အမှား ၁– မီဒီယာတွေမှာ ဝတ်ဆင်သလိုမျိုး လိုက်ဝတ်ဆင်သင့်တယ်။

 ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် ထရီဇာ ဒီလိုပြောတယ်– “နောက်ဆုံးပေါ်အဝတ်အစားကြော်ငြာကို တွေ့ရဖန်များတော့ အဲဒါကို ဝတ်ချင်လာတယ်။ လူအများစုက အဝတ်အစားပုံစံ တစ်မျိုးကိုပဲ ဝတ်နေတာ ခဏခဏ တွေ့ရတော့ သူတို့လို လိုက်မဝတ်မိအောင်နေဖို့ တော်တော်ခက်တယ်။”

 ကြော်ငြာတွေရဲ့ ဆွဲဆောင်မှုကို မိန်းကလေးတွေပဲ ခံရတာမဟုတ်ဘူး။ “ယောက်ျားလေးတွေလည်း နောက်ဆုံးပေါ်ဖက်ရှင်ရဲ့ ဆွဲဆောင်မှုကို ခံနေရတယ်။ အသက်ငယ်သေးတဲ့ ယောက်ျားလေးတွေကိုတောင် စီးပွားရေးသမားတွေက အလွတ်မပေးဘူး” ဆိုပြီး စာအုပ်တစ်အုပ် (The Everything Guide to Raising Adolescent Boys) မှာ ဖော်ပြတယ်။

 ရှောင်နိုင်ပုံ– “ဉာဏ်တိမ်သောသူသည် သူတစ်ပါးပြောသမျှကို ယုံတတ်၏။ ပညာသတိရှိသောသူမူကား မိမိသွားရာလမ်းကို စေ့စေ့ကြည့်ရှုတတ်၏” လို့ ကျမ်းစာကပြောတယ်။ (သုတ္တံ ၁၄:၁၅) ဒီကျမ်းစာအကြံပေးချက်နဲ့အညီ ကြော်ငြာမှာ တွေ့ရတာတွေကို ချက်ချင်းမယုံဘဲ သေချာဆန်းစစ်ကြည့်ပါ။ ဥပမာ၊ “sassy,” “hot,” “sexy” ဖြစ်တဲ့ အဝတ်အစား ကြော်ငြာတွေကို တွေ့ရတဲ့အခါ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဒီလိုမေးပါ–

•  ‘ဒီအဝတ်အစားကို ဝယ်လိုက်ရင် ဘယ်သူ အကျိုးအမြတ်ရမလဲ။’

•  ‘ဒါကို ဝတ်လိုက်ရင် ဘယ်လိုလူစားမျိုး ဖြစ်သွားမလဲ။’

•  ‘အဲဒါက ငါ့ရဲ့ အခြေအနေမှန်နဲ့ ရပ်တည်ချက်ကို ဖော်ပြပေးမလား။’

 ဖက်ရှင်လမ်းညွှန်– အဝတ်အစားကြော်ငြာတွေနဲ့ ဖက်ရှင်အသားပေး တခြားမီဒီယာတွေကို တစ်ပတ်အတွင်း သေချာလေ့လာပါ။ ဘယ်လိုပုံစံကို အားပေးအားမြှောက်ပြုသလဲ။ ခေတ်ရေစီးကြောင်းအတိုင်း လိုက်ဝတ်ဖို့ လိုတယ်လို့ သင့်ကို ခံစားစေသလား။ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် ကာရင် ဒီလိုပြောတယ်– “လှလှပပ ဝတ်စားဆင်ယင်ဖို့၊ ခန္ဓာကိုယ်အလှကို ပေါ်စေတဲ့ အဝတ်အစားတွေဝတ်ဖို့ လူငယ်တွေက ကြိုးစားကြတယ်။ အဲဒါကို သိတဲ့သူတွေက လူငယ်တွေကို အဓိကပစ်မှတ်ထားပြီး ကြော်ငြာတွေ ထုတ်လုပ်တယ်။”

အမှား ၂– လူရာဝင်နိုင်ဖို့ နောက်ဆုံးပေါ် အဝတ်အစားတွေ ဝတ်သင့်တယ်။

 ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် မဲန်ဝဲလ် ဒီလိုပြောတယ်– “ခေတ်စားနေတဲ့ အဝတ်အစားကို လူတိုင်းက ဝတ်ကြတယ်။ အဲဒါကို မဝတ်ဘူးဆိုရင် အပြစ်တင်ခံရမယ်။” ဆယ်ကျော်သက်အရွယ် အန်နာကလည်း အဲဒါကို ထောက်ခံပြီး ဒီလိုပြောတယ်– “နောက်ဆုံးပေါ် အဝတ်အစားတွေ ဝတ်ကြတာက ဖက်ရှင်ကျချင်တာကြောင့်ပဲ မဟုတ်ဘူး၊ အဓိက,ကတော့ လူရာဝင်ချင်ကြတဲ့အတွက်ပဲ။”

 ရှောင်နိုင်ပုံ– “လောကစနစ်၏ပုံစံကို မလိုက်ကြနှင့်တော့” ဆိုပြီး ကျမ်းစာက အကြံပေးတယ်။ (ရောမ ၁၂:၂) အဲဒီအကြံပြုချက်ကို လိုက်နာတဲ့အနေနဲ့ သင့်ရဲ့ အဝတ်အစားတွေကို ကြည့်ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ဒီလိုမေးပါ–

•  ‘ဘယ်အချက်တွေပေါ် မူတည်ပြီး အဝတ်အစားတွေကို ငါ ရွေးချယ်သလဲ။’

•  ‘နာမည်ကြီးတံဆိပ်တွေကို နှစ်သက်သလား။’

•  ‘ငါ့အဝတ်အစားတွေနဲ့ တခြားသူတွေရဲ့ နှစ်သက်မှုရအောင် ကြိုးစားနေသလား။’

 ဖက်ရှင်လမ်းညွှန်– ခေတ်ပေါ်အဝတ်အစားလား၊ ခေတ်နောက်ကျတဲ့ အဝတ်အစားလားဆိုတာပဲ မစဉ်းစားပါနဲ့။ ဒါကိုဝတ်လိုက်ရင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်စိတ်ချမှု၊ လုံခြုံမှု ရှိသလားဆိုတာလည်း စဉ်းစားပါ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်စိတ်ချမှု ပိုရှိလာမယ်ဆိုရင် လူရာမဝင်မှာကို စိုးရိမ်တော့မှာ မဟုတ်ဘူး။