ǂKhamkhoedo—ǁGâuaba mâǃoa re
“Hoaraga ǁâtanin Elob dina ana, î du ǁgâuab di gāxaǃnâde mâǃoa ǁkhā.”—EFE. 6:11.
1, 2. (a) Tae-i ǃaroman ǂkhamkhoena ǁgai gagaga xu dansa a hōǁkhā? (Tsoatsoas ǃnâ hâ ai-īsiba mû re.) (b) Tae-e da nî ǃhoaǃgao?
APOSTEL Paulub ge sida Xristeǁî ûiba toroǃkham-aogu hîna ǃomdi ǀkha ra ǃkhamgu ǀkha ge ǀgopeǀnō. Sida ǃkhams a gagasi ǃkham, xawes tsîna î ge sida khākhoena a ama. Satanni tsî demongu tsîn ge ǂansa ūhâ ǃkham-aoga. Sida ge ǃâubasensa ūhâ tama hâ khami a mûsen ǁkhā. ǂKham Xristeǁîn tsîn ge huihe ǁoasase a mûsen ǁkhā. Matin ǁîna ǁgai gagaga xu dansa a hōǁkhā? ǂKhamkhoen ge a dan ǁkhā. Tae-i ǃaroma? ǁÎn “ǃKhūb ǃnâ ǀgai, tsî ǁîb ǀgaib di ǁkhāsib ǃnâ” ra ǃgû amaga. Xawen ge Elob ǀgaiba xu ǀgui ǀama tama hâ. ǁÎn ge ǃkhams ǃgao aiǂhomisen hâ. Toroǃkham-aogu khamin ge “hoaraga ǁâtanin Elob dina ana” hâ.—Khomai re Efeseǁîn 6:10-12.
2 Paulub ge nē ǂkhōsab gere mā o, o ǀnîsi Romeǁî toroǃkham-aoga ǂâis ǃnâ ge ūhâ i. (ǃNǃkh. 28:16) Hā re î da kō nē ǂkhōs tae-i ǃaroma a ǃgâisa. Nēsa da ra ǃhoaǃgao hîna da ge nî mû mâ ǃgomsigu tsî ǀkhaegu tsînan ǂkhamkhoena ǁâsaraba anas ǃnâ-ū ra hōǃâsa.
‘KAMANAB ÂDO AMAB ǀKHA ǃGAE’
3, 4. Elobmîs ǃnâ ra hō-e amaba mati Romeǁî toroǃkham-aogu belts ǀkha a ǀgui?
3 Khomai re Efeseǁîn 6:14. Romeǁî toroǃkham-aogu ge kamanab ǃnâ ǀuri beltsa gere ǃgae, nēs ge ǁîgu kamanaba gere ǁkhauba. Tsî ǁîgu ǀūs tsîna gere supusupu, ǃgom xūna gu gere tani o. Nē belts ge ǁhau-aihe ra ǃkhaib tsîna ge ūhâ i, toroǃkham-aogu ge ǁîgu gôaga ǁnāpa gere ǂgā. Belts hîna ǃgarise a ǃgaesas ge gere ǃaroma îgu toroǃkham-aoga mâǀgai ǃkhams ǃnâ.
4 ǁNās ǁkhās khami î ge amab hîna da Elobmîsa xu ra ǁkhāǁkhāsena ra hui da gagasi ǁkhōǁkhōsasiba xu tsî ama tama ǂgomdi ra ǁkhāǁkhā xūna xus tsîna. (Jhn. 8:31, 32; 1Jhn. 4:1) Amaba da ra ǀnam khami î ge ‘ǁkhaib ǁâsaraba’ anasa ra supu tsîs ge ǁnāsa ra dī î da Elob ǁgaragu ǃoagu ûi. (Psa. 111:7, 8; 1Jhn. 5:3) Elobmîsa xu hâ amaba da ga ra ǁnâuǃā o, o da ge sida mâǃoa-aona nî mâǃoa ǁkhā.—1Pet. 3:15.
5. Tae-i ǃaroma da amaba nî ǃhoa?
5 Amaba da ga sida ǂgaogu ǃnâ ga ra ūhâ o, o da ge nē amab ǃoagu nî ûi tsî hoaǁae amaba nî ǃhoa. Tae-i ǃaroma da ǂhumiba ǃhoa tide? Satanni ge hoaǁae ǂhumib ǃnâ-ū ra ǂgaeǂhapu da. ǂHumiba ra ǃhoa khoe-i tsî ǂhumiba ra ǂgom khoe-i tsîn ge ǂhumib xa a ǁgaiǁgaihe ǁkhā. (Jhn. 8:44) Hoaǁae da ge nî ǁgūtsâ ǂhumiba xu ǂgōsensa. (Efe. 4:25) Xawes ge nēsa a ǃgom dīsa. Abigails hîna a 18 kurixas ge ra mî: “Amaba ǃhoas ge hoaǁae ǃgâise mûsen tama hâ, tsū mâsiba xuts ga ra ǂoa ǂgao o.” Xawe tae-i ǃaromas ra dītsâ amaba hoaǁae ǃhoasa? “Amaba ta ga ǃhoa o, o ta ge Jehovab aiǃâ ǃanu ǃgâiǂâisa a ūhâ ǁkhā, dis ge ra mî. Tsîn ge ti ǁgûn tsî ǀhōsan tsîna a ǂgomǃgâ te ǁkhā.” Victoria di ǀon hâ ǃgâsas hîna a 23 kurixas ge ra mî: “Amabats ga ǃhoa tsî sa ǂgomsa ga ra ǁkhauba o, ots ge khoen xa ra ǁorehe. Xawets ge nēsa xu a ǀama ǁkhā ǂgomǃgâsibats ge ra omkhâi tsî Jehovaba ǃoa ra ǀgū tsî ǃgôasiba khoen hîna a ǀnam tsîna xu ra hō.” Nēs ge ra ǃaroma î da hoaǁae ‘kamanagu âda amab ǀkha ǃgaeǂnami.’
‘ǁKHAIB ǁÂSARAB ǂHANU-AISIB DIB’
6, 7. ǂHanu-aisiba tae-i ǃaroma ǁkhaib ǁâsarab ǀkha ra ǀgopeǀnōhe?
6 ǀGui ǁkhaib ǁâsarab hîna ge Romeǁî toroǃkham-aogu xa ǃkharu ge ǁae gere anaheb ge ge ǀgam ǃnâgu i. Nēs ge di ge kurusa i, î-i ǃkham-aogu ǁkhaisa ǁkhauba tsî ǀurib ǀkha ǁkhais ai ge ǃgaesa i. Toroǃkham-aogu ǁkhais hoas ge ǀgam ǃnâgu ǀurikha ge ūhâ i. Nēs ge gere ǃaroma îgu ǃkham-aoga tā ǁnātikōse ǃgû mâ tsî ǁaeba xu ǁaeb ǀkha ǁîgu ǁâsarab ǃgâise hâsa kō. Tsî ǁâsarab ge ǁîgu ǂgaogu tsîna gere ǁkhauba.
7 Nēs ge kaise ǃgâi ǂkhōs hîna ra ǁgausa Jehovab sida ǂgaoga nî ǁkhaubasa. (ǂKhm. 4:23) Toroǃkham-aogu ǀurib ǀkha a kurusa ǁâsaraba ǃkhōǃkhuni ǁoa khami da ge sida tsîna Jehovab ǁgaragu tae-i a tsūs tsî ǃgâis tsîn diga a ǃkhōǃkhuni ǁoa. Sida ge ǀoasa kurusa ūhâ tama hâ tsî ǁnā-amaga a ǀgoraǃgâsen ǁoa. (ǂKhm. 3:5, 6) Hoaǁae da ge nî ôaǃnâsen î da kō sida ‘ǁâsarab’ ǃgâise hâsa.
8. Tae-i ǃaroma da Jehovab ǁgaraga nî sao?
8 ǀNî ǁaegu ai du ra tsâ Jehovab ǁgaragu kaise a ǃgom tamas ka io ǃnorasasiba
mā du tama hâ di? Danieli hîna a 21 kurixab ge ra mî: “ǁGauǃnâ-aon tsî nau ǀgôan tsîn ge skoli ai gere âi te Elobmîs ǁgaragu ǃoagu ta ra ûi amaga. ǁAerob ǀgaiba ta ge ǂgomǃgâsiba ge ūhâ tama hâ i tsî gere ǂkhabuǂâi.” Tae-e ge hui bi? ǁÎb ge ra mî: “Jehovab ǁgaragu ǃoagu ûis di ǃgâiba ta ge ge mû. Ti ǀhōsan ǀnîn ge ǀhubuǀhubusenxūna ge sîsen-ū tsoatsoa tsî ǀnîna skola ge ǁnāxū. Kaise ta ge ǁgaise gere tsâ ǁîn ûib ǀamǂoasa mûsa. Jehovab ge amabes ǃnâ ra ǁkhauba da.” Madisons hîna a 15 kurixas ge ra mî: “Kaise î ge a ǃgom Jehovab ǁgaraga ǁnâuǀnamsa tsî ti ǀhōsan ra dī xūna xu ǂgōsensa.” Tae-es ra dī? “Tita ge hoaǁae ra ǂâiǂâisen Jehovab ǀonsa ta ge tani hâ tsî ǃâitsâgu ge Satanna xu ra hā di. ǃGomsiga ta ga dansa ga ra hōba o, o ta ge kaise ǃgâise ra tsâ.”“Î DU ǂAIDE ǂGAEǂGĀ MĀSENXASIB ǂKHÎB ǃGÂIǂHÔAS DIB ǀKHA”
9-11. (a) Xristeǁîna mâ ǁharode ra ana? (b) Tae-e nî hui da î da ǃgâiǂhôasa aoǁnâ?
9 Khomai re Efeseǁîn 6:15. Romeǁî toroǃkham-aob hîna ge ǁîb ǁharona ana tama hâ îb ge ǃkhams ǃgao ge aiǂhomisen tama hâ i. ǁÎb ǁharon ge khōba xu ge kuruhe hâ i tsî nēs ge gere hui bi îb ǃgâise mâ hōǁkhā. Tsî ǂaide gere ǀgai kai.
10 Romeǁî toroǃkham-aogu ge ana hâ i ǁharon ge ǁîga ǃkhams ǃnâ gere hui. Xawe Xristeǁîn ra ana ǁharon ge ǁîna ra hui în ǂkhîb di ǂhôasa khoen ǃoa ī-ū. (Jes. 52:7; Rom. 10:15) Xawes ge nēsa ǁkhoaǂgaosiba ǂhâ hâ. “Ti ǀhōsan ǀkha skoli ai ǃhoasa ta ge gere ǃao.” Dib ge Bo di ǀon hâ ǃgâsab hîna a 20 kurixaba ra mî. “Tita ge gere tao. Kō-oa ta ra o, o ta ge a ǀū tae-i ǃaroma ta gere taosa. Nēsi ta ge ti ǀhōsana ra aoǁnâba.”
11 ǂGui ǂkhamkhoen ge ra mî aoǁnâ sîsenni ǃgaon ga ra aiǂhomisen o, on ge tao tama hâ khoen ǀkha ǃhoasa. Tae-ets nî dī îts ǂhomisen hâse hâ? “Tita ge ti skoli ǁgarus ǃnâ hoaǁae Elobmîs ai ǃgaoǃgaosa ǂkhanina ra ūhâ” dis ge Julias hîna a 16 kurixasa ra mî. “Tsî ta ge ti ǀhōsan ra ǂâi ǀgaub tsî ǂgom ǀgaub tsîna ra ǃgâ. ǁNās ge ra hui te î ta ǁîna nî hui xū-i xa ǂâi. ǂHomisen ta ga ra o, o ta ge a ǂan tae-i xa ta ǁîn ǀkha nî ǃhoasa în ǁîna nēsa xu ǀama.” Makenzie di ǀon hâ ǃgâsab hîna a 23 kurixab ge ra mî: “Khoexaǃnâ tsîts ga ra ǃgâi ǃgâ-ao io, ots ge sa ǀhōsan tae-i ǃgomsina ra hōǃâsa nî mûǂan. Tita ge hoa ǂkhanin hîna ǂkhamkhoen xa hâna ra khomai. ǁNā ǀgaub ǃnâ ta ge ti ǀhōsana Elobmîs tamas ka io jw.orgsa xu a hui ǁkhā.” ǁNā ǂkhamkhoen goro mî khami du ga ǂhomisen o, o di ge sadu ‘ǁharode’ ǃgâise sadu ǂaidi ǃnâ nî ǂâu.
‘KHŌSIKHŌB ǂGOMS DIB’
12, 13. Satanna mâ ‘ǀaexa ǂāga’ ra sîsen-ū?
12 Khomai re Efeseǁîn 6:16. “Khōsikhōb” ge Romeǁî toroǃkham-aoba gere ǁkhauba. Nē “khōsikhōb” ge ǃhōde xu ǁgoadi kōse ge gaxu i. Tsî ǁhâigôaga xu ǃkham-aoba gere ǁkhauba.
13 ǀNî “ǀaexa ǂāgu” hînab Satanna ra sîsen-ūn ge ǂhumiba sida Jehovab xa mîbasa. ǁÎb ge ra mî Jehovab ge sida ǀnam tama hâ di. Ida di ǀon hâ ǃgâsas ge a 19 kurixa tsî ra ǃgôaǁnâsen. ǁÎs ge ra mî: “Tita ge Jehovab ti ǀgūse hâ khami tsâ tama hâ tsî ǁîb ti ǀhōsa kai ǂgao tama hâ khami ra tsâ.” ǁÎsa nē tsâsiga mati nî mâǃoa? “ǀHaodi ge ti ǂgomsa ra omkhâi”
dis ge Ida sa ra mî. “Tita ge ǀhaodi tawa ǂnûs ǀguisa gere dī, khoe-i tita ra mî xū-e ǃgâ tide di ta ge gere ǂâi. Nēsi ta ge ǀhaodi ǃgao ra aiǂhomisen tsî ǀgam tamas ka io ǃnona ǃnāde ra ǃeream. Kaise î ge a ǃgom xawe ta ge ǁnās khaoǃgâ ǃgâise ra tsâ. ǃGâsan tsîn ge ra ǂkhâǃnâ te. Tita ge ǀhaodi khaoǃgâ ǃgâise ra tsâ tsî a ǂan Jehovab a ǀnam te ǃkhaisa.”14. Idas aiǁgausa tae-i amaba ra ǁgau?
14 Idas aiǁgaus ge ǂhâǂhâsa amaba ra ǁgau: Toroǃkham-aob di khōsikhōb ge ǃgâise ge kurusa i hoa ǀkhā xawe sida ǂgoms ge ǀgai tamas ka io a ǂkhabu ǁkhā. Nēs ge sida xu hâ. (Mat. 14:31; 2Tes. 1:3) ǁNā-amaga î ge kaise a ǂhâǂhâsa sida ǂgomsa omkhâisa.
‘TOROǀGAPAS ǃGÂIǃŌSIB DIS’
15, 16. Sida ǃâubasensa mati toroǀgapas ǀkha a ǀgui?
15 Khomai re Efeseǁîn 6:17. Romeǁî toroǃkham-aob toroǀgapas ge ǁîba ǁhâigôaga xu gere ǁkhauba. ǀNî ǀgapadi ge ǃkhō ǃkhaide ge ūhâ i tsî gere dī îb ǃkham-aoba ǃommdi ǃnâ tanisi ǁkhā.
16 ǀGapas ǃkham-aob di ǂkhûsa ra ǁkhauba khami î ge ‘ǃâubasens ǀgapasa’ sida ǂâi ǀgauba ra ǁkhauba. (1Tes. 5:8; ǂKhm. 3:21) ǃÂubasens ge ra hui da î da Elob mîmâidi ai ǂgomaiǂnûi tsî ǃgomsina ǃgâi ǀgaub ǃnâ sîsenǂam. (Psa. 27:1, 14; ǃNǃkh. 24:15) Sida ‘ǀgapas’ ǃgâi sîsenǂuiba nî ūhâsa da ga ra ǂgao o, o da ge ǁîsa hoaǁae sida danas ai nî ǀgapa.
17, 18. (a) Satanna mati a ǂgaeǂhapu da ǁkhā î da sida toroǀgapasa ūǁnâ? (b) Mâ ǀgaub ǃnâ da a ǁgau ǁkhā Satanni di gāxaǃnâ ǀgaugu ǃnâ da ǂgom tama hâsa?
Luk. 4:5-7) ǁNās ǁkhās khamib ge Satanna a ǂan Jehovab sida ǂhâsiga ra kōǃgâsa. Xawe da ge nî ǃâu ǀgara tsî ǃgomsiga nî hōǃâ. Satanni ge nētsē ra ǃâitsâ da î da ǁkhoaxa ûiba ûi ǁîb mûǂuis ǃoagu. ǁÎb ge ra ǂhâba î da ǃhūbaib di xūna ǂgurose mâi tsî ôa. Tsî Gaosiba ǀgamǁîse mâi.—Mat. 6:31-33.
17 Satanna mati a ǂgaeǂhapu da ǁkhā î da sida toroǀgapasa ūǁnâ? ǂÂi re Satanni ge Jesub ǀkha tae-e a dīsa. Satanni ge ge ǂan i Jesub ge ǃhūbaiba ǂgaeǂguis ǃâubasensa ūhâ isa. Xaweb ge Jesuba ga ǃâu hâ Jehovab nî ǁgaumâi bis kōse. ǁNās aiǃâb ge aibe ǃgomsina hōǃâ tsî nî ǁō. Satanni ge ǁnās ǀkha Jesuba ǀnai ǁîb ǃâubasensa gere dīǀoaǀoa kai ǂgao. ǁÎb ge Jesuba ge mîba îb ǁîba ǃoaba, ob ge hoa ǃhūbaiba nî mā bi di. (18 ǂGui ǂkhamkhoen khamis ge 20 kurixa Kianasa gāxaǃnâ ǀgaugu xa ǂgaeǂhapuhe tama hâ. ǁÎs ge ra mî: “Tita ge a ǂan Elob Gaosib ǀguib nē ǃhūbaib ǃgomsiga nî ūbēsa.” ǁÎs ūhâ ǀgaisa ǃâubasensa mati ǁîs ǂâi ǀgaub tsî tanisen ǀgaub tsîna ra tsâǀkhā? “Paradais ǃhūbaib ai ǀgui tsē sī ûis di ǃâubasens ge ra hui te î ta ǃgâi mîǁguiga ūhâ.” Tsîs ge ra ǀaro: “Tita ge ra dītsâ î ta tā nē ǃhūbaib di ǀgapi sîsenni ǂharodi ǃnâ ǃâ-e ūhâ. Xawe ti ǁaeb tsî ǁkhāsib tsîna gagasi mîǁguigu ai sîsen-ūsa.”
“GAGAB DI GÔAB” ELOBMÎS DIB
19, 20. Mati da Elobmîsa a sîsen-ū ǁkhā sida tsēkorobe ûib ǃnâ?
19 Romeǁî toroǃkham-aob gere sîsen-ū gôab xab ge Pauluba ra ǁguiǃā, nē gôab ge 50 cm ga ge gaxu i tsî ǃommi ǃnâ ge tanihe ǁkhā i. Romeǁî toroǃkham-aogu ǁîgu ǃkham-ū xūna ǃgâise gere sîsen-ūba ǃaromas ge ǁîgu ge tsēs hoasa nē toroǃkham-ū xūn ǀkha gere ǃâisen.
20 Paulub ge Elobmîsa gôab ǀkha ra ǀgopeǀnō. Sida ǂgoms ǃgao da ga mâǃoahe o, o da ge sida ǂâi ǀgauba nî ǁkhauba, mîsa ǃgâise sîsen-ūs ǃnâ-ū. (2Kor. 10:4, 5; 2Tim. 2:15) Mati du sadu ǀgauga a ǃgâiǃgâi ǁkhā? Sebastiani hîna a 21 kurixab ge ra mî: “Tita ge ti Elobmîs khomaisa ta ra dī ǁaeb hoab ai, ǀgui ǁaraǃāsa ra xoa mâi. Nē ǀgaub ǃnâ ta ge tita ra tsâǀkhā xoade ra ǀhaoǀhao. Tsîs ge nēsa ra hui te î ta Jehovab ǂâi ǀgauba ǁgae.” Danieli hîna ǃkharu go xoaǀgoradi ǃnâ a xoasab ge ra mî: “Elobmîsa ta ra khomai khami ta ge xoadi hîna aoǁnâ sîsenni ǃnâ a hui te ǁkhā te ra ǀhaoǀhao. Mû ta ge ra matin khoena ra ǃgâ ǀgauba, Elobmîsa xūts ga ǁîna a khomaiba o tsîn ge nēs ǃnâs tsîna ra mû sats matikōse Elobmîsa a ǀnamsa.”
21. Tae-i ǃaroma da Satanni tsî ǁîb demongu tsîna tā nî ǃaoba?
21 ǃKharu go xoaǀgoradi ǃnâ a xoasa ǂkhamkhoen aiǁgaudi go ǁgau khami da ge tā Satanni tsî ǁîb demongu tsîna nî ǃao. ǁÎgu tanisen ǀgaugu ge kaise a ǃgom ǁnâuǃāsa xawe da ge ǁîga a dan ǁkhā. Tsî ǁîgu ge a ǁō ǁkhā. ǀGūǁae gu ge ǁîga Xristub di ǀoadisi kurigu ǂgaeǂguis ǃnâ khoena ǂgaeǂhapu ǁkhā tide. Tsî gu ge ǁnās khaoǃgâ nî dīkākāhe. (J.ǂHa. 20:1-3, 7-10) Sida khākhoeb di ǀgaugu tsî ǂâibasendi tsîna da ge a ǂan. Jehovab huib ǀkha da ge ǁîba a mâǃoa ǁkhā.