1, 2. Tae-e ǁgai ǀgaub ǃnâ khoesiba ra tsâǀkhā tsî ham-e nēs ǀkha ge tsoatsoa?

ǁÂǁAWAB, ǃnâs, audos tsî yskas tsîn ge a xūn di ǀgui hîna sida ûiba nētsē ra supusupuna. Xawe ǀnî xūn ge ǁkhawa sida ûiba ǁkhōǁkhōsa mâsib ǃnâ ra mâi aiǁgause, ǃapudi, main di, sarub tsî bomdi tsîna. Xawe i ge nēn hoan nî tsoatsoas aiǃâ xū-e ge hâ hîna hoana ra dan-e. Tae-e ǁnā-e? Nēb ge ǂhumiba. ǁNās ge xū-i hîna ama tama hâ-e mîsa nau khoe-e gaxaǃnâs ǃgao. Tsî ham-e ǂguro ǂhumiba ge ǃhoa? Jesub Xristub ge “ǁGâuaba” “ǂhumib di ǁgûb” di ge ǂgai. (Khomai re Johaneb 8:44.) Mâǁaeb ge ǂguro ǂhumiba ǃhoa?

² Nēs ge duisend kuriga ǃkharu hâse Edenni ǃhanab ǃnâ ge ī. ǂGuro khoe-aogu ra Adammi tsî Evas tsîn ge, ǁkhoaxase gere ûi Paradais ǃhūbaib hînab ge Kuru-aoba a mā rab ǃnâ. Tsîb ge ǁGâuaba ge sī. ǁGâuab ge ge ǂan-i Elob ge khoe-aogu ra a mîbasa î ra tā “ǁnā hais ǃgâib tsî ǂkhabab tsîkha ǂans dis” xa ǂû xawe ra ge ǁîra ǁnâuǀnamoǃnâsib xa ǃaromahe hâse ge ǁō. Nē ǀaob ge Evasa ge mîba: “Tātsē ro kom ǁō tideo; xawe Elob ge a ǂan, ǁîs xa ro ga ǂû tsēsa xu di saro di mûde nî khowahe ǃkhaisa, o ro ge Elob  ǁkhāb khami nî ī, tsî ro ge nî ǂan mâ-i a ǃgâi tsî mâ-i a ǂkhaba ǃkhaisa.”—Gen. 2:15-17; 3:1-5.

3. Tae-i xa da a mî ǁkhā ǁGâuab di ǂhumib a ǁgauoǃnâsa tsî ǁnāsa tae-e ge ǃaroma?

³ ǁGâuab ǂhumib ge ge ǁgauoǃnâ i, ǁîb ge ǂan i amaga Evas ga ǁîba ǂgom tsî ǁnā ǂûsa ga ra ǂû o, os nî ǁō ǃkhaisa. Evas tsî Adammi tsîn ge Jehovaba ge ǁnâuǀnamoǃnâ tsî nēs ǀkha ge ǁō. (Gen. 3:6; 5:5) Tsî ǁnās tsîn ge ge ǃaroma îb ‘ǀgui khoeba xu ǁoreba ǃhūbaib ai hā.’ Tsîb ge “ǁōba  . . gere gaosîsen, ǁnān tsîn ǂama, ǁkhā ǃûǂams ǀkha ǁore taman Adammi khami.” (Rom. 5:12, 14) Khoesib ge ǀoasa kuriga ǃhūbaib ai ǀamosib kōse ga uî hâ xawe nētsē “hûdisi kuriga . . khoe-i ga kaise ǀgaisao” tamas ka io ǁkhaisadisi kuriga. Xawes tsînab ge ûiba noxoba “ǀhupub tsî ǃoab tsîkha” xa ǀoahe hâ. (Psa. 90:10) Nēs ge ǁGâuab di ǂhumib xa ge ǃaromahe.

4. (a) Mâ dîde da nî ǃeream? (b) Psalmdi 15:1, 2 tsîn ǃoagu i ham-i ǀgui-e nî Jehovab di ǀhōsa kai?

⁴ Jesub ge ǁGâuab di dīga sao rase ge ǁguiǃā: “Tsîb ge amab ǃnâ mâhō tama ge i; ama-i xare-i ǁîb ǃnâ hâ tama hâ xui-ao.” Tsîb ge amaba noxoba ǁGâuab ǃnâ hâ, ǁîb noxoba ra aiǃgû amaga ‘ǃhūbaib hoaragaba ǂgaeǂhapus’ ǃnâ. (J.ǂHa. 12:9) Xawe da ge sada ǁGâuab xa ǂgaeǂhapuhe ǂgao tama hâ. Hā re î da ǃnona dîde ǃhoaǃgao: ǁGâuaba mati khoesiba ra ǂgaeǂhapu? Tae-i ǃaroman khoena ra ǂhumi? Tsî mati da a ǁgau ǁkhā hoaǁae da ‘amaba ra ǃhoasa?’—Khomai re Psalmdi 15:1, 2.

5. ǁGâuaba mati khoesiba nētsē ra ǂgaeǂhapu?

⁵ Apostel Paulub ge ge mî “ǀūǂamse da kom hâ tamao, tare-eb Satanna ǂâibasen hâ ǃkhaisa.” (2Kor. 2:11) ǂAn da ge a hoa ǃhūbaib di ǂhumi ǂgomdi, ǂgīǂgōsi xūn tsî gaxaǃnâ ǁamaxū ǃkhaib ge ǁGâuab di ǂgaeǂguis ǃnāga hâ. (1 Johaneb 5:19) ǁNās ǀkha da ge buru tama hâ ǁGâuab tsî ǁîb demongu tsîn ǀgapi ǂharode ūhâ khoega ra ǂgaeǂhapusa îgu “ǂhumi.” (1Tim. 4:1, 2) ǁNās tsîn ge a ama ǀgapi ǁamaxū ǃkhaiba ūhâ khoen hîna ǂhumi xūna ra ǁgauǂuin ǀkha.

6, 7. (a) ǂGomdi ǁkhāǁkhā-aogu hîna ra ǂhumi ga tae-i ǃaroma a ǀhapixa? (b) Tsî ǁîga tae-i ǂhumiba ra ǁkhāǁkhā?

⁶ ǂGomdi ǁkhāǁkhā-aon ge a ǀhapixa khoen hîna ǁîn ǂhumiba ra ǂgom an di ûiban ǁkhōǁkhōsa mâsib ǃnâ ra mâi amaga. Khoe-i ga ǁîn ǂhumiba ǂgom tsî ga ra ūǃoa o hînab Eloba ǃhui hâba os ge nēsa ǁî-e ǀamo ûiba hōsa ra ǂoaǃnâ kai. (Hos. 4:9) Jesub ge ge ǂan-i ǂgomdi ǁkhāǁkhā-aogu ge ǁnāsa gere dīsa. Jesub ge ǁîgu xa ge mî: “Tsūba go xoaǂansabego tsî Farisego, sa hînaxaǃnâgo, ǀgui ǂgomhoresa-e nî dīse hurib tsî ǃhūb tsîkha ra ǃgûmaǃnâ go; tsî ī i kao, o go ge ǁî-e sago ǃgâ-ai ǃhonarisase ǀamo ǀaeb ôase ra dī.” (Mat. 23:15) Jesub ge ǁnā ǂgomdi ǁkhāǁkhā-aoga ge mî ǂgāba. ǁÎgu ge ǁîgu ‘ǂhumib di ǁGûb’ ǀkha a ǀgui.—Johaneb 8:44.

⁷ ǁKhāǁkhā-aon, prister an, ǂnomdom an, profet an, kēbo-aon tsî rabin tsîn ge ǃhūbaib ǂhawase ǀoa hâ. ǂGurokham ǁaeb khamin ge ǁîna Elobmîs  ǃnâ hâ xūna “ǂhanuoǃnâsib ǃnâ ra ǃkhōdawa.” (Rom. 1:18, 25) ǁÎn ge ǂhumiba ra ǁkhāǁkhā “ǀgui ǃnāsa, sâuhes ge hoaǁae sâuhes di ra ǂâibasen” di. Tsî noxoba ra ǁkhāǁkhā khoe-i ǁō î ga ra o, o ǀnî hâba sī ra ûisa tsîb Eloba aore khoeb tsî aore khoeb tamas ka io tare khoes tsî tare khoes tsîna ǃgamesa ra ūǃoasa.

8. ǂGomdi ǁkhāǁkhā-aoga tae-i ǂhumiba nî mî xawe da sada tae-e nî dī?

⁸ Gīǂgōsi ǃnandi ge ǂhumib ǃnâ-ū khoena ra ǂgaeǂhapu. Tsî ǀnîhâ ǂhumib hînan noxoba nî mîb ge “ǂkhîb ge hâ tsî tsūǃgâ-i a ǀkhai” di. Hîna î ge “ǃhae ǁgaoǁgaosi-e ǁîn ǂama nîra hā.” A da tā ǁîn xa ǂgaeǂhapuhe tsî ǂâi nē ǃhūbaib di nî hâhâ di. Sida ge amabes ǃnâ a ǂan Jehovab tsēs “ǃnari-aob” ase nî hāsa.—1Tes. 5:1-4.

9, 10. (a) Khoena tae-i ǃaroma ra ǂhumi tsî nēsa tae-i ǀamǂoasa ūhâ? (b) Tae-e da Jehovab xa ǂâis ǃnâ nî ūhâ?

⁹ Xū-i ga ǀasase ga ra hā o, o î ge hoase a ǂanhe. ǁNās ge ǂhumib ǀkha a ǀgui. Ama tama xūna ǃhoa mās ge tsū tama hâ nētsē tsî gaxaǃnâ khoen ǀguin ge nau khoena ǂgaeǂhapu tama hâ. “Why We Lie” di hâ ǂkhanis hîna Y. Bhattacharjeeb xa xoahe hâs ge ra mî, “ǂhumib ge khoe-i ǀgaub di ǀguib ase ra mûǂanhe di.” Khoen ge ra ǂhumi în xū-e xu ǁkhaubasen ǁkhā tamas ka io ǀgapiǀgapisen. Tsîn ge ǀnîna ra ǂhumi în ǁîn dīsāde ǃū-ai tsî tsūdin go xū-e xu ǃnora ǁkhā. Tamas ka io marihe hōs tsî aitsama ǀgapiǀgapisens ǃgao. Nē ǁkhāǁkhāǃâs ge ra ǁgau, khoen ǁîn ǀgūkhoen, ǁanǁare-aon tsî ǀhōsan tsîna ra “ǂhumibasa ǁnās ge kai tamas ka io ǂkhariro ǀgaub ǃnâ.”

¹⁰ Nēsa tae-i ǀamǂoasa ūhâ? ǂGomǃgâgus ge ra toa tsî î ge ǀhōsagusis tsîna ra ǀam. Mûnan-ai re, taras hîna ǁîs ǃgame-aob ǃoa-ai ǂhauǃnâ tama hâsa tsî ǀnî hâ khoeb ǀkha ra ǁgoesa xawes ge ǁîsa ǁîs ǃgame-aoba ra ǂhumiba. Tamas ka io ǃgame-aob hîna ǁîb taras tsî ǀgôan tsîna oms ai ǃgâi tama ǀgaub ǃnâ ra hâ-ūb xawe khoen ǁaegu ǃgâi-aob ase ra ǁgauǁgausena. Xawe da ge ǂâis ǃnâ nî ūhâ Jehovab aiǃâ i kurusabe-i xare-e “mûheǁoasa” tama hâsa.—Heb. 4:13.

11. Tae-e da Ananiab tsî Safiras tsîn di aiǁgausa xu ra ǁkhāǁkhāsen? (Tsoatsoas ǃnâ hâ ai-īsiba mû re.)

¹¹ Aiǁgaus ases ge Elobmîsa ra mî Satanni ge ǀnî ǃgame hâ khoera ‘ǂgaoba a ǀoaǀoasa.’ Ananiab tsî Safiras tsîn ge ǁîra ǂgaob ǃnâ ge mîǁgui ǁîra apostelga nî gaxaǃnâsa. ǁÎra ge ǃhanaba ra ge ǁāmaxū toa o, o ǃhare maris ǀguisa apostelga ge mā. ǁÎra ge ǀhaohâb ǃnâ māxa khoera ase gere mûmûsen ǂgao. Xaweb ge Jehovaba ge mû ǁîra ge tae-e a dīsa tsî ǁnās ǀkha ǁîra ge ǁkhara.—ǃNaeǃkhaidi 5:1-10.

12. ǃHōbasen tama hâ ǂhumi-aona tae-i ǀamǂoasa nî ūhâ tsî tae-i ǃaroma?

¹² Jehovaba mati ra tsâ ǂhumib xa? Satanni, ǃhōbasen tama hân tsî gaxaǃnâ ǂhumi-aon tsîn ge “ǀaes” ǃnâ nî aoǂgāhe. (J.ǂHa. 20:10; 21:8; Psa. 5:6) Tae-i ǃaroma? Jehovab ge ǁîn hîna ‘ǂhumiba a ǀnamna’ ǀurixase ra ūǃoa.—J.ǂHa. 22:15.

13. Tae-e da Jehovab xa ra ǁkhāǁkhāsen tsî nēsa tae-e ra ǂkhâǃnâ da dīsa?

¹³ ǂAn da ge a Jehova ‘Elob khoe  tama hâsa’ hîna ra ǂhumiba. ǁNās ra ǁgaus ge Elob ‘amab’ ǀguiba ra ǃhoasa. (Num. 23:19; Heb. 6:18) ‘[Jehovab, NW] ge ǂhumi namsa ǃhui hâ.’ (ǂKhm. 6:16, 17) ǁÎb xa da ga ra ūǃoahe ǂgao o, o da ge ǁîb di ǁgaragu ǃoagu nî ûi. ǁNās ǀkha da ge tā nî “ǂhumibagu.”—Kol. 3:9.

14. (a) Mâ ǀgaub ǃnân Jehovab ǃoaba-aona ǂhumi ǂgomde xu ra ǀkhara? (b) Lukab 6:45 ǃnâ hâ tsoatsoasa ǁguiǃā re.

¹⁴ Mâ ǀgaub ǃnân Jehovab ǃoaba-aona ǂhumi ǂgomde xu ra ǀkhara? Sida ge hoaǁae “amaba” ra ǃhoa. (Khomai re Saxariab 8:16, 17.) Jesub ge ge mî: “ǁÎ-i ǂgaob di ǀoasiba xus ǁî-i amsa ra ǃhoa xui-ao.” (Lukab 6:45) ǁNās ǀkha î ga khoe-e ǁî-i ǂgaob ǃnâ ga ra ǂhauǃnâ i o, o î ge ǁî-i namsa amaba nî ǃhoa. ǁÎ-i ge amaba mâǁaeb hoaba nî ǃhoa, hoa khoen ǃoagu. ǀNî aiǁgaudi xa ǂâi re, hîna da mâ mâsib hoab ǃnâ a ǂhauǃnâ ǁkhā de.

15. (a) Tae-i ǃaroma da tā sida ǀhōsan ǁgâib ǃnâ nî māǁnâsen? (b) Tae-e ǂkham khoena a hui ǁkhā în tā ǁgâib ǃnâ māǁnâsen? (ǁNaeǁgau saosa mû re.)

¹⁵ O sadu ga ra ǂkham khoe-i o hîna sadu ǀhōsan xa ra ǁgâihe do? ǁGūtsâ re, î du tā ǁîn ǁgâib ǃnâ māǁnâsen. ǁGâib ge a ǃaroma ǁkhā î du sadu omaris ǁanin tsî ǀhaohâb ǃgâsan ǁaegu ǀnî hâ di tanisen tsî sadu ǀhōsan ǁaegu ǁkhawa ǀnî hâ ǀgâub ǃnâ tanisen. Sadu ǀhōsan ge ǀnîsi ǁgai gowaba ra sîsen-ū, ǃgâi tama ana ǀgauba ūhâ, ǀurixa musik-e ra ǃgâ, ǀhoro mâ [xûi-i], ǀhubuǀhubusen-ū xūna ra sîsen-ū tsî khoen a ǀūses tsîna ra soregu. ǁÎn ge ǂhumi ûiǀgauba ra ûi, ǁîn omaris ǁanin, ǀhaohâb ǃgâsan tsî Elob ǃoa-ai. (Psa. 26:4, 5) Jehovab ge a ǂan, sida ga ‘amǁgaugu ǀkha ǀgui ga ra ǃgôabi, xawe ǂgaob âb ga ǁîba xu ga ra ǃnū o.’ (Markub 7:6) ǁNās ǀkha da ge ǂkhoamîdi ǃnâ xoasa mîde ra dī ǂgao: “Ab sa ǂgaoba tā suri ǁore-aon ǂama, îts mâ tsēs hoasa ǃaoǃgâb ǃKhūb dib ǃnâ hâ.”—ǂKhm. 23:17. *

16. ǂHauǃnâsiba mati Jehovaba ǀoasase ǃoaba ǂgaos ǀkha ra ǃgûǀhao?

¹⁶ ǀNîsi du ge aimâba-aose ra sîsen  ǂgao tamas ka io ǀnî hâ ǀgaub ǃnâ Jehovaba ǀoasase ra ǃoaba ǂgao, aiǁgause Betels tawa. Tsî du ga ra xoaǂgāsen ǁaeb ai du ǂhauǃnâse ǁnāpa dîsa dîde nî ǃeream, aiǁgause sadu ra ǃgâ musik-i, ǀaeb mâsib, ûi ǀgaub tsî sadu sâ ǁaeb ǃnâ du ra dī xūn tsîna. (Heb. 13:18) O du ga ǀnîsi ǃgâi tama tanisen ǀgaub tamas ka io ǀhaohâb ǃûi-aogu xa ra dî ǃgâ-e ǁhōba ga ra ūhâ os? O aibe Jehovab ai huiba ôa re î du ǃanu ǃgâi ǂâis ǀkha ǃoaba ǁkhā.—Rom. 9:1; Gal. 6:1.

17. Tae-i da nî dī sida ǃgâsan xa da ga mâǃoa-aon ǀkha ga ra ǃhoa o?

¹⁷ Aiǁgause î ga sadu ǁan ǃnâ hâ ǂharis tamas ka io ǃhūb ǃnâ aoǁnâ sîsen-e ga ra ǂkhāhe o tsî du ga sadu ǃgâsan xa ga ra dî ǃnâhe o, o du tae-e nî dī? O du ǁîna hoa amaba nî mîba? Jesuba tae-e ge dī Romeǁîn ǂhanub xab gere dî ǃnâhe o? Tsî Elobmîs tsoatsoas ra ǁgau khami î ge ‘xū-i hoa-e ǁî-i di ǁaeba ūhâ.’ Jesub tsîn ge ǀnî ǁaeb ai gere ǃnō. (Aoǁn. 3:1, 7; Mat. 27:11-14) ǁNā ǁaeb ai î ge ǂhaikhari hâsa a ǂhâbasa, î da tā sida ǃgâsan ûiba ǁkhōǁkhōsa mâsib ǃnâ mâi.—ǂKhm. 10:19; 11:12.

18. Tae-i da nî dī ǀhaohâb ǃûi-aogu ga tsūdi-ao-i xa ga ra dî da o?

¹⁸ O i ga ǃgâsa-e ǀnîsi sadu ǀhaohâb ǃnâ ga ra ǁore os tsî du ga ǁnās xa ga ra ǂan os? ǀHaohâb ǃûi-aogu ge ǀhaohâba ǃanuse ūhâs di ǃereamsa ūhâ tsî sado ī go ǃnaeǃkhais xa a dî ǁkhā. O tae-e du nî dī sadu ǀgū ǀhōsa-i tamas ka io omaris ǁani-i ga nē ǁoreb ǃnâ ga ra ǃâ io? “Amaba ga ūǀkhīb, ǁnāb ge ǂhanu-aisiba ra ǂhaiǂhai.” (ǂKhm. 12:17; 21:28) ǁNās ǀkha du ge ǀhaohâb ǃûi-aoga hoa amaba nî mîba. ǁÎgu ge ǃoaǂui hâ hoa amaba ǂansa, nē ǀgaub ǃnâ gu tsūdi-ao-e ǃgâi ǀgaub ǃnâ a hui ǁkhā amaga î-i Jehovab ǀkha ǃgâi ǀhōsagusisa omkhâi.—Jak. 5:14, 15.

19. Tae-e da sao ra ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ nî ǃhoaǃgao?

¹⁹ Psalmdi xoa-aob Davib ge Jehovab ǃoa ge ǀgore: “Sats ge turaba ūhâ ǃnāb ǃnâ hâ amab ǃnâ.” (Psa. 51:6) Davib ge ge ǂan-i ǂhauǃnâsib ǂgaob ǃgamsiba xu ra hāsa. Xristeǁîn ge mâǁaeb hoaba “amaba” ra ǃhoa. ǀNî ǀgaub hîna da a ǁgau ǁkhāb ǀkhara da as ge Elob di ǃoaba-aon ase amab xa aoǁnâsa. Nēsa da a dī ǁkhā ǀgaub ge sao ra ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ nî ǃhoaǃgaohe.