ပိုလန်နိုင်ငံ အတွက် “ကြီးမြတ်သောဆုကျေးဇူး”

ဟော်ဟန်ဇောလန်းမင်းညီမင်းသားအနွယ်မှ မင်းသားကြီးအဲလ်ဘရက်ခ်သည် ၁၅၂၅၊ ဇူလိုင် ၆ ရက်တွင် လူသာရင်ဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာအဖြစ် ကြေညာခဲ့၏။ ထို့ကြောင့် ပိုလန်နိုင်ငံ၌ မြေရှင်ပဒေသရာဇ်များကြီးစိုးချိန်တွင် မင်းသားကြီးအုပ်ချုပ်သော ပရတ်ရှားနိုင်ငံသည် မာတင်လူသာ၏သွန်သင်ချက်များကို ဦးဆုံးလက်ခံကျင့်သုံးသော ဥရောပနိုင်ငံဖြစ်လာသည်။

အဲလ်ဘရက်ခ်သည် အရှေ့ပရတ်ရှား၏မြို့တော် ကိုးနစ္စဘာ့ဂ်ကို ပရိုတက်စတင့်ယဉ်ကျေးမှုဗဟို ဖြစ်စေလိုသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုမြို့တွင် တက္ကသိုလ်တစ်ခုတည်ထောင်ပေးပြီး လူသာရင်သွန်သင်ချက်များကို ဘာသာစကားများစွာဖြင့် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေရာတွင် တာဝန်ယူလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် မိမိပိုင်ဒေသရှိပိုလန်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ဘာသာစကားဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာ ဖတ်ပြခြင်းကို နားထောင်သင့်ကြောင်း ၁၅၄၄ ခုနှစ်တွင် အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ သို့သော် ပိုလန်ဘာသာစကားဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာ မရရှိနိုင်သေးပေ။

“နေ့စဉ်သုံးစကား” သို့ပြန်ဆိုမှု

ထို့ကြောင့် အဲလ်ဘရက်ခ်သည် ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစောင်များကို ပိုလန်ဘာသာစကားသို့ ပြန်ဆိုနိုင်မည့်သူကို ရှာဖွေလေတော့သည်။ ၁၅၅၀ ပြည့်နှစ်ခန့်တွင် သူသည် စာအုပ်ရောင်းသူ၊ ပုံနှိပ်တိုက်ပိုင်ရှင် စာရေးဆရာယန်စီခ်လုဂျန်ဆိုသူကို ငှားရမ်းခဲ့သည်။ စီခ်လုဂျန်သည် လစ်ပ်ဇစ်တက္ကသိုလ်ဘွဲ့ရတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ပရိုတက်စတင့်သွန်သင်ချက်များကိုဖြန့်သောကြောင့် ကက်သလစ်ချာ့ခ်ျက သူ့ကိုအမျက်ထွက်ခဲ့ဖူးသည်။ အမှန်မှာ၊ သူသည် မိမိ၏ဘာသာရေးယုံကြည်ချက်များကို ဝါဒဖြန့်သောကြောင့် ရုံးတင်ခံရသည့်အမှုကို တိမ်းရှောင်ရန် ကိုးနစ္စဘာ့ဂ်မြို့တော်သို့ အစောပိုင်းကပင် ထွက်ပြေးလာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။

ယန်စီခ်လုဂျန်သည် ပိုလန်ဘာသာစကားဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာထုတ်ဝေရန် အလွန်စိတ်ထက်သန်သူဖြစ်၏။ ထိုတာဝန်ကို သူရရှိပြီးနောက် တစ်နှစ်အကြာတွင်ပင် မဿဲခရစ်ဝင်ကျမ်းစောင်ကို ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေနိုင်ခဲ့သည်။ ထိုကျမ်းစောင်တွင် အသေးစိတ်ရှင်းလင်းချက်နှင့် အထောက်အကူပြုသော အနားသတ်ကွက်လပ်မှတ်ချက်များ ပါဝင်သည်၊ ထိုမှတ်ချက်များ၌ ကျမ်းပိုဒ်အချို့အတွက် ပြန်ဆိုချက်အမျိုးမျိုးကို ထည့်သွင်းဖော်ပြထား၏။ မကြာမီတွင် သူသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းလေးစောင်ပါဝင်သောကျမ်းကို ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေရာတွင် ကြီးကြပ်ခဲ့သည်။ သို့နှင့် သုံးနှစ်အတွင်းမှာပင် ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစာကို လုံးချင်းပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

တိကျမှန်ကန်သော ဘာသာပြန်ကျမ်းတစ်အုပ်ဖြစ်နိုင်ရန် ဘာသာပြန်သူသည် ဂရိကျမ်းစာများနှင့် နှိုင်းယှဉ်စစ်ဆေးခဲ့ရသည်။ ထို့ပြင် လက်တင်ဘာသာပြန်ကျမ်းများ၊ “အခြားဘာသာပြန်ကျမ်းများနှင့်လည်း နှိုင်းယှဉ်စစ်ဆေးခဲ့သည်” ဟု ၁၅၅၁ ခုနှစ်ထုတ်ကျမ်းစာ၏ အမှာစကားတွင်ဖော်ပြထား၏။ ၁၆ ရာစု၏ပိုလန်ဘာသာစကားကိုလေ့လာမှုများ ဟူသောစာအုပ်ကိုရေးသားသူ စတဲနစ္စလောရိုစ်ပွန်က ဤဘာသာပြန်ကျမ်းစာကို “အရေးအသားလှပပြေပြစ်သော စကားပြေ” အဖြစ်ပြန်ဆိုထားကြောင်း ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဘာသာပြန်သူသည် “စကားကြီးစကားကျယ်” သုံးနှုန်းမည့်အစား ပိုလန်တို့၏ “နေ့စဉ်သုံးစကားများ” ကိုသာ သုံးနှုန်းထားကြောင်း သူဆက်ဖော်ပြသည်။

စီခ်လုဂျန်သည် ထိုစီမံကိန်းကိုကြီးကြပ်ခဲ့သော်လည်း ဘာသာပြန်သူမဟုတ်ကြောင်း အထောက်အထားက ဖော်ပြသည်။ သို့ဆိုလျှင် ကျမ်းစာဘာသာပြန်သူကား မည်သူနည်း။ စတဲနစ္စလောမြူဇီနောစကီးဖြစ်၏။ ထိုခက်ခဲသောလုပ်ငန်းအတွက် သူ့ကို စီခ်လုဂျန်ငှားရမ်းခဲ့ချိန်က သူ၏အသက်မှာ ၂၀ ကျော်အရွယ် ဖြစ်နိုင်သည်။

မြူဇီနောစကီးသည် ကျေးရွာတစ်ခုတွင် ဖွားမြင်ခဲ့သော်လည်း အရွယ်ရောက်သောအခါ ဖခင်က ကိုးနစ္စဘာ့ဂ်မြို့တော်သို့ပို့ပြီး ဂရိနှင့်ဟေဗြဲဘာသာစကားကို သင်ယူစေခဲ့သည်။ ထို့နောက် သူသည် ဂျာမနီနိုင်ငံ၊ ဗစ်တန်ဘာ့ဂ်တက္ကသိုလ်ကိုတက်ရောက်ပြီး ထိုတွင် မာတင်လူသာနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်သည်။ ဂရိနှင့်ဟေဗြဲဘာသာစကားကို တစ်ဖက်ကမ်းခပ်ကျွမ်းကျင်ရန် သူ့ကိုကူညီပေးခဲ့သော ဖိလစ်မီလဲန့်ခ်ျတန်၏ ပို့ချချက်များကို ကောင်းစွာနားထောင်ခဲ့သည်။ သူသည် အီတလီတွင် ထပ်ဆင့်သင်ယူလေ့လာပြီးနောက် ကိုးနစ္စဘာ့ဂ်မြို့သို့ပြန်လာပြီး မင်းသားကြီးအဲလ်ဘရက်ခ်၏လုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင်ရန် ကမ်းလှမ်းခံခဲ့ရသည်။

ပိုလန်ဘာသာစကားဖြင့်ကျမ်းစာ ဟူသောစာအုပ်တွင် မာရီယာကိုစောစကာ ဤသို့ရေးခဲ့၏– “မြူဇီနောစကီးသည် ဇွဲလုံ့လဖြင့် ထိရောက်စွာလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်၊ သို့သော် သူ့ကို လူတို့အာရုံစိုက်လာစေရန်နှင့် ထင်ပေါ်ကျော်ကြားရန် မကြိုးစားခဲ့သည့်အပြင် အတွင်းမျက်နှာဖုံးစာမျက်နှာတွင် သူ၏အမည်ထည့်ပေးရန်လည်း မတောင်းဆိုခဲ့ပေ။” အမှန်မှာ၊ သူ၏အစွမ်းအစနှင့်ပတ်သက်၍ “လက်တင်စာကိုရော၊ ပိုလန်စာကိုပါ ကျွန်တော် ကောင်းကောင်းမရေးတတ်ဘူး” ဟုသူကိုယ်တိုင်ရေးသားခဲ့သည်။ သို့သော် သူသည် ပိုလန်လူမျိုးများ ဘုရားသခင့်နှုတ်မြွက်တော် သမ္မာကျမ်းစာရရှိနိုင်ရန် များစွာထောက်ကူပေးခဲ့သည်။ သူ၏တွဲဖက်စီခ်လုဂျန်က သူတို့ထုတ်ဝေသောဘာသာပြန်ကျမ်းသည် ပိုလန်နိုင်ငံအတွက် “ကြီးမြတ်သောဆုကျေးဇူး” ဖြစ်သည်ဟုပြောဆိုခဲ့၏။

အကြီးမြတ်ဆုံးဆုကျေးဇူးတစ်ခု

ဦးဆုံး ပိုလန်ဘာသာပြန်ကျမ်း ထုတ်ဝေပြီးနောက် အခြားဘာသာပြန်ကျမ်းများစွာ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၁၉၉၅ ခုနှစ်တွင် ပိုလန်ဘာသာစကားဖြင့် ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်းစောင်များ၏ ကမ္ဘာသစ်ဘာသာပြန်ကျမ်းကို ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာသစ်ဘာသာပြန်သမ္မာကျမ်းစာတစ်အုပ်လုံး ပြီးစီးခဲ့သည်။ ဘာသာပြန်သူများသည် မိမိတို့ကို လူတို့အာရုံစိုက်လာစေရန် မကြိုးစားခဲ့ပေ။ ထို့ပြင် ၁၆ ရာစုမှမဟုတ်ဘဲ ယနေ့ခေတ်၏နေ့စဉ်သုံးစကားများဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာကို တိကျမှန်ကန်စွာပြန်ဆိုနိုင်ရန် ကြိုးစားခဲ့ကြသည်။

ယနေ့၊ သမ္မာကျမ်းစာကို တစ်အုပ်လုံးဖြစ်စေ၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်စေ ဘာသာစကားပေါင်း ၂,၄၀၀ ခန့်ဖြင့် ရရှိနိုင်လေပြီ။ တိကျမှန်ကန်စွာပြန်ဆိုထားသော ဘာသာပြန်ကျမ်းစာကို သင့်ဘာသာစကားဖြင့်ရရှိနိုင်ပါက ယင်းသည် သင့်ကိုလမ်းညွှန်ပေးရန် ယေဟောဝါထံမှလာသော အကြီးမြတ်ဆုံးဆုကျေးဇူးတစ်ခုဖြစ်၏။—၂ တိမောသေ ၃:၁၅-၁၇။

[စာမျက်နှာ ၁၂ ပါ ရုပ်ပုံ]

Memorial stone for Stanisław Murzynowski, a translator of the “New Testament” into Polish

 [စာမျက်နှာ ၁၃ ပါ ရုပ်ပုံ]

Chapter 3 of the book of Matthew translated by Stanisław Murzynowski

[Credit Line]

Dzięki uprzejmości Towarzystwa Naukowego Płockiego