1. ǃHoas ǁkhāsiba mapa xu ra hā?

 JEHOVAB ge ǁkhāsiba mā da hâ, î da ǃhoa. Adammab ge kuru toas khaoǃgâb ge, ǁîb ǀkha gere ǃhoa. Tsîb ge ǀasa mîdi, tsîna ge kuruǂui ǁkhā i. Adammi ge ǁgaumâisa ge māhe. Îb hoa xamarina ǀonde mā. (Gen. 2:19) Tsî matikōseb gere ǃgâiaǂgao ǂguro ǃnāsab ge. ǁÎb di îsa kaikhoes Evas ǀkha a ǃhoa o.—Gen. 2:22, 23.

2. ǃHoa ǀgauba mati, ǃkharu ge ǁae tsî nētsē ra sîsenūhe?

² ǃHoas di ǀkhaeb ge ǁgai ǀgaub ǃnâ ge sîsenūhe tsoatsoa. ǁGâuab ge Evasa ge ǂhumiba. Tsî ǁnā ǂhumib ge ge ǃaroma în khoena. ǁOreba ǀûmî tsî ǀoasa kurusa ǂoaǃnâ. (Gen. 3:1-4) Adammi ge Evas tsî Jehovab tsîna ge ǂgari-am ǁîb nams ǀkha. ǁÎb ge ǃaroma ǃgomsib ǃgao. (Gen. 3:12) Kainni ge Jehovaba ge ǂhumiba, Abelab ge ǃgam toa o. (Gen. 4:9) Lamexi ge ega, am-e ge xoa ǁnā ǁaeb ǂkhabadīb xa. (Gen. 4:23, 24) Khoena mati ī, sida ǁaeb ǃnâ nētsē? ǂGīǂgōsi (polotiks) ǂgaeǂgui-aogu ge hâ. Tsî tao tamase ǃgâi tama xūna ra ǃhoa. ǃNāsa muvin ge nētsē ǃgâi tama gowaba ra sîsenū. ǀGôan ge skoli tawa ǀurixa gowaba ra ǁnâu. Tsî kaikhoena sîsen-aib ai. Nē ǀurixa gowab ra sîsenūhe ǀgaub ge ra ǁgau ǃhūbaib ra ǁgaiǂoasa.

3. Tae-e da nî ǂanbasen? Tsî tae-e da nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ nî ǃhoaǃgao?

³ ǂAnbasen tama da ka io. O da ge sida tsîna ǁgai gowaba a sîsenū ǁkhā. Tsēs hoasa da ǁî-e ra ǁnâu amaga. Ama as ge Jehovaba da ge ra ǂkhî kai ǂgao. Tsî da ge  ǁgai gowaba sîsenū ǂgao tama hâ. ǃHoas di ǀkhaeba da ge ǃgâi ǀgaub ǃnâ ra sîsenū ǂgao. Tsî Jehovaba ra koa ǂgao. Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge nî ǁkhāǁkhāsen. Mati da ǁnāsa nî dīsa. (1) Aoǁnâ sîsenni ǃnâ, (2) ǀhaodi tawa, tsî (3) ǁgamǀhaodi ǃnâ tsēs hoasa. Aibe da ge nî ǃhoaǃgao Jehovab. Mati ra tsâ ǀgausa sida ǃhoa ǀgaub xa.

4. Maleaxib 3:16 ǃoagu, tae-i ǃaroma i sida ǃhoa ǀgauba Jehovaba ǂhâǂhâsaba?

⁴ Khomai re Maleaxib 3:16 sa. ǃAroma i xa ǂâi re, Jehovab ǁîba ra ǃao. Tsî ǁîb ǀons xa ra ǂâiǂâisen khoen di ǀonde ǁîb di ‘ǂâiǂâisen ǂkhani-i’ ǃnâ ra xoasa? Sida ra ǃhoa xūn ge ra ǁgau. Tae-i sida ǂgaob ǃnâ hâsa. Jesub ge ge mî: ‘ǀOasib ǂgaob diba xus kom amsa ra ǃhoa o.’ (Mat. 12:34) Sida ra ǃhoa xūn ge ra ǁgau. Matikōse da Jehovaba a ǀnamsa. Tsî Jehovab ge ra ǂhâba în ǁnān hîna. ǁÎba a ǀnamna ǀamosib kōse ûi hānî ǀasa ǃhūbaib ǃnâ.

5. (a) Sada ǃoabasa mati mî da ra xūn ǀkha ra ǃgûǀhao? (b) Ai-īsib ǃnâ i ra ǁgauhe khami, tae-e da ǂâis ǃnâ nî ūhâ?

⁵ Sida ra ǃhoa ǀgaub ge a dī ǁkhā. Îb Jehovaba sida ǃoabasa ūǃoa. (Jak. 1:26) ǁNān hîna Jehovaba ǀnam taman ge ǃgâi tama ǀgaub ǃnâ ra ǃhoa. ǁÎn ge ǁaixasa, karoǂgaoxa. Tsî ǂnīsa ǀgaub ǃnâ ra ǃhoa. (2Tim. 3:1-5) ǁÎn khami da ge ī ǂgao tama hâ. Jehovaba da ge ra ǂkhîǂkhî ǂgao, sida ǃhoa ǀgaub ǀkha. Xawe Jehovaba nî ǃgâibahe omkhâi ra gowaba da ga ǀhaodi. Tsî aoǁnâ sîsenni ǃnâ ga ra sîsenū o? Xawe karoǂgaoxase sida omaris ǁanin. Tsî ǀgū ǀhōsan ǀkha ga ra ǃhoa o?—1Pet. 3:7.

6. Kimberlys ǃgâi tanisensa tae-e ge ǃaroma?

⁶ Sida ǃhoa ǀgauba da ga ǃgâise sîsenū. O da ge ra da ǁgau, Jehovaba da ra ǃoabasa. Sida ǃhoa ǀgaub ge ra ǃgāsa kai. “ǁNāb Eloba ra ǃoabab tsî ǁnāb, ǁîba ǃoaba tamab tsîkha ǁaegu.” (Mal. 3:18) Khomai re, ǁnās ge mati a ama isa ǃgâsas  Kimberlys ǃaroma.  * ǁÎs ge ge ǁgaumâihe îs, skol sîsen-e skol ǀhōsa-i ǀkha dī. ǁNā skol sîsenni ge toa o. Os ge nau skol ǀhōsasa ge mû Kimberlys a ǀkhara ǃkhaisa. ǁÎs ge nau ǀgôana ge ǀhoe tama hâ i. Tsî ǁîs ge ǃgâi xūn ǀguina gere ǃhoa. Tsî ǁgai gowaba ge sîsenū tama hâ i. Kimberlys klas ǀhōsas ge ǁnās xa ge ǃgâibahe. Tsî Elobmîsa ge ǁkhāǁkhāsen tsoatsoa. Jehovab ge ra ǂkhî khoena amaba ǃoa ra ǂgae, ǀgaub ǃnâ da ga ǃhoa o.

7. Tae-e da Elob xa da māhe hâ ǃhoas ǁkhāsib ǀkha ra dī ǂgao?

⁷ Hoa da ge Jehovaba ǃgôasiba ra ǁgau, ǀgaub ǃnâ ra ǃhoa ǂgao. Tsî sida ǃgâsan ǀgūse ra ǂgae da ǃhoa ǀgaub tsîna ra ūhâ ǂgao. Hā re, î da ǃgâi sîsenǂuiba ūhâ ǀgauga ǃhoaǃgao. Hîna a hui da ǁkhāga, î da ǃgâi “aiǁgause” ī ǃhoa da ra xūn ǃnâ.

8. Jesuba tae-i ǃgâi aiǁgausa ge ǁgau da aoǁnâ sîsenni ǃnâ?

⁸ Khoen xa du ga ǁaiǁaihe, o ǃgâi ǀgaub ǃnâ ǃgôasib ǀkha ǃhoa re. Jesub ge ǃhūbaib aib gere aoǁnâ o gere ǀhapiǂgā-amhe. Xûi ā-ao, kaise ǂû, tsîb ǁGâuaba ra sîsenbasa. Tsîb sâtsēb ǂhanuba ǁnâuǀnam tama i. Tsî Eloba ra mâǃoasa. (Mat. 11:19; 26:65; Luk. 11:15; Jhn. 9:16) Xaweb ge Jesuba ǁaixa tsî ge mî ǃoa tama hâ i. Jesub khami da ge tā nî mî ǃoa ǂgao. ǁGaise da ga ǃhoa-ūhe xawe. (1Pet. 2:21-23) ǁNāti ī ǀgaub ǃnâ ǃkhō-oasens ge supu tama hâ. (Jak. 3:2) Tae-e a hui da ǁkhā?

9. Tae-e a hui da ǁkhā, î da ǃkhō-oasen aoǁnâ da ra hîna?

⁹ Aoǁnâ da ra hîna i ga khoe-e ǃgâi tamase sida ǀkha ǃhoa. O da ge nî dītsâ î da tā ǁaixa. ǃGâsab hîna Sam di ǀon hâb ge ra mî: “Aoǁnâba ta ra khoe-i amaba nî ūǃoas ai ta ge ti ǂâisa ra ǂnûi. Tsî i ǁî-e hānîǁaeb ǃnâ nî ǀkharaǀkharasensa.” ǀNî ǁaegu ain ge aoǁnâba da ra khoena ra ǁaixa. ǃGâi tama ǁaeb ai da ra ǁîna sari amaga. ǁAixa hâ khoe-i ǀkha da ga ǃhoa. O da ge ǃgâsas Lucias khami a dī ǁkhā. ǂGaob ǃnâ da ge ǃnubuse a ǀgore ǁkhā. Tsî Jehovaba a ǂgan ǁkhā îb hui da î da ǃnomsase hâ. Tsî ǃkhō-oasen, tsū tsî ǃgâi tama xū-e mîsa xu.

10. 1 Timoteub 4:13 ǃoagu da tae-e nî ūhâ?

¹⁰ ǃGâi ǁkhāǁkhā-ao kai re. Timoteub ge ǂansa ge ūhâ i aoǁnâ-aoba. Xawe ǁîb tsîn ge gagasise aiǃgûsa ge ǂhâ hâ i. (Khomai re 1 Timoteub 4:13 sa.) Mati da ǃgâi aoǁnâ-ao kai ǁkhā? ǃGâise da ge nî aiǂhomisen.  ǂGui sîsenū xūna da ge ūhâ. Hîna a hui da ǁkhāna, î da ǃgâi ǁkhāǁkhā-ao kai. Khomais tsî ǁkhāǁkhās ǃnâ ǁguiǂgāsens ǂkhaniba da ge a sîsenū ǁkhā. Tsî “aoǁnâ sîsenni ǃnâ ǁguiǂgāsen re,” di hâ ǃâb. Sida Xristeǁî Ûib tsî aoǁnâ sîsenni—sîsen ǂkhanib ǃnâ. Nē ǀgam ǂkhanikha du ra sîsenū? ǃGâise da ga aiǂhomisen o da ge are tide. Tsî ǂgomǃgâsib ǀkha nî ǃhoa.

11. Sami tsî Talia hâra mati ge ǃgâi ǁkhāǁkhā-ao kai?

¹¹ ǃGâi ǁkhāǁkhā-ao kai ǁkhā da ge a. ǀHaohâb ǃnâ ra ǁkhāǁkhāna xu da ga ra ǁkhāǁkhāsen o. Sami hîna da goro ǀnai ǃhoaǃgaob ge ge dî. Tae-i ǃaroman ǀnî ǃgâsana a ǃgâi ǁkhāǁkhā-ao? ǁÎb ge ǁîn ǁkhāǁkhā ǀgauga ra ǁgae tsî ra dītsâ. Talia di ǀon hâ ǃgâsas ge ǂansa ūhâ ǃgâsagu. ǃHoade ra mā ǀgauba ǃamguse ra kō. Tsîs ǁnāsa ra dī amagas ge ge ǁkhāǁkhāsen. Khoen hoaǁae aoǁnâ sîsenni, ǃnâ ra ǃhoaǃgao, ǃhoaǃâde ǃereamsa.

12. ǀNî ǃgâsana tae-i ǃaoba ūhâ?

¹² Hoa da ge ǀhaodi tawa ǃgari dommi ǀkha ǁnaetsanade ǁnae ǀhao ǁkhā. Tsî ǃamkuse da aiǂhomi hâ ǃereamde a mā ǁkhā. (Psa. 22:22) Xawe ǀnî ǃgâsana i ge a ǃgomba ǁnae. Tamas ka io ǃereamde māsa. Sadu tsîna a ǃgombahe? ǁNāti i ga io, o ǁkhāǁkhāsen re. Matin ge ǀnî ǃgâsana ǁnaes tsî ǃereamde mās ǃaoba a dan ǀgausa.

13. Tae-e a hui da ǁkhā, î da ǂgaob ǃgamsiba xu ǁnae?

¹³ ǂGaob ǃgamsiba xu ǁnae re. Gaosib amde da ga ǁnae. O da ge Jehovaba koas ai sida ǂâisa ra ǂnûi ǂgao. Saras di ǀon hâ ǃgâsas ge ǂgom tama hâ, ǁîs a ǃgâi ǁnae-aosa. Xawes ge Jehovaba ra koa ǂgao. ǁNā-amagas ge oms ai ǃgâise ra aiǂhomisen. ǁNaetsanadi ǃaromas tsîna. ǁNaetsanades ga aiǂhomi, os ge ra kō mati i ra ǃhoaǃâdi ǀkha ǃgûǀhaosa. “Mîdi xa ta ga ra ǂâi o, o ta ge ǁnae ǁkhā ta as xa ǂâi tama hâ,” dis ge ra mî.

14. Tao da ga o, tae-e a hui da ǁkhā î da ǃeream?

¹⁴ Hoaǁae ǀhaodi tawa ǃeream re. ǀNî ǃgâsan ge a ǃgombahe ǃereamsa. “Taoxa ta ge a tsî ta ge khoen ǁaegu ǃhoasa ra ǃao. Tsî ǀnî ǃgâsan ge ǁnāsa a ǀū. ǃNomsase ta hoaǁae ra ǃhoa amaga.” Dis ge Taliasa ra mî. “ǃEreamde mās ge kaise tita a ǃgomba.” Xawe Talias ge ǃkhō-oasen tama hâ, ǃereamde māsa. ǀHaos ǃaromas ra aiǂhomisen ǁaeb ais ge ǂâis ǃnâ ra ūhâ. ǂGuro ǃereams nî ǃnuburosa tsî dîhe go dîs ǀguis nî ǃereamhesa. ǁÎs  ge ra mî: “ǁNās ge ra ǂâibasen ǃgâi i asa ti ǃereams ga ǃnuburo tsî supu o. ǁNā i ge ǃeream i hîna ra ǂhâbahe-e.”

15. Tae-e da sida ǃereamdi xa nî ǂâi?

¹⁵ ǀNî ǃgâsan hîna amabes ǃnâ taoxa taman tsîn ge ra ǃkhō-oasen ǃereamsa. Tae-i ǃaroma? Juliet di ǀon hâ ǃgâsas ge sao ra-e ra mî: “ǀNî ǁaegu ai ta ge ra ǃkhō-oasen. Ti ǃereamdi kaise ǀguiǃgubu. Tsî ǃgâi tama hâ ti ta ra ǂâi amaga.” ǂÂis ǃnâ ūhâ re, Jehovab ge ra ǂhâba. Î da mā ǁkhā da a, ǃeream-e mā. * Jehovab ge ra ǂkhî, ǁîba da ga ǀhaodi tawa koa o. Tsî ǃkhō-oasen tama io, ǃaob ǃaroma.

16. Mâ ǃhoaǀgauba xu da nî ǂgōsen?

¹⁶ ǂGōsen re, ‘ǃaugusa’ xu. (Efe. 4:31) ǃGâsa-i ge ǀurixa gowaba tā nî sîsenū. Xawe ǀnî ǃhoa ǀgaugu ge ǀurixase ǀō tama hâ. Xawe da ge ǁnāti i ǃhoa ǀgauga xus tsîna nî ǂgōsen. Aiǁgause, da ge ǃgâi tamase ǀnî khoen ǃhaodi. Tsî ǀnî ǃhūgu khoena ǀgopeǀnō ǂgao tama hâ. Khoena ra tsûtsû mîde da ge sîsenū ǂgao tama hâ. ǀNî ǃgâsab ge ra ǂanǃgâ: “ǀNî ǁaegu ai ta ge tsûtsû ra mîde gere sîsenū. Tsî tita gere âi kai xūn tsîna. Xawen ge xūna ǃgâsana gere tsûtsû. Kurigu ra ī khamis ge ti kaikhoesa ge hui te. ǁÎs tsî ǀnî khoen ǃoagu ta ge ǃgâi tamase gere ǃhoa o.”

17. Efeseǁîn 4:29 ǃoagu da mati nî omkhâigu?

¹⁷ Omkhâi ra xūna ǃhoa re. ǃHaese koa re, mîǁgaiǁgais tsî ǃgaes xa. (Khomai re Efeseǁîn 4:29 sa.) Israelǁaes ge ǂgui xūn ǃaroma ga ganganxa hâ. Xawen ge hoaǁae gere ǃgae. ǃGâsa-i ga ǃgaexa on ge nau ǃgâsan tsîna a ǃgae tsoatsoa ǁkhā. ǃGâi tama xū-i ge ǃkhē-aogu xa mîhe o. Os ge ǁnāsa ge ǃaroma îs ‘Israeli ôan hoana. Moseb tsî Aronni tsîkha ǃoagu ǃgae.’ (Num. 13:31–14:4) Koagu da ga ra, o da ge hoa da a ǂkhî ǁkhā. ǂGomǃgâ ǁkhā da ge a Jeftab ǀgôas ge ǁîs ǀhōsade xus hō ǂkhâǃnâs ge. ǁÎsa kaise a huisa îs ǁîs ǁgaumâis ǃnâ hâ ǀgara. (ǂHǂh. 11:40) Saras hîna da goro ǀnai ǃhoaǃgaos ge ra mî: “ǃGâsana da ga ra koa o. O da ge ǁîn Jehovab xa a ǀnamhe khami ra tsâ kai nî. Tsî da ge ǁîn tsîna ra hui în ǂan, nau ǃgâsan tsîn ǁîna a ǀnamsa.” ǀGauna ôa re î ǃgâsana koa.

18. Psalmdi 15:1, 2 ǃoagu da tae-i ǃaroma amaba nî ǃhoa? Tsî ǁnāsa tae-e ǃkhōǂgā hâ?

 ¹⁸ Amaba ǃhoa-ūgu re. Jehovaba da ge a ǂkhîǂkhî ǁoa, ǂhumibagu da ga o. Jehovab ge ǂhumiba ǃhui hâ. (ǂKhm. 6:16, 17) ǂGui khoen ge ǂhumis xa a ǃgâibahe nētsē. Xawe sida ge ǁnāsa dī tama hâ. Jehovaba i ǃgâiba tama hâ amaga. (Khomai re Psalmdi 15:1, 2 sa.) ǂGōsen da ge nî ǂkhari amab ǀguiba ǃhoasa xu. În tā ǀnî khoena ǃgâi tamase ǁnâuǃā da.

19. Tae-e da ǂâis ǃnâ nî ūhâ?

¹⁹ ǀHoe ǀû re. (ǂKhm. 25:23; 2Tes. 3:11) Juliets hîna da go ǀnai goro ǃhoaǃgaos ge ra mî: Matikōses ǀhoeb xa tsâǀkhāhesa. ǁÎs ge ra mî: “ǀHoeba ǃoa ǃgâs ge ra ǂkhabuǂâi kai te. Tsî ta ge ǂgomǃgâsiba ǀhoe-ao-i ǃnâ ūhâ tama hâ. Tsî mati ta a ǂan tita tsîn ǀhoehe tidesa?” Mû da ga o, ǃgâi ǁgamǀhaos ǀhoeb ǃnâ ra dawasa. O omkhâi ra xūn xa ǃhoa re.—Kol. 4:6.

20. Tae-e du sadu ǃhoaǀgaub ǀkha ra dī ǂgao?

²⁰ Nē da ûi ǃnâ hâ ǃhūbaib ǃnâ i ge ǁgai ǃhoa ǀgauba hoaǁae ra sîsenūhe. Xawe da ge sida nî dītsâ Jehovaba ra ǂkhîǂkhî ǃhoa ǀgauba sîsenūsa. ǂÂis ǃnâ ūhâ re, ǃhoas ge ǀkhaeba Jehovaba xu. Jehovab ge nî ǀkhae da dītsâ da ra amaga. Aoǁnâ sîsenni, ǀhaodi tsî tsēs hoasa da ra dī ǁgamǀhaodi ǃnâs tsîna. Jehovab ga nē ǁgai ǃhūbaiba ǀams ai dīkākā. O i ge kaise nî supu Jehovaba sida nams ǀkha koasa. (Jud. 15) Xawe ǁnā tsēs kōse mîǁgui re. Jehovaba ǂkhîǂkhîsa sadu ‘ams di mîdi’ ǀkha.—Psa. 19:14.