်​အစား ယေရှု​မိန့်မှာ​ထား​သည့်​အတိုင်း သူတို့​အတွက် ဆုတောင်းပေး​ကြ​ပါ​သည်။ (မဿဲ ၅:၄၄) တစ်ဦး​တစ်ယောက်​သည် တာရှု​မြို့သား​ရှောလု​ကဲ့သို့ အကြောင်းစုံ​မသိဘဲ ယေဟောဝါ​အား ဆန့်ကျင်​နေ​မည်​ဆိုလျှင် အမှန်တရား​တွေ့ရှိ​ဖို့ သူ့ကို ဘုရားသခင် သနား​ကြင်နာ​စွာ လမ်းဖွင့်​ပေး​ပါ​ရန် ကျွန်ုပ်​တို့ ဆုတောင်းပေး​ကြသည်။ (၂ ကောရိန္သု ၄:၄) ရှောလုသည် ခရစ်ယာန်​တမန်​တော်​ပေါလု​ဖြစ်လာ​ပြီး သူ့​ခေတ်​က အာဏာပိုင်​များ​၏​လက်​တွင် အကြီးအကျယ် ဆင်းရဲခံ​ခဲ့​ရသည်။ သို့​တိုင် သူသည် ယုံကြည်သူချင်း​များ​ကို “အထွတ်အမြတ်​အာဏာစက်​၏​အုပ်စိုးခြင်း​ကို ဝန်ခံ​စေခြင်း​ငှာ​လည်းကောင်း၊ မင်း​၏​စကား​ကို​နားထောင်​စေခြင်း​ငှာ​လည်းကောင်း၊ ကောင်းသော​အမှု​အမျိုးမျိုး​တို့ကို​ပြု​၍ အသင့်​ဖြစ်စေ​ခြင်း​ငှာ​လည်းကောင်း၊ အဘယ်သူကိုမျှ [ရက်ရက်စက်စက်​ညှဉ်းပန်း​သူတို့ကို​ပင်] မ​ကဲ့ရဲ့၊ ရန်​တွေ့ ခြင်း​ကို​မပြု၊ ဖြည်းညင်း​သော​သဘော​ရှိ၍ ခပ်သိမ်း​သော​သူတို့၌ အလွန်​နူးညံ့​သိမ်မွေ့စွာ ပြု​စေခြင်း​ငှာ​လည်းကောင်း” မပြတ်​သတိပေး​နေခဲ့​သည်။ (တိတု ၃:၁၊ ၂) ပြင်သစ်​နိုင်ငံ​နှင့် အခြား​နိုင်ငံ​များ​ရှိ ယေဟောဝါသက်သေ​များသည် ဤ​ဆုံးမ​စကား​ကို ကြိုးစား​နှလုံး​သွင်း​ကြသည်။

၁၈။ (က) ယေဟောဝါ​သည် မိမိ​လူမျိုး​ကို အဘယ်​နည်းများဖြင့် ကယ်တင်​နိုင်​သနည်း။ (ခ) အဘယ်​ရလဒ် ထွက်ပေါ်​လာ​မည်​နည်း။

^၁၈ ပရောဖက်​ယေရမိကို ဘုရားသခင်​က “သင့်ကို​ကယ်နုတ်ခြင်း​ငှာ သင်​နှင့်အတူ​ငါ​ရှိသည်” ဟု​မိန့်တော်မူ၏။ (ယေရမိ ၁: ၈) ယနေ့ ကျွန်ုပ်​တို့ကို နှိပ်စက်​ညှဉ်းပန်းမှု​မှ ယေဟောဝါ မည်သို့​ကယ်တင်​နိုင်​သနည်း။ ဂါမလျေလ​ကဲ့သို့​သော ဘက်မလိုက်​တတ်​သည့် တရားသူကြီး​တစ်ဦး​ကို ပေါ်ထွက်​စေခြင်း​အားဖြင့် ဖြစ်​နိုင်​သည်။ သို့​မဟုတ် အကျင့်ပျက်​သော၊ ဆန့်ကျင်​တိုက်ခိုက်​သော အရာရှိ​တစ်ဦး၏​နေရာတွင် သူ့​ထက်​ပို​၍​အကျိုးသင့်အကြောင်းသင့်​ရှိသည့် အရာရှိ​တစ်ဦး​က မမျှော်လင့်​ဘဲ အစားဝင်​ရောက်လာ​ရန် လမ်းကြောင်း​ပေးခြင်း​အားဖြင့် ဖြစ်​နိုင်​သည်။ သို့သော် တစ်ခါတစ်ရံ ယေဟောဝါ​သည် မိမိ၏​လူမျိုး​ကို ဆက်၍​နှိပ်စက်​ညှဉ်းပန်း​ခံ​ခွင့်ပြု​ပေမည်။ (၂ တိမောသေ ၃:၁၂) ဘုရားသခင်​သည် ကျွန်ုပ်​တို့ကို နှိပ်စက်​ညှဉ်းပန်း​ခံ​ခွင့်ပြု​သည့်​အခါတိုင်း ခံနိုင်ရည်​ရှိ​ရန် ခွန်အား​ပေး​ပါ​လိမ့်​မည်။ (၁ ကောရိန္သု ၁၀:၁၃) အဘယ်အရာကို​ပင် ဘုရားသခင်​ခွင့်ပြု​ပါစေ ဘုရားသခင့်​လူမျိုး​ကို ဆန့်ကျင်​တိုက်ခိုက်သူ​များသည် ဘုရားသခင်​ကို ဆန့်ကျင်​နေခြင်း​ဖြစ်​ပြီး အောင်မြင်​မည်​မဟုတ်​ဟူသော နောက်ဆုံး​ရလဒ်​ထွက်ပေါ်​လာ​မည်​ကို ကျွန်ုပ်​တို့​သံသယ​မရှိပါ။

၁၉။ ၂၀၀၆ နှစ်ချုပ်​ကျမ်းချက်​ကား အဘယ်နည်း။ ယင်းသည် အဘယ်ကြောင့် သင့်လျော်​သနည်း။

^၁၉ မိမိ၏​တပည့်​များသည် ဆင်းရဲခံ​ရဖို့​အကြောင်း​ရှိကြောင်း ယေရှု​မိန့်ဆိုခဲ့​၏။ (ယောဟန် ၁၆:၃၃) ယင်းကြောင့် “လူ​၏​စကား​ထက် ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို နားထောင်​သင့်​ပါ​၏” ဟူသော တမန်​တော် ၅:၂၉ ပါ​စကား​များ​က တစ်ခါ​နှင့်​မျှ​မတူ​အောင် အချိန်သင့်​အခါသင့်​ဖြစ်နေ​ပြီ။ ထို​အကြောင်းကြောင့် စိတ်​လှုပ်ရှား​ဖွယ် ဤ​စကား​များ​ကို ယေဟောဝါသက်သေ​များ​၏ ၂၀၀၆ နှစ်ချုပ်​ကျမ်းချက်​အဖြစ် ရွေးချယ်​လိုက်ခြင်း​ဖြစ်သည်။ လာ​မည့်​နှစ်​အတွင်း​နှင့် ထာဝရ​ကာလပတ်လုံး မည်သို့သော​အခြေအနေ​တွင်​မဆို ဘုရားသခင်​၏​စကား​ကို​နားထောင်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ချက်​ချ​နိုင်​ကြ​ပါစေ။

[အောက်ခြေမှတ်ချက်]

 သင်​ဖြေဆို​နိုင်​မည်​လော

• ဆန့်ကျင်မှု​ကို တမန်​တော်​များ​ရင်ဆိုင်ခဲ့​ပုံ​က ကျွန်ုပ်​တို့အတွက် အားရှိစရာ ပုံသက်သေ​မည်သို့​ဖြစ်သနည်း။

• ကျွန်ုပ်​တို့သည် လူ​၏​စကား​ထက် ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို အဘယ်ကြောင့် အမြဲ​နားထောင်​သင့်​သနည်း။

• ကျွန်ုပ်​တို့ကို ဆန့်ကျင်သူ​တို့သည် အမှန်တကယ်​တွင် မည်​သူ့ကို ဆန့်ကျင်​နေကြ​သနည်း။

• နှိပ်စက်​ညှဉ်းပန်း​ခြင်း​ကို ခံရပ်​သူတို့​အတွက် အဘယ်​ရလဒ်​ထွက်ပေါ်​လာ​မည်​ကို မျှော်လင့်​နိုင်​သနည်း။

[လေ့လာ​ရန်​မေးခွန်းများ]

 [စာမျက်နှာ ၂၃ ပါ အကျဉ်း​ဖော်ပြချက်]

၂၀၀၆ နှစ်ချုပ်​ကျမ်းချက်​မှာ “လူ​၏​စကား​ထက် ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို​နားထောင်​သင့်​ပါ​၏” ဖြစ်သည်။—တမန်​တော် ၅:၂၉

[စာမျက်နှာ ၁၉ ပါ ရုပ်ပုံ]

“လူ​၏​စကား​ထက် ဘုရားသခင်​၏​စကားတော်​ကို နားထောင်​သင့်​ပါ​၏”

 [စာမျက်နှာ ၂၁ ပါ ရုပ်ပုံ]

ကယာဖ​သည် ဘုရားသခင်​ကို​ယုံကြည်​ကိုးစား​မည့်​အစား လူကို​ယုံကြည်​ကိုးစား​ခဲ့