“PAPA,” “TI PAP,” “OMEB.” ǁNāb ge ǀgaub hînan ǂguina Betels omaris ǃnâ ra ǂgai te ǀgauba. Tsî 89 kurixa ta a amaga ta ge kaise nēs xa a ǃgâibahe. Nē ǂgai ǀgaub ge Jehovab tita 72 kuriga ta ǀoasase ǃoaba bi hâ amagab ra ǁgau ǀnammi ase ra tsâ kai te. Tsî ǃgâi ǂansa ta Elob ǃoabas ǃnâ ūhâ amaga ta ge ti ǂgaoba xu nē ǂkhamkhoena a mîba ǁkhā, ‘sadu dīgu ge nî ǀkhae-e, ǃomga du ga sâ kai tama ga ra io.’​—2 Kro. 15:7.

Ti ǁgûra ge Ukraina xu Kanadab ǃoa ge doe. ǁÎra ge Rossburn di ǀon hâ ǃāros ǃnâ sī ge ǁan. Ti ǁgûs ge 8 aore ǀgôagu tsî 8 tare ǀgôadi tsîna ge hō. Tita ge ge 14ǁî ǀgôa i. Ti dadab ge Elobmîsa khomais xa kaise ge ǁkhaoxabahe i tsî ǁîsa xu mâ Sontaxtsēs hoasa gere khomaiba da. Xaweb ge ǁîba gere mî ǂgomdi mari-i ǀgui-e ra kuru ǂgao di tsî ǀnî ǃnāde gere mî, “tita ge ra ǂhâ ham-i ge Jesuba gere mataresa aoǁnâs tsî ǁkhāǁkhās ǃaroma?”

Ti ǃgâsana xu î ge 8 na amaba ge ūǃoa. Ti ǃgâs Rose ge ǁîs ǁōb kōse aimâba-aose ge sîsen. ǁÎs ǁōb aiǃâs ge khoena gere mîba în ǂōrisase Elobmîsa kōǃgâ tsîs ge sao ra mîde ge mî: “Tita ge sado ǀasa ǃhūbaib ǃnâ ra mû ǂgao.” Ti abutib hîna Ted ti ǀon hâb ge ǀamo ǀaeb xa ǁnātikōse gere aoǁnâ. ǁÎb ge mâ Sontaxtsēs hoasa ǂhôaǂgares ai nēs xa gere aoǁnâ tsî ǁîb ǃgâ-aona gere mîba ǁore-aon ǀamo ǀaeb ǃnâ nî khauǂui di. Xaweb ge ǁîb tsîna ega ǂgomǂgomsase Jehovaba ge ǃoaba tsoatsoa.

1944ǁÎ kuri Junib ǃnâ ta ge skola xu ta ge hā o, o The Coming World Regeneration * di hâ ǂkhaniba sida oms ǃnâ tafels ai ge hō. ǂGuro ǂhaweba ta ge khomai o, o ta ge ge khomai ǀû ǁoa i. ǁNā ǂkhanis hoasa ta ge khomai toa o, o ta ge ǀnai ge mîǁgui Jehovaba ta ra ǃoaba ǂgaosa Jesub khami.

Nē ǂkhanisa mati sida oms ǃnâ ge hā? Ti kai abutib Steve ti ǀon hâb ge ge mîba te ǀgam khoekha ge ǂkhanina gere ǁamaxū. ǁÎb ge ge mî “tita ge nēsa ge ǁama. Nē ǂkhanidi ge 5 sentgu ǀguiga gere ǂgan amaga.” Sao ra Sontaxtsēs ai  kha ge nē ǀgam ǃgâsaga ǁkhawa ge hā. ǁÎkha ge Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon di ǀguigu ase ge mâi-aiǃâsen tsî gu Elobmîsa ra sîsen-ūsa khoen ūhâ dîde ǃereamsa. ǁNāsa da ge kaise ge ǃgôaǃgâ sida ǁgûra ge ǁkhāǁkhā da amaga î da ǃgôasiba Elobmîsa ūhâba. Tsî nē ǀgam ǀHûǀguitimî-aokha ge ge mîba da ǀHûǀguitimî-aon ǀgūǁae Winnipegs ǃnâ ǀkharib kai ǀhaosa nî ūhâsa tsî ti ǃgâs Elsie di ǀon hâs ge ǁnā ǃās ǃnâ gere hâ. Tsî ta ge ge mîǁgui nē kai ǀhaosa sī hâǃnâsa.

Ti ǀurihāba ū tsî ta ge 320kilometer te Winnipegs ǃoa ge ǃgapi tsoatsoa. Xawe ta ge Kelwoods ǃnâ ge sâ ǁnā ǀgam ǀHûǀguitimî-aokha ra ǁanba. ǁNāpa ta hâ hîna ta ge ǀhaode hâǃnâ tsî ge ǁkhāǁkhāsen ǀhaohâb a taesa. Mûǂan ta ge ge mâ ǀguiǀguibe khoe-i hoa-i aoǁnâ sîsenni ǃnâ nî ǁhaosa omsa xu oms ǀkha Jesub khami.

Winnipegs ǃnâ ta ge ti kai abutib Jack ti ǀon hâb ǀkha ge ǀhao. ǁÎb tsîn ge ǀkharib kai ǀhaos ǃgao ge sī. ǀHaos di ǂguro tsēs aib ge ǃgâsaba ge ǂanǂan ǁāǁnâs nî dīhesa. Tita tsî Jacki tsîn ge ge mî ǁāǁnâhe ǂgao kham rasa. Hoa kham ge ǁnās khaoǃgâ ge mîǁgui aimâba-aose kham ra sîsen ǂgaosa. Jacki ge ǂgurose aimâba-aose ge sîsen tsoatsoa. Tita ge ge 16 kurixa i tsî noxoba skoli ai ge hâ i xawe ta ge sao ra kurib ai aimâba-aose ge sîsen tsoatsoa.

Stan Nicolsoni ǀkha ta ge Souris ti ǀon hâ ǃās ǃnâ ge aoǁnâ tsoatsoa. Aimâba-aose sîsens ge kaise ge supu tama hâ i. Si kham ge ǀoro mari-e ge ūhâ i xawe kham ge noxoba aoǁnâs ǀkha ge aiǃgû. ǀGui tsē kham ge aoǁnâ sîsenni khaoǃgâ gere oa xawe mari-i tsîna ge ūhâ tama hâ i. Kaise kham ge ge ǃâ hâ i. Xawe kham ge oms tawa a sī o, o kham ge ǁharus ǂû-i ǀkha ge ǀhao. Nētsēs kōse kham ge a ǀū ham-i ge ǁnā ǂû-e a māsa. ǁNā ǃui kham ge gao-aogu khami gere ǂû. Nēb ge si kham ǃomde kham ge sâ kai tama hâ ios ǀkhaeba. ǁNā ǁkhâb ǀunis ai ta ge kaise ge kau hâ i.

ǁAeroba ǃkharu tsî kham ge Gilbert Plains di ǀon hâ ǃāsa ǃoa ge sî-e 240 kilometerga Sourisa xu. ǁNā tsēdi ǃnâ î ge ǀhaohâb di aoǁnâ sîsenni mati ra aiǃgûsa kai xoa-ai bords ai ge xoasa i. Aoǁnâ sîsenni ge ǀnî ǁkhâ ǃgâi tamase gere mûsen o, o ta ge ǀhaohâb ǃnâ ǃgâsana gere mîba în ǁkhoaǂgaose aoǁnâ tsoatsoa. ǁNā tsēs ge ǀhaos khaoǃgâ ǀnî kaira ǃgâsas hînab aosaba amab ǃnâ hâ tamasa ā rase ge mîba te, “ǁkhā ta as kōse ta ge go dītsâ.” Tsî ta ge nēs xa tsâǀkhāhe hâse tita tsîna ge ā tsoatsoa tsî ǁîs ai ǀûbaba ge ǂgan.

ǂKham ǃgâsagu ase ge ge sige ǁkhāsiba ge ūhâ amaga ti a mî ǁkhā xawes ge ǁnāsa sao ra khoe-e a tsûtsû ǁkhā. Xawe tita ge ge ǁkhāǁkhāsen ǃomga sâ kais xa î ge a ǃgâi, sadu dīsāde xu ǁkhāǁkhāsensa. ǂGomǂgomsase ǃoabas ge kai ǀkhaega ra hau.

Kaise ǀō-aisa aiǂhanub ge ge i 21 kurixa ta a hîna 14ǁî klas Gilead skoli disa hâǃnâsa 1950ǁî kuri Februarib ǃnâ. ǂGui ǃgâsan ge ǁnā klasa xu Frans gowab ǂharis hîna Quebeci Kanadab ǃnâ hâsa ǃoa ge ǁgaumâihe. ǁNā ǃās ǃnân ge ǀHûǀguitimî-aona gere mâǃôa-e. Tita ge Val-d’Or di ǀon hâ ǃāsa ǃoa ge ǁgaumâihe, nē ǃās ǃnâ î ge ǃhuniǀuri-e ge hâ i. ǀGui tsē da ge Val-Senneville di ǀon hâ ǃās ǀgūse sī gere aoǁnâ. ǁNā ǃās ǁkhāǁkhā-aogu ge ge mîba da ǁîgu ge sida nî ǁore ǃāsa xu da ga ǂoa tama ga ra io. ǁNās ge ǀgapi ǁnâuǃgâǃkhaib kōse ge ī-ū te. ǁKhāǁkhā-aob ge ge matare kai-e. *

Nēs tsî ǂguin tsîn ge ge “Quebeci ǃnâ ge hâ i ǃgomsigu” ǃâ kai. Quebeci ge Roman Catholic kerkeb xa 300 kurigu xa ǃnāsase gere ǂgaeǂgui-e. Kerbeb ǁkhāǁkhā-aogu ge Jehovab di ǀHûǀguitimî-aona ge mâǃoa tsoatsoa. Nēs ge supu tama hâ i xawe da ge ǀoro da ge i xawe  sida ǃomde ge sâ kai tama hâ i. ǃGâi ǂgaoxa khoen ge amaba gere ūǃoa. Aiǂhanuba ta ge ge ūhâ i khoen hîna amaba ra ūǃoana Elobmîsa ǁkhāǁkhāsa. ǀGui khoe-i hîna ta ge Elobmîsa gere ǁkhāǁkhā i ge 10 omaris ǁanina ge ūhâ i. Tsî i ge hoa omaris ǁanina Jehovaba ge ǃoaba tsoatsoa. Nē omaris ǁkhoaǂgaosib ge nau khoena Catholic kerkeba xu ge ǂoa kai. Aoǁnâ ǀgara da ge ge tsî ǀunis ai ge dan.

1956ǁÎ kurib ǃnâ ta ge Haitisa ǃoa ge ǁgaumâihe. ǂGui sîsaben ge Frans gowaba ǃhoas xa ge ǃgombahe i xawen ge khoena gere ǃgâ. Stanley Boggusi hîna ge sîsabe îb ge ra mî: “Kaise î ge ge ǃgâi i mûsa khoen hoa xūna gere dītsâsa hui dasa î da ǁgâiǂuisen ǁkhā” tita ge ǃgâi ǃēsa ge ūhâ i Frans gowaba ta ge Quebeci ǃnâ ǀnai ǁkhāǁkhāsen hâ i amaga. Xawe da ge ega ge mûǂan ǃgâsan ge Haitian Creole di hâ gowab ǀguiba gere ǃhoasa. ǁNās ǀkha da ge sîsaben ase ǁnā gowab hoa khoen ra ǃhoaba ge ǁkhāǁkhāsen. Tsî ǁnāsa dīs ge kai ǀkhaega ge hau.

ǃGâsana huis ǃgao da ge ǂGaeǂguira soros xa ge mā-amhe ǃKhē xu ǂgō-ommi tsî ǀnî hâ ǂkhanin tsîna Haitian Creole gowaba ra ǃhoa ǃgâsan ǃgao ǂnûiǃkhunisa. ǀHaodi di ǃgôab ge ge kai. Haitib ǃnâ î ge 99 aoǁnâ-aona 1950ǁî kurib ǃnâ ge hâ i xaweb ge ǁnā ǃgôaba 1960ǁî kurib ǃnâ 800 kōse ge khâi. ǁNā ǁaeb ǃnâ ta ge Betels tawa sī sîsens ǁgaumâisa ge hō. 1961ǁÎ kurib ǃnâ ta ge aiǂhanuba ge ūhâ i Gaosib aoǁnâ sîsenni skola ǂgaeǂguisa. 40 ǀHaohâgu mûǂam-aogu tsî ǀō-aisa aimâba-aon tsîna ta ge gere ǁkhāǁkhā. ǀKharib kai ǀhaos tawa ta ge 1962ǁî kurib ǃnâ ǃgâsaga gere ǂkhâǃnâ tsî gu ge ǀnî ga ge ǀō-aisa aimâba-ao kai. Nēs ge ǁaeba ge ǂhâ hâ i ǂgui mâǃoa-aon ge hâ i amaga.

Januarib 23, 1962ǁî kurib ǃnâ kham ge Andrew D’Amicob tsî tita tsîna ǃkhō-oms ǃnâ ge ūhē tsî î ge Awake! ǂkhanigu 8 Januarib 1962ǁî kurib digu tsîna ge ūhē. Awake! ǂkhanib ge  Frans ǂhôaǂkhanib ǃâsa ge ūhâ i hîna ra mîsa Haitis ǃnâ î ge ǃgaidība hâ di. ǀNî khoen ge nēs xa ge ǃgâibahe tama hâ i tsî gere mî nēs ge sida ǁnâub beros tawa a xoasa di. Wekhega ǃkharu hâse î ge sîsabena ge sîǂuihe ǁnā ǃhūba xu. * Xawe î ge ǁnā ǃhūb ǃgâsaga ǂgomǂgomsase ge aiǃgû. Nētsē ta ge ǁîgu ǀkha ǀguiba ra ǃgâiaǂgao ǁîgu ge mâǀgai tsî gagasise a aiǃgû amaga. New World Translation of the Holy Scriptures ge nēsi Haitian Creole gowab ǃnâ hâ, nēs ge ǁhapos khami ǀgui ge ī-i.

Haitis khaoǃgâ ta ge Afrikab ǁaeguba ǃoa ge ǁgaumâihe sîsabese. Tsî ega ǁnāpa ǃnarimâra mûǂam-aob ase ge ǁgaumâihe tsî ǁnāpaxū ǁnâub beros mûǂam-aose.

ǁNā tsēdi ǃnâ i ge Gaosib ǀhû-omga ǃgâi tama mâsib ǃnâ ge hâ i. Tita ge ǀgâga ǃgarob ǃnâ sī ū tsî oms daksa kurusa ge ǁkhāǁkhāsen. Nēs ǀkha ta mati ǃgomsiba ūhâ ǀgausa mûs ge ǃkharu gere khoena gere buru kai. Tsî nēs ge ǃgâsaga ge ǂkhâǃnâ îgu om sîsenni ǃnâ ǁhao tsî ǁîn Gaosib ǀhû-omga kōǃgâ. ǁKhāǁkhā-aogu ge gere ǃkhāǃkhā da ǁîgu kerkegu ge blēgu ǀkha daksa kuruhe hâ i amaga. Xawe da ge ǁgoe-oa tamase sida Gaosib ǀhû-omgu hîna ǀgâgu ǀkha a kurusagu ǃnâ noxoba gere ǀhûǀhao. ǃKhāǃkhāgus ge Banguis ǃnâ i ge kai ǂoasa a hâ o ge ǀam. Nē ǂoas ge kerkeb di blēga ge ǃgomǁnâ tsî hoa omma ge dīkākā. Xawe sida ǀhû-ommi ǀgâgu ge ge hâhâ. Gaosib sîsen-e kōǃgâs ǃgao da ge ǁnâub beros tsî sîsaben oms tsîna ge om koro ǁkhâgu ǃnâ. *

1976ǁÎ kurib ǃnâ î ge Afrikab ǁaegub ǃnâ Gaosib sîsen-e ge ǂkhā-e tsî ta ge ǁnās ǀkha N’Djamenasa ǃoa ge ǁgaumâi-e. ǁNāpa ta ge Happy di ǀon hâ ǃgâsasa ge ǀhao-ū, ǁîs ge ge ǀō-aisa aimâba-ao i tsî Kameroena xu gere hā. Aprili 1978ǁî kurib ǃnâm ge ge ǃgame. ǁNā ǁkhâb ǃnâ i ge toroba ge hâ tsîm ge ǀnî hâ ǃāsa ǃoa ge ī. Torob ge toa o, om ge ge oa xawe î ge sim omsa ge toro ǃkham-aogu di ǀgapi bero kai. Sim ǂkhanin ǀgui taman ge ge i hîna ge ǀkhai īna xawe Happy’s di ǃgame rokkeb tsî sim ǀkhae xūn tsîn ge ge ǀkhai i. Xawem ge sim ǃomde ge sâ kai tama hâ i. Sim ge hoaǁae ge hâba gu i tsî hānîǁaeb ǁaxasiga ǃoa gere mûǂui.

ǀGam kurigu ǃkharu hâse î ge sida sîsenga mâǃoasa ge ǀam Afrikab ǃnâ. Tsîm ge ǁnāpa oa tsî ǃnarimâra mûǂam-aose gere sîsen. Sim ge audos ǃnâ gere hâ, nē audos ge 200 Liter ǁgamme ge tani ǁkhā i, xas-i ǀkha ra sîsen yskas tsî xas stoofs tsîna ge ūhâ i. ǃNarimâs ge kaise ge ǃgom i. ǀGui ǃnās aim ge 117 ǃnāde ǀapaǃnamgu xa ge ôaǃnâ-e.

ǂOab mâsigu ge 50°C kōse gere khâi. Kai ǀhaodi tawa î ge ǀnî ǁaega kaise ge ǃgom i ǁgam-e hōsa ǁāǁnâs ǃgao. Tsî gu ge ǃgâsaga ǃāb ǃnâ sī gere khao î gu ǁgam-e hō ǁkhā. ǀGui ǀkharib kai ǀhaos tawab ge ǁāǁnâhe gere ǃgâsaba kaise ge gaxu i. Nē ǁāǁnâs ge emers ǃnâ ge dīhe.

1980ǁÎ kurib ǃnâm ge Nigeriaba ǃoa ge doe. ǁNāpam ge ǀgam tsî ǃkhare kuriga ǁnâub beros om sîsenni ǀkha gere hui. ǃGâsagu ge kai omma ge ǁama hîna ge khôa-e tsî ǁkhawa dī-ūnuhesa ǂhâ hâ îba. ǀGui ǁgoaga ta ge ǀgapiga ge ǂoa î ta nē omma khôas ǀkha sī hui. ǃUi î ra khami ta ge ǁnāpaxū gere ǁgôa. Xawe î ge nē ommi ra khôa-e ǀgauba xūna ge ǀkharaǀkhara tsî ta ge ǃhaerase ge ǁnā. Kaise î ge xūna ǁgaise gere mûsen xawe ôaǃnâ-e toa ta hâs khaoǃgâb ge ǀaeǃkhō-aoba ti tarasa ge mîba: “Tā ǂâiǂhansen re. ǁÎb ge ǀnî ǂkhoron ǀguina go khôa xawe ǀgui wekheb ǃnâ nî ǃgâi di.”

1986ǁÎ kurib ǃnâm ge Côte d’Ivoira ǃoa ge ī, ǁnāpas tsîna ta ge ge ǃnarimâra mûǂam-ao i.  Burkina Fasoba ǃoas tsîna ta ge ǃnarimâra mûǂam-aose ge ī. ǂÂis tsîna ta ge ge hî tama hâ i Burkina Fasob nî sim om kai di.

1956ǁÎ kurib ǃnâ ta ge Kanadaba xu ge ī tsî 2003, 47 kurigu khaoǃgâ ǁkhawa Kanadab Betelsa ǃoa ge oa, xawe nē ǃnās ai Happy’s ǀkha. ǂKhanigu aim ge Kanadaba xu gere hā xawem ge sima Afrikab dim a khami gere tsâ.

Tsî 2007, 79 kurixa ta a hînam ge ǁkhawa Afrikaba ǃoa ge oa. Burkina Fasoba ǃoam ge ge ī tsî ta ge ǁnāpa Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon ǁaxasiga ǁnā ǃhūb ǃnâ ra mûǂam ǃnans ǁanib ase ge ǁgaumâihe. Ega î ge ǁnā berosa Benins ǁnâub ǃnāga ǂnûiǃkhuniberos ase ge dī-e tsî Augustub 2013 nî ǃnâm ge Benin Betelsa ǃoa ge ǁgaumâihe.

ǀAegusa ta a xawe î ge aoǁnâ sîsen-e noxoba a ǀō-aisa. ǃNona kurigu ǃnâ ta ge ǀhaohâb ǃûi-aogu tsî ti taras tsîn di huib ǀkha kai ǂkhîba ge hōǃâ. ǀGam khoekha Gédéoni tsî Frégisi hîna ta Elobmîsa ra ǁkhāǁkhā kha tsîn ge ge ǁāǁnâhe. ǁÎkha ge nēsi ǁkhoaǂgaose Jehovaba ra ǃoaba.

Egam ge ge Suid Afrikab di betels omaris ǁani kai, nēpa ta ge kaise ti ǀaeb mâsib ǃoagu ǃgâise ra kōǃgâ-e. Suid Afrikab ge a 7ǁî ǃhū hîna ta ra ǃoaba ǃnâba ǀoasase. Xawem ge 2017 kaise ǀō-aisa aiǂhanuba ge hō. Sim ge aiǂhanuba ge ūhâ i Warwicki, New Yorki ǃnâ dī-ūnuhe hâ dana berosa sī mûsa. ǁNās ge kaise ge ǀō-aisa i aiǂhanuba.

1994ǁÎ kurib di Yearbooks ge 255ǁî ǂhaweb ai ra mî: “ǁÎn hîna ge sîsenni ǃnâ ǂgui kuriga a mâǀgain xa, da ge ra mîba du: ‘Sa ǃomkha tā ǃopo [sâ] kai, amǃnâ-i sa sîsenni ǃnâ hâ xuige.’—2 Kroniks 15:7.” Tita tsî Happys tsîn ge ge mîǁgui nē mîde dīǀoaǀoasa sim ûib ǃnâ ǁnās ǀkham ge naun tsîna ra ǂkhâǃnâ în ǁnāti dī.