1. Mâ ǃgom mâsiba gu ge Jojadab,Usiab tsî Josiab tsîna gere hōǃâ?

 ELOB di khoen ǃaroma gao-ao kaisa munanai re, kaise du a ǂkham hîna. Mati du ga sadu ǀgaiba sîsenū hâ? Elobmîs ge ǀnî ǂkhamkhoen hîna ge Judab di gao-ao kain xa ra mîba da. Aiǁgause, Joasi ge ge 7 kurixa i, Usiab ge ge 16 i tsîb ge Josiaba ge 8 kurixa i. Nēs ge ǀnîsi ǁîga kaise ge ǃgomba i. Supu tama î ge i xaweb ge Jehovab tsî ǀnîn tsîna ǁîga ge hui î gu ǂgui ǃgâi xūna dī.

2. Tae-i ǃaroma-i a ǃgâi Jojadab, Usiab tsî Josiab aiǁgausa xu ǁkhāǁkhāsensa?

² Sida ge gao-ao tama hâ xawe da ge Joasi, Usiab tsî Josia hâgu di ûiga xu ǂgui xūna ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. ǁÎgu ge ǃgâi mîǁguin tsî ǃgâi tama mîǁguigu tsîna ge dī. ǁÎgu aiǁgaude xu da ge nî ǁkhāǁkhāsen mati da ǃgâi ǀhōsana ǁhûi. Tsî ǃgamǃgamsenxase Jehovaba nî ôa ǀgarasa.

3. Matib ge Gao-aob Jojadaba ǀGapi pristeri daoǁgausa ūǃoa?

³ Joasi gā-ai mîǁguiba ǁgae. Gao-aob Joasi ge ǂkham i, xaweb ge gā-ai mîǁguiba ge dī. Joasi dadab ge ǁîb a ǂkham hîna ge ǁō tsîb ge ǀgapi pristeri Jojadaba ǁîba Jehovab xa ge ǁkhāǁkhā. Joasi ge ge gā-ai i, Jojadab ge mābi ǀapemāsab ge ǂgomǂgomsase a sao amaga. Jojadab di ǃgâi aiǁgaus xa ǃaromahe hâseb ge Joasa ge mîǁgui, îb Jehovaba ǃoaba tsî naun tsîna hui în Jehovaba ǃoaba. Joasi ge xū-e ge dī î-i Jehovab di tempela dī-ūnuhe.—2Kro. 24:1, 2, 4, 13, 14.

4. Jehovab di mîmāde da ga ǀnam tsî ǁnâuǀnam, o da mati ǃgâiba ra hō? (ǂKhoamîdi 2:1, 10-12)

 ⁴ Sa ǁgûn tamas ka io khoe-i ga huitsi o, its Jehovaba ǀnam tsî ǁîb ǂgaoǀkhādi ǃoagu ûi, ots ge ǀō-aisa ǀkhaeba ra māhe. (Khomai re ǂKhoamîdi 2:1, 10-12 sa.) Sa ǁgûn ge ǂgui ǀgaugu ǃnâ a ǁkhāǁkhātsi ǁkhā. ǃGaoǃgâ re matib ge Katya ti ǀon hâ ǃgâsas ǁgûba a huisi ǀgausa, îs ǃgâi mîǁguiga di. Skoli ǀkhas gere ī-ūhe daob ǃnâb ge ǁgûba ǁîs ǀkha, tsēs xoasa gere ǃhoaǃgao. Katyas ge ra mî: “ǁNā ǃhoaǀhaodi ge ge huite, î ta ǃgomsin hîna ta gere hōǃâna ǂhanuse sîsenǂam.” Sa ǁgûn ge ǀnîsi Elobmîs ai ǃgaoǃgaosa daoǁgauna ra mā, hîna a tsâ kaitsi ǁkhāna ǁîn sado ra dī ǂgao xūna mā-am du ǂgao tamasa. Tae-e a huitsi ǁkhā ǁîn daoǁgausa ǁnâuǀnamsa? Anastasia ti ǀon hâ ǃgâsas ge ra ǂâihō, ǁîs ǁgûra ge ǁaeba ū tsî gere ǁguiǃāsa tae-i ǃaroma ra ge ǀnî ǁgaraga gere dīsa. ǁÎs ge ra mî: “Nēs ge ge huite îta ǁnâuǃā, ǁîra ge ǁgaraga dī tama hâ isa ī ra tita ǂgaeǂgui. Xawe ra ge nēsa tita ǁkhauba tsî huis ǃaroma gere dīsa.”

5. Sats ra dī xūna mati Jehovab tsî sa ǁgûn tsîna tsâǀkhā ǁkhā? (ǂKhoamîdi 22:6; 23:15, 24, 25)

⁵ Sa ǁgûra ge nî ǂkhî, ǁîra xats ra māhe Elobmîs ǀapemādets ga ǃgâ o. Tsî kaise a ǂhâǂhâsas ge, Elobats ge nî ǂkhîǂkhî o î ge ǁîb ǀkhats ūhâ ǀhōsagusisa nî ǀgai. (Khomai re ǂKhoamîdi 22:6; 23:15, 24, 25 sa.) Nēsa ǃgâi ǃaromasa mâ tsi tama, Joasi ge ǂkham i ǁaeb di aiǁgausa ǁgaesa?

6. Jojadaba ham-i ǀapemāsa ge ǃgâ? Tsî mâ ǀamǂoas ǀkha? (2 Kroniks 24:17, 18)

⁶ Joasi ge dī ǁgai mîǁguiga xu ǁkhāǁkhāsen. Jojadab ge ǁōs khaoǃgâb ge Joasa ǁgai xūna gere dī kaibi ǀhōsana ge hō. (Khomai re 2 Kroniks 24:17, 18 sa.) ǁÎb ge Judab di ǂgaeǂgui-aogu, Jehovaba ǀnam tama hâgu di aiǁgausa ge sao. ǁÎna xub ge ǀnîsi ga hâbē hâ, ǃgâi tama xūnan gere dī amaga. (ǂKhm. 1:10) Xaweb ge ǁîb di ǁgai ǀhōsana ge ǃgâ tsî ǁîb ǃgâb Saxariab ge mî-unubabi, ob ge Joasa ǁîba ge ǃgam kai. (2Kro. 24:20, 21; Mat. 23:35) Nēs ge kaise ǁgai tsî ge gâre i. Joasi ûib ge ǃgâise ge tsoatsoa xaweb ge ega Jehovaba ǃoaba ǀû tsî ge ǃgam-ao kai. Tsîb ge ǀams ai ǁîb sîsen-aon xa ge ǃgamhe. (2 Kroniks 24:22-25) Aiǃgû tsîb ga Jehovab tsî ǁîba a ǀnamna ǃgâ hâ, ob ge ǁîb ûiba ǃgâise ga ǀamǂoa hâ. Tae-e du nē aiǁgausa xu ra ǁkhāǁkhāsen?

7. Hamnats sa ǀhōsan ase nî ǁhûi? (Ai-siba mû re.)

 ⁷ ǀGui xū-i hîna da Joasi di ǁgai aiǁgausa xu a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā î ge, Jehovaba ǀnam tsî ǁîba ra ǂkhîǂkhî ǂgao, ǀhōsana ǁhûisa. Sida xa a kai tamas ka io ǂkham ǀhōsana da ge a ǁhûi ǁkhā. ǂÂis ǃnâ ūhâ re Joasi ge ǁîb di ǀhōsab Jojadab xa ge ǂkham i. ǀHōsana du ga ǁhûi, o dîsen re: ‘ǁÎna ra huite i ta ti ǂgomsa Jehovab ǃnâ ǀgaiǀgai? ǁÎna ra ǂkhâǃnâte i ta Jehovab daoǁgaudi ǃoagu ûi? Jehovab tsî Elobmîs ǃnân ra ǁkhāǁkhāsen xūn xan ra ǃhoa? Jehovab di ǂgaoǀkhān ǃoagun ǃgôasiba ra ǁgau? ǁNâuǂgao ta ra xūn ǀguinan ra mî tamas ka ion ra mî-ūnubate?’ (ǂKhm. 27:5, 6, 17) Sa ǀhōsan ga Jehovaba ǀnam tama io, ots ge ǁîna ǂhâ tama hâ. Xawets ga Jehovaba ǀnam ǀhōsana ūhâ, o ǁîna ǃkhōǀgara ǁîn ge hoaǁae nî huitsi.—ǂKhm. 13:20.

8. Tae-e da ǂâis ǃnâ nî ūhâ internetsa da ga sîsenū o?

⁸ Internets ǃnâ-ū da ge sida omaris khoen tsî ǀhōsan tsîn ǀkha a ǁgamǀhao ǁkhā. Xawe ǃnāsa khoen ge internetsa ra sîsenū în hoa khoena ǁîn vidion, ai-īsigu tsî taenan ra dīsa ǁgau. Internetsats ga sîsenū o, dîsen re: ‘Khoena ta ra ǂama ǂgao? Nau khoen ǀkha ta ra ǀgoragu ǂgao tamas ka io ta nau khoen xa ta nî koahe amaga xūna ra ǃnao? Nau khoen ra mî xūna ta ra mā-am, în ti ǂâiǀgaub, ǃhoa ǀgaub tsî dī ta ra xūn tsîna ǁgai ǀgaub ǃnâ tsâǀkhā?’ ǃGâsab Nathan Knorri, ǂgaeǂguira soros ǁanib ge nē ǀapemāsa ge mā: “Tā khoena ǂkhîǂkhî ǂgao. Nēsa du ga dī, o du ge hoa khoena ǂkhîǂkhî hō tide. Jehovaba ǂkhîǂkhî ots ge ǁnān hîna ǁîba ǀnaman hoan tsîna ra ǂkhîǂkhî.”

9. Jehovaba mati Usiaba ge hui? (2 Kroniks 26:1-5)

⁹ Usiab ǃgâi mîǁguiga ǁgae. Usiab ge ǁîb ǂkhamsis ǃnâ ge ǃgamǃgamsenxa i. ǁÎb ge Ama Eloba “ǂgomǂgomsase” ǃoabasa ge ǁkhāǁkhāsen. ǁÎb ge 68 kuriga ge ûi tsî ǁîb di ǃnāsa ûi kuriga Jehovab xa ge ǀkhaehe. (Khomai re 2 Kroniks 26:1-5 sa.) Usiab ge ǂgui ǁaedi hîna ge ǁîn ǀkha khākhoe i te ge ǃgam tsî Jerusalemsa ǃgâise ge ǁkhauba. (2Kro. 26:6-15) Usaib ge Jehovab huib ǀkhab ge dī xūn ǀkha kaise ge ǂkhî i.—Aoǁn. 3:12, 13.

10. Xūna mati Usiab ǀkha ge ǀamǂoa?

¹⁰ Usiab ǁgai mîǁguiga xu ǁkhāǁkhāsen. Gao-aob Usiab ge nau khoena daoǁgaus ǁnaetiba ge ūhâ i. ǁNāsa gere ǂâi kaibi, ǂhâbab ta xū-i hoa-eb nî dīsa? ǀGuitsēb ge Usiaba Jehovab di tempeli ǃnâ mā-amhe tamab hâ hîna, ǀgapiǂâixase ǂgâ tsî gao-aogu mā-amhe tama ǀanǀanǁguibasa ge dī. (2Kro. 26:16-18) ǀGapi pristeri Asariab ge ǁîba gere mî-unuba ǂgao xaweb ge Usiaba kaisa ge ǁaixa. Tsûaǂgaoxaseb ge Usiaba Jehovab ǃoagu ǂgomǂgomsase ge hâ tama hâ i. Tsîb ge Jehovaba ǁîba khōb ǀaeb ǀkha ge ǁkhara. (2 Kroniks 26:19-21) ǁÎb ûib ge ǃgâise ga dawa hâ, ǃgamǃgamsenxaseb ga hâ ǀgara hâ o.

11. Tae-e a hui da ǁkhā î da ǃgamǃgamsenxase hâ ǀgara? (Ai-īsiba mû re.)

¹¹ Usiab ge ǀgaibab ge hō, o ge ǀuru Jehovab ge ǁîba ǀgaiba gere māsa tsîb ge Jehovab ǂkhâǃnâs ǀkha xūna dī ǁkhā isa. Tae-e da ra ǁkhāǁkhāsen? Hoaǁae da ge nî ǂâiǂâiǃnâsen, sada ǀkhaegu tsî aiǂhanugu Jehovaba xu ra hāsa. Sīǃnâ da hâ xūn xa koasens xa da ge Jehovaba ǁîb  anu hâ koasa nî mā, dī ǁkhā da a xūn ǃaroma. b (1Kor. 4:7) ǃGamǃgamsenxase da ge nî ǂanǃgâ ǀoasa kurusa da ūhâ tamasa tsî da ǁnamahesa ǂhâhâsa. ǃGâsab hîna ǁîb di 60 kurin ǃnâ hâb ge ge xoa: “ǁKhāǁkhāsen ta ge ge î ta, tā ǁaixa tamas ka io ǂkhabuǂâi nau khoen ka tita ra dīsā xūna mû o. Dīsā ta ra gâre xūn ǃaroma da ga ǀnî ǁaega ǁnamahe, o ta ge ra dītsâ î ta aiǃgû tsî Jehovaba ǁkhā ta a-i hoa-e dība.” Jehovaba da ga ǁnâuǀnam tsî ǃgamǃgamsenxase hâ ǀgara, o da ge ama ǂkhî ûiba nî ūhâ.—ǂKhm. 22:4.

12. Josiaba mati ǂkhamsis ǃnâ Jehovaba ge ôa? (2 Kroniks 34:1-3)

¹² Josiab di ǃgâi mîǁguiga ǁgae. Josiab ge 16 kurixab a hîna Jehovaba ge ôa tsoatsoa. ǁÎb ge Jehovab xa ǁkhāǁkhāsen tsî ǁîb ǂâisa gere dī ǂgao. Xaweb ge ǂkham gao-aob ase ûiba ge supu tama hâ i. ǁNā ǁaeb ain ge ǃnāsa khoena ama tama Eloga gere ǃoaba. ǁNā-amagab ge Josiaba ǁkhoaǂgaosiba ge ǂhâ hâ-i, îb ama tama ǃoabate ǀû kai. Tsîb ge ǁnāsa ǁkhoaǂgaose ge dī. ǁÎb ge 20 kurixab nîs aiǃâ ǃhaode xu ama tama ǃoabade ge ūbē tsoatsoa.—Khomai re 2 Kroniks 34:1-3 sa.

13. Jehovaba ǃoa māǁnâsensa tae-e ra ǂâibasen?

¹³ Kaisets ga ǂkham xawets ge a mîǁgui ǁkhā îts Josiab aiǁgausa ǁgae tsî Jehovaba ôa. Tsî ǃnāsase Jehovab tsî ǁîb di ǀgaugu xa ǁkhāǁkhāsen. Nēsats ga dī, ots ge nî māǁnâsen. Nē māǁnâsensa, sa ûib ǃnâ mâ ǂâibasensa nî ūhâ? Lukab 14 kurixab a hîna ge ǁāǁnâheb ge ra mî: “Nēsisa xu ta ge Jehovaba ǃoabasa ti ûib ǃnâ ǂgurose nî mâi. Tsî ta ge nî dītsâ ǁîba ǂkhîǂkhîsa.” (Mrk. 12:30) Kai ǀkhaeb ge nî ī sats tsîn ga ǁkhā turaba ūhâ o.

14. Aiǁgaude mā re matin ge ǀnî ǂkhamkhoena Gao-aob Josiaba ǁgae ǀgausa?

¹⁴ Mâ ǃgomsinan ǂkhamkhoen hîna Jehovaba ra ǃoabana ûhâ ǁkhā? Johanni 12 kurixab a hîna ge ǁāǁnâheb ge ra mî, ǁîb  ǃnubis (klas) ǃnâ hâ ǀgôan ra ǁgaribisa îb elektronise saruba ǂgae. Nē ǃâitsâba dans ǃaromab ge Johana ra hōhōǃnâsen, elektronise saruba ǂgaes ǁîb ûib, ǂurusib tsî Jehovab ǀkhab ūhâ ǀhōsagusis tsîna nî tsâǀkhāsa. Raxels hîna ge 14 kurixas a hîna a ǁāǁnâhes ge, tae-i ǁîsa skoli tawas ra hō ǃâitsâb ǀkha ra huisa ge ǁguiǃā. ǁÎs ge ra mî: “Dītsâ ta ge ra î ta Elobmîs tsî Jehovab tsîn ra ǂâiǂâiǃnâte xūna ôa. Aiǁgause ta ga ǀnî ǁaega skoli tawa axan ǀkha ǃhoa, o ta ge ǁî-i ǀkha ta a ǀgoragu ǁkhā xū-i xa ra ǂâi.” Gao-aob Josiab gere hōǃâ ǃgomsina xūn ge sadu dina ǀkhara ǁkhā. Xawe du ge gā-ai tsî ǁîb khami gā-aisiba ǁgau ǁkhā. ǂKhamsis ǃnâts ra hōǃâ ǃgomsin ge, hānîǁaeb ǃnâts nî hôǃâ ǃgomsin ǃgao ra aiǂhomitsi.

15. Tae-e Josiaba ge hui îb Jehovaba ǂgomǂgomsase ǃoaba? (2 Kroniks 34:14, 18-21)

¹⁵ Gao-aob Josiab ge 26 kurixab a hîna tempela ge dī-unu tsoatsoa. ǁNā sîsenni ra dīhe hîna i ge, ‘ǃKhūb ge Moseba mā hâ i ǂhanuba’ ge hō-e. Gao-aob ge nēs tae-e ra mîsa a ǁnâu, ob ge ǁnātimîsi ǀkharaǀkharana dī tsî ǁnāpa a xoasa xūna ge ǁnâuǀnam. (Khomai re 2 Kroniks 34:14, 18-21 sa.) Elobmîsats tsēs hoasa ra khomai ǂgao? ǁNāsats ga ǀnai ga dī o, ǁkhoaxabahe its a? Huitsi ǁkhā a xoatets ra xoamâi? Lukab hîna da go ǃhoaǃgaob ge, mâǂoaba bi ra xūna ra xoamâi. ǁKhā xū-e dīs ge a huitsi ǁkhā, its xoadi tamas ka io huitsi go xūna ǂâihō. Elobmîsats ǂan tsî ra ǀnam tsoatsoa khamits ge Jehovaba nî ǃoaba ǂgao. Tsîs ge Elobmîsa Josiaba hui îb ǂhanu xū-e dīs ǁkhās khamis tsînas ge satsa nî hui.

16. Josiaba tae-i ǃaroma ge dīsā? Tsî tae-e da nēsa xu ra ǁkhāǁkhāsen?

¹⁶ Josiab ǁgai mîǁguiga xu ǁkhāǁkhāsen. Josiab ge 39 kurixab a hîna ge dīsā tsîs ge nēsa ǁîb ǁōba ge ǃaroma. Jehovab aib huiba nî ǂgans xab ge ǁîb ǃnâ  ge ǂgomǃgâ. (2Kro. 35:20-25) Nēba da ge xū-e ra ǁkhāǁkhāsen. Matikō kurixa da ka tamas ka io da ga matikō gaxuse, Elobmîsa ga ra ǁkhāǁkhāsen xawe da ge Jehovaba nî ôaǀgara. ǁNās ge hoaǁae ǁîb daoǁgausa ǀgoreba, Elobmîsa ǁkhāǁkhāsen tsî gagasise ǀgaisa Xristeǁîna xu da ra hō ǀapemāsa saosa ǃkhōǂgā hâ. ǁNāsa da ga dī, o da ge ǀorose dīsā tsî ǂkhîba nî ūhâ.—Jak. 1:25.

17. Mâ ǂhâǂhâsa xūna da Judab ǃnona gao-aoga xu ra ǁkhāǁkhāsen?

¹⁷ ǂGui xūnats ge ǂkhamsis ǃnâ a dī ǁkhā. Jojadab, Usiab tsî Josiab tsîn ge ge ǁgau, ǂkhamkhoen gā-ai mîǁguiga dī tsî Jehovaba ǂkhîǂkhî ǁkhāsa. Hoaǁae tamas ge ǃgâi xūn ra īsa, xawets ge nē ǂkham gao-aogu di aiǁgausa ǁgae tsî ǁîgu ge dīsā xūna xu ǂgōsen tsî ǃgâi ûiba ūhâ ǁkhā.

18. Mâ Elobmîs aiǁgaude ra ǁgau, sa ûib a ǃgâi ǁkhā ǃkhaisa? (Ai-īsiba mû re.)

¹⁸ Elobmîs ǃnâ î ge ǀnî ǂkhamkhoen xa xoa-e hâ, Jehovaba ǀgū, ǁîb ǀkhaeba hō tsî ge ǃgâi ûiba ūhâ îna. Davib ge ge ǁîgu ti ǀgui i, hîna ge ǂkhamsis ǃnâ mîǁguiba, îb Jehovaba ǃoaba. Tsîb ge ega ge ǂgomǂgomsa gao-ao kai. ǀNî ǃnās aib ge dīsā xaweb ge Jehovaba Daviba ǂgomǂgomsase ge mû. (1Gao. 3:6; 9:4, 5; 14:8) Davib tsî ǁîb aiǁgaus xats ga ǁkhāǁkhāsen, ots ge nî ǂkhâǃnâhe Jehovaba ǂgomǂgomsase ǃoabasa. Tamas ka iots ge Markub tsî Timoteub tsîn di aiǁgaus xa a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. ǁÎgu ge ǂkhamsis ǃnâ Jehovaba ge ǃoaba tsoatsoa tsî ge aiǃgû ǀgara ǂgomǂgomsase ǁîba ǃoabasa. Jehovaba ǃoabasa gu ge ǁîga mîǁgui, o gu ge kaise ǁîba ge ǂkhîǂkhî. Tsî gu ge ǁîgu tsîna ge ǃgâiaǂgao.

19. Mâ ǃnôa ûibats ūhâ ǁkhā?

¹⁹ Sa ûibats nēsi ra sîsenū ǀgaus ge, sa ûib mati hānîǁaeb ǃnâ nî ī ǀgausa ra ǁgau. Jehovab aits ga ǂgomaiǂnûi tsî sa ǁnâuǃāb ais ose, ob ge nî huitsi gā-ai mîǁguiba dīsa. (ǂKhm. 20:24) ǃGâiaǂgaoxa tsî ǂâibasensa ūhâ ûibats ge a ūhâ ǁkhā. ǂÂis ǃnâ ūhâ re, Jehovab ge ǁîbats ra dība xūna ra ǃgôaǃgâ. ǀNî hâ ǃgâi ǀgau-i ge ǀkhai sa ûiba sîsenūsa, sada ǀnamǀnamsa ǁGûb, Jehovaba ǃoabas ǃnâ.