1. Mati da Jehovaba ǁaeba a ūhâba ǁkhā?

 ǀNAMDA ge a khoen hîna da a ǃgâibahen ǀkha hâǁaesa. ǃGamme hâ khoen ge ǀguiba hâǁaes xa kaise a ǃgâibahe. ǂKhamkhoen ge ǁîn di ǀhōsan ǀkha hâs xa kaise a ǃgâibahe. Tsî sida ǃgâsan ǀkha hâǁaes xa da ge hoada a ǃgâibahe. Hoan ǂamai da ge sida Elob ǀkha ǁaeba kuruǂuisa a ǀnam. Nēsa da ge a dī ǁkhā ǁîba ǃoa ǀgoresa. Tsî Elobmîsa khomais ǃnâ ū. Jehovaba ǀkha da ra ūhâ ǁaeb ge, kaise a ǀō-aisa amabes ǃnâ.—Psa. 139:17.

2. Tae ǃgomsina da ra ǃkharuǃnâ?

² Jehovab ǀkha ǁaeba ūhâs xa da ǃgâibahe. Xawe da ge ǃgomsiba ra hōǃgâ. ǂGui xūna da ge ūhâ sida ûigu ǃnâ da ra dīna. Hîna gagasi xūna ǁaeba ǁamaǂuibasa a ǃgom kai ǁkhāna. Sîseni, omaris ǃereamdi tsî ǀnî. ǂHâǂhâsa xūn ge sida ǁaeba a ū ǁkhā. Tsîs ge ǁnāsa a ǂâi kai da ǁkhā. ǁAe-e da ǀgores, Elobmîsa ôaǃnâs tsî ǂâiǃgâs ǃaroma ūhâ tamasa.

3. Mâ ǁkhōǁkhōsa xū-e hâ sida ǁaeb ǃoagu?

³ ǀNî hâ xū-i tsîn ge hâ sida ǁaeba a ū ǁkhā-e. ǂAnbasen tama da ka io. O i ge ǁgai tama xūna Jehovab ǀkha da ūhâ ǁaeba a ǃnari ǁkhā. Aiǁgause, i ge ǂhâbasa î da  ǁkhoaxa ǁaeba ūhâ. ǁKhoaxa ǁaeba ūhâs ge a ǃgâi. Xawe ǂanbasen tama da ga io. O i ge Jehovaba da ga ǃoaba ūhâ ǁaeba a ǃnari ǁkhā. ǂÂihō da ge nî ǁkhoaxa ǁaeba ūhâs ge. ǁNātikōse ǂhâǂhâsa tama hâ.—ǂKhm. 25:27; 1Tim. 4:8.

4. Tae-e da nēsi nî ǃhoaǃgao?

⁴ Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge nî ǃhoaǃgao. Tae-i sida ûib ǃnâ a ǂhâǂhâsasa. Tsî da ge nî ǃhoaǃgao mati da Jehovab ǀkha. Sida ǁaeba ǃgâise a sîsenū ǁkhāsa. Tsî mati da ǃgâiba a hō ǁkhāsa, sida ǁaeba ǃgâise sîsenūsa xū.

5. Matis Efeseǁîn 5:15-17 sa ǂkhamkhoena hui, ǁkhā ǃgâi ûiba ǁhûis ǃnâ?

⁵ ǃGâi ûiba ǁhûibasen re. ǂKhamkhoen ge ra ǂâiǂhansen, mâǀgaub ûib dib a ǃgâi ǃkhaisa. Skol ǀapema-aon Jehovaba ǃoaba taman. Tsî omaris ǁanin ge a ǂkhâǃnâ da ǁkhā. Î da ǀgapi ǁkhāǁkhāsensa ū. Tsî ǃhūbaib ǃnâ ǂgui mari-e sī kurubasen. Nēti i ǁkhāǁkhāsen di ge ǁîn ǁaeba kaise nî ū. Xawe ǀnî ǃâb ai în ge ǁgûn tsî ǀhōsan. Hîna ǀhaohâb ǃnâ hâna ǂkhamkhoena ra ǂkhâǃnâ în. ǁÎn di ûiba Jehovaba ǃoabas ǃnâ sîsenū. Tae-e ǂkhamkhoena nî hui. Hîa Jehovaba a ǀnamna în ǃgâi mîǁguiba dī? ǁÎ-i ge ǃgâiba nî hō Efeseǁîn 5:15-17 sa î ga khomai tsî ǂâiǃgâ o. (Khomai re.) Nē xoade î ga ǂkhamkhoe-e khomai toas khaoǃgâ, î ge nî dîsen: ‘Mâsa a ‘Jehovab di ǂâi?’ Mâ mîǁguiga ǁîba nî ǂkhî kai? Mâ ǀgauga nî hui te, î ta ti ǁaeba ǃgâise sîsenū?’ ǂÂihō re ‘tsēdi ge ǂkhabab xa ǀoa hâ.’ Tsî nē ǃhūbaib ǁGâuab ǂgaeǂguis ǃnâga hâb ge ǀgūǁae nî ǀam. ǃGâi i ge nî sida ûiba sîsenūsa. Jehovaba ra ǂkhî kai xūn ǃnâ.

6. Tae mîǁguibas ge Mariasa dī. Tsî tae-i ǃaroma i ge ǃgâi i?

⁶ ǃGâi xūna ǁhûi re. ǀNî ǁaegu ai sida ǁaeba ǃgâi ǀgaub ǃnâ sîsenūs ǃaroma. Da ge ǀgam ǃgâi tama xūn ǁaegu nî ǁhûi. Nēsa da ge a mû ǁkhā tae-i ge īsa. Jesub ge Marias tsî Marta hâra di omsa a sari o. Martas ge kaise ge ǂkhî i, Jesuba sari-aob ase ūhâsa. Tsîs ge ǃgâi ǂû-e ge aiǂhomibabi. Marias ge ǁnā ǁaeba sîsenū tsî. Jesub ǀgūse ǂnû tsî ǁîb di ǁkhāǁkhāde gere ǃgâ. Martas ge dī i ge ǁgai tama ge hâ i. Xaweb ge Jesuba ge mî. Marias ge “ǃgâi amǃnâsa go ǁhûiǂuibasen” ǃkhaisa. (Lukab 10:38-42) Tsēdi ra ǃkharu khamis ge. Mariasa ǀnîsi ǀnai ge ǀuru ǁnā tsēs ge ǂû ǂû-e. Xawe da ge ǂanǃgâ ǁkhā ǁîs ge tātsē ǀuru tama hâ isa. Tae-es ge Jesuba xu ǁkhāǁkhāsen sa. Marias ge ǁnā ǂkhari ǁaeroba Jesub ǀkha gere ǃgôaǃgâ khami. Da ge sida tsîna sida ǁaeba Jehovab ǀkha ra ǃgôaǃgâ. Mati da ǁnā ǁaeba ǃgâise a sîsenū ǁkhā?

7. Tae-i ǃaromas ǀgores, ǁkhāǁkhāsens. Tsî ǂâiǃgâsa sida ǁaeba ǂhâ hâ?

⁷ ǂAnǃgâ re ǀgores, ǁkhāǁkhāsens. Tsî ǂâiǃgâs ge sida ǃoabas di ǃâ. ǀGore da ga o. O da ge sida di ǀhomsi ǁGûb hîna a ǀnam dab ǀkha ra ǃhoa. (Psa. 5:7) Elobmîsa da ga khomai o. O da ge ‘Elob di ǂans tsî ǁnâuǃāb ’ tsîna ra hō. ǁÎb hîna hoan xa a gā-aiba. (ǂKhm. 2:1-5) ǂÂiǃgâ da ga o o da ge. Jehovab di îsa ǀgauga ra mû. Tsî ǂâibasen hîna kurus ǃoagu hân tsîna. Tsî mati da sida tsîna ǁnās ǃnâ ǃâ-e ūhâsa. Nēba ǃgâi ǀgau tamaba sadu ǁaeba sîsenūs diba? Xawe tae-e nî huida nēsa dīsa?

8. Tae-e da a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā Jesub ge. ǃGaroǃhūb ǃnâ ǁîb ǁaeba sîsenū ǀgauba xu?

 ⁸ Īǁkhā i ga o, ǃnōsa ǃkhai-e ôa re. Jesub di aiǁgaus xa ǂâi re. ǁÎb di ǃhūbaisi aoǁnâ sîsen-eb nî tsoatsoas ais ai. Îb ge Jesuba 40 tsēde ǃgaroǃhūb ǃnâ ge hâ i. (Luk. 4:1, 2) ǁNāti ǃnōsa ǃkhaib ai, îb ge Jesuba Jehovab ǃoa ǀgore. Tsî gere ǂâiǃgâ Jehovab ūbabi hâ ǂâibasens xa. ǁNās ge Jesuba gere aiǂhomi ǃnubu ǁaerob ǃnâb nî hōǃâ ǃâitsâgu ǃaroma. Mati du Jesub di aiǁgausa xu ǃgâiba a hō ǁkhā? ǂGui omaris ǁanina du ga ūhâ o. O i ge ǃnōsa ǃkhai-e hōsa kaise a ǃgom ǁkhā. Tsî ǁnāti i ga io, o i ge nî ǃgâi ǃauga hâ ǃkhai-e ôasa. ǁNāsas ge Juliesa ra dī. Jehovab ǀkhas ga ǀgores ǃnâ ga ra ǃhoa ǂgao o. ǁÎs tsî ǁîs aob hâra ge Franci ǃnâ ǂkhari ǃkhairos ai ra hâ. Tsî i ge a ǃgom ǀguri hâsa ǂhanihe tamase. “ǁNāti i ga io, o ta ge parki ǃnâ si ra ǃgûro mātsēs hoasa.” Dis ge Juliesa ra mî. “ǁNāpa ta ge ǀguri hâ ǂâisa ǂnûi. Tsî amabes ǃnâ Jehovaba ǃoa a ǃhoa ǁkhā.”

9. Jesub ge ǂgui xūn hînab gere dīna ūhâ i xawe. Matib ge ǁgau Jehovab ǀkhab ûhâ ǀhōsagusisab gere ǃgôaǃgâsa?

⁹ Jesub ge kaise ǂgui xūna ge ūhâ i dīb nî na. ǁÎb di ǃhūbaisi aoǁnâ sîseni ǁaeba ai. În ge ǂgui khoena ǁîba ǃkhaisa xu ǃkhais ǀkha gere sao. Tsîn ge hoana ǁîb di ǁaeba gere ǂhâba. ǀGui ǃnās ai î ge ‘hoaraga ǃāsa dao-ams aiǃâ ge ǀhaoǀhaosen’ hâ i. ǁNāti i ge i, i xaweb ge Jesuba hoaǁae. Jehovaba ǁaeba gere ǁamaǂuiba, îb ǁîba ǃoa ǀgore. Sores nî ǂoaxas ais ai îb ge ‘ǃnōsa ǃkhai-e ge ôa.’ Îb ǁaeba ǀguri hâse ǁîb di pab ǀkha ūhâ.—Mrk. 1:32-35.

10-11. Mateub 26:40, 41 ǃoagu îb ge Jesuba mā ǀapemasa ǁîb ǁkhāǁkhāsabega mā. Getsemane ǃhanab ǃnâ, xawe tae-e ge ī?

¹⁰ ǁÎb di ǃhūbaisi ǀuniga ǃuis ai. ǁÎb di aoǁnâ sîseni ra ǀam ǁaeb ai. ǁNā ǁaeb aib ge Jesuba ǃnōsa ǃkhai-e gere ôa. Îb sī ǀgore tsî ǂâiǃgâ. ǁNā ǃkhaisab ge Getsemane ǃhanab ǃnâ ge hō. (Mat. 26:36) ǁNā ǁaeba aib ge Jesuba. ǁÎb di ǁkhāǁkhāsabega ǂhâǂhâsa xū-e. ǀGores xa ge ǁkhāǁkhā.

¹¹ ǁÎgu ge Getsemane ǃhanab tawa a sī o. O i ge ge ǃui ǁae-i. Jesub ge ǁîb di apostelga ge ǂgan. Îgu “ǂkhaikari ǁnâi hâ” tsîb ge ǁnāpaxu ge ī îb sī ǀgore. (Mat. 26:37-39) Xawe ǀgoreb ra hîna gu ge ǁîga ge ǁom. ǁOmgu hâ hînab ge ǀhao-ū gu o. Ob ge Jesuba ǁîga ǁkhāba ǂkhâǃnâ tsî ge mîba gu. Îgu ‘ǂkhaikari hâ tsî ǀgore’ ǀgara. (Khomai re Mateub 26:40, 41 sa.) ǁÎb ge ge mûǂan kaise gu ge ǀgaisa  ǁgâib ǃnâ hâ isa. Tsî tsaus tsîna hâ isa. Jesub ge ǁkhaeǂgao ra se ge mî “ǁgans a ǂkhabusa” ǃkhaisa. Xawe ib ge Jesuba ǀgam ǃnāra kōse ge ī, îb sī ǀgore. Tsîb ge oaǀkhī o, ob ge ǁkhāba ǁîb ǁkhāǁkhāsabega ge mû. ǁOm gu hâ ǃkhaisa tsî ǀgore tamasa.—Mat. 26:42-45.

12. Tae-e da dī ǁkhā ǀnî ǁaegu ai da ga. Tsau hâse ga ra tsâ o, ǀgores ǃaroma?

¹² ǂHanu ǁaeba ǁhûi re. ǀNî ǁaegu ai da ge a ǂâiǂhansen ǁkhā. Tsî ǀgores ǃaroma a tsau ǁkhā. ǁNās ga sadu ǀkha ga ra ī o. O du ge ǀguri hâ tama hâ. Tae-e du a dī ǁkhā? ǀNîn hîna ge ǁnaetiba tsēs ǀams ai Jehovaba ǃoa ǀgoresa. Ūhâ în ge ra hui-e în nēsisa. ǃUi ǁaeb ai tsau taman hâ hîna ǀgore. ǀNîn ge ge mûǂan ǂnû, mâ. ǃGōnǁoas ǁîna a ǃgâiba ǃkhaisa ǀgores ǃaroma. O ǂâiǂhansens tsî ǂkhabuǂâis di tsâsiga du ga ūhâ io, ǀgores ǃaroma? Jehovaba mîba re mati du ra tsâ ǃkhaisa. ǂGomǃgâ ǁkhā du ge a. Sida ǀkhomxaǂgao ǁGûb nî ǁnâuǃā da ǃkhaisa.—Psa. 139:4.

13. Matin selfona sida ǁaeb hîna da. Jehovab ǀkha ūhâ ǁkhāba a ǁkhae ǁkhā?

¹³ ǂHanihesa xu ǂgōsen re, Elobmîsa du ga ôaǃnâ o. ǀGores ǀguis ge hâ tama hâ. Sida ǀhōsagusisa Jehovab ǀkha ǀgaiǀgais ǃnâ. Elobmîsa ǁkhāǁkhāsens tsî ǀhaohâb ǀhaode hâǃnâs. Tsîn ge a huida ǁkhā, î da Jehovab ǀgūse sī. ǀNî hâ xū-i tsîna hâ sadu ǁkhāǁkhāsens. ǃNâ du a sîsenū ǁkhā-e. Î du ǃgâiba hō, tsî ǁaeb hîna du ǀhaohâb ǀhaode ra hâǃnâba xus tsîna? Dîsen re. ‘Tae-e ra ǂhani te ǀhaodi tawa. Tamas ka io ǁkhāǁkhāsen ta ra o?’ Nau khoe-i xa bel-esa, Email na, sms na hîna sadu selfoni ai hâna. Tamas ka io ǀnî hâ elekronik xūn ai ra ǀkhīna? Nētsē i ge ǂgui khoena nēti i xūna ūhâ. ǀNî ôaǃnâ-aon ge ra mî. ǂÂisa da ga xū-i ai ga ra ǂnûi ǂgao o. Îge selfona ǀgūse ūhâsa kaise ǂhanib ase a ī ǁkhā. “ǂÂisats ge ǂnûi tama hâ dīts ra xū-i ai.” Dib ge ǀgui ǂansabeba ra mî. “Sa ǂâis ge ǀnî hâba hâ.” ǂHaris ǀhaodi tsî ǀkharib kai ǀhaodi ais ai. Da ge ǃnāsa ǁaeba ra mîbahe. Î da sida di selfona nau khoena ǂhani tide ǀgaub ai dī. Sida tsîna ǁnāsa a dī ǁkhā ǀguri da ga hâ o. În tā sida selfona ǂhani da. Tsî tā sida ǁaeb hîna da. Jehovab ǀkhā ūhâb tsîna ǂhani?

14. Filipeǁîn 4:6, 7 ǃoagu îb Jehovaba. Mati nî huida î da ǂâisa ǂnûi?

 ¹⁴ Jehovab ai huiba ǂgan re î du ǂâisa ǂnûi. Mûǂan du ga o, tamas ka io ǀhaohâb ǀhaode du ra hâǃnâ. Hîna î ga ǀnî hâ ǂâide ga ra ǀkhī o. O Jehovab ai huiba ǂgan re. ǂHanihe tamas ka io ǂâiǂhansen du ga o. Î ge hoaǁae supu tama hâ. Î du sadu ǂâiǂhansende xōǀkhā mâi. Tsî Elob di mîs ai ǂâisa ǂnûi. Xawe i ge kaise a ǂhâǂhâsa. ǀGoreba sa ǂkhîb hîna sadu ǂgaob ǀguiba ǁkhauba tideba. Xawe sadu di ‘ǂâiǀgaub’ tsîna nî ǁkhaubaba.—Khomai re Filipeǁîn 4:6, 7 sa.

15. Mapa a ǀgui ǀgau ǃgâiba hōs tiba. Jehovab ǀkha da ga hâ o?

¹⁵ ǁAeba ū tsî du ga ǃhoa, ǃgâ. Tsî Jehovab xa ga ra ǂâi o. O du ge ǃgâib ǀguiba nî hō. Māǀgaub ai? ǂGurose, du ge ǃgâi mîǁguiga nî dī. Elobmîs ge ra mî ‘Gā-ain ǀkha ra hâb, ge nîra gā-ai’ di. (ǂKhm. 13:20) Jehovab hîna a gā-aib ǀkha du ga hâǁae o. O du ge sadu tsîna nî gā-ai. Tsî du ge ǃgâise nî ǁnâuǃā mati du ǁîba nî ǂkhîǂkhîsa. Tsî ǁnās ǀkhas tsîna nî ǂan. Mati du ǁîba nî tsûtsû mîǁguiga xu nî ǂgōsensa.

16. Matis Jehovab ǀgūse hâsa sida di ǁkhāǁkhāsa a ǃgâiǃgâi ǁkhā?

¹⁶ ǀGamǁîse, du ge nî ǃgâi ǁkhāǁkhā-ao kai. Elobmîs ǁkhāǁkhāsa da ga khoe-e ga ra mā o. O i ge kaise a ǂhâǂhâsa. Î da ǁnā khoe-e hui î Jehovab ǀgūse hâ. ǃNāsase da ga Jehovaba ǃoa ǀgore. Tsî ǁîb xa ga ra ǁkhāǁkhāsen o. O i ge ǁîba da ūba hâ ǀnama nî kai. Tsî da ge ǁnās ǀkha ǁkhāǁkhā da ra. Khoena a hui ǁkhā în ǁîba ǀnam. Jesub di aiǁgaus xa ǂâi re. Jesub ge Jehovab xa ǀnamǀnamsa ǀgaub ǃnâ gere ǃhoa. Tsî ǁnās xa ǃaromahe hâse gu ge. ǁÎb di ǂgomǂgomsa ǁkhāǁkhāsabegu tsîna. Jehovaba ge ǀnam tsoatsoa.—Jhn. 17:25, 26.

17. Tae-i ǃaromas ǀgores tsî Elobmîsa ôaǃnâsa. A huida ǁkhā sida ǂgomsa ǀgaiǀgais ǃnâ?

¹⁷ ǃNonaǁîse, sadu ǂgoms ge nî ǀgai. ǂÂi re, tae-i a īǁkhāsa. Elob ai du ga daoǁgaus, ǁkhaeǂgaos. Tsî ǂkhâǃnâs tsîna ga ra ǂgan o. Mâ ǃnâs hoas hînab Jehovaba ǁnā ǀgorede ra ǃereams ai. Î ge sadu ǂgomsa ǁîb ǃnâ ra ǀgai. (1Jhn. 5:15) Tae-i tsîna sadu ǂgomsa a ǀgaiǀgai ǁkhā? Elobmîsa aitsama ôaǃnâs. ǂÂihō re ‘ǂgoms ge ǁnâuhe ra xūna xu hâ.’ (Rom. 10:17) ǀGaisa ǂgomsa omkhâis ǃaroma i ge ǃnāsa-e ǂhâbasa. Tae-i tsîna da noxoba nî dī?

18. Aiǁgau-e mā re tae-i ǃaroma da nî ǂâiǃgâsa?

 ¹⁸ ǁKhāǁkhāsen da ra xūna da ge nî ǂâiǃgâ. Kō re tae-eb ge Psalmdi 77 di xoa-aoba hōǃâsa. ǁÎb ge ge ǂkhabuǂâi hâ i. Israelǁîn ge Jehovab di ǂkhâǃnâsa ǂoaǃnâ ǃkhais ǃaroma. Nēs xa ǃaromahe hâseb ge. Tsūse gere tsâ tsî ge ǁom ǁoa i. (2ǁî sa xu 8ǁî ǁaraǃādi) Tae-eb ge dī? ǁÎb ge Jehovaba ge mîba: “Tsî ta ge sa sîsengu hoagu xa ra ǂâiǂâisen tsî sa dīgu xa nîra ǃhoa.” (12ǁî ǁaraǃās) Ama as ge Psalmdi xoa-aob ge ǃamkuse ǂan isa. Tae-eb ge Jehovaba ǁîb di khoena ǃkharu ge ǁaeb ǃnâ dība hâ isa. Xaweb ge ǁîba noxoba gere ǂâiǂhansen: “ǀKhomxaǃnâsa ǀurusib kha hâ Eloba. Tsî ǀkhomxaǂgaosib âbab kha ǁaib ǃnâ ǂganam hâ.?” (9ǁî ǁaraǃās) Nē Psalmdi xoa-aob ge Jehovab di dīgu xa gere ǂâiǂâisen. Tsî ǁîb ge ǁgau ǀkhomxaǂgaosib xas tsîna ǃkharu ge ǁaeb ǃnâ. (11ǁî ǁaraǃās) ǀAmǂoas? Nē Psalmdi xoa-aob ge ǂgomǃgâsiba ge ūhâ i. Jehovab tātsē ǁîb di khoena ǁnāxu tide ǃkhaisa. (15ǁî ǁaraǃās) ǁKhā ǀgaub ǃnâ î ge sadu ǂgoms tsîna nî ǀgaisa. ǂÂiǃgâ du ga o, tae-eb ge Jehovaba. ǀNai ǁîb khoena a dībasa. Tsî tae-i tsînab sado dība hâ ǃkhaisa.

19. Māǀgaugu ǃnâs tsîna da ǃgâiba a hō ǁkhā. Jehovaba ǃoa da ga ǀgore o?

¹⁹ Hakaǁîse, tsî hoan xa ǂhâǂhâsase. Sadu Jehovaba ūba hâ ǀnammi ge nî kai. ǀNammi ǀguib ge a ǁgari da ǁkhā î da Jehovaba ǁnâuǀnam. Tsî ǁguibana dī ǁîba ǂkhî kais ǃaroma. Tsî ǁnās ǀkhas tsîna ǃâitsâgu hîna da ra hōǃâga mâǀgai ǁkhā. (Mat. 22:37-39; 1Kor. 13:4, 7; 1Jhn. 5:3) Tātsē i ge ǀnî hâ xū-e a ǂhâǂhâsa ǁoa. Jehovab ǀkha ǀgū ǀhōsagusisa ūhâs xa.—Psa. 63:1-8.

20. Mati du ǀgores Elobmîsa ôaǃnâs. Tsî ǂâiǃgâs ǃaroma ǁaeba a dī ǁkhā?

²⁰ ǂÂihō re ǀgores, Elobmîsa ôaǃnâs. Tsî ǂâiǃgâs ge a sida di ǃoabas di ǃâ. Jesub khami ǃnōsa ǃkhai-e ôa re, î du Jehovaba ǃoa ǀgore. ǂHani du nî xūna xu ǂgōsen re. Jehovaba ǂgan re îb huidu gagasi xūn ǃnâ du ga ǃâ o. Sadu ǁaeba du nēsi ǃgâise ga ra sîsenū o. Ob ge Jehovaba sado. ǀAmosib kōse Elob di ǀasa ǃhūbaib ǃnâ nî ǀkhae.—Mrk. 4:24.