1. Mâ ǃgomsina Jehovab di ǂgomǂgomsa ǃoaba-aona ra ǂkhabuǂâi kai?

ǃHŪBAIB ǂhabasen ge Jehovab di ǃoaba-aona ǂkhabuǂâi kai nî tsî ra tsûba ǃaromaba nî ǃgomsina ra hōǃâ. Nēsa du sadu ǀhaohâb ǃnâ ra mû? ǀNî ǃgâsan ge ǀaeb tamas ka io ǀnamsabe i di ǁōb ǃgomsina ra hōǃâ. ǀNîn ge omaris ǁani i tamas ka io ǀgū ǀhōsa i hîna Jehovaba ra ǃoaba ǀû i di tsûba ra hōǃâ. Tsî ǀnîn ge ǂoab tsî ǀanub mâsib xa ra ǃaroma-e ǃgomsigu di tsûba ūhâ. Nē ǃgâsan hoan ge ǁkhaeǂgao-esa ǂhâ hâ. Mati da ǁîna a hui ǁkhā?

2. Apostel Pauluba tae-i ǃaroma ǁaen ai ǁkhaeǂgao-esa ge ǂhâ hâ i?

² Apostel Paulub ûib ge ǁkhōǁkhōsa mâsigu ǃnâ ǂgui ǁaen ai ge hâ i. (2Kor. 11:23-28) ǁÎb ge ‘ǁkhū-e ǁîb ǁgans’ ǃnâs tsîna ge ūhâ i nē i ge ǀnîsi ǀaeb mâsi ge ī e. (2Kor. 12:7) Tsîb ge tsûaǂgaob tsâsigu tsîna gere hōǃâ Damab ǁîb di sîsen ǁare-aob ge xubi o, ‘ǃhūbaibab ge ǀnam amaga.’ (2Tim. 4:10) Paulub ge ǁkhoaǂgao ǂkhauhesa Xristeǁî ge ība hîna māsenxase nauna gere huiba xaweb ge ǁîb tsîna ǁaen ai gere ǂkhabuǂâi.​—Rom. 9:1, 2.

3. Pauluba hamna xu ǂkhâǃnâs tsî ǁkhaeǂgaos tsîna gere hō?

³ Paulub ge ǂhâb ge hâ i ǂkhâǃnas tsî ǁkhaeǂgaos tsîna gere hō. Matib nēsa gere hō? Jehovab ge ǁîb di ǃanu gagaba ge sîsen-û ǁîba ǂkhâǃnâs ǃaroma. (2Kor. 4:7; Fil. 4:13) Jehovab ge ǁîba nau ǃgâsan ǃnâ-ūs tsîna gere ǂkhâǃnâ. Paulub ge ǀnî sîsen ǁare-aon ǁîb dina ǃoa kai ‘ǁkhaeǂgao-aon ase ge ǁnaeǁgau.’ (Kol. 4:11) ǁNā ǃgâsan hînab gere ǂgain ǁaegu gu ge Aristarxub, Tixikub tsî Markub tsîna ge hâ i. ǁÎgu ge Pauluba gere ǂkhâǃnâ tsî gere hui bi îb aiǃgû. Tae-e nē ǃnona Xristeǁî ǃgâsaga ge hui i gu nē ǃgâi ǀgauga  ūhâ? Mati da ǁîgu ǃgâi ǀgauga a ǁgae ǁkhā ǂkhâǃnâgu tsî da ra ǁkhaeǂgaogu ǁaeb ǃnâ?

4. Aristarxuba mati ge ǁgau ǁîb a ǂhâuǃnâ ǀhōsasa Paulub ǃoagu?

⁴ Aristarxub Masedoniaǁî Xristeǁîb Tesalonikas tib ge ǂgomǂgomsa ǂhauǃnâsiba Paulub ǃoa-ai gere ǁgau. ǂGuro ǃnās hîna da Aristarxub xa ra khomais ge Paulub ge ǃnonaǁî ǃnāsa Efesus ǃoa sîsabeb ase a oasī o. Paulub ǀkhab hâ hînab ge Aristarxuba ǃkhōsis ǃnâ ge a ūhe. (ǃNǃkh. 19:29) ǃNora kaiheb ge o, ob ge ǁîb di ǃnorasasib xa ge ǂâi tama hâ i xawe Paulub ǀkha ǂgomǂgomsase ge a hâ. ǀOro ǁkhâga ǃkharu tsîb ge Aristarxuba Paulub ǀkha noxoba Grikeǁî ǃhūb ǃnâ ge hâ i Paulub noxoba gere mâǃoahe xawe. (ǃNǃkh. 20:2-4) 58ǁÎ kurib ǃnâb ge Pauluba Romesa ǃoa ǃkhōsis ǀkha sî-e ob ge Aristarxuba ǁîba nē daob ai ge sao tsîkha ge ǀguiba ǂgau khôas di mâsib tsîna ge ǃkharu ǃnâ. (ǃNǃkh. 27:1, 2, 41) Sīkha ges khaoǃgâb ge Paulub ǀkha ǃkhōsis ǃnâ Romes ǃnâ noxoba hâ i khami i ge ra ǁgausen. (Kol. 4:10) Nēs ǃaroma da ge buru tama hâ Paulub ge ǂkhâǃnâ-e hâse gere tsâ o nēti i ǃgâi ǀhōsa i xa.

5. ǂKhoamîdi 17:17 ǃoagu da mati ǂgomǂgomsa ǀhōsa i ase a īǁkhā?

⁵ Aristarxub khami da ge ra ǂgomǂgomsa ǀhōsa ǂgao tsî sada ǃgâsana ra hâba ǂgao ǃgâi ǁaegu ǃnâs ǀguis ose xawe ‘ǂōǂōsib ǃnâs’ tsîna. (Khomai re ǂKhoamîdi 17:17.) ǃGomsin ga toa xawen ge sada ǃgâsana noxoba ǁkhaeǂgao-esa nî ǂhâ. Frances, * hîna ǁîs ǁgûra hoara kankers xa ǃaroma-e hâse ǃnona ǁkhâgu ǁaeb ǃnâ ge ǂoaǃnâs ge ra mî: “ǃGom ǁaegu hîna da ra ǃkharu ǃnâgu ge gaxuse ra tsâǀkhā da ti. Tsî ta ge ǂgomǂgomsa ǀhōsan hîna ti tsûba ra ǁnâuǃana kaise ra ǃgôaǃgâ ti ǁgûra ǁōb khaoǃgâ i ǁae-e ǀnai ǃkharu hâ xawe.”

6. ǂGomǂgomsasiba tae-e nî ǁgari da dīsa?

⁶ ǂGomǂgomsa ǀhōsan ge ǁîn ǁaeb tsî  ǀgaib tsîna ǁîn ǀhōsana huis ǃgao ra mā. Aiǁgause Peter di ǀon hâ ǃgâsab ge ǀaeǃkhō-aob xa ge mîba-e kaise ǁkhōǁkhōsa ǀaebab ge ūhâ hîna ǃhaese nî ǃgambi ba di. ǁÎb kaikhoes Kathryns ge ra mî: “ǀNî hâ khoe-aogura ge ǁnāpa sim ǀkha ge hâ i Peteri ge mîba-e o nē ǁkhōǁlkhōsa ǀaebab ūhâ di. ǁÎra ge ǁnā ǁaeb ai ge mîǁgui nē ǃgom ǁaegu ǃnâ ra sima ǁnāxū tide di tsîra ge huibam ge ǂhâ hâ i ǁaeb hoaba ǁnāpa ge hâ i.” Kaise da ge ra ǁkhaeǂgao-e ǂgomǂgomsa ǀhōsan hîna sada ǃgom ǁaegu ǃnâ mâǀgais ǀkha ra hui dana da ga ūhâ o.

7-8. Koloseǁîn 4:7-9 ǃnâ i ra ǁgau-e khamib Tixikuba mati ǂgomǃgâ-e ǁkhāb a ǃkhaisa ge ǁgau?

⁷ Tixikub Romeǁî Xristeǁîb Asiab tib ge ǁîb ti ǂgomǃgâsib ǃaroma gere mâǂoa ǀhōsab Paulub tiba. (ǃNǃkh. 20:4) 55ǁÎ kurib ǃnâb ge Pauluba Judeab Xristeǁîn ǃaroma gere mā-e marisi huib di marina gere ǀhaoǀhao tsî ǁnās ǃaroma Tixikuba ge ǂgan îb nau ǂhâǂhâsa xūn ǀkha hui-e. (2Kor. 8:18-20) Egab ge Pauluba ǃkhōsis ǃnâ Romes ǃnâ ūhe o, ob ge Tixikuba ge ǁîb di haisi-am-ao kai. ǁÎb ge Paulub di sîǂkhanidi tsî ǂkhâǃnâ ra haisi-amdi tsîna Asiab ǃnâ hâ ǀhaohâga ǃoa gere sī-ū.​—Kol. 4:7-9.

⁸ Tixikub ge Paulub di ǂgomǂgomsa ǀhōsab ase ge hâ. (Tit. 3:12) Hoa Xristeǁîn ge ǁnā ǁaeb ai Tixikub khami ge ǂgomǂgomsa tama hâ i. 65ǁÎ kurib ǃnâb ge Pauluba ǁkhawa ǃkhōsis ǃnâ ūhe ob ge Pauluba ge xoa, Xristeǁî aogu hîna ge Asiab ǃnâ hâ ī gu ge ǁîb ǀkha dī xū-e ge ūhâ ǂgao tama hâ i, ǁîgu khoen xa mâǃoahesa gere ǃao amaga. (2Tim. 1:15) Xaweb ge Pauluba Tixikub ai ge ǂgomǃgâ ǁkhā i tsî ǀnî hâ ǁgaumâidi tsîna ge mā bi ǁkhā i. (2Tim. 4:12) Paulub ge kaise gere ǃgôaǃgâ Tixikub khami ī ǀhōsa-eb ge ūhâ i ǃkhaisa.

9. Tixikub aiǁgausa da mati a ǁgae ǁkhā?

⁹ Tixikub di aiǁgausa da ge a ǁgae ǁkhā ǂgomǂgomsa ǀhōsa i ase is ǃnâ-ū. Aiǁgause da ge sada ǃgâsana da nî hui di ǀgui mî  ǂgao tama hâ xawe xūna ǃoa ra kō ǂgao hîna da a dība nî ǁkhāna. (Mat. 5:37; Luk. 16:10) ǁNān hîna huiba ǂhâ hân ga ǂan o ǁîn ge sada xa a huihe ǁkhā di on ge kaise nēs xa ra ǂkhâǃnâhe. ǀGui ǃgâsas ge ra ǁguiǃā. ǁÎs ge ra mî “tsûa danab ǀkhats ge ǂnû tama hâ ǂants a xui-ao ǃgâsa-i hîna hui nî hā di go mî i ǂhanu ǁaeb ai ǀkhī tsî dī i nî se ī xū-e ra dī amaga.”

10. ǂKhoamîdi 18:24 ǃnâ i ra ǁgau-e khamin ǁnān hîna ǃgom ǁaegu ǃnâ ra ǃkharuna ham-i xa ǁkhaeǂgaosa nî mā-e?

¹⁰ ǁNān hîna ǃgom ǁaegu ǃnâ ra ǃkharun ge ǁkhaeǂgaosa ǂgomǂgomsa ǀhōsan tawa ra hō. (Khomai re ǂKhoamîdi 18:24.) Bijayb ge ǁîb di ǀgôab ge ǂnûiǂuihe o, o kaise ge tsûaǂgao hâ i tsîb ge ra mî, “ǂgomǂgomsa khoe-i ti tsâsiga ta nî ǀgoragu ū-e ta ge gere ôa.” Carlosi ge dīsā o, ob ge ǀhaohâb ǃnâb ge ūhâ i aiǂhanuga ge ǂoaǃnâ. ǁÎb ge ra mî “ǁîb tsâsigab nî ǃao tamase ǃhoa ǂui-ai khoe-eb ge gere ôa.” Carlosi ge nēsa ǀhaohâb ǃûi-aogu tawa ge hō hîna ge hui bi ga îb ǁîb ǃgomsin ǃnâ mâǀgai. ǁÎb ge ǁkhaeǂgao-e hâses tsîna gere tsâ ǀhaohâb ǃûi-aogu ge ǁîb ge mî xūn hoana ǂganǃgâsib ǃnâ ūhâ amaga.

11. Mati da a ǂgomǂgomsa ǀhōsa kai ǁkhā?

¹¹ ǂGomǂgomsa ǀhōsa kai ǂgao da ga o, o da ge ǃnūǃnâxasiba nî ūhâ. Zhannas kaikhoeb ge ǁîsa ǁnāxū o, os ge ǁîs di tsâsiga ǁîs di ǂgomǂgomsa ǀhōsan ǀkha ǀgoragus ǃnâ-ū ǁkhaeǂgaosa gere hō. “ǁÎn ge ǃnūǃnâxasib ǀkha gere ǃgâ te” dis ge ra mî, “ǀgui xū-e ta ǀguis xa ǃnāsa ǃnāde gere mî xawe.” Sadu tsîn ge a ǃgâi ǀhōsa kai ǁkhā ǃgâi ǃgâ-aose īs ǃnâ.

12. Markuba ge ham-i tsî matib māsenxase nauna gere ǃoaba?

¹² Markub ge ge Jodeǁî Xristeǁî i Jerusalems diba. ǁÎb ǁnurib Barnabab ge ge ǂanǂansa sîsabe i. (Kol. 4:10) Markub omaris khoen ge ge ǃkhū hâ i xaweb ge Markuba mari i tsî ǃkhūsis tsîna ǁîb ûib ǃnâ ǂgurose ge mâi tama hâ i. Markub ge māsenxa gagaba ǁîb ûib hoaba ge ūhâ i. Nēs ge ǂkhîba gere ǃaromaba bi khoenab gere hui amaga. Aiǁgauseb ge apostel Paulub tsî apostel Petrub tsîkha ǀkha gere sîsen ǁîkha di ǁgaumâide kha ra taniǂui hîna. Markub ge ǁîkha ǂûn tsî hâǃkhais tsîna hōs ǀkha gere hui. (ǃNǃkh. 13:2-5; 1Pet. 5:13) Paulub ge Markub xa ge mî ǁîb ge ‘Elob gaosib ǃnâ ti ǀhaoǃoabasabe ge ība’ hîna ‘tita ǃoa ǁkhaeǂgaose ge ība.’​—Kol. 4:10, 11.

13. 2 Timoteub 4:11 sa mati Paulub ge Markub di ǂgomǂgomsa ǃoabasa gere ǃgôaǃgâ ǃkhaisa ra ǁgau?

¹³ Markub ge ge Paulub di ǀgū ǀhōsa kai. Aiǁgause, Paulub ge ǀgamǁî ǃnāsa Romes ǃnâ 65ǁî kurib ǃnâ ǃkhōsis ǃnâ ūhe o, ob ge ǁîb di ǀgamǁî sîǂkhanisa Timoteuba ǃoa ge xoa. ǁNā sîǂkhanis ǃnâb ge Pauluba Timoteuba ge mîba îb Romesa ǃoa hā tsî Markub tsîna sī-ū. (2Tim. 4:11) Paulub ge Markub di ǂgomǂgomsa ǃoabasa gere ǃgôaǃgâ nēs ǃaromab ge Markub ǁnā ǃgom ǁaegu ǃnâ ǁnāpa nî hâ ǃkhaisa gere ǂhâba. Markub ge Pauluba ǂgui ǀgaugu ǃnâ gere hui, aiǁgauseb ge ǁîba ǂûn tsî scrolli tsî xoa-ū xūn tsîn ǀkha gere huiǃnâ. ǁKhaeǂgaos tsî ǂkhâǃnâs hînab Pauluba gere hōs ge ǁîba ge hui îb ǁîb ǃgom ǁaegu ǃnâ mâǀgai ǃgamheb nîs kōse.

14-15. Mateub 7:12 sa tae-e a ǁkhāǁkhāda ǁkhā khoena ǃgâi ǀgaub ǃnâ huis xa?

¹⁴ Khomai re Mateub 7:12. ǃGom ǁaegu ǃnâ da ga ǃkharu o da ge mâxōǀkhā da ra khoena ra ǃgôaǃgâ. “ǂGui xūn tsēkorobe da ra dīn ge hâ hîna ǃgom ǁaegu ǃnâ  da ga ǃkharu o, a ǃgomba dana dīsa” dib ge Ryan di ǀon hâ ǃgâsaba ra mî hîna ǁîb ǁgûba ǃâubasen tamab hâ ǀgaub ǃnâ ge ǂoaǃnâba. “ǂHâ da hâ huib hîna da ra hōb kaise i ga ǂkhariro xaweb ge kaise a ǂhâǂhâsa.”

¹⁵ ǃGaoǃgâ da ga o, o da ge ǃgomsina sada ǀhaohâb ǃnâ ūhâ ǃgâsana nî mû tsî ǃgâi ǀgaugu ǃnâ a hui nî ǁkhā. Aiǁgause ǀgui ǃgâsas ge māsenxase Peteri tsî Kathryn hâra hîna da ǀgapise goro ǃhoaǃgao ra ǀaeǃkhō-aoba ǃoa ī ǂgao ra gere ǁaeb hoab ai gere ī ū. Peteri tsî Kathryn hâra hoara ge ge ǃnari ǁoa i tsîs ge ǃgâsasa ǃkharagagu ǃgâsana ǀhaohâb ǃnâ ge ǂgan în ǁîra ǃnarimâ. Nēsa ge hui? Kathryns ge ra mî “kai huib hînam ge hōba ta ge ge mû ǁkhā ī.” Hoaǁae da ge ǂâis ǃnâ nî ūhâ sada huib ǂkhariro i ga xawe nau khoena ra ǂkhâǃnâ ǃkhaisa.

16. Mâ ǂhâǂhâsa xū-e da Markub aiǁgausa xu ǁkhaeǂgaosa mās xa ra ǁkhāǁkhāsen?

¹⁶ Jesub ûiǁaeb ǃnâ ge ûitsama i ǁkhāǁkhāsabeb Markub ge kaise ǃgarise gere sîsen. ǁÎb ge kaise ǂhâǂhâsa sîsen-i tsîna Jehovaba gere dība. ǁÎb ge ǃGâiǂhôas ǂkhanis hîna ǁîb ǀonsa tani hâsa ge xoa. Xaweb ge Markuba noxoba ǁaeba gere ǁamaǂui Pauluba huis ǃaroma, nēs ǃaromab ge Pauluba Markuba ge ǂgan ǁkhā i îb hui-e. Angelas omaris ǁani i ge ǃgam-e os ge ǁîsa ǁkhaeǂgaos hînas ǃgâsana xu gere hōsa kaise ge ǃgôaǃgâ. “ǀHōsan ga amabes ǃnâ hui tsi ǂgao o, ots ge ǁîn ǀkha supuse a ǃhoa ǁkhā” tis ge ra mî. “ǁÎn ge amabes ǃnâ ra hui tsi ǂgao tsî ǃao tama nēsa dīsa.” Dîsen ǁkhā da ge a, ‘tita māsenxa ǀgaub ǃnâ nau khoena ra ǁkhaeǂgao khoe-i ase ra mû-e?’

17. 2 Korinteǁîn 1:3, 4 xa ǂâiǃgâsa mati ra ǂkhâǃnâ da nau khoena ǁkhaeǂgaosa?

¹⁷ Kaise i ge a supu ǁkhaeǂgaohesa ǂhâ hâ ǃgâsana hōsa. Nau ǃgâsan ge sada ǁkhaeǂgaos ǃaroma sîsen-ū mîdi tsîna da ge a sîsen-ū ǁkhā ǃgâsana ǁkhaeǂgaos ǃaroma. Nino di ǀon hâ ǃgâsas hîna ǁîs aumasa ǁōb ǃnâ ge ǂoaǃnâs ge ra mî: “Jehovab  ge sada ǃnâ-ū nau ǃgâsana a ǁkhaeǂgao ǁkhā mā-am bi da ga o.” (Khomai re 2 Korinteǁîn 1:3, 4.) Frances hîna da ǀgapise goro ǃhoaǃgaos ge ra mî: “2 Korinteǁîn 1:4 ǃnâ mâ mîdi ge a ama di. Nau khoena xu da ge hō ǁkhaeǂgaosa da ge nau ǃgâsan ǀkha a ǀgoragu ǁkhā.”

18. (a) Tae-i ǃaroman ǀnî ǃgâsana ǁkhaeǂgaosa māsa ra ǃao? (b) Mati da ama ǁkhaeǂgaosa ǃgâsana a mā ǁkhā? Aiǁgau-e mā re.

¹⁸ Māsenxase da ge ǀgauga ǃoa nî ôa nau ǃgâsana huisa ǃao da ga xawe. Aiǁgause da ge a ǃao ǁkhā tae-e da nî mî tsî dīsa ǃgâsa-i hîna ǁkhaeǂgaosa ǂhâ hâ-e huis ǃnâ. Paul di ǀon hâ ǀhaohâb ǃûi-aob ge ra ǂâihō matin ge ǀnî ǃgâsana māsenxase gere ǁkhaeǂgao bisa ǁîb ǁgûb ǁōb khaoǃgâ. “Mû ǁkhā ta ge ge ī ǁîna i ge supuba tama hâ īsa tita ǃoa ǀkhīsa” tib ge ra mî. “ǁÎn ge tae-en nî mî ǃkhaisa ge ǀū i. Xawe ta ge ǁîn ǁgūtsâdi tita ǁkhaeǂgaos dide gere ǃgôaǃgâ.” ǃGâsab Tajoni hîna ǃhūǂgubib mâsib ǃnâ ge hâ îb ge ra mî: “ǃGâsan gere sîba te haisi-amdi hoade ta ge ge ǂâihō tama hâ i xawe ta ge ǁîn ge dība te xūn hoana ra ǂâihō.” ǃGâi ǁkhaeǂgao-ao kai ǁkhā da ge a tsâbaǁhaoxasiba da ga ǁgau o.

19. Tae-i ǃaroma da nî mîmâi ‘ǁkhaeǂgao-aose īsa’?

¹⁹ Nē ǃhūbaib ǀams ra ǀgū khami gu ge mâsiga nî ǁgaoǂgâ tsî ǃgomsina nî ǂgui. (2Tim. 3:13) Tsî da ge ǃgomsin hîna sada ǀoasaoǃnâsib xa ra ǃaroma-en ǃaromas tsîna ǁkhaeǂgaosa hoaǁae ǂhâ hâ. Apostel Paulub tsîn ge ǂgomǂgomsase ge mâǀgai ǁkhā i ǁîb ûib ǃnâ, ǁkhaeǂgaos hînab ǁîb di Xristeǁî ǃgâsana xu gere hōs ǃaroma. A da ǂhauǃnâ Aristarxub khami, ǂgomǃgâhe ǁkhā Tixikub khami tsî māsenxa sîsen-ao Markub khami. Nēsa da ga dī o, o da ge sada ǃgâsana nî hui în Jehovaba ǂgomǂgomsase ǃoabas ǀkha aiǃgû.—1Tes. 3:2, 3.