1. Tae-i ǃaroma da hoada ǁnamasa a hō ǁkhā. Tsî tae-i ǃaroma da hoada ǁnāsa ǂhâ hâ?

HOADA ge ǁnama-e sa ǂhâ hâ. ǁAeba xu ǁaeb ǀkha. ǀNî ǁaegu ai da ge, ǃgôasiba da ūba hâ. Khoe-i ai ǁnamasa a ǂgan ǁkhā. ǀNî ǁaegu ai i ge ǃgâsa-i hîna ra tsâba da e. ‘ǃGâi tama daob’ ai da ǃgû garusa a mîba da ǁkhā. ǁNā-i hîna da ega sī nî ǃhausen-e. (Gal. 6:1) ǀUnigase da ge ǃkharagaǃnâgu ǀgaugu ǃnâ ǁnamasa a māhe ǁkhā. ǁGai xū-e da dīsa toa hâs khaoǃgâ. Dītsâ da ge nî ǁnamasa ūǃoasa. Mâǀgaub hoaba xu i ga ǀkhī xawe. ǁNāsa dīs ge sida ǃaroma ǃgâi. Tsî ûib sida diba a sâu ǁkhā.—ǂKhm. 6:23.

2. ǂKhoamîdi 12:15 ǃoagu da tae-i ǃaroma ǁnamasa nî ǃgâ?

² Sida dana xoas di xoaǂams ge ra ǂkhâǃnâ da. Î da ‘gā-ai khoen di mîde ūǃoa.’ (ǂKhm. 22:17) Khoe-i ge a ǀkhai hoa xūna a ǂan-e. Hoaǁae-i ge khoe-e hâ hîna ǃnāsase xūn xa ǂan-e. Tamas ka io sida xa ǃnāsa ǂansa ūhâ-e. (Khomai re ǂKhoamîdi 22:17 sa.) ǁNā-amaga da ga ǁnamasa ga ra ǃgâ o. Os ge ǁnāsa ra ǁgau, ǃgamǃgamsenxa da a ǃkhaisa. ǁNās ge ra ǁgau sida tsîn dīsade ūhâsa. Tsî nau khoen di huiba ǂhâ hâsa. Î da sida mîǁguiga sīǃnâ. Jehovab ge Gao-aob Salomoba ge ǂkhâǃnâ, îb nēti xoa: ‘Xawe ǂguisib ǀapemâ-aon diba xus ge mâs hoas âde nîra mâhō.’—ǂKhm. 15:22.

3. Mâ ǀgaukha ǃnâ da ǁnamas a hō ǁkhā?

³ ǃOa hâ tama ǁnamas tamas ka io. ǃOa hâ ǁnamasa da ge a hō ǁkhā. Tae-e da ǃoa hâ tama ǁnamas ǀkha ra ǂâibasen? ǀNîsi da ge xū-e Elobmîs, tamas ka io. Sida ǂkhanin ǃnâ ra khomai, hîna ra ǂâi kai da-e. Dī da ra ǃgâi tama xū-i xa. Tsî ǁnās ǀkha ra huida-e î da ǃgâi ǂâisa ūhâ. (Heb. 4:12) ǁNāsa da ge ǃoa hâ tama ǁnamas di a ǂgai ǁkhā. Tae-e da ra ǂâibasen ǃoa hâ ǁnamas ǀkha? ǀHaohâb ǃûi-aob tamas ka io ǀnî hâ ǃgâsa-i ge mîba da ǁkhā xū-i hîna da nî sîsen ai-e. ǁNās ge  ǃoa hâ ǁnamas di a mîhe ǁkhā. Khoe-i ga ǁnātikōse ǀnamda. Tsî Elobmîs ai hâ ǁnamasa sida ǀkha ǀgoragu o. O da ge ǃgôaǃgâsiba ǁgau, tsî ǁî-i ra mî ǁnamasa nî ǃgâ. Tsî ǁnās ǀkha ǂgaoba ǃoa ǁnā ǁnamasa nî ū.

4. Aoǁnâ-aob 7:9 ǃoagu da mâ ǃnôa tanisen ǀgauba xu nî ǂgōsen, ǁnamasa da ga hō, o?

⁴ Mûǃāxase da ge ǃgomsiba. ǃOa hâ ǁnamasa ūǃoas ǀkha a ūhâ ǁkhā. ǀNîsi da ge ǁaixas tsîna a dī ǁkhā. Tae-i ǃaroma? ǀOasa kurusa da ūhâ tamasa da a ǂanǃgâ ǁkhā. Xawe î ge a ǃgomba da ǁkhā, khoe-e xu ǁnamasa hōsa. Mîba da ra e, dīsa da hâ xū-i xa. (Khomai re Aoǁnâ-aob 7:9 sa.) ǀNîsi da ge ǂhanu da a dis tsîna mî ǁkhā. Khoe-i hîna ǁnamasa ra mā i di ǃaromasa da ge a dîǃnâ ǁkhā. Tamas ka io da ge a ǁaixa ǁkhā ǁnamasa i ǁî-e ra mā ǀgaub xa. Sida tsîn ge ǀnîsi ǁnamasa ra mā khoe-e a ǂgari-am ǁkhā, mî ra se. ‘Mâ ǂhanuba i nē khoe-e ūhâ tita ǁnamas di-e? ǁÎ-i tsîn ge ra dīsa.’ Tsî ǀams ai ǁnamas hîna da ra hōs ga. Sida ǃaroma ǃgâi tama io. O da ge ǁnamasa ūǃoa tama i. Tsî ǀnî hâ ǃkhai-i ai ǁnamasa si a ôa ǁkhā. Hîna sida ra ǂhaba xū-e ra mîba da-e.

5. Tae-e da nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ nî ǃhoaǃgao?

⁵ Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge xoadi ai hâ aiǁgaude nî ǃhoaǃgao. ǁNān hîna ge ǁnamade a ūǃoan din. Tsî ǁnān hîna ge ǁnamade ūǃoa tama hâ in din tsîna. ǃHoaǃgaos tsîna da ge nî dī. Tae-i sida nî huisa î da ǁnamade ūǃoa. Tsî ǁnās ǀkha ǃgâiba hō.

6. Tae-e da ra ǁkhāǁkhāsen Gao-aob Rehabeammi ge tanisen ǀgauba xu, ǁnamasab ge hō, o?

⁶Rehabeammi di aiǁgausa kō re. Israelǁaes di gao kaib ge o. On ge khoena ǁîb tawa ǂgan i ǀkha ge sī. ǁÎn ge ge ǂganbi îb ǁîb ǁgûb. Salomob gere ǂgaoǀkha nî xūna ǀoroǀoro. Khoenab ra ǂgaoǀkhana. Rehabeammi ge ǃgâi xū-e ge dī. Tsî ǁnās ǀkha Israelǁaes di kaikhoega ge dî. Matib nî ǁîba khoena ǃeream ǃkhaisa. Nē kaikhoegu ge gao-aoba ge ǀapemā. Khoen ra mî xū-eb ga dī o. O gu ǁîba hoaǁae nî ǂkhâǃnâ ǃkhaisa. (1Gao. 12:3-7) Mûsen i ra ǀgaus aib ge. Rehabeamma ge ǂkhî tama hâ i. ǀApemās hînab ge hōs ǀkha. Tsîb ge ǁnās ǃaroma khoegu hînab ge a ǀguiba kai ū gu tawa ǀapemāsa ge ôa. ǁNā khoegu hoagu ge ǀnîsi 40 kurin ǃnâ ge hâ i. (2Kro. 12:13) Xawe nē ǃâb ǃnâ gu ge Rehabeamma ǃgâi tama ǀapemâsa ge mā. ǁÎgu ge ge ǂkhâǃnâbi îb noxoba ǃnāsa xūna khoena xu ǂgaoǀkha. (1Gao. 12:8-11) Rehabeammi ge ǀgam ǃkharagagu ǀapemā ra ge hō. ǁNās ǃaromab ge Jehovaba ǃoa ǀgore tsî ga dî hâ. Mâ ǀapemāsab nî saosa. Xaweb ge ge mîǁgui îb, ǁnā ǀapemās hîna ǁîba a ǃgâibasa sao. ǀAmǂoas ge kaise ge ǁgai i, Rehabeammi ǃaroma. Tsî khoen Israelǁaes din ǃaromas tsîna. Xawe sida ǃâb ai i ge ǀnîsi ǀapemās hîna da ra hōsa. Hoaǁae da ra sida ǁnâu ǂgao ǀapemā tide. Xawe i ga Elobmîs ai ǃgaoǃgaosa o. O da ge nî ūǃoas ge.

7. Tae-es Gao-aob Usiab di aiǁgausa ra ǁkhāǁkhā da?

⁷Gao-aob Usiab ge ǁnamasa ge ūǃoa tama hâ i. ǁÎb ge Jehovab di tempeli ǃnâ ge ǂgâ. Pristergu ǀguigu ge mā-amhe hâ iba. Tsîb ge ǀanǀanǁguibasa ǁnāpa gere mā ǂgao. Jehovab di pristeri ge ǁîba ǃoa nēti ge mî: ‘Anuba tsi tama hâ, Usiatse, ǃKhūba ǀanǀanbasa, xawe pristergu ǀguiga i ge anuba.’ Usiaba mati ge tanisen? ǁÎb ga ǃgamǃgamsenxase ǁnā ǁnamasa ūǃoa. Tsî tempela xu ǃhaese ǁnā ǁaeb ai ǂoa hâ o. Ob ge Jehovaba ǁîba ga ǀûba hâ. Xawe îb ge ‘Usiaba ge ǁaixa.’ Tae-i ǃaromab ge ǁnamasa ūǃoa tama hâ i? ǁÎb ge gere tsâ. Gao-aob  aseb ge ǁnā ǂhanuba ūhâ isa. Îb ǂgaob ra xū-i hoa-e dī. Xawe Jehovab ge ǁnā ǀgaub ai ge mû tama hâ i. ǁÎb ge mā-amhe tamab hâ xū-e a dī amaga îb ge. Usiaba ‘khōb ǀaeba ge hō tsî ǁnās ǀkha ǁōb nî tsēs kōse ge hâ.’ (2Kro. 26:16-21) Usiab di aiǁgaus ge ra ǁkhāǁkhā da. Mâ ǃnôa khoe da ga xawe da ga. Elobmîs ai ǃgaoǃgaosa ǁnamasa ūǃoa tama io. O da Jehovab di ǂkhâǃnâsa nî ǂoaǃnâ sa.

8. Joba mati ǁnamas ǃoagu ge tanisen?

⁸ Nē go ǃhoaǃgaohe hâ i aiǁgaudi xōǀkha îs ge. Elobmîsa ǃgâi aiǁgaudi tsîna ra mā. Hîna ge ǀkhaehena ǁnamaden ge ūǃoa amaga. Jobi di aiǁgausa kō re. ǁÎb ge Eloba ǀnam-i tsî gere ǂkhîǂkhîbi ǂgao xawe. Îb ge ǀoasa kurusa ge ūhâ tama hâ i. Kai ǁgâib ǃnâb hâ hînab ge. ǃGâi tama ǂâiǀgauba ge ǂoaxa-ū. Tsîb ge ǁnās ǃaroma ǃoa hâ ǁnamasa ge hō. Elihub tsî Jehovab tsîna xu. Joba mati ǁnā ǁnamasa ge ūǃoa? ǁÎb ge ǃgamǃgamsenxase ǁnā ǁnamasa ge ūǃoa. ǁÎb ge ge mî: “O ta tita xūn ǁnâuǃā tama ta hâna ge ǃhoa. . . ǁNā-amaga ta ge ra ǀhapimāsen, tsî ta ge ǃhausen hâ tsarab tsî tsaob tsîkha ǃnâ.” Jehovab ge Joba ge ǀkhae ǃgamǃgamsenxab ge i ǃkhais ǃaroma.—Job. 42:3-6, 12-17.

9. Matib ge Moseba ǃgâi aiǁgausa mā, ǁnamasab ge a ūǃoa o?

⁹Moseb ge ǃgâi aiǁgau, hîna ge ǁnamasa ūǃoaba. ǀGaisaseb dīsa hâ hîna. ǀGui ǃnās aib ge kaise ge ǁâixa tsî. Jehovaba ǃgôasiba ge mā tama hâ i. Tsî ǁnās xa ǃaromahe hâseb ge Moseba. ǁÎb di aiǂhanub mîmâisa ǃhūb tiba ge ǂoaǃnâ. (Num. 20:1-13) Moseb ge Jehovaba a ǂgan o, îb nē mîǁguib xa ǂâiǃgâ. Ob ge Jehovaba ǁîba ǃoa nēti ge mî. “Nē ǃkhais xa tā ǁkhawa tita ǀkha ǃhoa.” (Deu. 3:23-27) Moseb ge ǁâixa tama ge hâ i. Xaweb ge Jehovab di mîǁguiba ge ūǃoa. Tsîb ge Jehovaba ge aiǃgû. ǁÎba sîsenūsa Israelǁaesa ǂgaeǂguis ǃnâ. (Deu. 4:1) Hoa ǀgamkha Jobi tsî Moseb hâkha ge ǁnamade ge ūǃoa. Tsî kha ge sida ǃaroma a ǃgâi aiǁgau. Jobi ge ǁîb di ǂâiǀgauba ge tawa. Tsî ǂnôagu tama ge hâ i. Moseb ge ge ǁgau Jehovab di ǁnamasab ge ūǃoasa. ǂGomǂgomsaseb ge a hâ ǀgara o. ǁÎb ge ǂhaba hâ i aiǂhanubab ge ǂoaǃnâ xawes tsîna.

10. (a) ǂKhoamîdi 4:10-13 sa tae-e ra mî. ǁNamade da ga ūǃoa o da ra hō ǃgâib xa? (b) Mâ ǃgâi ǀgaugan ǀnîna ǁgau hâ ǁnamas ǃoagu?

¹⁰ ǃGâiba da ge ra hō aiǁgaudi ǂgomǂgomsa khoegu. Moseb tsî Jobi ti khami ī de da ga ǁgae o. (Khomai re ǂKhoamîdi 4:10-13 sa.) ǂGui ǃgâsan sida din tsîn ge ǁnā i ǀgui-e dī hâ. Kō re tae-eb ge ǃgâsab. Emmanuel ti ǀon hâb. Hîna Kongob ǃnâ ra hâba a mîsa, hōb ge ǁnamas xa: “Gagasise ǀgaisa ǃgâsagu hîna ǀhaohâb ǃnâ hâ gu ge ge mû. Jehovab ǀkha ta ūhâ ǀhōsagusisa ta ra ǁgaiǁgaisa. Tsî ǁnās ǀkha ge dītsâ î gu hui te. ǁNamasa ta ge ge ūǃoa. Tsîs ge ǁnāsa ge hui te î ta ǂgui ǃgomsina xu ǂgōsen.” * Aimaba-aos hîna Kanadab ǃnâ ra hâs. Megan ti ǀon hâs ge ǁnamas xa nēti ra mî: “ǁNāsa ta ge hoaǁae ge ǁnâu ǂgao tama hâ i. Xawe ta ge ge ǂhâsi hâ i.” Tsî ǃgâsab hîna Marko ti ǀonhâb. Croatiab ǃnâ ra hâb ge nēti ra mî: “Aiǂhanuba ta ge ge ǂoaǃnâ tsî ta ga kō oa o. O ta ge ra mûǂan ǁnamas hîna ta ge hōs ge hui tesa. Î ta ti gagasi mâǃkhaisa hō oa.”

11. Tae-eb ge ǃgâsab Karl Kleina ra mî, ǁnamasa ūǃoas xa?

¹¹ ǀNî hâ aiǁgau-i hîna ge ǃgâiba ǁnamasa xū a hō-i ge. ǃGâsab Karl Kleina hîna ge ǂGaeǂguira Soros ǃnâ gere ǃoaba ba. ǁÎb di ûib di ǃnaeǃkhais ǃnâb ge ǃgâsab Kleina ra  mî. ǁAe i hînab ge ǀgaisa ǁnamasa. Joseph F. Rutherforda xu a hōs xa. Rutherfordi ǀkhab ge ǀgū ǀhōsagusisa ge ūhâ i. ǃGâsab Kleini ge ǂanǃgâ tsî ra mî. ǂGuroseb ge ǁnamas ǃoagu ǃgâise tanisen tama hâ i ǃkhaisa. ǁÎb ge ra mî: “ǀNî hâ ǃnās hînab ge Rutherforda. Mûdes ai îb ge ǃgâiaǂgaoxase ge mî. ‘Matisa Karl.’ ǃGâise ta ge tsâ tama hâ i. Amaga ta ge danas ǀkha ǀgui ge tawede bi. Ob ge ǁîba ge mî, ‘Karl ǂanbasen re, ǁGâuab ge ra ǃkhōtsi ǂgao.’ Taohâse ta ge ǃeream tsî ge mî. ‘Sadu ǀkha ta ge ǁaixa tama hâ ǃgâsab Rutherford di.’ Xaweb ge ge ǂan i ǁîb ǀkha ta ǁaixa hâsa. Tsî ǁkhāpa ge mî ‘ǃgâi-i ge a, xawe ǂanbasen re. ǁGâuab ge ra ǃkhōtsi ǂgao.’ Tsî ǁnā i ge ama ge ī-e. ǁAiba da ga ǃgâsa-e omkhâiba o. Tsî ǃnāsase xū-i hîna i ǁî-e a mîǁkhā i ǃaroma . . . .O i ge ǁGâuaba nî supuba, sida ǃkhōsa.” * (Efe. 4:25-27) ǃGâsab Kleini ge ǃgâsab Rutherfordi ǁnamasa ge ūǃoa. Tsîs ge ǁîkha di ǀhōsagusisa ge hâ ǀgara.

12. ǃGamǃgamsenxasiba mati a huida ǁkhā î da ǁnamade ūǃoa? (Psalmdi 141:5)

¹² Tae-e a huida ǁkhā î da ǁnamasa ūǃoa? ǃGamǃgamsenxa da ge nî tsî nî ǂâiho. ǀOasa kurusa da ūhâ tamasa. Tsî da ǀnî ǁaegu ai ǃgâi tama. Mîǁguigu tsîna a dī ǁkhāsa. ǀNâi da go ǃhoaǃgao khamib ge. Joba ǃgâi tama ǂâiǀgauba ge ūhâ i. Xaweb ge ega ǁîb di ǂâiǀgauba ge dawa. Tsîb ge Jehovaba ǁîba ǁnās ǃaroma ge ǀkhae. Tae-i ǃaroma? Jobi ge ǃgamǃgamsen xa i ǃkhais ǃaroma. ǁÎb ǃgamǃgamsenxasibab ge ge ǁgau. Ūǃoab ge o ǁnamas hînab ge Elihuba ǁîba māsa. Elihub ge ǂgui kurina ǁîb xa ǂkham i xawe. (Job. 32:6, 7) ǃGamǃgamsenxasib tsîn ge ǁkhā ǀgaub ai nî huida î da ǁnamasa ūǃoa. Nēsi da ga ǁnās ǂhabasa tama, ti tsâ xawes tsîna. Tsî ǁnā ǁnamasa ra mā i ga sida xa ǂkham xawe. ǀHaohâb ǃûi-aob hîna Kanadab ǃnâ ra hâb. Ge nēti ra mî: “Nau khoen sida ra mû khami da. Aitsama a mûsen ǁoa amaga. Mati da a aiǃgû ǁkhā, khoe-i ga ǁnama da tama io?” Hoada ge nēsi gagasi ǂûga ǃnāsase nî omkhâis ge. Tsî ǁnās ǀkha nî ǃgâi aoǁnâ-ao kai. Tsî ǁkhāǁkhā-ao kai ǃgâiǂhôas tida.—Khomai re Psalmdi 141:5 sa.

13. Mati da ǁnamas hîna da ra hōs ǃoagu nî tanisen?

¹³ǁNamasa Elob di ǀnammi ase ūǃoa. Jehovab ge ǃgâin ǀguina sida ra ǂhababa. (ǂKhm. 4:20-22) ǁÎb ga ǁnama da o, ǁîb di mîsa ra sîsenūse. Elobmîs ai ǃgaoǃgaosa ǂkhanin. Tamas ka io gagasise ǀgaisa ǃgâsa-i ǃnâ-ū. Ob ge ǁîba ǀnama ra ǁgauda. ǁÎb di “ǃanusiba da nî amǃnâxaga.” Dis ge Hebreǁîn 12:9, 10 sa ra mî.

14. Tae-i ai da ǂâisa nî ǂnûi, ǁnamasa da ga māhe o?

 ¹⁴ǁNamas ai ǂâisa ǂnûi re. Matis go ǁnamasa mā-es ose. ǀNî ǁaegu ai da ge a tsâ ǁkhā. ǁNamas hîna da go hōs go. ǃGâi ǀgaub ai māhe tama hâ isa. Ama as ge ǁnā khoe-i hîna ǁnamasa nau khoe-e ra mā i. Supu ǀgaub ai nî dīsa, is ǁnamasa ūǃoa-e. * (Gal. 6:1) Xawe sida ga ǁnamasa gara māhe o. O da ge ra dītsâ î da ǁnamas ai ǂâisa ǂnûi. Nēsi da ga sida tsâ xawe ǃgâi ǀgaub ǃnâ i ga māhe hâ khami. ǀNîsi da ge a dîsen ǁkhā: ‘Nēsi da ga ǃgôaǃgâ tama i xawe. ǀGaub hînas go ǁnamasa māhesa. Xū-e hâ, hîna da ǁnāpa xu a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā-e? ǁNamasa ra mâ khoe-i di dīsade ta a kō ǃkharu ǁkhā. Tsî ǁnā ǁnamasa xu a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā?’ Kaise i ge nî ǃgâi sida ǀkhaba xu. Î da hō da ra ǁnama i hoa-e xu ǃgâiba hō.—ǂKhm. 15:31.

15. Tae-i ǃaroma da ǁnamasa nî ǂganbasen?

¹⁵ Elobmîs ge ra ǂkhâǃnâ da. Î da ǁnamasa ǂgan. ǂKhoamîdi 13:10 ge ra mî: ‘Xawe gā-aisib ge ǁnān, hîa ra ǀapemākaisenn an tawa hâ.’ ǁNās ge kaise a ama. ǁNān hîna ǁnamasa ra ǂgan an ge. Gagasi gā-aisiba ra ūhâ ǁnān hîna ǂgan taman xa. ǁNā amaga ǁgūtsâ re î du ǁnamasa ǂganbasen.

16. Mâ mâsigu ǃnâ da ǁnamasa a ǂgan ǁkhā?

¹⁶ Mâǁae da ǀnîsi ǁnamasa. ǃGâsana xu a ǂgan ǁkhā. Kō re sao ra māsiga. (1) ǃGâsas ge ǂansa ūhâ ǃgâsa-e ra ǁkhau. ǁÎs di Elobmîs di ǁkhāǁkhāsa ǃoa. Tsîs ge ega ra dî matis a. ǃGâi ǁkhāǁkhā-ao kai ǁkhā ǀgausa. (2) ǃGamme tama ǃgâsas ge sarana ra ǁama ǂgao. ǁNā amagas ge kaiǀoa hâ ǃgâsas ai. Matis ǁîs go ǁhûi saran xa ra ǂâisa ra dî. (3) ǃGâsab ge ǁgaumâihe hâ îb ǁîb di ǂguro ǃhoasa sī mā. ǁNā amagab ge ǃhoade ǃgâise ra mā ǃgâsaba ra mîba. Îb ǃamkuse ǁîb ǃhoasa ǃgâ. Tsî ǂkhâǃnâ ra ǁnamade mābi. ǃGâsagu hîna ǂgui kurina ǃhoade māhâ gu. Tsîn ge ǁnāti ī ǁnamade ǂhâ hâ. Î gu ǁîgu di ǃhoa ǀgauga ǃgâiǃgâi.

17. Mâ ǀgaub ǃnâ da ǃgâiba ǁnamasa xu a hō ǁkhā?

¹⁷ Hānî wekhegu tamas ka io ǁkhâgu ǃnâ. Da ge hoada ǁnamade nî hō. ǃOa hâ ǁnamas ǃnâ-ū tamas ka io. ǃOa hâ tama ǁnams ǃnâ. ǁNās ga ī o ǂâiho re nē da go ǃhoaǃgao xūn xa. ǃGamǃgamsenxase hâ re. ǂÂisa ǁnamas ai ǂnûi re, māhe ra ǀgaub ose. Tsî hō du ra ǁnamasa sîsenū re. Hoada ge gā-aise ǃnaehe tama hâ. Xawe da ga ‘ǀapesa ǁnâu, tsî ǂgōǀgausa gara ǃkhōǃoa o.’ Os ge Elobmîsa ra mîmâiba da, tsî mî “gā-ai” da nî ǃkhaisa.—ǂKhm. 19:20.