1. Mati i khoe-e ra tsâ omaris ǁani-i ga ra ǂnûiǂuihe o?

SADU ǀnamǀnamsa omaris ǁani-e ǀhaohâba xu ǂnûiǂuihe hâ? ǁNās ge kaise a tsûtsûsa ǁkhā. “Ti ǂgomǂgomsa aob ge 41 kurin di ǃgammeb khaoǃgâ a ǁō o.” Tis ge ǃgâsas Hilda di ǀon hâsa ra mî. “O ta ge ge ǂâi hâ i ǁnā i ge ǁgai xū-i. Hîna ta ge hōǃâ-e. * Xawe ti ǀgôab ge ǀhaohâb ǁîb kaikhoes tsî ǀgôan tsîna ǁnāxu o. O i ge kaise tita ge ǃgomba i.”

2-3. Psalmdi 78:40, 41 ǃoagu îb mati Jehovaba ra tsâ ǃoaba-aon ǁîb din ga ǃoaba bi ǀû o?

² ǂÂis ǀguisa hî re matikōseb ge Jehovab ǂgaoba kôahe hâ isa. ǀNî ǀhomǃāgu ǁîb di omaris di gu ge ǁîba a mâǃoa o. (Jud. 6) Tsî ǂâis ǀguisa hî re matikōseb ge ǃgâi tamase gere tsâsa. Israelǁîn hînab ge ǁîba kaise ǀnam în ge ǁîba a mâǃoa o ǂgui ǃnāde. (Khomai re Psalmdi 78:40, 41 sa.) ǂGomǃgâ ǁkhā du ge a sida di ǀnamǀnamsa ǀhomsi ǁGûb tsîn ra tsûtsûhe sa. ǀNam da a khoe-i ga ǁîba ga ra ǁnāxu o. ǁÎb ge ra ǁnâuǃā ǃoab hîna du ra hōǃâba. ǁÎb ge ra ǁkhaeǂgao du ǂgao. Tsî ǂhâ du hâ ǂkhâǃnâs. Tsî mâxoǀkhās tsîna nî mā du.

³ Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge nî ǃhoaǃgao. Tae-e da a dī ǁkhāsa î da Jehovab huiba hō. ǁNāti i ǂoaǃnâde da ga hōǃâ ǁaeb ai. Tsî da ge ǁnāpaxu nî ǃhoaǃgao mati da sida tsîna ǀhaohâb ǃnâ hâ ǃgâsana a hui ǁkhāsa. Nēti i ǃgomsina ra hōǃâna. Xawe ǂgurose, da ge nî ǃhoaǃgao ǂâiǀgaugu hîna da nî ǂgōsen ga.

4. Matin ǂgui ǁgûna ra tsâ ǀgôab tamas ka io ǀgôas ga Jehovaba ga ra ǁnāxu o?

⁴ ǀŌ-aisa ǀgôab tamas ka io ǀgôas ga Jehovaba ga ra ǁnāxu o. On ge ǃnāsa ǁaeba ǁgûna ra ǂâi. Tae-en ga ǃnāsase dī hâsa  în ǁîn di ǀgôa-e hui. Î i Jehovaba ǃoaba ǀgara. ǁÎb di ǀgôab ge a ǂnûiǂuihe toas khaoǃgâb ge. Luke di ǀon hâ ǃgâsaba ra mî: “Aitama ta ge gere ǀhapiǂgā-amsensa. ǃGâi tama hâ ǁhapodi tsîna ta ge ǁnā xūn xa ge ūhâ i. ǀNî ǁaega ta ge gere ā, tsîb ge ti ǂgaoba gere tsû.” Elizabeth di ǀon hâ ǃgâsas hîna ge ǁkhā mâsiba gere hōǃâs ge gere ǂâi: “Tae-e ta ge ǁgû ta ase dīsa? Tsâ ta ge ge ǃnāsa-e ta ge dī tama hâ isa. Î ta ti ǀgôaba ǁkhāǁkhā îb Jehovaba ǀnam.”

5. Hammi di ǀhapisa khoe-i ga Jehovaba ǃoaba ǀû o?

⁵ Hoada ge nî ǂâiho Jehovab aitsama ǁhûibasens di ǁkhāsiba mā da hâ ǃkhaisa. Nēs ge ra ǂâibasen aitsama da a ǁhûi ǁkhāsa. ǁÎba ǁnâuǀnam tamas ka io ǁnâuǀnam tama isa. ǀNî ǂkham ǀgôan hîna ge ǃgâi kai khâisa ūhâ tama in ge ra mîǁgui în Jehovaba ǃoaba. Tsî ǂgomǂgomsase ǁîb di ǃoabas ǃnâ hâ ǀgara. ǀNîn ge ǁgûna ge ūhâ i hîna ge ǃgarise gere sîsena. În ǁîna ǁkhāǁkhā Jehovaba ǀnamsa, xawe ega ǁîba a ǃoaba ǀûna. ǁNā-amaga i ge mā i hoa-e nî mîǁgui Jehovaba i ra ǃoaba ǂgaosa. (Jos. 24:15) ǁGûn hîna ǃoa hân ǁîn ǀgôan ge. Jehovaba a ǃoaba ǀû ǃkhais ǃaroman ge. Tā nî ǂâi ǁîn di ǀhapis a ǃkhaisa.

6. Mati i ǂkhamkhoe-e a tsâǁkhā ǁî-i ǁgû-i ga Jehovaba ǁnāxu o?

⁶ ǀNî ǁaegu ai i ge ǁgû-e amaba ra ǁnāxu tsî ǁî-i di omaris tsîna. (Psa. 27:10) Nēs ge kaise a ǁgai ǁkhā ǀgôa-i hîna go ǁî-i ǁgû-e ǃgôasib. Tsî aiǁgau-i ase goro kō i ǃoagu. Esters hîna ge ǁîs di paba ǂnûiǂuihes ge ra mî: “ǃNāsa ǁaeba ta ge gere ā. Mûǂan ta ge o ǁîb ge amaba xu ǀgui bē tama hâ i ǃkhaisa. ǁÎb ge māsenxase ge mîǁgui îb Jehovaba ǃoaba ǀû. Ti paba ta ge a ǀnam xaweb ge a ǂnûiǂuihe o. O ta ge ǃnāsa ǁaeba ǁîb xa gere ǂâiǂhansen. ǂGaob di ǁnāǂamdi tsîna ta ge gere hōǃâ.”

7. Matib Jehovaba ǂkhamkhoe-i hîna ǁî-i di ǁgû-e ǂnûiǂuihe hâ i xa ra tsâ?

⁷ ǂKhamkhoedo, sadu di ǁgûra di ǀgui-i ga ra ǂnûiǂuihe o. O da ge kaise ra ǃoa. Toxoba ǂgomǃgâsiba ūhâ re. Jehovab a ǂansa matikōse i a tsûtsûsa sa. ǁÎb ge a ǀnam du tsî ra ǃgôaǃgâ sadu di ǂhauǃnâsiba. Tsî sida hîna a sadu di ǃgâsa da ge kaise a ǂkhî ǁnās ǃaromas tsîna. ǂÂihōs tsîna hî re sadu ge tātsē ǃereamsa ūhâ tama hâ. Sadu di ǁgû-i di mîǁguib ǃaroma. ǀNai i go ǃhoaǃgaohe hâ i khami. Jehovab ge mā khoe-i hoa-e. Aitsama ǁhûibasens di ǁkhāsiba māhâ. “Mâ-i hoa-i ge ǁî-i di” ǃgomma nî tani māǁnâsen tsî ǁāǁnâsen hâ khoen ǃaroma.—Gal. 6:5.

8. Tae-e i ǂgomǂgomsa omaris ǁani-e a dī ǁkhā. ǀNamsabe-e i ǃâu hâ ǁaeba i i Jehovaba ǃoa oaǀkhī? (“ Oa hā re Jehovaba ǃoa” di hâ boksisa khomai re.)

⁸ ǀNam du a khoe-i ga Jehovaba ga ra ǁnāxu o. O du ra ǃâubasen ǀguitsē i ǁî-e ǁkhawa nî oaǀkhīsa. Xawe tae-e du a dī ǁkhā ǁî-e du ǃâu ǀgara hâ ǁaeb ǃnâ? ǁKhā du a i hoa-e dī re î du sadu ǂgomsa ǀgaiǀgai. ǁNāti du ga dī o, o du ge ǃgâi aiǁgaus ase nau omaris ǁanina a ība ǁkhā. Tsî ǀnîsi ǂnûiǂuihe hâ khoe-i ǃoagus tsîna. Tsî du ge ǂhâ du hâ ǀgaib tsîna nî hō î du nē tsûtsûsa tsâsiga mâǃkharu ǁkhā. Tae-e du a dī ǁkhā î du sadu ǂgomsa ǀgaisase ūhâ ǀgara?

9. Mā ǀgaugu ǃnâ du Jehovaba xu ǀgaiba a hō ǁkhā? (“ ǁKhaeǂgao ra xoadi ǀnamsabe i ga Jehovaba ga ra ǁnāxu o” di hâ boksisa khomai re.)

⁹ ǁKhā du a i hoa-e dī re î du sadu di ǂgomsa ǀgaisase ūhâ ǀgara. Kaise i ge ǂhâǂhâsa î du aiǃgû tsî aitsama ǀgaiǀgaisen. Tsî omaris ǁanin tsîna ǀgaiǀgai. Xawe mati du ǁnāsa a dī ǁkhā? ǀGaiba Jehovaba xu hō re. Elobmîsa hoaǁae khomais ǃnâ-ū. Tsî ǁîn xa ǂâiǃgâsa tsî ǁnās ǀkhas tsîna Xristeǁî ǀhaode hâǃnâsa. Joannas, hîna ge babasab tsî ǃgâsas tsîna amaba xu a ǂoaǃnâs ge ra mî: “ǀOrose ta ge ra ǂâiǂhansen Elobmîs ǃnâ hâ khoen. Abigails, Esters, Jobi, Josefi tsî Jesub xa ta ga khomai o. ǁÎn di aiǁgaudi ge ra ǂkhâǃnâ te tsî ra hui te. Î ta ǃnāsase ǃgâi mûǂuiba ūhâ. Sida di ǀō-aisa ǁnaetsanadi tsîna ta ge omkhâi ra xūn ase ra mû.”

10. Matis Psalmdi 32:6-8 ra hui da î da ǂkhabuǂâis di tsâsiga mâǃkharu?

¹⁰ Jehovaba hoa xūn hîna ra ǂâiǂhansen kai du na mîba re. ǃOa hâse du ga tsâ o, tā ǀû re ǀgoresa ǁîba ǃoa. ǀKhomma re sida di ǀnamxaǃnâ ǁgûba. Îb hui du î du nē mâsiba ǁîn di ǀgaub ai mû. Tsî noxoba “ǁgau du, tsî ǁkhāǁkhā tsi ǁnā daob, ǁîb aits nî ǃgûb xa.” (Khomai re Psalmdi 32:6-8 sa.) Ama as ge ǀnîsi i ge a tsûtsûsa ǁkhā mîbasa Jehovaba mati du ra tsâsa. Xawe Jehovab ge ǀoasase ra ǁnâuǃā mati du sadu ǂgaob ǃnâ ra tsâsa. ǁÎb ge kaise a ǀnam du. Tsîb ge ra ǂkhâǃnâ du î du sadu di ǂgaoba ǁîb ai ǁhōǂui.—Eks. 34:6; Psa. 62:7, 8.

11. Hebreǁîn 12:11 ǃoagu da tae-i ǃaroma Jehovab di ǀnamxaǃnâ, ǁnāmas ǃnâ a ǂgomǃgâ ǁkhā? (“ ǂNûiǂuis Jehovab ǀnamxaǃnâ ǁnāmas hîna ra sîsens” di hâ boksisa khomai re.)

¹¹ ǀHaohâb ǃûi-aogu di mîǁguigu ǀkhā sîsenǁae re. ǂNûiǂuihes ge Jehovab di ǁnāmas di ǀgau. ǁÎb di ǀnamxaǃnâ ǁnāmas  ge hoa khoen ǃaroma a ǃgâi. Tsî ǁnā i hîna ǁōre hâ i ǃaromas tsîna. (Khomai re Hebreǁîn 12:11 sa.) ǀNîn hîna ǀhaohâb ǃnâ hân ge ǀnîsi a mî ǁkhā. ǀHaohâb ǃûi-aogu go ǃgâi tama mîǁguiba a dīsa. ǁNā khoe-e ǂnûiǂuis ǃnâ. Xawe ǂâihō re ǁnāti-i khoen ge tātsē. Tsūdi hâ khoe-i di ǃgâi tama xūn xa ǃhoa tama hâ. Ama as ge sada hoa amaba ǂan tamasa. ǁNā-amaga i ge gā-ai î da ǀhaohâb ǃûi-aogu hîna ǂhanuǂhanu-aogu ase hâga ǂgomǃgâ. ǁÎgu ǁaeba ǁamaǂui hâ tsî xoadi ai. ǃGaoǃgaosa ǀgaugu ǃnâ “Jehovaba” ra ǀgoraǃgâba amaga.—2Kro. 19:6.

12. Tae ǃgâiban ge ǀnîna hōǃâ Jehovab di ǁnāmas ǀkhan gere sîsenǁae ǃkhais ǃaroma?

¹² ǀHaohâb ǃûi-aogu di mîǁguiba du ga ǂkhâǃnâ o. I i sadu ǀnamsabe-e ǂnûiǂuihe. O du ge ǁî-e ra hui i Jehovaba ǃoa ǁkhawa oaǀkhī. “Kaise i ge ge ǃgom i sim di kai ǀgôab ǀkha ǃhoa tamase hâsa.” Dis ge Elizabeths hîna go ǀnai ǃhoaǃgaohe hâ isa ra mî. “Jehovaba ǃoab ge oaǀkhī toas khaoǃgâb ge ge mî. ǃGâi mîǁguib ge isa ǁîba ǂnûiǂuihesa. Ēgab ge ge mî ǁîb ge ǂgui ǃgâi xūna a ǁkhāǁkhāsensa. ǁKhāǁkhāsen ta ge ge Jehovab ǁnāmas hoaǁae a ǃgâisa,” dis ge ra mî. ǁÎs di aob Marki ge ǀaro tsî ra mî: “ǁAero-i khaoǃgâb ge sim di ǀgôaba ge mîba te. Oaǀkhī ǂgaob gere sa sim ge ǁîb ǀkhā dī xū-e ūhâ tama hâ i ǃkhais ǃaroma. Kaise ta ge ra ǂkhî Jehovab ge hui mî sa îm ǁnâuǀnamxa.”

13. Tae-e a hui du ǁkhā î du tsûtsûsa mâsiga tani ǁkhā?

¹³ ǀHōsan hîna tsâ du ra ǀgauba ra ǁnâuǃān ǀkha ǃhoa re. ǂAnsa ūhâ ǃgâsagu tsî ǃgâsadi ǀkha hâǁae re. Hîna a hui du ǁkhāna î du tā ǀûsen ǃâubasens ǃnâ. (ǂKhm. 12:25; 17:17) Joannas hîna go ǀnai ǃhoaǃgaohe hâ is ge ra mî: “Ti ǂgaob ǃnâ ta ge gere ǀguritsâsen. Xawe ǂgomǃgâ ta hâ ǀhōsan ǀkha ta gere ǃhoa o. O ta ge kaise gere huihe.” Xawe tae-e du nî dī ǀhaohâb ǃnâ hâ ǃgâsan ga. ǃGâi tama hâ xūna sadu ǃoagu mî o, tsûtsû du ra na?

14. Tae-i ǃaroma da nî ‘tanibagu, tsî nî ǀûbagu’ māsenxase?

¹⁴ Sadu di ǃgâsan ǀkha ǃnūǃnâxa re. ǃÂubasen ǁoa da ge a hoa khoen ǂhanu xūn ǀguina nî mîsa. (Jak. 3:2) Hoa da ge ǀoasa kurusa ūhâ tama hâ. ǁNā-amaga da ge tā nî buru ǀnîn ga ǃgomsiba hōǃâ o. Tae-en nî mîs ǀkha. Tamas ka ion ga tsûtsû du ra xūna ǂâibasen taman hâ hîna ga ra mî o. ǂÂihō re apostel Paulub di ǁnāmasa: “Î du tanibagu, î du ǀûbagu, nē-i ga nau-i ǃoagu ǀauxū-e ūhâo.” (Kol. 3:13) ǀGui ǃgâsas hîna ge ǁîs di omaris di ǁani-e a ǂnûiǂuihes ge neti ra mî: “Jehovab ge hui te hâ î ta ǃgâsana ǀûba. Hîna ǃgâi xū-e ra dī ǂgaona ǀoasa-oǃnâ ǀgaub ai.” Tae-eb ǀhaohâba a dī ǁkhā îb ǂgomǂgomsa omaris ǁanina hui?

15. Tae-e da a dī ǁkhā î da omaris ǁani-e hui hîna ǀnamsabe-e ǂnûiǂuihe hâ-e?

¹⁵ ǂGomǂgomsa omaris ǁanina ǁkhōreǁharesa se ǃkhōǃoa re. Miriam di ǀon hâ  ǃgâsas ge ra ǂanǃgâ tsî mî. ǂÂiǂhansens gere sa ǀhaode ǃoa isa. ǁÎs di ǃgâb ge a ǂnûiǂuihe o. “ǃAo ta ge gere tae-en khoena nî mîs xa. Xawe i ge ǂgui ǃgâsagu tsî ǃgâsadi tsîna ge hâ i. Hîna ge ǃoa hâ îna nē ge ī xūn xa. Tsîn ge ti ǃgâb ǀkhage ǁaixa tama hâ i. Gangans di ǀgui ta ge ra mî ǁîn ǃaroma. ǀGuri ta ge ǃoa tama hâ isa.” ǀGui ǃgâsas ge ǂâihō tsî ra mî: “Sim di ǀgôab ge a ǂnûiǂuihe toas khaoǃgâ. On ge ǀnamxaǃnâ ǀhōsana ǀkhī tsî gere ǁkhaeǂgao mî. ǀNîn ge ǂanǃgâ tsî ge mî ǀūn ge isa tae-en nî mîsa. ǀNîn ge tita ǀkha ǀguiba gere ā. Tamas ka io omkhâi ra sîǂkhanide gere xoaba te. ǁÎn ge mî xūn ge ǀgaisase ge hui te.”

16. Matib ǀhaohâba toa tama ǂkhâǃnâsa a mā ǁkhā?

¹⁶ Aiǃgû re î ǂkhâǃnâ ǂgomǂgomsa omaris ǁanina. ǁÎn ge nēsi sadu ǀnammi tsî ǂkhâǃnâs tsîna kaise ǂhâ hâ. (Heb. 10:24, 25) ǀNî ǁaega i ge ǂnûiǂuihe hâ omaris ǁanina ra mû. ǀHaohâb ǃnâ hâ ǃgâsan ǁîn ǀkha ǃhoa ǀû hâ ǃkhaisa. ǁÎn tsîn ǂnûiǂuihe hâ khami. Sida ge ǂgao tama hâ în ǁîn tsîna ǁnāti tsâ. Koa tsî da ge ǂkhamkhoena nî ǂkhâǃnâ. ǁGûnan ge amaba xū a ǂoaǃnâ, xawen hâ ǃkhais ǃaroma. Marias hîna ge ǁîs aoba a ǂnûiǂuiheb tsî omsa a ǁnāxub di kaikhoes ge ra mî: “ǀNî ǀhōsan tin ge sida oms tawa ǀkhī tsî ǂûna gere sâi hui te. Tsî gere hui te î ta omaris ǃoabas tsîna ti ǀgôan ǀkha dī. ǁÎn ge ti tsûba ge hōǃâ, tsî tita ǀkha ǀguiba gere ā. Tsî gere ǁkhauba te ama tama ǂhôanan ge khoena tita xa gere ǃhoa o. Tsîn ge kaise ge ǂkhâǃnâ te.”—Rom. 12:13, 15.

17. Mati gu ǀhaohâb ǃûi-aoga ǀkhomxaǂgaosib ǀkha hâ ǂkhâǃnâsa a mā ǁkhā?

¹⁷ ǀHaohâb ǃûi-ao go, ǃēs hîna go ra hōsa sîsenū re. Î go ǂgomǂgomsa omaris ǁanina ǂkhâǃnâ. ǀŌ-aisa ǃereamsa go ge ūhâ. Î go ǁnān hîna ǂnûiǂuihe hâ omaris ǁanina ūhâna ǂkhâǃnâ. (1Tes. 5:14) ǁNā ǃēsa sîsenū re î Xristeǁî ǀhaodi ais ai, tsî khaos ai ǁîna ǂkhâǃnâ. ǁÎn omdi ai sari nî re tsî ǀguiba ǀgore re ǁîn ǀkha. Aoǁnâ sîsen-i ǃnâ ǀguiba sîsen re ǁîn ǀkha. Tamas ka io ǁkhau nî re în omaris ǃoabasa sadu ǀkha ǀguiba dī. ǀHaohâb ǃûi-aogu ge ǁnān hîna ǂkhabuǂâi hâna nî kōǃgâ. Tsî ǁkhaeǂgaos tsî ǀnammi tsîna nî mā.—1Tes. 2:7, 8.

18. 2 Petrub 3:9 ǃoagub Jehovaba tae-e ra ǂhâba ǁnān hîna ge ǁîba ǃoaba ǀûn nî dī-e?

¹⁸ Jehovab ge “ǂgao tama, khoe-i nî kāǁōsa, xawen nî hoana ǃhobasen ǃkhaisa.” (Khomai re 2 Petrub 3:9 sa.) Ama as ge khoe-i noxoba ǀgaisa ǁōrena nî dīsa. Xawe i ge noxoba ǁî-i di ûiba Jehovab aiǃâ a ǀō-aisa. ǂÂi re ǀgapi maris hînab Jehovaba matare hâs xa. Xoremarib di ǁguibasa ǁîb di ǀnamxaǃnâ ǀgôab ǃnâ-ū. Hoa ǁōre-aon di ûigu ǃaroma. Jehovab ge ǀnamxǃnâse ǁnān hîna ge ǁîba ǁnāxuna ra hui în ǁîba ǃoa oaǀkhī. Tsîb ge ra ǁkhōre mîǁgui tsîn nî oaǀkhīsa. Jesub di ǂkhōs hîna khā hâ ǀgôab xa hâs khami. (Luk. 15:11-32) ǀNîn hîna ge amaba ǁnāxun ge ega sī ge oaǀkhī. ǁÎn di ǀnamxaǃnâ ǀhomsi ǁgûb ǃoa. Tsîn ge ǃgâsana kaise ge ǂkhî i ǁîna ǁkhōreǁharesa. Elizabeths hîna go ǀnai ǃhoaǃgaohe hâ is ge ǃgâiaǂgaoba ge mû. ǁÎs di ǀgôab ge ǁkhawa a oaǀkhī o. ǂÂi oas ra os ge ra mî: “Kaise ta ge ra gangan ǁnān hîna ge ǂkhâǃnâ te na. Î ta tā ǃâubasens ǃnâ ǀû.”

19. Tae-i ǃaroma da nî aiǃgû Jehovab ǃnâ ǂgomǃgâsa?

¹⁹ Hoaǁae da ge Jehovab ǃnâ a ǂgomǃgâ ǁkhā. ǁÎb ge tātsē daoǁgaude mā da tama hâ tsûtsû da nî de. ǁÎb ge māxa tsî ǁkhaeǂgaoxa ǁgû. Hîna ǃgam ǀnamma ǁnān hîna ǁîba ǀnam tsî ra ǃoabana ūba hâba. ǂGomǃgâsiba ūhâ re Jehovab tātsē ǁnāxu du tidesa. Sadu di ǃoab di ǁaeb ǃnâ. (Heb. 13:5, 6) “Jehovab ge tātsē ǁnāxu da tide,” dib ge. Marka ra mî hîna go ǀnai ǃhoaǃgaohe hâ iba. “ǁÎb ge tātsē ǃnū tama hâ ǃgomsina da ga hōǃâ ǁaeb ai.” Jehovab ge nî aiǃgû “ǃnāǂamsasib ǀgaib diba” mā dus ǃnâ. (2Kor. 4:7) Îo, ǂgomǂgomsase du ge a hâ ǁkhā. Sida ǀnamsabe i ga. Jehovaba ǁnāxu ǁaeb ais tsîna.