1-2. Tae-e da go ǃkharu go ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ ǃhoaǃgao. Tsî nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da tae-e nî ǃhoaǃgao?

ǃKHARUGO ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge. Levitikus 19ǁî danaǃâs ǃnâ hâ ǀapemādi xa goro ǃhoa. Aiǁgause, 3ǁî ǁaraǃās ǃnâb ge Jehovaba. Israelǁaesa ra mîba în ǁîn ǁgûna ǃgôa. ǃHoaǃgao da ge goro. Mati da sada ǁgûna nî kōǃgâsa. Tsî ǁîna da mati nî ǁkhaeǂgao tsî ǂkhâǃnâ ǀgausa. Tsî nî hui nîsa, în Jehovab ǀgūse hâ. Tsî ǀnî ǁaraǃādi ǃnân ge Jehovab khoena gere mîbahe. În sâtsēsa [sabatsa] tsēdī. Sabats sâtsēb ǂhanuga da ge nētsē sao tama hâ. Xawe da ge ǁaeba a ǁamaǂui ǁkhā, sada ǃoabas ǃaroma hoaǁae. Tsî ǁnāsa da ga dī o. O da ge ra ǁgau ǃanu ǂgao da rasa. Levitikus 19:2 tsî 1 Petrub 1:15 ra mî khami.

² Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge nî aiǃgû, Levitikus 19 xa ǃhoasa. Nē danaǃâsa tae-e nî ǁkhāǁkhā da. Sorosi ǃnubusiga ūhâ khoen xa? Tsî mati da mariǁhōgu ǃnâ nî ǂhauǃnâsa. Tsî sida ǀgūkhoena ǀnamma nî ǁgau ǀgausa? Elob a ǃanu khami da ge sida tsîna nî ǃanu.

3-4. Levitikus 19:14 ǃoagun ǂgī tsî ǂganaǂgae hâ khoena mati nî hâ-ūhe?

³ Khomai re Levitikus 19:14 sa. Jehovab ge ra ǂhâba  îda sorosi ǃnubusiga ūhâ ǃgâsan xa ǂâi. Aiǁgause, Israelǁîn ge ge mā-amhe tama hâ i. În ǂganaǂgae hâ khoe-e ǃgâi tamase hâ-ū. ǁNāti ī khoe-e ǃgâi tamase hâ-ūs ge ra ǂâibasen. ǁGai xūna ǁnā khoe-e ǃoa mîsa. ǁNāti ī xū-e dīs ge kaise ǃgâi tide. ǁÎ-i ge, ǁnâu tide, tae-i go mîhesa. Tsî ǁkhaubasen ǁkhā tide.

⁴ Tsî 14ǁî ǁaraǃās ǃnâ da ge go ǁkhāǁkhāsen. Elob khoen ge ge mā-amhe tama hâ i. În ‘ǂgī khoeba tā ǃnôa-ai xū-e dība.’ ǀGui ǂkhanis ge sao ra-e sorosi ǃnubusiga ūhâ khoen xa ge mî: “Israeli ǃnâ i ge khoena ǃgâi tamase gere hâ-ūhe.” ǃGâi ǂūba ūhâ tama khoe-i ge. ǂAnabegase ǂgī hâ khoe-i ais ai ǃnôa-ai xū-e a mâi ǁkhā. Tamas ka io âi ǂgao î ra amaga a dī ǁkhā. ǁNāsa dīs ge ǃgâi tide. Jehovab ge ǁîb khoena ge hui. În ǀkhomxaǂgaosiba sorosi ǃnubusiga ūhâ khoena ǁgau.

5. Mati da sorosi ǃnubusiga ūhâ khoena ǀkhomxaǂgaosiba nî ǁgau?

⁵ Jesub ge sorosi ǃnubusiga ūhâ khoena. ǃGâise gere hâ-ū. ǂÂi oa re, tae-eb ge Johaneb ǁĀǁnâ-aoba mîba kaisa: “ǂGī hân ra mûsa, ǃhoran ra ǃgûsa. ǃOmamaxan [khōb ǀaeb, NW] ra ǃanuǃanuhesa, ǂganaǂgae hân ra ǁnâusa. ǁŌ hân ra ǂkhaiǂkhaihesa.” Jesub di buruxa dīgu ǃaroman ge khoena. “Eloba koasa gere mā.” (Luk. 7:20-22; 18:43) Xristeǁî da ase da ge a ǂkhî, Jesuba ǁgaesa. Tsî sorosi ǃnubusiga ūhâ khoena ǀkhomxaǂgaosiba ra ǁgau. ǃGâi ǂgaoxa, ǀkhomxa tsî da ge a ǃnūǃnâxa. Sorosi ǃnubusiga ūhân ǃoagu. Jehovab ge ǀgaiba māda tama hâ. Îda buruxa sîsenga dī. Xawe da ge aiǂhanuba ūhâ. Îda sorosise tsî gagasise ǂgī hâna ǃgâiǂhôasa mîba. ǀAsa paradais xa, tsî khoen nî ǀoasa kurus. Tsî ǃgâi ǀhōsagusisa Elob ǀkha ūhâsa. (Luk. 4:18) Tsî nē ǃgâiǂhôas ge ǀnai ra dī. În ǂgui khoena Eloba koa.

6. Levitikus 19 sa tae-e 10 mîmādi xa ra mî?

⁶ ǀNî ǁaraǃādi Levitikus 19 ǃnâ hâdi ge  10 mîmādi xa ra ǃhoa. Aiǁgause, 8ǁî mîmās ge sao ra-e ra mî: “ǃNarits ge tide.” (Eks. 20:15) Khoe-i ge ǀnîsi a mî ǁkhā. Sa tama hâ xū-ets ge a ū ǁoa. ǁNāsa i ga dī o. O i ge ǁnā mîmāsa ra ǁnâuǀnam. Xawe i ge ǀnî ǀgaugu ǃnâs tsîna ra ǃnari.

7. ǁAmaxū-ao-e mati 8ǁî mîmāsa a khôa ǁkhā?

⁷ ǁAmaxū-aob ge xū-eb ǃnari tama amaga ǃgâise a tsâ ǁkhā. Xawe hoaǁaeb a ǂhauǃnâ? Levitikus 19:35, 36 ǃnâb ge Jehovaba ra mî: “Tā ǂhanu-oǃnâse sîsen, ǂhanuǂhanus tawas kas, ǀnōs tawas kas, ǀnōǁnâs tawas kas, ǀnōǂuis tawas kas hoasa.” ǁAmaxū-ao-i ga ǂhanu-oǃnâse ǁamaxū-i ra xū-e ǀnō o. O i ge khoena xu ra ǃnari. Levitikus 19ǁî danaǃâs ge ǁnā ǃkhaisa kaise ra ǃgāsa kai.

8. Levitikus 19:11-13 ǃnââ daoǁgausa mati Jodeǁîna ge hui. În 8ǁî mîmāsa ǁnâuǀnam. Tsî sada ǁnās xa mati ra huihe?

⁸ Khomai re Levitikus 19:11-13 sa. Levitikus 19:11 di tsoatsoas mîdi ge sao ra-e ra mî: “Sadu ge ǃnari . . . tide.” Tsî 13ǁî ǁaraǃās ge ǃnarisa, ǁgâiǀāb ǀkha ra ǃkhōǀhao. Tsî ra mî: “Sa ǀgūkhoebats ge ǁgâiǀā . . . tide.” Gāxaǃnâ ǀgaugu ge ǃnaris ǀkha ra ǃgûǀhao. 8ǁÎ mîmās ge Levitikus ǂkhanis ǃnâ ǃgâise Jodeǁîna gere hui. În ǁnâuǃā, ǁnā mîmās tae-e gere ǂâibasensa. Nē ǂkhanis ge ra huida. Îda Jehovab di mûǂuib ǂhauǃnâsib tsî ǃnaris dis tsîna ūhâ. Dîsen ǁkhā da ge a: ‘Levitikus 19:11-13 ǃoagu, xū-e hâ-e ti ûib ǃnâ ǃgâiǃgâi ta nî-e? ǀKharaǀkharana ta nî dī, mariǁhōgu. Tsî ti sîsenni tawa i ga hā o?’

9. Tae-i ǁkhaubasa Levitikus 19:13 ǃnâ ra hōhe?

⁹ ǀNî hâ xū-i ge noxoba hâ, khoena da ga sîsen-e mā o. O da nî dī-e, ǁnās ge Levitikus 19:13 ǀams ai ra ǂoaxa: ‘Tsēs ǃaroma ǃgaesa khoe-i marisats ge nau ǁgoas kōse sa tawa ūhâ tide.’ Israelǁaes ge ǃhanasa kaise ge ǀnam i. Tsî tsēs ǃaroma gere ǃgaehe khoe-i ge tsēs ǀams ai gere matare-e. Tsēs ǃaroma ra ǃgaehe khoe-i di marisa ǃkhō-oas. Ge a ǃaroma ǁkhā, î-i ǁî-e tā, ǁî-i omarisa kōǃgâ. Jehovab ge ge mî: ‘Tsēs ǃnâts ge ǁîb marisa nî mā.’—Deu. 24:14, 15; Mat. 20:8.

10. Levitikus 19:13 sa xu da tae-e ra ǁkhāǁkhāsen?

¹⁰ Nētsēn ge ǂgui khoena ǀgui ǃnās. Tamas ka io ǀgam ǃnāra ǁkhâb ǃnâ ra matare-e. Levitikus 19:13 ǃnâ ra hōhe mîmās ge nētsēs tsîna nî sîsenūhe. ǀNî khoen ge ǃgaen ra khoena kaise ǀorose ra matare. Tsî nē khoena ra ǃgae khoen ge a ǂan. ǀOro marisan ga khoena mā xawen nî sîsensa. ǁNā ǀgaub ǃnân ge ‘ǃgae-aona khoen marina ra ǃkhō-oa.’ Xristeǁî-i hîna khoena ra ǃgae i ge ǂhanu ǀgaub ǃnâ ǁnāsa nî dī. Hā re, îda noxoba kō. Tae-e da Levitikus 19ǁî danaǃâsa xu a ǁkhāǁkhāsen ǁkhāsa.

11-12. Jesuba tae-e ge mâǂoa kai Levitikus 19:17, 18 sa xu?

¹¹ Jehovab ge a ǃgâibahe khoena da ra hâ-ū ǀgaub xa. Nēs ge khoena tsûtsûs ǀguisa ǃkhōǂgā tama hâ. ǁNāsa da ge Levitikus 19:17, 18 ǃnâ a khomai ǁkhā. (Khomai re.) Mû i da ra ǁnā ǃgāsa mîmāsa: “Sa ǀgūkhoebats ge sats ǁkhāts khami nî ǀnam.” ǁNāti tanisens ge kaise Xristeǁîna a ǂhâǂhâsaba. Jehovaba da ga ǂkhîǂkhî ǂgao o.

¹² ǂÂi re, Jesub ge mati Levitikus 19: 18 sa a mâǂoa kai ǀgauba. Fariseb ge Jesuba ge dî: “Mâ mîmā-e a hoan xa kai ǂhanub ǃnâ?” Jesub ge ge ǃeream bi. ‘ǂGuro tsî hoan xa kai mîmās’ ge. Jehovaba ǂgaob, ûib tsî ǂâis hoas ǀkha ǀnamsa. ǁNāpaxub ge Jesuba Levitikus 19:18 mîde ge mî. “Tsî naus ǁîs ǀkha ǀguitikōs ge: ‘Sa ǀgūkhoebats ge nî ǀnam sats ǁkhāts khami.’” (Mat. 22:35-40) ǂGui ǀgaugu ge hâ khoena ǀnamma ǁgausa. Xawe Levitikus 19ǁî danaǃâs ge gā-aisiba ra māda.

13. Joseb ûiba mati Levitikus 19:18 ǃnâ ra ǂoaxa-ūhe ǂâisa ra ǁgau?

¹³ ǀGui ǀgaub khoena da ǀnamma a. ǁGau ǁkhāb ge Levitikus 19:18 sa ûiǂuisa. Mî rasa: Tā ‘ǀkhao [dī ǃoa] tsî ǁaixasiba khoe-e taniba, tamas ka io ūhâba.’ ǂAn da ge a khoen hîna ǂgui kuriga. Sîsenǁare-ao-i, skol ǀhōsa-i tsî ǀaokhoe-e ǃhui hân xa. ǂÂi-oa re, Joseb di 10 ǃgâsagu ge ǁîba ge ǃhui hâ i. Tsî ǁîgu ǃhuib ge ge ǃaroma, îgu ǃgâi tama xū-e Joseb ǃoagu dī. (Gen. 37:2-8, 25-28) Xawe Joseb ge ǁîga ǁgaise ge hâ-ū tama hâ i. ǁÎb ge ǀgaiba ūhâ i. Xaweb ge ǁîb ǃgâsaga ge ǀkhomxa. Joseb ge ǁîga xū-e ge taniba tama hâ i. Xaweb ge Levitikus 19:18 ǃoagu ge tanisen.—Gen. 50:19-21.

14. Tae-e ra ǁgau Levitikus 19:18 ǃnâ ra hōhe. Mîdi nētsēs tsîna, a amasa?

¹⁴ Xristeǁî-i hîna Jehovaba ra ǂkhîǂkhî ǂgao i ge Joseba nî ǁgae. Joseb ge ǁîb ǃgâsaga ge ǀûba, ǁîga ǃhuis xa. Nēs tsîn ge Jesub ge ǁîb ǁkhāǁkhāsabega. ǁKhāǁkhā ǀgores ǀkha ra ǃgûǀhao. Îda sida ǃoagu ra ǁore khoena ǀûba. (Mat. 6:9, 12) Apostel Paulub tsîn ge Xristeǁî da ra mîba: “Tā aitsama ǀkhaobasen [dī ǃoabasen], ǀnamsabedo.” (Rom. 12:19) Xaweb ge sao ra-e ra mîba da: “Î du tanibagu, î du ǀûbagu, nē-i ga nau-i ǃoagu ǀauxū-e ūhâo.” (Kol. 3:13) Jehovab mîmādi ge dawa tama hâ. Mîmās Levitikus 19:18 ǃnâ ra hōhes ge. Noxoba a ama nētsē.

15. Mâ aiǁgausa nî huida îda ǀûba tsî ǀuru?

 ¹⁵ Sao ra aiǁgaus xa ǂâi re. Tsûtsûhe da ga o. Os ge ǁnāsa a ǀgopeǀnōhe ǁkhā, sorosi tsûb ǀkha. ǀNîn ge a ǂkhariro tsî ǀnîna a kai naun xa. Aiǁgause, koevert-e da ga ǁkhowa-am o. O da ge sida ǀkhunu-i ai a ǃgaohe ǁkhā. Xaweb ge ǁnā tsûba hâhâ tide. ǀGam tsēra khaoǃgâs tsîna du ge nî ǀū. Mapa du ge tsû hâ isa. ǀNî mîdi ǃnâ, sida ǃoagu ra dīhe ǀnî xūn ge ǂhâǂhâsa tama hâ. Aiǁgause, i ge sida ǀhōsa-e ǂâi tama hâse xū-e a mî ǁkhā. Sida ra tsûtsû-e. Xawe da ge ǁî-e supuse a ǀûba ǁkhā. Xawe kaise ǃgam ǀhapi-e da ga ūhâ o. Ob ge ǀaeǃkhō-aoba ǁnā ǀhapisa nî ǂom. Xawe da ga ǁnā ǀhapisa kaise tsâǀkhā o. Os ge ǃhaese ǂuru tide. Tsûtsûsa as ge kaise da ga ǃgâsa-i xa tsûtsûhe o. O da ga ǁnās xa kaise ǃhoa o. O da ge ǂuru tide. Tsî ǀnî da ge sida tsûb xa hoaǁae a ǂâi ǁkhā. Tsî matikōse i nau ǃgâsa-e go tsûtsû dasa. Xawe ǃgâsa-e da ga ǃhuiba taniba o. O da ge aitsama ra tsûtsûsen. Matikōse i a ǃgâi Levitikus 19:18 ǃnâ ra hōhe mîde ǁnâuǀnamsa.

16. Levitikus 19:33, 34 ǃoagun Israelǁaesa. ǃHaokhoena mati nî hâ-ū ge isa. Tsî tae-e da ra ǁkhāǁkhāsen?

¹⁶ Jehovab ge Israelǁîna mîba o, în ǁîn ǀgūkhoena ǀnam. Ob ge ǁîn ǃhaos di khoen ǀguinan nî ǀnam di ge mî tama hâ i. Xaweb ge ge mîba nî. În ǃhaokhoen tsîna ǀnam. ǁNā mîdi ge kaise a ǃgāsa Levitikus 19:33, 34 ǃnâ. (Khomai re.) “ǃHaokhoe-i ge ǃhūb di-i, sadu tawa hâ-i ase nî ī.” Tsî i ge Israelǁî-e ǃhaokhoe-e nî “ǀnam” ǁî-i a ǀnamsen khami. Aiǁgause, i ge Israelǁî-e ǃhaokhoe-i tsî ǀgâsa-e gere mā-am. Î-i ǃhanaga xu hâ ǂûna ū. (Lev. 19:9, 10) ǃHaokhoena ǀnams tsîn ge nētsēs ai sida ǃaroma a ama. (Luk. 10:30-37) Mati io? Miliundi khoen ge ǂgui ǃhūga ǃoa doe hâ tsî ǁnāpa ra hâ. Kaise i ge a ǂhâǂhâsa ǁnā khoena ǃgôasib ǃnâ hâ-ūsa.

17-18. (a) Levitikus 19:2 tsî 1 Petrub 1:15 sa mati ra tsâǀkhā da? (b) Apostel Petruba mâ ǂhâǂhâsa sîsen-e da nî dīsa ge mî?

¹⁷ Levitikus 19:2 tsî 1 Petrub 1:15 ge  Elob khoena ra ǂkhâǃnâ în ǃanu. ǂGui ǁaraǃādi ge Levitikus 19ǁî danaǃâs ǃnâ ra huida. Îda Jehovab di mā-amsa ūhâ. ǃHoaǃgao da goro ǁaraǃādi ge go huida. Îda ǃgâi mûǂuiba ūhâ. Tsî ǃgâi tama xūna xu ǂgōsen. * Grikegowab xoadi ǃnâb ge Jehovaba noxoba ra mîba, îda ǁnā mîmāde sao. Xawe apostel Paulub ge xū-e ra ǀaro.

¹⁸ Gagasi sîsen ga da ra dī tsî ǀnî ǃgâi sîsenga. Xaweb ge Petruba xū-e ra mâǂoa kai. Sida tanisens ǃnâ da nî ǃanus xab nî ǃhoas. Aiǃâb ge Petruba sao ra-e ge mî: “ǁNā-amaga kamanagu sadu ǁnâuǃāb diga ǃgae.” (1Pet. 1:13, 15) ǁNāsa tae-e ra ǂâibasen? Petrub ge gere mî, ǂkhauhesa ǃgâsan nî. ‘ǂHôasa ǃgâi ǂūgu ǁnāb, ǃkhaenaba xu ǁîb di buruxa ǃnâb ǃoa’ ge ǁîna ǂgaiba. (1Pet. 2:9) Hoa Xristeǁî da ge ǁnā ǂhâǂhâsa sîsen-e nētsē ra ǃgôa. Nē sîsenni ge ǂgui khoena hui hâ. Kai aiǂhanuba da ge ūhâ. ǁNā ǃanu sîsen-e dīsa. Tsî ôasase ǁnāsa dīsa tsî ǁkhāǁkhāsa. (Mrk. 13:10) ǃAmkuse da ga Levitikus 19 ǃnâ hâ ǁaraǃāde sîsenǂui o. O da ge ra ǁgau Elob tsî khoena da a ǀnamsa. Tsî da ge ǁnās xōǀkhā ra ǁgau, hoa xūn ǃnâ da a ‘ǃanu’ ǃkhaisa.