1. Matikoseb !gai dība a ǂansa?

“AFRIKAB ǃnâ i ge hui tama hâ dîsa ǃgai dī-aon ama hâ tamas ka io hâ tama ǃkhaisa,” tis ge ǂkhanis Afrikan Traditional Religion sa ra mî, “Afrikaǁîn mâ ǃharos hoas ai hân, ge ra ǂgom ǃgaib ǁgariǁgarisa tsî a ama di.” ǁNān ǃgaib ǃnâ ra ǂgom ân ge ǀgapi ǁkhāǁkhāsa ūhân tsî ǁkhāǁkhāsa ūhâ taman tsîn hoana ǃkhōǂgā hâ. Mosǀemǁîn tsî Xristeǁîn di ǂgomdi ǂgaeǂgui-aogu tsîn ge ǃgaib ǃnâ ra ǂgom.

2. ǂAnǂansa ǂgomǀgaub ǃoa-ai, !gaiba mapa xu ra hā?

² Afrikab !nâ ǂanǂansa ǂgomǀgaub ǃoa ai, i ge ra ǂgomhe gāgāsi ǀgaib hâsa, Eǀob xa ra ǂgaeǂguiheba. Gāgāgu tsî ǁōǂoa ge kaiǁgûn xa ra sîsenūhe ga. Tsî ǀnî khoen tsîn ge a ǂan matin ǁnā ǀgaiba ū tsî sîsenū ǁkhā ǃkhaisa, ǃgâi ǃgaidīb tamas ka io tsū ǃgaidīb ǃoa.

3. Tsū !gaidība a tae, tsî khoena Tae-e ra ǂgom ǁî-i a dī ǁkhā di?

³ Tsū !gaidīb ge khākhoen !oa-ai ra sîsenūhe. ǁNān hîna nē xūna ra sîsenūn ge ra ǂgom ǀgaiban ūhâ anin, ǀgīnan, tsî ǀnî hâ xamarinan sîsenū ǁkhā khoena tsûtsûs ǃaroma. Tsū !gaidīb ge ǂgomhe ras ǃoa ǃkhamdi, ǀgôana hōǁoas, ǀaeb, tsî ǁōb tsîna ra ǃaroma.

4. Tae-en ǃnāsa khoena ra ǂgom ǀōǀkhābeti xa, tsî mati hâ ǁguiǁnāte di ge ǀnî khoete mā?

⁴ ǁNās xōǀkhā hâ di ge ǀōǀkhābete. ǀŌǀkhābeti ge mîheras ǃoa kai amse ǁîdi sorote xu ǂoa tsî tsuxuba ra !habema, ǁîti ge nau ǀōǀkhābeti ǀkha ǀhao tsî khoen di ûiga ra ǁgaiǁgai. Nē xūna ra dī ǀoǀkhābeti ge !gamǂoms !nâ ra hâ, tsî nē xūna gere dī khoeti ge ǀû tsî nē xūna ǁguiǁnā tsî khoena gere ǁgamba. Aiǁgause, ǀgui Afrikab ǂkhaniba xu ūhe hâ !âs ge ra khomai [ǃnāsase ǂkham ǀgôadi] hîna ge nē xūna gere dīti ge ra mî. “Tita ge 150 khoena auto tsūkē!gâb !nâ-ū ge !gam tsî koro ǀgôana ta ge ge !gam ǁîn ǀaoba ta ge ǀhūpuǂui o.” tsî “ti !nona ǀhōsaga ta ge ge !gam ǀgoraxūte gu ge !khais !aroma.”

5. Tae-e a !gâi !gai, tsî mati ī ra sîsenūhe?

⁵ ǃGâi !gaidīb ge mîheras ǃoa tsū xūna  ra ǁkhae. ǁNān hîna nē xūna ra dīn ge !ganuti tamas ka io karana ra ǁgā huihen nîse. ǁÎn ge sōǀôana ra ā tsî xūn ǀkha ra sōbosen. ǁÎn ge oms !nâs tamas ka io ǂnamipep ǃnâ āna khao tsî xūna ra ǂgā huihen nî ga nē xūn sâuǀgaiba ūhâ din da ǂgomǃgâ amaga. ǁÎn ge Korani [Moslemǁîn di ǃanu ǂkhanis] tamas ka io Eǀobmîsa xu ūhehâ xoade ra sîsenū.

6. Tae-e gu ge ǁGâuab tsî ǁîb ǁgâuaga aibegam ǁaeb !nâ gere dī, tsî mati da ǁîgu ǀgaiba nî ū?

⁶ Ama as ge ǁGâuab tsî ǁîb ǁgâuagu a ǁkhō khākhoesa khoen !oa-ai. ǁÎgu ge ǀgaiba ūhâ khoen ǂâiti tsî ûigu tsîna ǂgaeǂhabusa, tsî aibegam ǁaeb !nâ gu ge khoen tsî ǀgurun soroti !nâ gere ǂgâ. (Mateub 12:43-45) Nē ǀgaiga da ge tā ǁause nî ū tsî tā da ge īgu as xa nî kaikai gu.

7. Tae-e da nî ǂgom !khaisab ǁGâuaba ra ǂhâba tsî mâ aiǁgausa da ra hō?

⁷ ǁGâuab ge kai gāxaǃnâ-aoba. ǁÎb ge khoena ra ǂâi kai ǁîb ūb hâ ǀgaib xa ǃnāsa ǀgaiba ūhâ di. Aiǁgause: ǀGui Afrikab ǃhūb !nâ ge hâ-i torob !nâ gu ge toroǃkham-aoga !garise ra ǀō xūna gere sîsenū khākhoega ǃaoǃaos ǃaroma. !Khams nî tsoatsoas ai!â gu ge nē ǃkhōǁnâde gere sîsenū !apun tsî ǂgui ǀgaisa ǃkham xūna gere ǀōǀōse. ǁÎgu ge gere ǂhâba ǁîgu khākhoegu nî ǂâisa ǂgui !apun tsî ǂgui ǀgaisa ǃkham-ū xūna gu ūhâ di. ǁNās ǁkhās khamib ge nētsē ǁGâuaba khoena ra ǂgom kai ǁîb kaise ǀgaisa ti. ǁÎb ge ra ǂhâba khoen ǁîba !ao tsî Jehovab sîsenga dī tite !khaisa. Nēsi !nona ǂhomiga kē re ǁGâuab khoena ra ǂgom kai ga.

8. Mâ ǀgui ǂhomibab ǁGâuaba ra sîsenū?

⁸ ǀGui ǂhomib ǁGâuab ta sîsenūb ge nē: Mâ tsūxū-i hîna ra ī i hoa-i ge !aromas ose ī tama. Ī ra ǁgai xūn hoan hîna khoe-i xa ǃaromahe tama i ge mûhe ǁoasa ǀgaib xa ra !aromahe. Aiǁgause, ǀgôa-i ga malarias xa ǁō o. Mamasas ge a ǂan malaria ǁōs hôaen xa ra !aromahe !khaisa. Xawes ge ǁîsa ra ǂgom nē hôaeb ge khoe-i xa sîhe !gaib !nâ-ū, ǁîs ǀgôaba nî nâse.

9. Matis Eǀobmîsa ra ǁgau ǁGâuab hoa tsū xūna !aroma tama hâ !khaisa?

⁹ ǁGâuab ge ǁkhāsiba ūhâ tsū xūna dīs diba xawe da ge mâ tsū xū-i hoa-i ǁîba xu ra hā di a ǂgom ǁoa. Eǀobmîs ge ra mî: “ǃKhoes ǃnâ dans ǃhae khoeb di tama, tsî torob ǃnâ dans ǁē-aon di tama, tsî bereb gā-ain di tama, tsî ǃkhūsib ǁnâuǃāxan din tama, ǀkhomi ǂansa ūhân di tama ǃkhai-e, xawen ge hoatsama ǁaeb tsî hâsib tsîkha ī khami ra hōhe.” (Aoǁnâ-aob 9:11) ǀGui khoeb ge ǃkhoes ǃnâ hoa khoegu xa kaise a ǃhae xaweb ge dan tama. Xū-i go ǁîb ǀkha ī amaga “ǁaeb tsî hâsib” go ǁîba ǂoaǃnâ kai amaga. ǀNîsib ge are tsî go ǁnā tamas ka io ǀaesen tamas ka io ǀkhoes ǃnâ go tsû. Nē xūn ge mâ khoe-i hoa-i ǀkha a ī ǁkhā. ǁNās ge mî tama ǁGâuab tamas ka io !gaidīb go nē xūna !aroma di.

10. Tae-e ra mîhe ǀōǀkhābeti xa, tsî mati da a ǂan nēs a ǂhomi ǃkhaisa?

¹⁰ ǀGamǁî ǂhomib ǁGâuab ta sîsenūb ge nē: ǀŌǀkhābeti ge mîheras ǃoa kai amse ǁîti sorote xu tsî ǀnîhân sorote ūǃoa tsî tsuxuba nau ǀōǀkhābeti ǀkha ǀhao tamas ka io  khoen di ûiga ra ǁgaiǁgai. Aitsama dîsen re: ‘ǀŌǀkhābeti ga nēsa a dī-o tae-e ra sorosa xu ǂoa?’ Mû da go khami, ǀoms ge a khoe, ǁîs ge xū tama khoe-e xu nî ǂoasa. Noxopa ǃnāsase, gāgāb ge ûiba sorosa ra mā ǀgaiba xawe soros oseb ge xū-e dī ǁoa.

11. Tae-i !aroma da a ǂan ǀōǀkhābe tarati ǁîti sorote xū ǂoa ǁoa !khai-e tsî nēsa ǂgom-i da ra?

¹¹ ǀOms tamas ka io gāgās ge sa sorosa xu ǂoa tsî xū-e a dīǁoa, !gâi xū-i gas tsū xū-i gas hoasa ǁîn ge nē xūna dī tama hâ. ǁNās ge ra ǁgau ǃgai tarati ǁîti sorote xu ǂoa ǁoa ǃkhai-e. ǁÎti ge ǁnā xūn hîna ti ra mî dī ti ra tamas ka io di ti ra ǂâina amabes ǃnâ a dīǁoa.

12. Matib ǁGâuba khoena ra ǂgom kai dī taman hâ xūnan ta dī di?

¹² Mati da khoen hîna ge !gaidīb ǀkha ǁaxa in ta ǁguiǁnâ xūna nî mî!gā!gā? ǁGâuab ge khoena ra ǂgom kai xūnan ta dī ti ama dī taman hâ na. ǁÎb ge khoena ǁhapoti īsib ǃnâ-ū ra ǂâi kai xūnan da mû, ǁnâu, tsî dī ti dī taman hâ na. Nē ǀgaub aib ge ǁGâuaba khoena Jehovaba xu ra ūbe tsî ǂâi kai Eǀobmîs ǂhanu tama hâ di.

13. (a) ǃGâi ǃgaiba ǃgâi-e? (b) Eǀobmîsa tae-e ǃgaib xa ra mî?

¹³ !Nonaǁî ǂhomib ge: ǃgâi ǃgaidīb—Hîna tsū ǃgaidība ra mâǃoab—ge a ǃgâi. Eǀobmîs ge mâ ǀgaus ǀguis ga xawe ǃkharagagusi-e dī tama ǃgâi tsî tsū ǃgaib ǁaegu. Hoa ǃgainab ge ǃhui hâ. ǂÂi!gâ re Jehovab ge Israeǀ-ǁî ǁaesa mā mîmâsa ǃgaib tsî ǁnan ǁî-e ra sîsenūn !oagu.

• “Tsî aimûǀgaru-aon tsî xoma-aon ǀkha du ge ǁaeǁaesen tite.”—Levitikus 19:26.

• “Tsî khoeb gas, khoes gas ga !gai-aosi gāgā ūhâ o, ǁGâua-ǁkhāsabe-i gao, ǁîra ge ǂanǂansase nîra !gamhe.”—Levitikus 20:27.

• “Sa dawab ge hōhe tite . . . !gai-ao, aiǀgarusa ra sîsenūb !gai-ao, aiǀgaru ra gāgā-e ra dîb gas, ǁgâua ǁâǁâ ǁkhāsabeb gas.”—Deuteronomium 18:10-14.

14. Tae-i !aromab Jehovaba ǂhanuga ge kuru ǃgaib !oagu hâ ga?

 ¹⁴ Nē ǂhanugu ge !gāsase ra ǁgau Eǀob ǁaes ǃgaiba sîsenū tite !khaisa. Jehovab ge nē ǂhanuga ǁîb khoena ge mā ǁînab a ǀnam amaga tsî ǁînab ǂgao tama hâ in ta ǃgā kai !aob tsî xōǀkhāǂgoms ǃnâ. ǁÎb ge ge ǂgao tama hâ-i ǁîb ǁaes ǁgâuagu xa nî ǁgâiǀahesa.

15. Matis Eǀobmîsa ra ǁgau Jehovab ǁGâuab xa a ǀgaisa !khai-e?

¹⁵ Eǀobmîs ge !gamse ǁgâuagu xa hoa xūna mîba tama hâ tae-e gu dīǁkhās tsî dīǁoas tsîna, xawe ra ǁgau Jehova Eǀob ge ǃnūse ǁGâuab tsî ǁgâuagu xa ǀgaisa !khai-e. Jehovab ge ǁGâuaba ǀhomma xu ge aoǂui. (ǂHaiǂhais 12:9) Mûǂan re nēsa, ǁGâuab ge ge ǂgan ib Joba !âitsâ tsîb ge Jehovaba ge ǁnâuǀnam ib tā Joba !gam.—Job 2:4-6.

16. Ham-i ǃoa da nî kē huiba da ga ôa o?

¹⁶ ǂKhoa-mîdi 18:10 ge ra mî: “ǀOns [Jehova NW] !Khub dis ge a ǁawosa ǂgō-om; ǂhanu-aib ta ǁnāǀî !khoe tsî ra sâuhe.” Jehovab ai da ge nî kē sâuhe ǂgao da ga o. Eǀob oân ge kararon tamas ka io sōǀôana sîsenū tama hâ tsūdība ǁkhaes ǃnâ. ǁGâuab tsî ǁîb ǁgâuagu ra ǃaromana, tamas ka io ǁîga ǃaos tsî ǁîgu ǂgaeǂguis ǃnāga hâs tsîna. Eǀob ǀgoreǀî-aon ge Eǀobmîs ta mî-e ra ǂgom: “[Jehovab NW] !Khub di mûra xasa: ǁÎb di mûra ge !hūbaib hoaba ra !ganu, ǀgaisaseb nî ǁgausen ga ǁnān, ǂgaob ân ǀoahâse ǁÎb tawa ǂâi hâna.”—2 Kroniks 16:9.

17. Jakobub 4:7 sa mati sada di ǂgomǃgâsa a kaikai ǁkhā, xawe sada tae-e a dī ǁkhā?

¹⁷ Sats tsîn ge nē ǂgomǃgâsa ūhâ ǁkhā Jehovabats ga !oaba o. Jakobub 4:7 ge ra mî: “Eǀob !nāga māsen; ǁGâuaba mâ!oa, ob ge nî ǁnāxū du;” Ama Eǀoba da ga !oaba o, tsî ǁÎb !nāga māsen o, o da ge a ǂgomǃgâ ǁkhā Jehovab nî sâu dasa.