သမ္မာကျမ်းစာ ကျမ်း​ရင်း​ဝင်​ဖြစ်​ကြောင်း အစောပိုင်း​အတည်ပြုချက်

“စာ​ကြောင်း​တိုင်း​သည် အစောပိုင်း​ခရစ်ယာန်​သမိုင်း​ကို စိတ်ဝင်စားသူ​များ​အား စူးစမ်း​လေ့လာ​လို​စိတ်​ဖြစ်လာ​စေရန် အသေးစိတ်​တိကျ​စွာ ရေးသား​ထား​ပုံ​ရ၏။” ရှေး​စာပေ​တစ်ခု​နှင့်​ပတ်သက်​၍ ထိုသို့​ဖော်ပြ​ထား​သည်။ မည်သည့်​စာပေ​ဖြစ်သည်​ကို သင် ခန့်မှန်း​နိုင်​ပါသလော။

ယင်းသည် သင် ကြားဖူး​ကောင်း​ကြားဖူး​မည့် သို့​မဟုတ် ကြားဖူး​ချင်​မှ​ကြားဖူး​မည့် မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​ဖြစ်၏။ မည်သို့​ပင်​ဖြစ်စေ၊ ‘အဘယ်အရာက မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​ကို အလွန်​ထူးခြား​စေ​သနည်း’ ဟူသည်​ကို သင်​သိ​လို​ပေမည်။ ယင်းသည် ခရစ်ယာန်​ဂရိ​ကျမ်း​၏ ရှေးအကျဆုံး​ကျမ်း​ရင်း​ဝင်​ကျမ်းစောင် သို့​မဟုတ် ယုံကြည်​စိတ်ချ​ရသော ကျမ်းစောင်​များ​စာရင်း​ဖြစ်သည်။

သမ္မာကျမ်းစာ​တွင် ကျမ်းစောင်​အချို့​ပါဝင်​မည်​ဟု သင်ယူ​မှတ်​ပေမည်။ သို့သော် မည်သည့်​ကျမ်းစောင်​များ ပါဝင်​သင့်​သည်​နှင့်​ပတ်သက်​၍ အချို့​သူတို့ အငြင်းပွား​ခဲ့​ချိန်​ရှိခဲ့​ကြောင်း သင်​သိရ​လျှင် အံ့သြ​ပေမည်။ မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ သို့​မဟုတ် ကျမ်း​ရင်း​ဝင်​ကျမ်းစောင်​တွင် မှုတ်သွင်းခံ​ရသည်​ဟု သတ်မှတ်​ထားသော​ကျမ်းစောင်​များ​၏ စာရင်း​တစ်ခု​ပါရှိ​သည်။ သင်​သိထား​သည့်​အတိုင်း သမ္မာကျမ်းစာ​တွင်​ပါရှိ​သည့် အကြောင်းအရာ​သည် အလွန်​အရေးကြီး​၏။ သို့​ဖြစ်၍ ထို​စာပေ​သည် ခရစ်ယာန်​ဂရိ​ကျမ်းစာ​အဖြစ် ယခု ဖွဲ့စည်းထား​သော ကျမ်းစောင်​များနှင့်​ပတ်သက်​၍  အဘယ်အရာ​ဖော်ပြ​သနည်း။ ဦးဆုံး ထို​စာပေ​နှင့်​ပတ်သက်​၍ နောက်ခံ​အချို့​ကို သုံးသပ်ကြည့်​ပါ။

ယင်းကို​ရှာဖွေ​တွေ့ရှိ​ပုံ

မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​သည် အလျား ၁၁ လက်မ၊ အနံ ၇ လက်မ​စီ​ရှိသော သားရေစာ​ရွက် ၇၆ ရွက်​ပါရှိ​သည့် ရှေး​လက်ရေး​စာမူ​ကျမ်းစာ​အုပ်​၏ အစိတ်အပိုင်း​တစ်ခု​ဖြစ်သည်။ နာမည်​ကျော် အီတလီ​လူမျိုး သမိုင်း​ပညာရှင်​တစ်ဦး​ဖြစ်သည့် လူ​ဒို​ဗီ​ကို အန်တိုနီယို မူ​ရေ​တို​ရီ​သည် အီတလီ​နိုင်ငံ၊ မီ​လ​န်​မြို့ရှိ အမ်​ဘ​ရို​စီ​ယန် စာကြည့်တိုက်​တွင် ယင်းကို ရှာဖွေ​တွေ့ရှိ​ခဲ့​သည်။ မူ​ရေ​တို​ရီ​က သူ၏​ရှာဖွေ​တွေ့ရှိချက်​ကို ၁၇၄၀ ပြည့်နှစ်​တွင် ပုံနှိပ်​ထုတ်ဝေ​ခဲ့​ရာ ယင်းသည် မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​ဟူ၍ အမည်တွင်​လာ​သည်။ ဤ​ရှေး​လက်ရေး​ကျမ်းစာ​အုပ်​ကို အီတလီ​မြောက်ပိုင်း ပီ​ယာ​စ​န်​ဇာ​မြို့အနီး​ရှိ ဘော့​ဘီ​အို​ခရစ်ယာန်​ဘုန်းကြီး​ကျောင်းတွင် ရှစ်ရာစု​၌ ထုတ်ဝေ​ခဲ့​ပုံ​ရသည်။ ယင်းကို ၁၇ ရာစု​အစပိုင်း​တွင် အမ်​ဘ​ရို​စီ​ယန်​စာကြည့်တိုက်​သို့​ပြောင်းရွှေ့​ခဲ့​သည်။

မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​တွင် ရှေး​လက်ရေး​ကျမ်းစာ​အုပ်​၏ စာရွက် ၁၀ နှင့် ၁၁ ပါ စာ​ကြောင်း​ရေ ၈၅ ကြောင်း​ပါရှိ​သည်။ စာသား​မှာ လက်တင်​ဘာသာ​စကား​ဖြင့်​ဖြစ်​ပြီး စေ့စပ်​မှု​မရှိသော​ကျမ်းတတ်​တစ်ဦး​က ကူးယူ​ခဲ့​ခြင်း​ဖြစ်ပုံရ​သည်။ သို့သော် ၁၁ ရာစု နှင့် ၁၂ ရာစုနှစ်​မှ လက်ရေး​စာမူ​လေးခု​တွင်​ပါ​သည့် ထို​ကျမ်းစာ​သားကို​ပင် ၎င်းနှင့်​နှိုင်းယှဉ်​ကြည့်​ခြင်း​ဖြင့် သူ၏​အမှား​တချို့​ကို တွေ့ရှိ​ခဲ့​ရပြီ။

အဘယ်​အချိန်​က ရေးသားခဲ့​သနည်း

သို့​ဖြစ်​လျှင် မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​တွင်​ပါရှိ​သော အချက်အလက်​များ​ကို အဘယ်​အချိန်​က စတင်​ရေးသားခဲ့​ကြောင်း သင်​သိ​လို​ပေမည်။ ကျမ်း​အပိုင်းအစ​၏ စာသား​မူရင်း​ကို ဂရိ​မှ လက်တင်​သို့ ဘာသာ​မပြန်​မီ ရာစုနှစ်များစွာ​ကတည်းက ဂရိ​စကား​ဖြင့် ရေးခဲ့​ပုံ​ရသည်။ ယင်းသည် မူရင်း​စာ​ကို ရက်စွဲ​တပ်​ရာ​တွင် အထောက်အကူ​ပြု​သည့် သဲလွန်စ​တစ်ခု​ဖြစ်သည်။ ဤ​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​တွင် သမ္မာကျမ်းစာ​အဝင်​မဟုတ်သော သိုးထိန်း​ကျမ်းစောင်​အကြောင်း​နှင့် ဟာမန်​အမည်​ရှိသူ​တစ်ဦး​သည် “ကျွန်ုပ်​တို့​ခေတ်​အတွင်း မကြာသေးမီ​အချိန်​က ရောမမြို့​တွင်” ယင်း​ကျမ်း​ကို ရေးသားခဲ့​ကြောင်း ဖော်ပြ​ထား​သည်။ ကျမ်း​ပညာရှင်​များ​က ဟာမန်​၏ သိုးထိန်း​ကျမ်းစောင်​သည် အေဒီ ၁၄၀ နှင့် ၁၅၅ အကြား​တွင် ရေးသား​ပြီးစီး​ခဲ့​သည်​ဟု ရက်စွဲ​တပ်​ကြသည်။ သို့​ဖြစ်၍ လက်တင် မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​၏ မူရင်း​ဂရိ ကျမ်းစာ​သား​သည် အေဒီ ၁၇၀ နှင့် ၂၀၀ အတွင်းမှ​ဖြစ်သည်ဟု အဘယ်ကြောင့် ရက်စွဲ​တပ်​ကြောင်း သိမြင်​နိုင်​သည်။

ရောမမြို့​နှင့်​ပတ်သက်​၍ တိုက်ရိုက်​ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက်​၍​ဖြစ်စေ ရည်ညွှန်း​ထား​ချက်​များ​က ယင်း​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​ကို ရောမမြို့​တွင်  ရေးသားခဲ့​ခြင်း​ဖြစ်​ကြောင်း ဖော်ပြ​သည်။ သို့သော် ရေးသားသူ​နှင့်​ပတ်သက်​၍ အငြင်းပွား​စ​ရာ​ဖြစ်နေ​သည်။ အလက်ဇန္ဒြီးယား​မြို့သား က​လီး​မ​င့်၊ သာဒိ​မြို့သား မယ်လတို၊ ဧဖက်​မြို့သား ပ​လ​စ်​ခ​ရ​တိ​စ် ဖြစ်သည်ဟု ဆို​ကြသည်။ သို့သော် ကျမ်း​ပညာရှင်​အများစုက မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​တွင် ပါရှိ​ရာ​များ​ကို ရေးသားခဲ့​ဖွယ်​ရှိသည့်​အချိန်အတွင်း ရောမ​တွင်​နေထိုင်​ကာ ဂရိ​စကား​ဖြင့်​ရေးသားခဲ့​သူ​မှာ ဉာဏ်​ရွှင်​သော​စာရေး​ဆရာ  ဟစ်​ပို​လီ​တပ်​စ်​ဖြစ်သည်ဟု ထောက်ပြ​ကြသည်။ သင်သည် အနည်း​အကျဉ်း​သာ စိတ်ဝင်စား​မည်​ဖြစ်သော်လည်း ယင်း​တွင်​ပါရှိ​သည့် အလွန်​တန်ဖိုး​ရှိသော​အချက်များ​ကို ပို​၍​သိရှိ​လို​ပေမည်။

ယင်း​တွင်​ပါရှိ​သော အချက်အလက်​များ

ယင်း​တွင်​ပါရှိ​သော​စာသား​သည် ခရစ်ယာန်​ဂရိ​ကျမ်းစောင်​များ​၏ စာရင်း​တစ်ခုမျှသာ​မဟုတ်ပါ။ ကျမ်းစောင်​များ​အကြောင်း​နှင့် ယင်းကို​ရေးသားသူ​များ​အကြောင်းကိုလည်း ဖော်ပြ​ထား​သည်။ ယင်း​တွင်​ပါ​သော​စာသား​ကို​ဖတ်​လျှင် ပထမ​ပိုင်း​စာ​ကြောင်း​များ​ပျောက်​နေပြီး တစ်ပိုင်း​တစ်စ​နှင့် အဆုံးသတ်​ထား​ပုံ​ရသည်ကို တွေ့ရ​လိမ့်​မည်။ လုကာ​ခရစ်ဝင်​ကျမ်း​အကြောင်း​ဖြင့်​စပြီး ယင်း​ကျမ်းစောင်​ကို​ရေးသူ​မှာ ဆရာဝန်​တစ်ဦး​ဖြစ်​ကြောင်း ဖော်ပြ​ထား​သည်။ (ကောလောသဲ ၄:၁၄) လုကာ​ကျမ်း​သည် တတိယ​မြောက်​ခရစ်ဝင်​ကျမ်း​ဖြစ်သည်ဟု ဆို​ထားခြင်း​ကြောင့် ပျောက်​နေသော​အစပိုင်း​တွင် မဿဲ​နှင့် မာကု​ခရစ်ဝင်​ကျမ်း​များ​အကြောင်း ဖော်ပြ​ခဲ့​ခြင်း​ဖြစ်​မည်​ကို သိမြင်​နိုင်​သည်။ ထိုသို့​သင်​ကောက်ချက်​ချ​မည်​ဆိုလျှင် စတုတ္ထ​မြောက် ခရစ်ဝင်​ကျမ်း​သည် ယောဟန်​ကျမ်း​ဖြစ်သည်ဟု ဆို​ထားသော မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​ကို ထောက်ခံ​ရာ​ရောက်မည်။

ယင်း​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​က တမန်​တော်​ကျမ်း​ကို “အလွန်​မြတ်သော သော်​ဖိ​လု” အတွက် လုကာ​ရေးခဲ့​ခြင်း​ဖြစ်​ကြောင်း အတည်ပြု​ထား​သည်။ (လုကာ ၁:၄; တမန်​တော် ၁:၁) ထို့နောက် ကောရိန္သု (နှစ်စောင်)၊  ဧဖက်၊  ဖိလိပ္ပိ၊ ကောလောသဲ၊ ဂလာတိ၊ သက်သာလောနိတ် (နှစ်စောင်)၊ ရောမ၊ ဖိလေမုန်၊ တိတု​နှင့် တိမောသေ (နှစ်စောင်) တို့​ထံ​သို့​ရေးခဲ့​သော တမန်​တော်​ပေါလု​၏​စာ​များ စာရင်း​ကို ဖော်ပြ​ထား​သည်။ ယုဒ​၏​စာ​နှင့် ယောဟန်​၏​စာ​နှစ်စောင်​ကိုလည်း မှုတ်သွင်းခံကျမ်း​များ​အဖြစ် ဖော်ပြ​ထား​သည်။ တမန်​တော်​ယောဟန်​၏ ပထမ​စာ​ကို သူ၏​ခရစ်ဝင်​ကျမ်း​နှင့်အတူ ပူးတွဲ​ဖော်ပြ​ထား​သည်။ မှုတ်သွင်းခံ​အဖြစ်​သတ်မှတ်​သော ကျမ်းစောင်​များ​စာရင်း​၏​အဆုံး​တွင် အပေါ​က​လ​စ် သို့​မဟုတ် ဗျာ.ကျမ်း​ကို ဖော်ပြ​ထား​သည်။

ထို​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​တွင်  ပေတရု​၏​အပေါ​က​လ​စ်​ကျမ်း​အကြောင်း ဖော်ပြ​ထား​သော်လည်း အချို့​သူများ​က ယင်း​ကျမ်း​ကို ခရစ်ယာန်​များ​မဖတ်​သင့်​ဟု ယူဆ​ကြောင်း ဖော်ပြ​ထားခြင်း​မှာ ထူးခြား​သည်။ စာရေးသူ​က သူ၏​ခေတ်တွင် ကျမ်း​တု​များ ပျံ့နှံ့​နေပြီ​ဖြစ်​ကြောင်း သတိပေး​ထား​သည်။ “သည်း​ခြေ​ရည်​နှင့် ပျားရည်​ရော​ခြင်း​သည် မသင့်​လျော်​သကဲ့သို့” ယင်း​ကျမ်း​တု​များ​ကို လက်မခံ​သင့်​ကြောင်း မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​တွင် ရှင်းပြ​ထား​သည်။ ထို့​ပြင် သန့်ရှင်းသော​ကျမ်းစောင်​အဝင်​မဟုတ်သည့် အခြား​ကျမ်းစာ​သားများ​ကိုလည်း ဖော်ပြ​ထား​သည်။ ယင်း​ကျမ်း​များသည် ဟာမန်​၏ သိုးထိန်း​ကျမ်းစောင်​ကဲ့သို့ တမန်​တော်​များ​ခေတ်​နောက်ပိုင်း​မှ​သာ ရေးသားခဲ့​ခြင်း​ဖြစ်​နိုင်​သည်၊ သို့​မဟုတ် မှားယွင်းသော​အယူအဆ​များ​ကို ထောက်ခံ​ရန် ရေးသားခဲ့​ခြင်း​ဖြစ်​နိုင်​သည်။

အထက်ပါ​ဖော်ပြချက်များ​အရ ဟေဗြဲ​ကျမ်း၊ ပေတရု​၏​ကျမ်း​နှစ်စောင်​နှင့် ယာကုပ်​ကျမ်း​တို့ကို စစ်မှန်သော​ကျမ်းစောင်​များ​စာရင်း​တွင် မဖော်​ပြ​ထား​သည်ကို သင်​သတိပြုမိ​ပေမည်။ သို့သော် လက်ရေး​စာမူ​ကို ကူးယူ​ခဲ့​သော ကျမ်းတတ်​၏ လက်ရာကို​သတိထား​မိ​ကာ ဒေါက်တာ ဂျက်ဖရီ မာ့ခ် ဟာ​န​မ​န်​က ဤသို့​ဖော်ပြ​သည်– “ယင်း​အပိုင်းအစ​၌ ပျက်စီး​သွားပြီ​ဖြစ်သည့် အခြား​ကိုးကားချက်​များ​ပါ​နိုင်​ပြီး ယင်း​တို့​မှာ ယာကုပ်​ကျမ်း၊ ဟေဗြဲ​ကျမ်း (နှင့် ၁ ပေတရု​ကျမ်း) တို့​ဖြစ်​နိုင်​သည်​ဟု ယူမှတ်ခြင်း​သည် ကျိုးကြောင်း​ညီညွတ်​ပါ​သည်။”—မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​နှင့် ကျမ်း​ရင်း​ဝင်​ကျမ်းစောင်​များ ဖြစ်ပေါ်​လာပုံ။

သို့​ဖြစ်၍ ခရစ်ယာန်​ဂရိ​ကျမ်း​တွင် ယခု​တွေ့ရ​သော ကျမ်းစောင်​အများစုကို ကျမ်း​ရင်း​ဝင်​ကျမ်းစောင်​များ​အဖြစ် အေဒီ ဒုတိယ​ရာစု​ကတည်းက သတ်မှတ်​ထားပြီ​ဖြစ်​ကြောင်း မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ​က အတည်ပြု​ထောက်ခံ​သည်။ အမှန်​မှာ သမ္မာ​ကျမ်းစာ​ပါ ကျမ်းစောင်​များ​၏ ကျမ်းစစ်​ကျမ်း​မှန်​ဖြစ်မှု၊ တစ်နည်း​အားဖြင့် ဘုရားသခင်​နှင့်​ဆိုင်သော​စာကြည့်တိုက်​ဖြစ်သည့် ကျမ်းစာ​အုပ်​တွင် ပါဝင်ခွင့်​ရခြင်း​သည် ရှေးကျ​သော​စာရင်း​တစ်ခု​တွင် ဖော်ပြ​ခံရ​ခြင်း​အပေါ် မူ​မတည်​ချေ။ ကျမ်း​စာစောင်​များသည် သန့်ရှင်းသော​ဝိညာဉ်​တော်​၏ လက်ရာများ​ဖြစ်​ကြောင်း ယင်း​တွင်​ပါရှိ​သော​အရာများ​က သက်သေထူ​၏။ ယင်း​ကျမ်းစောင်​အားလုံး​က အာဘော်ရှင်​မှာ ယေဟောဝါ​ဘုရားသခင်​ဖြစ်​ကြောင်း ထောက်ခံ​ကာ အားလုံး သဟဇာတ​ဖြစ်​ကြသည်။ ကျမ်း​ရင်း​ဝင်​ကျမ်းစောင် ၆၆ စောင်​၏​သဟဇာတ​ဖြစ်မှု​နှင့် မျှတမှု​တို့​က ကျမ်းစာ​၏ ဖွဲ့စည်းမှု​နှင့် ပြီးပြည့်စုံမှု​တို့ကို သက်သေထူ​သည်။ သို့​ဖြစ်၍ ယင်း​တို့ကို ကျွန်ုပ်​တို့​အချိန်အထိ  ထိန်းသိမ်း​ထား​သည့် ယေဟောဝါ​၏ မှုတ်သွင်းခံ အမှန်တရား​စကား​အဖြစ် သင် လက်ခံ​မည်​ဆိုလျှင် အကျိုးကျေးဇူး​ခံစားရ​ပါ​လိမ့်​မည်။ —၁ သက်သာလောနိတ် ၂:၁၃; ၂ တိမောသေ ၃:၁၆၊ ၁၇။

[စာမျက်နှာ ၁၃ ပါ ရုပ်ပုံ]

လူ​ဒို​ဗီ​ကို အန်တိုနီယို မူ​ရေ​တို​ရီ

 [စာမျက်နှာ ၁၄ ပါ ရုပ်ပုံ]

အမ်​ဘ​ရို​စီ​ယန်​စာကြည့်တိုက်

 [စာမျက်နှာ ၁၅ ပါ ရုပ်ပုံ]

မူ​ရေ​တို​ရီ​ယန်​ကျမ်း​အပိုင်းအစ

[Credit Line]

Diritti Biblioteca Ambrosiana. Vietata la riproduzione. Aut. No. F 157/05

[Picture Credit Lines on page 13]

Fragments: Diritti Biblioteca Ambrosiana. Vietata la riproduzione. Aut. No. F 157 / 05; Muratori, based on line art: © 2005 Brown Brothers