1-2. Tae ǃgâi ǃaroma di ǃgao da ǂgomǂgomsa ǀnamma ra ǁgau ǂgao?

ǃGÂI ǃAROMADE da ge ūhâ. ǂGomǂgomsa ǀnamma ǁgaus dīsa. Nē ǃaromade a tae? Kō re matis sao ra ǂkhoamîsa nē dîsa ra ǃeream ǀgausa: ‘ǀKhomxaǂgaosib tamaska io ǂgomǂgomsa ǀnammi. Tsî ǂgomǂgomsasib tsîkha ǁnāxū tsi tidega.  . . Ots ge ǀkhommi tsî ǃgâiǂâis tsîra nîra hō. Elob tsî khoen tsîn mûǁae.’ ‘ǀKhomxaǃnâ tamas ka io ǂgomǂgomsa ǀnamma ūhâ khoeb ra ǁîb di ǀomsa ǃgâidī.’ ‘ǂHanu-aisib tsî ǃgâidīb tamas ka io ǂgomǂgomsa ǀnammi tsîkha. Ga sauruǃgonni, ǁîb ge ûiba nî hō.’—ǂKhm. 3:3, 4; 11:17, 21:21.

² Nē ǂkhoamîdi ge ǃnona ǃaromade ra māda. Tae-i ǃaroma da ǂgomǂgomsa ǀnamma nî ǁgauba. ǂGurose, ǂgomǂgomsa ǀnamma da ga ǁgau o. O da ge Elob ǃoa-ai a ǂgomǂgomsa. ǀGamǁîse, ǂgomǂgomsa ǀnamma da ga ǁgau o. O da ge ǃgai xūna nēsi ra hō. Aiǁgause, da ge hâhâ ra ǀhōsaguside nau ǃgâsan ǀkha ra omkhâi. ǃNonaǁîse, ǂgomǂgomsa ǀnamma da ga ǁgau o. O da ge hānîǁaeb ǃnâ ǃgâi xūna nî ǃkhōǃoa. ǀAmo ûiba ǃkhōǂgā hâse. ǃGâi ǃaromade da ge ūhâ Jehovab mîde ǁnâuǀnamsa: ‘ǀKhomxaǂgaosib tsî ǂgomǂgomsa ǀnammi. Tsîkha ǁgaugu.’—Sax. 7:9.

3. Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da mâ dîde nî ǃhoaǃgao?

³ Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge haka dîde nî ǃhoaǃgao. Hamna ǃoa da ǂgomǂgomsa ǀnamma nî ǁgau? Tae-e da Ruts  ǂkhanisa xu nî ǁkhāǁkhāsen ǂgomǂgomsa ǀnamma ǁgaus ǃnâ? Mati da ǂgomǂgomsa ǀnamma nētsē nî ǁgau? Tae ǃgai xūna sida ǀkha nî ī. ǂGomǂgomsa ǀnamma da ga ǁgau o?

4. Mati da Jehovaba a ǁgae ǁkhā ǂgomǂgomsa ǀnamma ǁgaus ǃnâ? (Markub 10:29, 30)

⁴ ǃKharu go ǁkhāǁkhāǃâs ge go hui da ǁnâuǃāsa. Jehovab ǂgomǂgomsa ǀnamma. ǁNān hîna ǁîba ǀnam tsî ra ǃoaban ǀguina ra ǁgausa. (Dan. 9:4) Sida ge ra “Elob di ǁgaeǁgae-ao” kai ǂgao “ǀnamǀnamsa ǀgôan axase.” (Efe. 5:1) Nēs ǃaroma da ge sida ǃgâsana ǀgaisa ǀnamma ra ǁgau ǂgao. Tsî hâ hâ ra ǀhōsaguside ǁîn ǀkha ra ūhâ ǂgao.—Khomai re Markub 10:29, 30 sa.

5-6. ‘ǂGomǂgomsa’ di hâ mîsa tae-e ra ǂâibasen?

⁵ ǂAn da ge a ǂgomǂgomsa ǀnamma da ga ǃgâise ǁnâuǃā o. O da ge nēsa sida ǃgâsana a ǁgau ǁkhā. ǂGomǂgomsa di hâ mîsan ge khoena. ǂGomǂgomsasib di ra ǁnâuǃā. Auǁgau-e, ǃoa kō re.

 ⁶ Nētsē da ge ǀgui khoe-i hîna ǀgui sîsen-i tawa. ǂGui kuruna ra sîsen-e. ǂgomǂgomsa sîsen-ao-i ase ra mû. Nē kurin hoan ǃnâ-i ge ǁî-i sîsen mā-aona mû tama hâ. ǁÎ-i ge sîsen mā-aon mîǁguigu ǀkha. Hoaǁae ǃgû ǀhao tama hâ. Sîsen ǃkhaiba-i ge ǀnam tama hâ. Xawe i ge a ǂkhî mari-e ra mā sîsen-e i ūhâsa. ǁÎ-i ge ǁnāpa nî sîsen kaira i nîs kōse. ǀNî hâ sîsen-e i ga hō tama io.

7-8. (a) Tae-e khoe-e ra ǂkhâǃnâ i i ǂgomǂgomsa ǀnamma ǁgau? (b) Tae-i ǃaroma da ǀnî xoaǀgorade Ruts ǂkhanisa xu nî ǃhoaǃgao?

⁷  6ǁÎ xoaǀgoras ǃnâ da ge go ǁkhāǁkhāsen. ǂGomǂgomsasib a taesa. Nēs ǃaromas ge khoe-i ǂgomǂgomsa ǀnamma ra ǁgausa. Elob ǃoaba-aona tae-i ǃaroma Elobmîs ǁaeb ǃnâ. ǂGomǂgomsa ǀnamma gere ǁgaugu? ǁNān hîna ǂgomǂgomsa ǀnamma gere ǁgaun ge. Nēsa dīn nî ǃkhais ǃaroma ǀgui ge dī tama hâ i. Xawe dī ǂgaon gere amaga. Davib aiǁgaus xa ǂâi re. ǁÎb ǂgaob ge ge ǂkhâǃnâ bi îb. ǂGomǂgomsa ǀnamma ǁîb ǀhōsab Jonatana ǁgau. Jonatani ǁgûb gere ǃgambi ǂgao xawe. ǂGui kurina Jonatani ǁōb khaoǃgâb ge. Daviba noxoba ǂgomǂgomsa ǀnamma. Jonatani ôab Mefiboseta gere ǁgau.—1Sam. 20:9, 14, 15; 2Sam. 4:4; 8:15; 9:1, 6, 7.

⁸ ǂGui xūna da ge ǂgomǂgomsa ǀnammi xa a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. Elobmîs ǂkhanis Ruts disa xu. Tae-e da ǂgomǂgomsa ǀnammi xa nē ǂkhanis ǃnâ ra. ǃHoaǃgaohe khoena xu a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā? Mati da ǁkhāǁkhāsen da ra xūna. Sada ǀhaohâb ǃnâ a sîsenū ǁkhā? *

9. Tae-i ǃaromas Naomisa gere ǂâi Jehovab ǁîsa ra māǃoa ti?

⁹ Ruts ǂkhanis ǃnâ da ge, Naomis ǁîs ǀui ǀgôas. Tsî Elo ǃaoǃgâxa aob Boab hîna. Naomis aob ǀaokhoeb xa ra khomai. ǃÂtsūǀkhāb ge Israeli ǃnâ hâ i. Os ge Naomis ǁîs aob, tsî ǀgam ǀgôakha tsîna Moab ǃoa ge doe. ǁNāpan hâ hînab ge Naomis aoba ge ǁō. ǁÎs ǀgam ǀgôakha ge ge ǃgamme. Xawe kha ge ǁîkha tsîna ega ge ǁō. (Rut. 1:3-5; 2:1) Nē ǃgomsin ge Naomisa kaise ge ǂkhabuǂâi kai. Tsî gere ǂâi Jehovab nē  ǃgomsina ra ǃaroma di. Kō re ǁîs ge ǁîs tsâsigu xa tae-e mîsa: ‘Jehovab di ǃommi ge ti ǃoagu ǂoa amaga.’ “Hoaǀgaixab ge ama kai ǃoasiba ge hāǂam kai te xuige.” Tsîs ge noxoba ra mî: ‘ǃKhūb ra ti ǃoagu ǃkhō-am xawe, tsî Hoaǀgaixab tsūdī-ū te hâ xawe’.—Rut. 1:13, 20, 21.

10. Jehovaba mati Naomis ge mî mîdi ǃoa-ai ge tanisen tsî tae-eb ge diba si?

¹⁰ Jehovaba mati Naomis ti ǃgâi tama mîdi ǃoagu ge tanisen? ǁÎb ge Naomisa huis ǀkha ge ǀû tama hâ i. ǁÎb ge tsâbaǁhaoxasiba ge ǁgausi. Jehovab ge ra ǁnâuǃā, ‘ǁgâiǀāb ra gā-aiba ǃkhauǃkhausa.’ (Aoǁn. 7:7) Naomis ge huiba ge ǂhâ hâ i. Mûsa Jehovab ǁîs ǀkhāb ai hâsa. Eloba tae huiba ge māsi? (1Sam. 2:8) ǁÎb ge Ruts ǃnâ-ū Naomisa ǂgomǂgomsa ǀnamma ge ǁgau. Ruts ge Naomisa ǀnamma gere ǁgau ǂgao. Tsî ge huisi is tā ǁnātikōse ǂkhabuǂâi. Tsî ǂan Jehovab noxopa a ǀnamsi sa. Tae-e da Ruts aiǁgausa xu ra ǁkhāǁkhāsen?

11. Tae-i ǃaroman ǂgui ǃgâsana ra dītsâ. ǃOa tamas ka io ǂkhabuǂâi hâ ǃgâsana huisa?

¹¹ ǂGomǂgomsa ǀnamma da ga ūhâ o. O da ge ǃoara tamas ka io ǂkhabuǂâira ǃgâsana nî hui. Ruts ge Naomisa hui khamin ge nētsē. ǂGui ǃgâsana ǃoaha tamasa ka io ǂkhabuǂâihâ ǃgâsana ra hui. ǁÎn ge ǁîn ǃgâsana a ǀnam. Tsî dī ǁkhān an hoana nî dī. ǁÎn ǃgâsana huis ǃaroma. (ǂKhm. 12:25, 24:10) Apostel Paulub ge ge ǂkhâǃnâ da. Sao ra mîdi ǃnâ: “ǂKhabuǂâi hâna ǁkhaeǂgao, ǂkhabusana ǂkhâǃnâ î du ǃnūǃnâxa hoan ǃoa.”—1Tes. 5:14.

12. Mâ ǃgâi ǀgaub ǃnâ da ǂkhabuǂâi hâ ǃgâsa-e a hui ǁkhā?

¹² ǀGui ǀgaub hîna da ǂkhabuǂâihâ ǃgâsana a hui ǁkhāb ge. ǁÎna ǃoa ǃgâ tsî ǀnamni da asa ǂan kai nîsa. Jehovab ge ǁîb ǃoaba-aona da ra mā huiba ra ǃgôaǃgâ. (Psa. 41:1) ǂKhoamîdi 19:17 ge ra mî: “ǀGâsaba ga ǀkhommi, ǁnāb ra ǃKhūba ǀkhupi. Tsî ǁîb ge ǃgâidīb âba nîra mādawa-am bi.”

13. Ruts mîmâisa, Orpas disa xu mati gere ǀkhara tsî nēsa matis ge ǁgau? (Tsoatsoas ai hâ ai-īsiba kō re.)

¹³ ǂGomǂgomsa ǀnammi a tae ǃkhaisa da ge ǃgâise ra ǁnâuǃā. Naomis ǀkha ge ī xū-i xa da ga ǂâi o. ǁÎs aob tsî ǀgam ǀgôakha ǁōb khaoǃgâ. Naomis ge ǂanǂûi o. “ǃKhūb ge ǁaes âba sari tsî ǁîna pereba mā ǃkhaisa.” Os ge ge mîǁgui ǁarusa. (Rut. 1:6) ǁÎs ǀui ǀgôara hoara ge ǁîs ǀkha ge oa. ǃGû di garu hînas ge Naomisa ǃnona ǃnāde. Ne khoera ge ǂkhâǃnâ. Î ra oa Moab ǃoa. Tae-e ge ī? Khomai da ge ra: ‘Tsî Orpas ge ǀuiǁgûs âsa ge ǁoa tsî ge oa. Xawe Ruts ge ǁîsa ge ǂae-ai.’ (Rut. 1:7-14) Orpas ge Naomis ge mîba si xū-e dī. Tsî Moab ǃoa ge oa. Xawe Ruts ge ǀnî hâ xū-e Naomis ge mîba si i xa ge dī. ǁÎs tsîn ge oms  ǀkha ge oa ǁkhā i. Xawes ge ǂgomǂgomsa ǀnammi hînas ge ūbasi hâ îb. ǃAroma ge mîmâi Naomis ǀkha hâsa. (Rut. 1:16, 17) Ruts ge Naomis ǀkha ge hâ tama hâ i. ǂGaoǀkhāhes hâ amaga. Xawe ǂhabas ge hâ i amaga. Ruts ge ge ǁgau ama ǂgomǂgomsa ǀnammas ūhâsa. Tae-e da Ruts ge dī xū-e xu ra ǁkhāǁkhāsen?

14. (a) Nētsēn, ǀnamǀnamsa ǃgâsana tae mîǁguiba ra dī? (b)  Hebreǁîn 13:16 ǃoagu mâ ǁguiba de Eloba ra ǂkhîǂkhî?

¹⁴ ǂGomǂgomsa ǀnammi ge nî hui da î da nauna ǃnāsase hui. Nētsē, ǃkharu ge ǁaeb ǃnâ gere dīhe khami. În ge sida ǃgâsana ra ǁhûi nau ǃgâsana ǂgomǂgomsa ǀnamma ǁgausa. Tsî ǁnān hîna a ǀūn tsîna. Aiǁgause tsūkeǃgân ga hâ o. On ge ra ǂan ǂgao matin a hui ǁkhāsa. ǀHaohâb ǃgâsa-i ga marisi ǃgomsiga ūhâ o. On ge ǃhaese ra ǂanǂûi ǂgao tae-en ǁnā ǃgâsa-e ǂhâ hâsa tsî ra hui. ǂGurokham ǁaeb Masedoniab ǃgâna khamin ge ǂhâsa huib xa ǃnāsa-e ra dī. ǁÎn ǁaeb tsî ǁîn xūn tsîna ge ra mā. ‘ǁKhāsib ǂamain ge ra mā.’ ǁKhāsib ǃnâ hâ tama ǃgâsana huis ǃaroma. (2Kor. 8:3) Jehovab ge kaise a ǂkhî mûsa nē ǂgomǂgomsa ǀnaman ga ǁgau o.—Khomai re Hebreǁîn 13:16 sa.

15-16. Rutsa mati ǁîs ǀûsen tama īsa ge ǁgau?

¹⁵ ǃGâi xūna da ge Naomis tsî Ruts tsîra di. Elobmîs khomai ǃâsa xu a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. Hā re î da noxopa ǀnîna ǃhoaǃgao.

¹⁶ Tā ǀûsen re. Ruts ge Judaba ǃoa saosa ǁîs ǀuiǁgûsa a ǂgan o. Os ge ǂguro gere ǂkhā. Xawes ge Rutsa ge ǀûsen tama hâ i. ǀAmǂoasa ge tae-i? “Tsî mûs geo, ǁaposases ǂâibasen hâ ǃkhaisa. ǁÎs ǀkha ǃgûsa, os ge ǁîsa ge ǃhoa-ūǀû.”—Rut. 1:15-18.

17. Tae-e nî hui da î da tā ǀûsen?

¹⁷ ǁKhāǁkhāsen ǁkhā da a xū-i: ǃGomsib ǃnâ ra ǃkharu khoena huis ge ǁaeba ra ū. Xawe da ge tā nî ǀûsen. ǂHâsib ǃnâ hâ ǃgâsas ge ǀnîsi ǂguro. Sada di huiba ūǃoa tide. * Xawe ǂgomǂgomsa ǀnammi ge nî hui da î da tā ǁîsa ǁnāxū. (Gal. 6:2) ǂGom da ge ra ǁîs nî ega mā-am dasa. ǁÎsa huis tsî ǂkhâǃnâsa.

18. Tae-e Rutsa ge tsûaǂgao kai?

¹⁸ Tā ǁaixa re. Naomis tsî Ruts tsîra ge Betlehems ǃnâ oasī o. Os ge Naomisa ǁîs ge ǂan i ǁanǁare-aona ge ǀhao-ū. ǁÎs ge ge mîba nî: “ǀOasase ta ge ge doebē, xawe ǀkhaiǃnâseb ge ǃKhūba go ǁaruhā kai te.” (Rut. 1:21) ǂÂis ǀguisa hî re Rutsa mati gere tsâ. Nē mîdes ge Naomisa xu ǁnâu o. Ruts ge dī ǁkhās an hoana ge dī Naomisa huis ǃnâ. Ruts ge ǁîs ǀkha gere ā gere ǁkhaeǂgaosi. Tsî ǂgui tsēde ǁîs ǀkha ge ǃgû. Nēn hoan khaoǃgâs ge Naomisa ge mî: “ǀKhaiǃnâseb ge ǃKhūba go ǁaruhā kai te.” Nē mîdi ǀkhas ge Naomisa Ruts ge māsi. Huib xas tsîna ge ǂâi tama hâ i ǁîs xoǀkhā ge mâsa. Nēs ge ǀnîsi Rutsa kaise ge tsûaǂgao kai. Xawes ge Naomis tawa ge hâ.

19. Tae-e nî hui da î da ǃgom ǁaeb ǃnâ ra ǃkharu khoe-e mâxoǀkhā?

¹⁹ ǁKhāǁkhāsen ǁkhā da a xū-i: Nētsēs ge ǃgâsas hîna ǂgui ǃgomsigu ǃnâ ra ǃkharusa. Tsûtsû da ra ǀgaub ǃnâ sada ǀkha a ǃhoa ǁkhā. Māda hâ huib hoab khaoǃgâ. Xawe da ge tā nē xūna ǂgaob ǀkha nî ū. Sada ǃgâsas hîna ǃgomsib ǃnâ ra ǃkharusa da ge ra mâxoǀkhā. Tsî Jehovaba nî ǂgan  îb hui da î da ǂan mati da sada ǃgâsasa a hui ǁkhāsa.—ǂKhm. 17:17.

20. Tae-e Rutsa ǂhâs ge hâ i ǀgaiba ge mā îs ta ǀûsen?

²⁰ Khoe-i ǁkhaeǂgaosa ǂhâ hâ ǃkhaisa du ga mû o, o mā re. Ruts ge Naomisa ǂgomǂgomsa ǀnamma ge ǁgau. Xawes ge Naomis tsîna ǂkhâǃnâsa ge ǂhâhâ i. Jehovab ge Boab ǃnâ-ū ge ǂkhâǃnâsi. Boab ge Ruts ǃoa ge mî: “ Ab ǃKhūba nē dīs âsa dīdawa-am si îs sa amǃnâsa ǀoa ǃKhūb, Israeli di Elob, ǁgabokha âb ǃnâs ge ǁhaiǂgâba xu.” Nē îsa mîdi ge Rutsa ge tsâǀkhā. ǃEream tsîs ge Rutsa Boab ǃoa ge mî: “ǁKhaeǂgao te tsîs go sa ǃgāta di ǂgaob ǃoa ǃhoa xuige.” (Rut. 2:12, 13) Boab ge Rutsa ǂhâs hâ ǁaeb ai ge ǂkhâǃnâ. Tsî nēs ge ǀgaiba ge māsi îs tā ǀûsen.

21. Jesajab 32:1, 2 ǃnâ i ra mîhe khami gu tsâbaǁhaoxasiba ūhâ ǀhaohâb ǃûi-aoga tae-e nî mā?

²¹ ǁKhāǁkhāsen ǁkhā da a xū-i: ǁNān hîna ǂgomǂgomsa ǀnamma nau ǃgâsana ra ǁgaun ge. ǁÎn tsîna ǁaen ai ǂkhâǃnâhesa ǂhâhâ. Boab ge Rutsa ge koa mûb ge o. Matikōses ge Naomis ǃoagu ǃgâi īsa. ǁKhā ǀgaub ǃnâ gu ge ǀhaohâb ǃûi-aogu tsîna nētsē. ǃGâsan hîna ǀhaohâb ǃnâ huiba ǂhâhâ ǃgâsana ra hui ǃgâsana nî koa. Nēti ī koas hîna ǂhanu ǁaeb ai ra māhes ge. ǃGâsana nî hui în tā ǀûsen.—Khomai re Jesajab 32:1, 2 sa.

22-23. Matib ge Naomis di ǂâiǀgauba a ǀkharaǀkharasen tsî tae-i ǃaroma? (Psalmdi 136:23, 26)

²² ǁAe-i ǃkharu hâs khaoǃgâb ge Boaba. Ruts tsî Naomis tsîra ǂû-e ǀkhaeb ase ge mā. (Rut. 2:14-18) Naomisa tae-e ge dī Boab ge nē ǃgâi ǀkhaeba mā ras khaoǃgâ? ǁÎs ge ge mî: “Ab ǃKhūb xa ǀkhaehe ǁnāb, ǃgâidīb âba ûitsaman tsî ǁō hân tsîn ǂama ǁnākhao tama hâba.” (Rut. 2:20) Naomis ǂâiǀgaub ge ge tawa. ǂGuros  ge tsûb ǃnâ ge mî: ‘Jehovab ta mâǃoa te.’ Xawe nēsis ge ǂkhîb ǃnâ ra mî: ‘Jehovab di ǂgomǂgomsa ǀnammi ge ǁnā tama.’ Naomis ǂâiǀgauba tae-i ǃaroma ge ǀkharaǀkharasen?

²³ Naomis ge ge ǁnâuǃā tsoatsoa. Jehovab ge tātsē ǁnāxusi tama hâ isa. Jehovab ge Ruts ǃnâ-ū ǂhâs hâ ǂkhâǃnâsa Judab daob ai ge māsi. (Rut. 1:16) Naomis ge Jehovab huib tsîna ge mû. Boab ‘ǀgūkhoe tamas ka io ǁama-oa-aob’ ge ǂhâ ra hâ huiba ǁîra a mā o. * (Rut. 2:19, 20) ‘Nēsi ta ge ra ǁnâuǃā’ tis ge ǀnîsi gere ǂâi. Jehovab ge tātsē ge ǁnāxu te tama hâ i. ǁÎb ge nē ǁaeb hoaba tita ǀkha ge hâ i. (Khomai re Psalmdi 136:23, 26 sa.) Naomis ge kaise ge ǃgôaǃgâ. Ruts tsî Boab tsîra ge ǁnāxu si tama hâ i amaga. Hoan ge kaise ge ǂkhî i. Naomis ge ǁîs ǂkhîb tsî ǀgaib tsîna. Jehovaba ǃoabas ǃnâ a hō-oa o.

24. Tae-i ǃaroma da ǂgomǂgomsa ǀnamma sada ǃgâsana ra ǁgau ǂgao?

²⁴ Tae da Ruts ǂkhanisa xu ǂgomǂgomsa ǀnammmi xa go ǁkhāǁkhāsen? ǂGomǂGomsa ǀnammi ge ra ǂkhâǃnâ da. Î da ǃgâsan hîna ǃgom ǁaegu ǃnâ ra ǃkharuna tā ǁnāxu. Tsî i ge ra hui da î da ǃnāsa-e dī ǁîna huis ǃnâ. ǀHaohâb ǃûi-aogu ge ǁnān hîna ǂgomǂgomsa ǀnamma ǃgâsana ra ǁgauna. ǂHanu ǁaeb ai nî ǂkhâǃnâ. ǂKhabuǂâi hân ǁîn ǂkhîb tsî ǀgaiba. Jehovaba ǃoabas ǃnâ ra hō-oa. ǀGausa da ga mû o, o da ge sada tsîna ra ǂkhî. (ǃNǃkh. 20:35) Xawe mâ ǂhâǂhâsa ǃaromas ǃgao da ǂgomǂgomsa ǀnamma ra ǁgau? Jehovab hîna a ‘ǀkhomxaǂgaoxa tamas ka io. ǂGomǂgomsa ǀnammi ǃnâ, kai’ ba da ra ǁgae. Tsî ǂkhîǂkhî ǂgao amaga.—Ek. 34:6; Psa. 33:22.