မာတိကာဆီ ကျော်သွား

အောက်တိုဘာ ၁၆၊ ၂၀၁၇
အာမေးနီးယား

လူ့​အခွင့်အရေး​ဆိုင်ရာ ဥရောပ​တရားရုံး​က အာမေးနီးယား​မှာ ယုံကြည်ချက်​ကြောင့် စစ်မှုထမ်း​ဖို့ ငြင်းဆို​ခွင့်​ကို အတည်ပြု​ပေး

လူ့​အခွင့်အရေး​ဆိုင်ရာ ဥရောပ​တရားရုံး​က အာမေးနီးယား​မှာ ယုံကြည်ချက်​ကြောင့် စစ်မှုထမ်း​ဖို့ ငြင်းဆို​ခွင့်​ကို အတည်ပြု​ပေး

အာမေးနီးယား​က ယေဟောဝါ​သက်သေ​လေးယောက်ကို စစ်တပ်​ကွပ်ကဲမှု​အောက်​ရှိ အရပ်ဘက်​လုပ်ငန်း လုပ်ဆောင်ဖို့ ငြင်းဆိုမှု​ကြောင့် မတရား ထောင်ဒဏ် ချထား​တာ​နဲ့​ပတ်သက်ပြီး လူ့​အခွင့်အရေး​ဆိုင်ရာ ဥရောပ​တရားရုံး (ECHR) က ၂၀၁၇၊ အောက်တိုဘာ ၁၂ ရက်​နေ့မှာ အမိန့်ချ​လိုက်တယ်။ အာမေးနီးယား အစိုးရဟာ လူငယ်​လေးယောက်​အတွက် မှန်ကန်တဲ့ အရပ်ဘက်​လုပ်ငန်း မ​ပြင်ဆင်​ပေး​ဘဲ မှားယွင်းစွာ ပြစ်ဒဏ်ချ​မှု​ကြောင့် ECHR က အမိန့်ချမှတ်​လိုက်တာပါ။

အာ​ဒီ​ယန်၊ တခြားသူ​များနဲ့ အာမေးနီးယား အမှုမှာ အာ​တူ​ရာ အာ​ဒီ​ယန်၊ ဗာဟန် မာ​ဂေ​ရီ​ယန်၊ ဟာ​ရု​တီ​ယန် ကာ​ချာ​ထ​ရီ​ယန်၊ ဂ​ရေ​ဂ​င် အဗာ​တီ​စီ​ယန်​တို့ကို ၂၀၁၁ နွေရာသီမှာ ထောင်ဒဏ် နှစ်နှစ်ခွဲ ပြစ်ဒဏ်ချ​မှတ်​ခဲ့တယ်။ ဒီ​လူငယ်လေး​ယောက်​ကို တရားစွဲ​ဆိုပြီး ပြစ်ဒဏ်ချ​တာ​ဟာ လူ့​အခွင့်အရေး​ဆိုင်ရာ ဥရောပ ပဋိညာဉ်​စာတမ်း၊ အပိုဒ် ၉ ပါ ယုံကြည်ချက်​နဲ့ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့်ကို ချိုးဖောက်ရာ​ရောက်​ကြောင်း ECHR က​အမိန့်ချ​ခဲ့တယ်။ တစ်ယောက်စီကို ထိခိုက်​နစ်နာမှု​တွေ​အတွက် လျော်ကြေး​အဖြစ် ယူရို ၁၂,၀၀၀ (အမေရိကန်​ဒေါ်လာ ၁၄,၂၀၀) ပေးဖို့ အာမေးနီးယား အစိုးရကို အမိန့်ချ​ခဲ့တယ်။

ပဋိညာဉ်​စာတမ်း​က ယုံကြည်ချက်​ကြောင့် စစ်မှုထမ်း​ခြင်း ငြင်းဆို​ပိုင်ခွင့်​ကို ကာကွယ်ပေး​ကြောင်း ဘာ​ရ​တ်​ရန်​နဲ့ အာမေးနီးယား (၂၀၁၁) အမှုကို ECHR တရားရုံး​က စီရင်ချက် ချပြီး မကြာခင်မှာပဲ ဒီ​လူငယ်​လေးယောက် ပြစ်ဒဏ်​စီရင်ခံ​ရတာ ဖြစ်တယ်။ a ငြင်းဆို​ပိုင်ခွင့်​ကို ကာကွယ်ပေး​ထားတဲ့​အတွက် အာမေးနီးယား အစိုးရဟာ ယုံကြည်ချက်​ကြောင့် စစ်မှုထမ်း​ဖို့ ငြင်းဆို​သူတွေ​အတွက် အရပ်ဘက်​လုပ်ငန်း ပေးဖို့ လိုအပ်​လာတယ်။ ဒါပေမဲ့ အဲဒီ​အချိန်တုန်းက အာမေးနီးယား​အစိုးရ ပေးတဲ့ အရပ်ဘက်​လုပ်ငန်းဟာ စစ်တပ်​ကွပ်ကဲမှု​အောက်​က အလုပ်​ဖြစ်တဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာ​စံနှုန်း​နဲ့ မကိုက်ညီ​ခဲ့​ဘူး။ လူငယ်​လေးယောက်​က အဲဒီလိုမျိုး အရပ်ဘက်​လုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင်ဖို့ ငြင်းဆို​ခဲ့​ကြ​တဲ့​အတွက် ထောင်ချ​ခံခဲ့ရတယ်။ တခြား​ယုံကြည်သူချင်းတွေ​လည်း ထောင်ကျ​ခဲ့​ကြတယ်။ အာ​ဒီ​ယန် အမှု​နဲ့​ပတ်သက်ပြီး ECHR က အာမေးနီးယား အစိုးရဟာ ယုံကြည်ချက်​ကြောင့် စစ်မှုထမ်း​ဖို့ ငြင်းဆို​သူတွေ​အတွက် “စစ်မှုထမ်း​ခြင်း​အစား လုပ်​ရတဲ့​အလုပ်ဟာ အရပ်ဘက်​လုပ်ငန်း​အစစ် ဖြစ်သင့်တယ်၊ ပိတ်ပင်​တားမြစ်​တဲ့၊ ဒဏ်ပေး​တဲ့​အလုပ်​မျိုး မဖြစ်သင့်ဘူး” လို့ အမိန့်ထုတ်​ပြန်​ခဲ့တယ်။

၂၀၁၃ နှစ်ကုန်ပိုင်း​မှာ အာ​ဒီ​ယန် အမှု​က လူငယ်​လေးယောက် ထောင်​က လွတ်​လာပြီး နောက်ဆုံးမှာတော့ အာမေးနီးယား​အစိုးရဟာ စစ်တပ်​ကွပ်ကဲမှု​အောက် မဟုတ်ဘဲ အရပ်ဘက်​လုပ်ငန်း​စစ်စစ်​ကို အကောင်အထည် ဖော်​ပေးခဲ့တယ်။ ရလဒ်အနေနဲ့ ယုံကြည်ချက်​ကြောင့် စစ်မှုထမ်း​ဖို့ ငြင်းဆိုတဲ့ အာမေးနီးယား​ရှိ ယေဟောဝါ​သက်သေတွေဟာ ကျမ်းစာနဲ့ လေ့ကျင့်​ထားတဲ့ သိစိတ်နဲ့​အညီ စစ်မှုထမ်း​ဖို့ ငြင်းဆို​တဲ့​အတွက် ထောင်ကျ​စ​ရာ မလို​တော့​ဘူး။ အရပ်ဘက်​လုပ်ငန်း စစ်စစ်​ကို လုပ်ဆောင်ခွင့်​ရတဲ့​အတွက် ယေဟောဝါသက်သေတွေ ကျေးဇူး​တင်ကြပါ​တယ်။

a ဘာ​ရ​တ်​ရန်​နဲ့ အာမေးနီးယား [GC]၊ နံပါတ် ၂၃၄၅၉/၀၃၊ ECHR ၂၀၁၁