Samoela Voalohany 17:1-58

  • Resin’i Davida i Goliata (1-58)

    • Nangataka Israelita hifanandrina taminy i Goliata (8-10)

    • Nanaiky hiady taminy i Davida (32-37)

    • Niady tamin’ny anaran’i Jehovah i Davida (45-47)

17  Ary nangonin’ny Filistinina+ ny miaramilany* mba hiady. Tafangona tao Soko+ any Joda izy ireo, dia nitoby tao Efesa-damima,+ eo anelanelan’i Soko sy Azeka.+ 2  Tafangona koa i Saoly sy ny lehilahy israelita, ka nitoby teo amin’ny Lohasahan’i* Elaha.+ Dia nilahatra hiady tamin’ny Filistinina izy ireo. 3  Teo amin’ny tendrombohitra iray ny Filistinina, ary ny Israelita kosa terỳ ampita, teo amin’ny tendrombohitra iray hafa, ka lohasaha no nanelanelana azy ireo. 4  Ary nisy miaramila iray solontenan’ny tafiky ny Filistinina nivoaka avy tao amin’ny tobin’izy ireo. Goliata+ no anarany. Avy any Gata+ izy, ary enina hakiho sy irain-jehy* ny halavany. 5  Nanao fiarovan-doha varahina izy, ary nanao akanjo nisy takela-barahina nifanindritsindry hoatran’ny kiran-trondro.+ Nilanja 5 000 sekely* ilay akanjo varahina. 6  Nisy fiarovan-dranjo varahina teo amin’ny tongony, ary nisy lefom-pohy+ varahina tao an-damosiny. 7  Toy ny voditenon’ny mpanenona ny tahon’ny lefony,+ ary vy nilanja 600 sekely* ny lela lefony. Ary nandeha teo alohany ny mpitondra ny ampingany. 8  Dia nijoro izy ka nivazavaza tamin’ireo miaramilan’ny Israely+ hoe: “Fa maninona ianareo no milahatra hiady? Izaho no Filistinina mahay miady indrindra eto, fa ianareo mpanompon’i Saoly! Mifidiana lehilahy iray, dia asaivo midina etỳ izy hiady amiko. 9  Raha mahavita miady amiko izy ka mahafaty ahy, dia ho mpanomponareo izahay. Fa raha resiko kosa izy ka matiko, dia ho mpanomponay ianareo ka hanompo anay.” 10  Hoy koa izy: “Avia izay sahy hiady amiko ianareo miaramilan’ny Israely ireo!*+ Andefaso lehilahy iray aho hifanandrina amiko!” 11  Rehefa nahare an’izay nolazain’ilay Filistinina i Saoly sy ny Israely rehetra, dia nihorohoro sy natahotra be. 12  I Davida dia zanak’ilay Efratita+ atao hoe Jese, avy any Betleheman’i+ Joda. Nanan-janaka valo mirahalahy+ i Jese,+ ary efa antitra izy tamin’ny andron’i Saoly. 13  Nanaraka an’i Saoly tany an’ady ny telo lahy zokiny indrindra tamin’ny zanak’i Jese.+ Ireto avy ny anaran’ireo zanany telo lahy lasa tany an’ady ireo: Eliaba+ no lahimatoa, Abinadaba+ no faharoa, ary Sama+ no fahatelo. 14  I Davida no faralahy.+ Ary lasa nanaraka an’i Saoly izy telo lahy zokiny indrindra. 15  Ary nivezivezy nankany amin’i Saoly sy niandry ny ondrin-drainy+ tany Betlehema i Davida. 16  Ilay Filistinina kosa, tamin’izany, nanatona ka nijoro teo anatrehan’ny Israelita isa-maraina sy isan-kariva nandritra ny 40 andro. 17  Ary hoy i Jese tamin’i Davida zanany: “Misy voam-bary natono iray efaha* sy mofo folo ireto. Mba ento ireto dia atero haingana any amin’ny rahalahinao any an-toby. 18  Ento ho an’ny lehiben’ny arivo koa ireto fromazy* folo ireto. Ary jereo hoe manao ahoana ny rahalahinao, ka itondrao porofo avy any amin-dry zareo aho mba hamantarako hoe tsy maninona ry zareo.” 19  Niaraka tamin’i Saoly sy ny lehilahy israelita rehetra teo amin’ilay Lohasahan’i* Elaha+ ireo zanak’i Jese, mba hiady tamin’ny Filistinina.+ 20  Nifoha maraina àry i Davida, dia nampiandraiketiny olon-kafa ny ondriny. Ary nalainy ny entana ka lasa izy, araka izay nasain’i Jese nataony. Dia tonga teo amin’ny sisin’ny toby izy. Nivoaka nankeny an’ady ny tafika tamin’izay, ka nihorakoraka nanao hiakan’ady. 21  Dia nilahatra ny tafiky ny Israely sy ny tafiky ny Filistinina, ka nifanatrika mba hiady. 22  Tonga dia navelan’i Davida teo amin’ny mpiambina entana ny entany, ka nihazakazaka nankeny amin’ireo miaramila izy. Rehefa tonga teny izy, dia nanontany hoe manao ahoana ny rahalahiny.+ 23  Raha mbola niresaka izy, dia iny fa tonga ilay miaramila solontenan’ny Filistinina. Goliata+ no anarany, ary Filistinina avy any Gata izy. Nivoaka avy tao amin’ny laharan’ny tafiky ny Filistinina izy, ary nilaza izay efa noteneniny teo aloha ihany.+ Dia henon’i Davida ny teniny. 24  Rehefa nahita an’i Goliata ny lehilahy israelita rehetra, dia nandositra sady nihorohoro.+ 25  Ary hoy ny lehilahy israelita: “Hitanareo ve iny lehilahy mivoaka avy any iny? Tonga mba hila ady amin’ny Israely+ iny. Homen’ny mpanjaka harem-be, hono, izay lehilahy mahafaty an’iny, dia homeny ho vadiny ny zanany vavy.+ Ny ankohonan-drain’izany lehilahy izany koa, hono, tsy hampanaovina adidy eto amin’ny Israely intsony.” 26  Dia hoy i Davida tamin’ireo lehilahy nijoro teo akaikiny: “Hatao ahoana tsara hoe izay lehilahy mahafaty an’io Filistinina io, ka mahavita manala an’izao fahafaham-barakan’ny Israely izao? Fa iza koa io Filistinina tsy mifora io no mila ady amin’ny tafik’ilay Andriamanitra velona?”+ 27  Dia naverin’ny olona taminy ilay resaka teo aloha hoe: “Izany sy izany no hatao amin’izay lehilahy mahafaty azy.” 28  Ary nandre an’i Davida nifampiresaka tamin’ireo lehilahy ireo i Eliaba zokiny lahimatoa.+ Dia tezitra tamin’i Davida izy, ka niteny hoe: “Maninona ianao no nidina atỳ? Iza izao no nampiandrasinao an’ireo ondry vitsivitsy any an-tany efitra?+ Fantatro tsara fa olona mirehareha sy fetsifetsy ratsy ianao. Hijery ady fotsiny no nidinanao atỳ.” 29  Ary hoy i Davida: “Fa inona koa izao no nataoko teo? Mba manontany fotsiny ange aho e!” 30  Niala teo aminy àry izy, ka nankeo amin’ny olon-kafa indray ary nanontany hoatran’ilay teo ihany.+ Ary toy ny teo aloha ihany ny valin-teny azony.+ 31  Henon’ny olona ny tenin’i Davida, ka nisy niresaka an’izany tamin’i Saoly. Nasain’i Saoly nantsoina àry izy. 32  Hoy i Davida tamin’i Saoly: “Aza avela hampiraviravy tanana* na iza na iza io lehilahy io. Fa ny mpanomponao no handeha hiady amin’io Filistinina io.”+ 33  Hoy anefa i Saoly tamin’i Davida: “Tsy ho vitanao ny hiady amin’io Filistinina io satria mbola kely ianao.+ Fa izy efa miaramila* hatramin’izy mbola tanora.” 34  Dia hoy i Davida taminy: “Izaho mpanomponao no lasa mpiandry ny ondry sy osin’ny dadanay, ary nisy liona+ tonga ka naka ondry iray tamin’ny andian’ondry. Dia nisy fotoana koa nisy orsa nanao hoatr’izany. 35  Dia lasa nanenjika azy aho ka namely azy ary namonjy an’ilay ondry teny am-bavany. Rehefa nitsangana hamely ahy izy, dia notazoniko tamin’ny volony,* ary nasiako izy ka matiko. 36  Samy novonoin’ny mpanomponao na ilay liona na ilay orsa. Ho toy ny iray amin’ireny koa io Filistinina tsy mifora io, noho izy nila ady tamin’ny tafik’ilay Andriamanitra velona.”+ 37  Hoy koa i Davida: “I Jehovah, ilay namonjy ahy teo an-tanan’ny liona sy ny orsa, no hamonjy ahy eo an-tanan’io Filistinina io.”+ Dia hoy i Saoly taminy: “Mandehana àry! Hanampy anao anie i Jehovah!” 38  Dia nampanaovin’i Saoly an’i Davida ny akanjony. Nosatrohany fiarovan-doha varahina ny lohany, ary nampanaoviny akanjo varahina izy. 39  Ary nafatotr’i Davida teo amin’ny akanjony ny sabatr’i Saoly. Dia nanandrana nandeha izy nefa tsy afaka, satria tsy zatra nanao an’ireny. Dia hoy i Davida tamin’i Saoly: “Tsy afaka mandeha aho raha manao an’ireto, fa mbola tsy mahazatra ahy ireto.” Nesorin’i Davida daholo àry ilay izy. 40  Ary naka ny tehiny izy, dia nifidy vato dimy malama teny amin’ny lohasaha,* ka nataony tao anaty kitapo fitondrany miandry ondry izany. Nisy pilotra+ koa teny an-tanany. Dia nanatona an’ilay Filistinina izy. 41  Nanatona tsikelikely an’i Davida ilay Filistinina, ary teo alohany ilay mpitondra ny ampingany. 42  Rehefa nijery izy ka nahita an’i Davida, dia nanambanimbany azy satria mbola kely i Davida, sady somary mena no tsara tarehy.+ 43  Dia hoy ilay Filistinina tamin’i Davida: “Alika angaha aho+ no tehina no entin’ialahy miady amiko?” Nanozona an’i Davida tamin’ny anaran’ireo andriamaniny àry izy. 44  Hoy izy tamin’i Davida: “Avia ialahy etỳ, fa homeko ho an’ny voro-manidina sy ny biby any an-tsaha ny nofon’ialahy.” 45  Hoy i Davida taminy: “Ianao hiady amiko amin’ny sabatra sy lefona ary lefom-pohy,+ fa izaho kosa hiady aminao amin’ny anaran’i Jehovah Tompon’ny tafika,+ ilay Andriamanitry ny tafiky ny Israely izay nilanao ady.+ 46  Androany no hataon’i Jehovah resiko ianao,+ ka hovonoiko ianao ary hotapahiko ny lohanao. Androany koa no homeko ho an’ny voro-manidina sy ny bibidia ny fatin’izay ao an-tobin’ny Filistinina. Dia ho fantatry ny olona eran-tany fa manana Andriamanitra ny Israely.+ 47  Ary ho fantatr’izay rehetra tafangona eto* fa tsy sabatra na lefona no amonjen’i Jehovah,+ satria an’i Jehovah ny ady.+ Ary hataony resinay ianareo rehetra.”+ 48  Dia nihananatona an’i Davida ilay Filistinina mba hifanandrina taminy. I Davida kosa nihazakazaka haingana nankeo amin’ny tafiky ny fahavalo mba hifanandrina tamin’ilay Filistinina. 49  Natsofok’i Davida tao anaty kitapony ny tanany, ka naka vato iray tao izy. Dia nandefa izany tamin’ny pilotra izy ka nahavoa an’ilay Filistinina teo an-tampon-kandriny. Ary nilentika teo amin’ny handrin’ilay Filistinina ilay vato, ka nianjera nihohoka tamin’ny tany izy.+ 50  Resin’i Davida àry ilay Filistinina. Pilotra sy vato no nampiasainy mba hamelezana azy. Vitan’i Davida ny namono azy ho faty, nefa tsy nisy sabatra teny an-tanany.+ 51  Mbola nihazakazaka ihany i Davida ka nitsangana teo akaikiny. Ary nalainy ny sabatr’ilay Filistinina+ ka notsoahany tamin’ny tranony, dia notapahiny tamin’iny ny lohany mba ho azo antoka hoe tena maty izy. Rehefa hitan’ireo Filistinina hoe maty ilay miaramilany matanjaka, dia nitsoaka nandositra izy ireo.+ 52  Dia nihorakoraka ny lehilahy israelita sy ny lehilahy avy amin’ny fokon’i Joda, sady nanenjika an’ireo Filistinina, nanomboka teo amin’ilay lohasaha+ ka hatrany amin’ny vavahadin’i Ekrona.+ Ary niampatrampatra teny an-dalana ny fatin’ny Filistinina, nanomboka teo Saraima+ ka hatrany Gata sy Ekrona. 53  Rehefa avy nanenjika akaiky an’ireo Filistinina ny Israelita, dia niverina ary nandroba ny tobiny. 54  Ary nalain’i Davida ny lohan’ilay Filistinina ka nentiny tany Jerosalema. Ny fitaovam-piadian’ilay Filistinina kosa nataony tao amin’ny tranolainy.+ 55  Tamin’i Saoly nahita an’i Davida nivoaka hiady tamin’ilay Filistinina, dia hoy izy tamin’i Abnera,+ lehiben’ny tafika: “Zanak’iza iny ankizilahy+ iny, ry Abnera?” Dia hoy i Abnera: “Mianiana aminao aho,* ry mpanjaka, fa tena tsy fantatro!” 56  Ary hoy ny mpanjaka: “Anontanio hoe zanak’iza iny tovolahy iny.” 57  Vao niverina avy namono an’ilay Filistinina i Davida, dia nentin’i Abnera teo anatrehan’i Saoly. Ary teny an-tanan’i Davida ny lohan’ilay Filistinina.+ 58  Dia hoy i Saoly taminy: “Zanak’iza ianao, anaka?” Ary hoy i Davida: “Zanak’i Jese+ Betlehemita+ mpanomponao.”

Fanamarihana

Abt: “tobiny.”
Na: “Lemaka Ivan’i.”
Izany hoe 2,9 m eo ho eo ny halavany. Jereo F.F. B14.
57 kg eo ho eo. Jereo F.F. B14.
6,84 kg eo ho eo. Jereo F.F. B14.
Na: “Mihantsy ady amin’ny miaramilan’ny Israely aho androany.”
22 litatra eo ho eo. Jereo F.F. B14.
Abt: “ronono.”
Na: “Lemaka Ivan’i.”
Na: “hampihena ny herim-pon’ny olona.”
Na: “lehilahy mpiady.”
Na: “valanoranony.” Abt: “volombavany.”
Azo inoana hoe renirano efa maina.
Abt: “ho fantatr’ity fiangonana manontolo ity.”
Na: “Raha mbola velona koa ianao.”