မာတိကာဆီ ကျော်သွား

၂၀၁၇၊ ဩဂုတ် ၄၊ သောကြာ​နေ့မှာ အကြမ်းဖက်မှု တန်ပြန်​တိုက်ခိုက်​ရေး အထူး​တပ်ဖွဲ့​အနေနဲ့ ရဲတွေ​နဲ့ စစ်သားတွေ​က ဗုံး​လှ​န့်​မှု​လို့ အကြောင်းပြ​ကာ အာလ်​ချက်​နဲ့ လူ​ဟန့်စ်​မှာ​ရှိတဲ့ ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ ဘာသာရေး ဝတ်ပြု​အစည်းအဝေးတွေကို ဝင်ရောက်​နှောင့်ယှက်​ခဲ့​ကြ

ဒီဇင်ဘာ ၁၃၊ ၂၀၁၇
ယူကရိန်း

ယူကရိန်း​အရှေ့ပိုင်း​ဒေသ​တွေ​မှာ ဘာသာရေး​လွတ်လပ်ခွင့် ခြိမ်းခြောက်​ခံ​နေရ

ယူကရိန်း​အရှေ့ပိုင်း​ဒေသ​တွေ​မှာ ဘာသာရေး​လွတ်လပ်ခွင့် ခြိမ်းခြောက်​ခံ​နေရ

ယူကရိန်း​အရှေ့ပိုင်း လူ​ဟန့်စ်​နဲ့ ဒွန်း​ည​က် ဒေသ​တွေ​မှာ ပဋိပက္ခ ဖြစ်နေတာ လေးနှစ် ရှိပြီ။ ဒေသခံ​အများစု​အတွက် အခြေအနေ ခက်ခဲ​ဆိုးရွား​ပါတယ်။ အဲဒီ​ဒေသက ယေဟောဝါ​သက်သေတွေဟာ တိုးများလာ​နေတဲ့ ဘာသာရေး အမုန်းပွားမှု​တွေ​ကြောင့် ဒုက္ခ​ပို​ရောက်​ကြတယ်။ ရုရှား​နိုင်ငံက ယေဟောဝါ​သက်သေတွေကို ပိတ်ပင်​လိုက်တဲ့ တရားရုံး​ဆုံးဖြတ်ချက်​က ဒေသခံ​အာဏာပိုင်တွေ​အပေါ် ဩဇာ​သက်ရောက်​ပုံ​ရတယ်။ ရုရှား​ရဲ့ လုပ်ထုံး​လုပ်​နည်းကို အတု​ယူပြီး ဒေသခံ​အာဏာပိုင်​တချို့က မိမိတို့​ထိန်းချုပ်​နယ်မြေ​အတွင်းမှာ​ရှိတဲ့ ယေဟောဝါ​သက်သေတွေကို မတရား​ပြစ်တင်​စွဲ​ဆို​မှု​တွေ လုပ်​နေပြီး ဘာသာရေး​လွတ်လပ်ခွင့်ကို ခြိမ်းခြောက်​နေကြတယ်။

လုပ်ကြံ​လီ​ဆယ်​ထားတဲ့ သက်သေ

ရုရှား​အစိုးရ​ရှေ့နေ​တွေ လုပ်​သလိုပဲ ဒီ​ဒေသက အာဏာပိုင်တွေ​က​လည်း ယေဟောဝါ​သက်သေတွေကို တရားစွဲ​နိုင်အောင် လုပ်ကြံ​လီ​ဆယ်​တဲ့​သက်သေ​တွေ ဖန်တီး​ခဲ့​ကြတယ်။

  • ၂၀၁၇၊ ဇူလိုင်​လမှာ ဒွန်း​ည​က်​ပြည်နယ် တရားရုံးချုပ်​က ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ ဘာသာရေး မဂ္ဂဇင်း​အဟောင်း​တွေ​ထဲ​က ဆောင်းပါး​နှစ်​ပုဒ်​ကို အစွန်းရောက်​စာပေ စာရင်း​မှာ ထည့်​လိုက်တယ်။ ယေဟောဝါ​သက်သေတွေဟာ ဒီ​တရားရေး​ကိစ္စ​အကြောင်း အသိပေး​ခြင်း မခံရ​သလို ချက်ချင်း​လက်ငင်း စီရင်​ဆုံးဖြတ်ချက်​အတွက်လည်း အယူခံ​ဝင်ခွင့်​လည်း မရခဲ့ကြဘူး။

  • ၂၀၁၇၊ ဩဂုတ်​လမှာ နို​ဗို​အာ​ဇို​နဲ့ ဒီ​ဘော​ဆဲ​ဗို​က အာဏာပိုင်တွေ​က ဒေသခံ ယေဟောဝါသက်သေတွေ​ဆီ သတိပေး​စာတွေ ပို့​ခဲ့​ကြတယ်။ ခွင့်ပြုချက် မ​တောင်း​ဘဲ ကင်းမျှော်စင်​နဲ့ နိုးလော့! ဘာသာရေး​မဂ္ဂဇင်းတွေကို မ​ဝေငှ​ရ​ဘူးလို့ ညွှန်ကြား​ထားတယ်။ ဒီ​နည်းနဲ့ အာဏာပိုင်တွေ​က အစွန်းရောက်​စာပေ​လို့ မ​ကြေညာ​ထားတဲ့ ဘာသာရေး​စာပေတွေကို​တောင် မ​ဝေငှ​ဖို့ ပိတ်ပင်​နေကြတယ်။ ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ ဘယ်​စာပေ​ကို​မဆို ခွင့်ပြုချက် တောင်းဆို​ပြီးမှ ဝေငှ​ဖို့ အသင်းတော်​အကြီးအကဲ​တွေကို ခြိမ်းခြောက်​ကြတယ်။ အလားတူ သတိပေး​ချက်​ကို မာ​ခေ​ယေ့ဗ်​ကာ​မြို့​မှာလည်း ထုတ်ပြန်​ထားတယ်။

  • ၂၀၁၇၊ ဩဂုတ် ၄ ရက်​နေ့မှာ အကြမ်းဖက်မှု တန်ပြန်​တိုက်ခိုက်​ရေး အထူး​တပ်ဖွဲ့​အနေနဲ့ ရဲတွေ​နဲ့ စစ်သားတွေ​က ဗုံး​လှ​န့်​မှု​လို့ အကြောင်း​ပြပြီး အာလ်​ချက်​နဲ့ လူ​ဟန့်စ်​မှာ​ရှိတဲ့ ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ ဘာသာရေး အစည်းအဝေးတွေကို ဝင်ရောက်​နှောင့်ယှက်​ခဲ့​ကြတယ်။ အာဏာပိုင်တွေ​က ဝတ်ပြု​စည်းဝေး​နေ​သူ​အားလုံးကို အဆောက်အဦ​ထဲ​ကနေ ထွက်​ခိုင်း​ပြီး တက်ရောက်သူ​တွေရဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေ​ကို စစ်ဆေး​ခဲ့​ကြတယ်။ a

အာလ်​ချက်မှာ​ရှိတဲ့ ဘာသာရေး​ဝတ်ပြု​အစည်းအဝေး​ကို ဝင်ရောက်​စီးနင်း

အာလ်​ချက်မှာ အာဏာပိုင်တွေ အဆောက်အအုံ​အတွင်း ဗုံး​ရှာဖွေ​နေ​ပုံကို ဗီဒီယို မှတ်တမ်း​တင်ထားတယ်။ ယေဟောဝါသက်သေတွေရဲ့ ဘာသာရေး​စာပေ အနည်းငယ်​နဲ့ LPR b ကို​ဆန့်ကျင်တဲ့ ဝါဒဖြန့်​စာတွေ တွေ့ရှိ​ကြောင်း မှတ်တမ်း​တင်ထားတယ်။ တကယ်​ဆို အဲဒီ​ဝါဒဖြန့်​စာတွေကို အရာရှိတွေ​က​ပဲ တိတ်တဆိတ် ခိုး​သွင်း​ပြီး ထည့်​ထား​ကြတာပါ။

ဘာသာရေး လုပ်ဆောင်မှုတွေကို အခြေအမြစ်​မရှိတဲ့​စွဲချက်​တွေ​နဲ့ တရားစွဲ​ဆို

ဝတ်ပြုရာ​ခန်းမ​တွေကို ဝင်ရောက်​စီးနင်း​ပြီး အပတ်​အနည်းငယ် ကြာပြီးနောက် လူ​ဟန့်စ်​အာဏာပိုင်တွေ​က ယေဟောဝါ​သက်သေတွေကို နိုင်ငံတော်ရဲ့​ရန်သူ​အဖြစ် အခြေအမြစ်​မရှိ ဖော်ပြခဲ့​ကြတယ်။ ၂၀၁၇၊ ဩဂုတ် ၂၈ ရက်​နေ့မှာ LPR ပြည်နယ်​လုံခြုံရေး ဒု-ဝန်ကြီး အို​လက်​ဇ​န္ဒာ ဘာ​ဆော့​ဗ်​က ယေဟောဝါသက်သေတွေ​အကြောင်း တရားဝင်​ရှုတ်ချ​ပြောဆို​ခဲ့တယ်။ အာလ်​ချက် ဝတ်ပြုရာ​ခန်းမ​မှာ ရှာတွေ့ခဲ့​တဲ့ ဝါဒဖြန့်​စာတွေကို ရည်ညွှန်း​ပြီး ယေဟောဝါ​သက်သေတွေဟာ လူ​ဟန့်စ်​နယ်​မှာ အကြမ်းဖက်မှု လုပ်ဆောင်​နေတဲ့​အုပ်စု​တွေကို ထောက်ခံ​နေတယ်​ဆိုတဲ့ အထောက်အထားပဲလို့ ဖော်ပြခဲ့တယ်။

ယူ​က​ရန်း​နိုင်ငံက ယေဟောဝါသက်သေများရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်​ရှိသူ အီဗန် ရီ​ဟာ ဒီလို​ပြောတယ်– “ဒု-ဝန်ကြီး ဘာ​ဆော့​ဗ် ပြောခဲ့တဲ့ ဝတ်ပြုရာ​ခန်းမ​မှာ တွေ့တယ်​ဆိုတဲ့ စာတွေ​ဟာ သူတို့​ကိုယ်တိုင် လုပ်ကြံ​ထားတဲ့​စာတွေ​ပါ။ တကယ်တော့ အဲဒီလို​စာ​မျိုးကို အာလ်​ချက်မှာ​ပဲ ဖြန့်ဝေ​ကြ​တာ။ ဒါပေမဲ့ ယေဟောဝါသက်သေတွေ ဖြန့်ဝေ​တာ မဟုတ်ဘူး။ ယေဟောဝါသက်သေတွေ​က ကြားနေတယ်။ ဘာသာရေး​ယုံကြည်ချက်​ကြောင့် စစ်မှုထမ်း​ဖို့ ငြင်းဆို​ကြ​တဲ့​အတွက် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာ ထောင်ကျ​နေတဲ့ ယေဟောဝါ​သက်သေ​ရာ​ချီ ရှိတယ်။ ယူကရိန်း ပဋိပက္ခ​တွေ​မှာ ယေဟောဝါသက်သေတွေ ဘယ်ဘက်​ကမှ ပါဝင်​တိုက်ခိုက်ခြင်း မရှိဘူး။” c

ယေဟောဝါသက်သေတွေ​အပေါ် ဖိအား​တိုးများလာ

အာဏာပိုင်တွေ​က ယေဟောဝါ​သက်သေ​အတော်များများ​ဆီ အကြောင်းကြားစာ ပို့​ထားတယ်။ စာထဲမှာ ကိုယ့်​ယုံကြည်ချက်​အကြောင်း တခြား​သူတွေကို မပြော​ရလို့ ဖော်ပြ​ထားတယ်။ ရဲတွေ​ရဲ့ ဖမ်းဆီးမှု ခံရတဲ့​သူ​တော့ မရှိ​သေး​ပါဘူး။ လုံခြုံရေး​ဌာန​က​လည်း ယေဟောဝါ​သက်သေ​အတော်များများ​ဆီ အာဏာပိုင်တွေ​နဲ့ လာ​တွေ့​ဖို့ အကြောင်းကြားစာ ပို့​ထားတယ်။ သွားရောက်​တွေ့ဆုံ​ချိန်မှာ ယေဟောဝါ​သက်သေတွေဟာ စစ်ဆေး​မေးမြန်း​ခံရကြ​တယ်။ ခြိမ်းခြောက်​ခံရကြ​တယ်။ ဘာသာရေး​လုပ်ငန်းကို စီစဉ်သူ​တွေရဲ့ နာမည်ကို ဖော်ပြဖို့ ဖိအားပေး​ခဲ့​ကြတယ်။ ဒေသခံ​အာဏာပိုင်တွေ​က ဝတ်ပြု​အစည်းအဝေးတွေကို ဝင်ရောက်​စီးနင်း​ပြီး နှောင့်ယှက်​ခဲ့​ကြတယ်။

လူ​ဟန့်စ်​နဲ့ ဒွန်း​ည​က်​နယ် ဒေသ​တချို့မှာ ယေဟောဝါသက်သေတွေ​အပေါ် ဘာသာရေး ခွဲခြား​ဆက်ဆံမှု၊ ဖိနှိပ်မှု​တို့ဟာ နှောင့်ယှက်မှု​သာ မဟုတ်ဘဲ ဘာသာရေး ညှဉ်းပန်း​နှိပ်စက်မှု၊ ဘာသာရေး​လွတ်လပ်ခွင့်ကို ခြိမ်းခြောက်မှု ဖြစ်တယ်။ ယေဟောဝါ​သက်သေတွေဟာ သတိထား​နေထိုင်​နေရ​ပြီး ဘာသာရေး​လုပ်ငန်းကို ငြိမ်သက်​အေးချမ်း​စွာ ပြန်​လုပ်ဆောင်​နိုင်အောင် တရား​ဥပဒေ​နဲ့​အညီ ကြိုးစား​နေကြပါတယ်။

a အာလ်​ချက်မှာ အကြီးအကဲ​နှစ်ယောက်ကို တစ်​နေ​ကုန် စစ်ဆေး​မေးမြန်း​ကြတယ်။ ပဋိပက္ခ​ကာလ​အတွင်း အသင်းတော်ဟာ တပ်မှူး​ရုံး​အနီးရှိ ဝတ်ပြု​စည်းဝေးရာ​ခန်းမ​မှာ အနှောင့်အယှက်​မရှိ ဝတ်ပြု​စည်းဝေး​ခဲ့​တဲ့​အကြောင်း အကြီးအကဲ​တွေ​က ရှင်းပြတယ်။ ဒါပေမဲ့ အကြီးအကဲ​တစ်ယောက်ကို စစ်​ကာလ​အတွင်း လူအုပ်နဲ့ အစည်းအဝေး ကျင်းပ​မှု ဆိုပြီး ရူ​ဘယ် ၅,၀၀၀ (အမေရိကန်​ဒေါ်လာ ၈၃)၊ ဝတ်ပြုရာ​ခန်းမ​မှာ မီး​နဲ့​ပတ်သက်တဲ့ စည်းမျဉ်း​ချိုးဖောက်မှု ဆိုပြီး ရူ​ဘယ် ၃,၀၀၀ (အမေရိကန်​ဒေါ်လာ ၄၈) ဒဏ်ငွေ ဆောင်​စေခဲ့တယ်။

b လူ​ဟန့်စ်​ပြည်နယ်​အစိုးရ (LPR) က နယ်မြေ​တချို့ ကို ထိန်းချုပ်​ထားပါ​တယ်။

c ၂၀၁၄ နွေရာသီမှာ ယူကရိန်း​သမ္မတ​က ဒွန်း​ည​က်​နဲ့ လူ​ဟန့်စ်​ပြည်နယ်မှာ​ဖြစ်တဲ့ ပဋိပက္ခ​တွေကို တုံ့ပြန်​တဲ့​အနေနဲ့ စစ်သား​စုဆောင်း​ဖို့ အမိန့်ထုတ်​ခဲ့တယ်။ ယခင်​က ယူကရိန်း​တပ်​မှာ စစ်သား​ဖြစ်ခဲ့ဖူး​ပြီး ယခု ယေဟောဝါ​သက်သေ​ဖြစ်နေ​သူ ဗစ်​တာ​လီ ရှာ​လို​င်​ကို​ကို ဆင့်ခေါ်​တဲ့အခါ ယုံကြည်ချက်​ကြောင့် စစ်မှုထမ်း​ဖို့ ငြင်းဆို​ကြောင်း တုံ့ပြန်​ခဲ့တယ်။ စစ်သား​စုဆောင်းရေး​ကာလ​အတွင်းမှာ​တောင် တပ်​ထဲ မဝင်​တဲ့​သူ့ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို တရားမမှု​နှင့် ရာဇဝတ်မှု​ဆိုင်ရာ ပြစ်မှု​များ​အတွက် ယူကရိန်း အထူး​တရားရုံးချုပ်​က ၂၀၁၅၊ ဇွန် ၂၃ ရက်​နေ့မှာ အတည်ပြု​ပေးခဲ့တယ်။ ယူကရိန်း​မှာ​ရှိတဲ့ တခြား​ယေဟောဝါ​သက်သေ​ထောင်ချီ​လည်း အလားတူ ရပ်တည်ခဲ့​ကြတယ်။