1, 2. (a) Jehovaba ǁîb ǃoaba-aona mâ ǀgaub ǃnâ ra sîsen-ū? (b) Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da tae-e nî ǃhoaǃgao?

ǀGAIBA ūhâ khoen ge nau khoen ǂam-ai ra ‘gaoǂam.’ (Mat. 20:25; Aoǁn. 8:9) Nē ǀgaub ge Jehovaba xu ra ǀkhara. ǁÎb a Hoaǀgaixa xaweb ge ǀoasa kurusa ūhâ tama hâ khoen xa hoaǁae ra ǂâi. ǁÎb ge a khoexaǃnâ tsî khoen tsâsigu xas tsîna ra ǂâi. ǁÎb ge sida ǂhâsigu tsîna ra kōǃgâ. ‘ǁÎb ge a ǂan . . . tsara da asa’ ǁnā-amaga sida ǁkhāsib ǃnâ hâ tama hâ xū-e ǂgan da tama hâ.​—Psa. 103:13, 14.

² Elobmîs ge ǂgui aiǁgaude ūhâ hîna ra ǁgaude Jehovab mati ǁîb ǃoaba-aon xa ra ǂâisa. Hā re î da ǃnona aiǁgaude ǃhoaǃgao. ǂGurose, Jehovab ge mati Samuela a huisa îb ǀgoraǃgâs haisi-amsa ǀgapi pristeri Eliba sī mîba. ǀGamǁîse, Jehovab ge mati Moseba ǃnūǃnâxasib ǃnâ a hâ-ū ǀgaus Israelǁaesa ǂgaeǂguisab gere ǂkhā o. Tsî ǃnonaǁiseb ge mati Israelǁaesa Egipteba xu a sâu ǀgaus ǁîn tsâsiga  ǂâis ǃnâ ūhâse. Nē aiǁgaudi xa da ra ǂâi hîna hā re î da kō nēs tae-e Jehovab xa ra ǁkhāǁkhā das tsî tae-e da nēsa xu a ǁkhāǁkhāsen ǁkhās tsîna.

3. Tae-e Samueli ǀkha ǀgui ǃui ge ī tsî nēsa mâ dîde ra hau? (Tsoatsoas ǃnâ hâ ai-īsiba mû re.)

³ Samueli ge ‘ǃKhūba gere ǃoaba’ ǂkhamsis tsēde xu. (1Sam. 3:1) ǀGui ǃuib ge Samuela a ǁom o, o i ge xū-e ge ī noxoba ge ī tsâ tama hâ i-e. * (Khomai re 1 Samueli 3:2-10.) ǁÎb ge khoe-e ge ǁnâu ǁîb ǀonsa ra ǂgaihe. ǁÎb ge ǀgapi pristeri Elib go ǂgai bi di ge ǂâi tsî ǁîba ǃoa ī tsî ge mî: “Mû nē ta a . . . . sats go ǂgai te xui-ao.” Elib ge ge mî ǁîb ge Samuela ǂgai tama hâ di. Nēs ge ǀgam ǃnādi kōse a ī o, ob ge Eliba ge mûǂan Elob asa hîna Samuela ra ǂgaiba. Tsîb ge ǁîba Samuela ge mîba matib nî ǃereamsa tsîb ge Samuela nēsa ge ǁnâuǀnam. Tae-i ǃaromab ge Jehovaba ǁîb ǀomǃgāgu ǃnâ-ū Samueli ais ai ǂhaiǂhaisen tama hâ iba? Elobmîs ge nēs xa mî tama hâ xawe xūn ge ī ǀgaub ge ra ǁgau khoen xa ǂâis ge Samuela ǂhâǂhâsaba īsa. Mâ ǀgaub ǃnâ?

4, 5. (a) Samuela Elob ge mā bi ǁgaumâisa mati ge ǃkhōǃoa tsî xūna mati ge ǃgû ǁnâ sao ra ǁgoaga? (b) Nē ǃnaeǃkhaisa tae-e Jehovab xa ra ǁkhāǁkhā da?

⁴ Khomai re 1 Samueli 3:11-18. Jehovab ge ǀgôana ge mîmā în kaira khoena ǃgôasiba ǁgau. (Eks. 22:28; Lev. 19:32) ǂÂi re Samueli ga Eliba ǃoa ǁgoaga ī tsî Elob ǀgoraǃgâs haisi-amsa mîba hâ o? ǁNās ge ga ī tama hâ. Nē ǃnaeǃkhais ge ra mî ‘Samueli ge nē ǁhaposab Eliba nî ǂanǂansa ge ǃao’ di. Elib ge nēsa mûǂan tsî Samuela ge mîba îb ǃhoa. ‘Sa ǃoab go ǃhoa mîdi xa tā ǀgui mîs ǁîsa tita xu gaugau re’ dib ge ge mî. Samueli ge “ǁnā mîdi hoade ge ǂanǂan.”

⁵ Samueli haisi-ams ge Eliaba ge buru kai tama hâ i. Nēs ge ‘Elob ao-i’ [ǀhōsa-i] hîna ge ǀgapi pristeri ǀkha a ǃhoab ǀkha ge ǀgui-i. (1 Sam. 2:27-36) Nē ǃnaeǃkhais ge ra ǁgau da Jehovab mati khoen tsâsigu xa ra ǂâi ǀgaus tsî matib a gā-ai ǀgaus tsîna.

6. Jehovab ge Samuela a hui ǀgauba xu da tae-e a ǁkhāǁkhāsen ǁkhā?

⁶ ǂKham khoedo? Samueli ǃnaeǃkhais ge ra ǁgau Jehovab sadu ǃgomsiga ra ǁnâuǃāsa tsî a ǂansa mati du ra tsâsa. ǀNîsi du ge a taoxa tamas ka io a ǃgombahe aoǁnâsa tamas ka io nau ǀgôana xu mâǂoasa. ǂÂis ǃnâ ūhâ re, Jehovab ge ra hui du ǂgao. ǁNās ǀkha ǀgores ǃnâ-ū sadu ǃgomsina ǁîb aiǃâ ǁgui re. (Psa. 62:8) Elobmîs aiǁgaudi Samueli khami ǂkham ǃgâsan didi xa ǂâiǃgâ re. Tsî ǃgâsan ǀkha ǃhoa re ǂkhaman tsî kairan hîna sadu ra hōǃâ ǃgomsina ge ūhâ îna tsî ge ǁîna a dana. ǁÎn ge ǁaegu hînab ge Jehovaba ǁîna a huib xa a mîba du ǁkhā, ǃâubasen taman hâ hîna.

7, 8. Jehovaba mâ ǀgaub ǃnâ ge ǁgau Moseb tsâsigu xab ra ǂâisa?

⁷ Moseb ge 80 kurixab a hîna Jehovab xa ǃaoǃaoxa ǁgaumâisa ge māhe. Moseb ge Israelǁaesa ǃkhōsisa xu  Egipteba xu nî orese ge ī-i. (Eks. 3:10) ǁÎb ge 40 kuriga Midianni ǃnâ ge hâ i gūre-aose tsî nē ǀasa ǁgaumâis xa kaise gere buru. “Tari ta tita o ta Faraob ǃoa nî ǃgû, o ta Israeli ôana Egipteba xu nî ǂgaeǂguiǂui?” dib ge ge dî. Elob ge Moseba ǃoa ge mî: “Tita ge sa ǀkha ǂanǂansase nîra hâ.” (Eks. 3:11, 12) ǁÎb ge ge mîmâi Israelǁaes kaigu ‘tsîn ge ǁîb domma nîra ǁnâu’ di. Xaweb ge Moseba ǃeream tsî ge mî: “ǁÎn ge ǂgom te tide, tsî ǁkhāti ti domma ǁnâu tide.” (Eks. 3:18; 4:1) Moseb ge Eloba ge ǂgom tama hâ i. Xaweb ge Jehovaba hoaǁae ge ǃnūǃnâxa i. Tsî Moseba ǀgaiba ge mā îb buruxa dīna dī tsîb ge ǁîba ge ǂguro khoe-i nēti ī dīga gere dība.​—Eks. 4:2-9, 21.

⁸ Moseb ge noxoba ge aiǃgû ǃgâi ǃhoa-ao tamab hâ di mîsa. Elob ge ǃeream tsî ge mî: “O ta ge tita sa ams ǀkha hâ tsî nîra ǁkhāǁkhā tsi, tare xū-ets nî ǃhoa ǃkhaisa.” Moseba nēs xa ge dan-e? Hî-î, ǁîb ge Eloba ge ǂgan îb ǀnî hâ khoe-e sî. Nēs ge Jehovaba kaise ge ǁaixa kai. Xaweb ge ge kharosa tama hâ i. Moseb tsâsigu xab gere ǂâi amagab ge Eloba Aronna ge ǁgaumâi Moseb ǃhoa-aob ase.​—Eks. 4:10-16.

9. Jehovab ǃnūǃnâxasib tsî nau khoen xa ǂâis tsîna mati Moseba ǁîb ǁgaumâis ǃnâ ge hui?

⁹ Nē ǃnaeǃkhaisa tae-e Jehovab xa ra ǁkhāǁkhā da? Hoaǀgaixa Elob a amagab ge Moseba ga ǁgari hâ îb māsenxase ǁîb ra mî-e dī. Xaweb ge Jehovaba ge ǃnūǃnâxa tsî khoexaǃnâ i tsî ǁîb ǃgâisiba ǁîb ǃgamǃgamsenxa ǃgāba ge ǂanǂan. Nē ǀgauba sîsenǂuiba ū î ge hâ i? Îo. Moseb ge ge ǀō-aisa ǂgaeǂgui-ao i hîna ge nau khoen ǀkha Jehovab ge ǁîb ǀkha gere hâ khami gere hâba.​—Num. 12:3.

10. Jehovab khoexaǃnâsiba da ga ra ǁgae o da mati ra ǀama?

¹⁰ ǁKhāǁkhāsen ǁkhā da a xūn: ǀNîsi  du ǃgame hâ, ǁgû tamas ka io a ǀhaohâb ǃûi-ao? Nēs ga ra ama io, o du ge kai ǃereamsa ra tani. Jehovaba da ge nî ǁgae ǁîb khoen ǀkha ra hâ ǀgaub ǃnâ, ǁîb khoexaǃnâsib tsî ǃnūǃnâxasib tsîn ǃnâ-ū. (Kol. 3:19-21; 1Pet. 5:1-3) Jehovab, Moseb tsî Jesub tsîna da ga ra ǁgae o, o da ge khoen ǃoa nî ǀgū tsî nî khoakhoa nî. (Mat. 11:28, 29) ǃGâi aiǁgaus ase du ge nau ǃgâsana nî ība.​—Heb. 13:7.

11, 12. Jehovaba mati Israelǁaesa ǃnorasa tsî ǁapoǁaposase gere tsâ kai Egipteba xub gere daoǁgau nî o?

¹¹ Israelǁaes ge Egipteba xu 1513ǁî kuri a ǃnora kaihe o, on ge 3 miliuns xa ge ǃnāsa i. ǁNāpa î ge ǀgôan, kaira khoen tsî ǃhoran tsîna ge hâ i. Nē khoena Egipteba xu ǂgaeǂguis ge gā-aisib tsî khoen tsâsigu xa ǂâis tsîna ge ǂhâ hâ i. Jehovab ge Moseb ǃnâ-ū nēti i ǀgauba ge ǁgau. Israelǁaes ge kaise ǃnorasase gere tsâ ǁîn omsa xun gere ī o.​—Psa. 78:52, 53.

¹² Jehovaba mati ǁîb khoena ǃnorasa tsî ǁapoǁaposase gere tsâ kai? ǁÎb ge ǁîna Egipteba xu ǃamku ǀgaub ǃnâ “garu daob ǃgaroǃhūb” dib ǀkha ge daoǁgau. (Eks. 13:18) Nēs ge Israelǁaesa ge ǁgau Elob ra ǂgaeǂgui ǃkhaisa. Jehovab ge “tsēa ǀnanus ǀkha gere ǂgaeǂgui, tsî tsuxub hoaba ǀaes di ǃnâb ǀkha” tsî nēs ǃnâ-ū ge ǂhaiǂhaisen. (Psa. 78:14) Tsî nēs ǃnâ-ūb ge Jehovaba ge mî: “Tā ǃao re. Tita ge sa ǀkha hâ tsî nî daoǁgau tsî kōǃâ du.” Nē ǁkhaeǂgaos mîdi ge kaise ge ǂhâǂhâsa i.

13, 14. (a) Jehovaba Israelǁaesa tae-e ge dība ǂĀxahurib tawa? (b) Jehovaba mati ǁîb ǀgaiba Egipteǁîn ǂam-ai ge ǁgau?

¹³ Khomai re Eksodus 14:19-22. Faraob tsî ǂĀxahurib tsîn ǁaegub ǃnâ du mâisen re. Elob ge xū-e ra dī. ǃÂus ge sadu ǀkhāb ai hâ tsî Egipteǁîn hoan ge ǃkhaenab ǃnâ hâ. Khoen hoan ge ǁnā ǃâus ǃnâb xa ge hâ ǀkhāhe hâ i. ǁNāpaxūb ge Moseba ǁîb ǃomma ra ǀhōǂui hurib ǃoa tsîb ge ǂoaba huriba ra ǁkhowa-am. ǃGâi ǀgaub ǃnâ î ge sadu, sadu omaris tsî xamanin tsîna hurib aiǃâ nau khoen ǀkha ra ǃgû. Hîna du ge ǃgâi tama xū-e ra mû. Hurib ge ǂgoaxa tama hâ xawe a ǂnâsa tsî ǃgâise ǃgûsa ra ǃaroma. Nēs ge ra ǃaroma î-i ǂau khoe-i tsîna nē huriba xu ǃkharu ǁkhā.

¹⁴ Khomai re Eksodus 14:23, 26-30. Faraob hîna a ǀgapiǂâixab ge huriba ǃoa ra ǃkhoe. Tsîb ge Moseba ǁkhawa ǁîb ǃomma hurib ǃoa ra ǀhōǂui. Nē ǃnās ai î ge ǁkhowa-amsa go i huriba ra ǂganamsen. Hurib ge tsunami-i khami ra ǂnausen. Faraob tsî ǁîb khoen tsîn ge ǃē-e ūhâ tama hâ.​—Eks. 15:8-10.

15. Nē ǃnaeǃkhaisa tae-e Jehovab xa ra ǁkhāǁkhā da?

¹⁵ Nē ǃnaeǃkhaisa xu da ge ra mû Jehovab ge a ǂhanu-ai Elo tsî nē ǀgaub ge ra hui da î da ǃnorasa tsî ǁapoǁaposases tsîna tsâ. (1Kor. 14:33) Jehovab ge ra ǁgau ǁîb a ǃgâi daoǁgau-ao ǃkhaisa hîna ǁîb khoena ǃgâi ǀgaub ǃnâ ra kōǃgâba. ǁÎb ge ǁîna, ǁîn khākhoena xu ra ǁkhauba. Nēs ge kaise sida ra ǁkhaeǂgao nē ǃhūbaib ǀams ra ǀgū khami.​—ǂKhm. 1:33.

16. Jehovab ge Israelǁaesa a sâu ǀgauba xu da mati a ǀama ǁkhā?

 ¹⁶ Jehovab ge nētsē ǁîb khoena gagasises tsî sorosises tsîna ra kōǃgâ. ǁÎb ge nēsa dīs ǃnâ nî aiǃgû kai ǁgâiǀāb ra ǀgū khami. (J.ǂHa. 7:9, 10) ǂKhaman tsî kairan, ǃhoran tsî ǃhora taman hoan hîna Eloba ra ǃoaban ge ǃao tide kai ǁgâiǀāb ǃnâ. * ǁÎn ge ǀnî hâ xū-e nî dī. ǁÎn ge Jesub mîde nî ǂâiǃgâ hîna ra mîde: “ǃNubai ǃgapakhâi, î danadi âdo ǃhâkhâi, sadu ores go ǀgū xuige.” (Luk. 21:28) Tsî ǂgomǂgomsasiba nî ūhâ ǀgara Gogi ga ra mâǃoa xawe. Gogi ge ǃgaeǀhaos ǃhaodi disa hîna ǀgaiba nî ūhâsa Faraob di ǀgaib xa. (Ese. 38:2, 14-16) Elob khoena tae-i ǃaroma ǂgomǂgomsase nî hâ? ǁÎn ge a ǂan Jehovab dawa tama hâsa. ǁÎb ge hoaǁae nî kōǃgâ nî tsî ǁîn tsâsigu xa nî ǂâi.​—Jes. 26:3, 20.

17. (a) Elobmîs ǃnaeǃkhaidi Jehovab ǁîb khoena ra kōǃgâ ǀgaub dide xu da mati a ǀama ǁkhā? (b) Tae-e da sao ra ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ nî ǃhoaǃgao?

¹⁷ Aiǁgaudi hîna nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ hâdi ge ra ǁgau matib Jehovaba ǃgâi ǀgaub ǃnâ ǁîb khoena ra kōǃgâ ǀgausa. Nē ǃnaeǃkhais xa du ra ǂâiǃgâ hîna kō re mâ ǃgâi ǀgaugu Jehovab digu nēpa ra ǂoaxasa. Nēs ge nî hui du î du nē ǀgauga sadu ǂgaob tsî ǂâis tsîn ǃnâ ūhâ tsî Jehovaba du ūba hâ ǀnamma nî ǀgaiǀgai. Sao ra ǁkhāǁkhāǃâs ge ǀgauga nî ǁgau hîna da Jehovaba a ǁgae ǁkhāga nau khoen xa ǂâis ǃnâ. Omaris, ǀhaohâb tsî aoǁnâ sîsenni tsîna da ge nî ǃhoaǃgao.