1-2. Mâ mâsiga a ǃaroma ǁkhā î da ā?

 SIDA hoa da ge ā tsâ hâ. ǀNî ǁaegu ai da ge ǃgâiaǂgao da ra amaga ra ā. Aiǁgause du ge ǀnîsi ǀō-aisa xū-i ga io, o ra ā. Aiǁgause, sadu ǀgôa-i ga ǃnae o tamas ka io du ge ǀnîsi ra ā îsa xū-e du ga ǂâihō o. Tamas ka io du ga sadu ǀgū ǀhōsa-e mû o gaxu ǁaeb khaoǃgâ.

² Xawe ǃnāsa ǁaega da ge ra ā tsûaǂgao tamas ka io da ga ǃgomma ǃkharuǃnâ o. Aiǁgause da ge ra ā ǂgomǃgâ da ra khoe-i ga ǃgâi tamase hâ-ū da o. ǀAesen da ga tsî da ga kai tsûba hōǃâ os tsîna da ge ra ā tamas ka io da ga ǀnam da a khoe-e ǁōb ǃnâ ǂoaǃnâ o. ǀNîsi da ge Jeremiab gere tsâ khami ra tsâ Babilonǁîn ge Jerusalemsa hîkākā o. Jeremiab ge ge mî: “ǁGamǃārogu khamib ǁgamroba ti mûra xu ra dâu, . . . ǁgamrogu ge ǀû tamase nî dâu.”—ǃG.am. 3:​48, 49.

3. Jehovaba mati ra tsâ ǁîb ǃoaba-aon ǃgomma ra tsâ ǃkhaisab ga mû o? (Jesajab 63:9)

³ Jehovab ge a ǂan matikō ǃnāde da sida ûib ǃnâ ā hâsa ǃgomsigu xa ǃaroma-e hâse. Elobmîs ge ra mîba da ǁÎb ǃnās hoasa ǂansa ǃgomsina da ga hōǃâ o. Tsîb da ǁnâu-am dasa ǀkhoma bi da ga o huib ǃaroma. (Psa. 34:15) Xawe Jehovab ge ǁnâu tsî mû das ǀguisa hî tama, ǁîb ge sida î tsîb ge kaise a ǀnamda. Ā da ra sab ga mû ob ge kaise ǃoa tsî ǃkhaese ra huida.—Khomai re Jesajab 63:9 sa.

4. Elobmîs ǃnâ hâ aiǁgaude Jehovab ǂâiǀgaub xa tae-e ra ǁkhāǁkhā da?

⁴ Jehovab ge ǁîb mîs ǃnâ ra mîba da matib gere tsâsa.  ǁÎb ǃoaba-aon gere ā o tsî matib ge hui nî ǀgausa. Aiǁgause da ge Hanas, Davib tsî gao-aob Hiskiab ǀkha ge ī xū-e xu ǁkhāǁkhāsen ǁkhā. Tae-i ǃaroman gere ā? Mâ ǀgaub ǃnâb ge Jehovaba ǁîna hui ān gere o? Tsî ǁîn aiǁgausa mati a huida ǁkhā tsûaǂgao da ra amaga da ga ā o? Tamas ka io da ga gāxaǃnâ-e tsî sida ǃgomsina xu da nî ǂoa ǀgau i ǀkhai khami a tsâ o?

ǃOAB DI ǁGAMROGU

5. Hanas gere hōǃâ ǃgomsiga mati gere tsâ kaisi?

⁵ Hanas ge ǃgomsina gere hōǃâ ǃoa tsî gere ā kaisina. Hannas aob ge ǀgam tarara ge ǃgamme hâ i tsî i ge ǁnā-e ge ǃgomsi ī. ǁÎs aob nau taras Peninas ge ǁîsa ge ǃhui hâ i. ǁNās ǂam-ais ge Hanasa ǀgôa-e ge ūhâ tama hâ i xawes ge Peninasa ǂgui ǀgôana ge ūhâ i. (1Sam. 1:​1, 2) Peninas ge Hanasa gere ǃho ǀgôanas ge hōǁoa i ǃkhais ǃaroma. Mati du ga tsâ hâ sadu ga ǁnā mâsib ǃnâ hâhâ o? Hanas ge ǁnātikōse gere tsâǀkhāhe is ‘ā tsî ǂû tama i’ tsîs ge kaise gere tsûaǂgao.—1Sam. 1:​6, 7, 10.

6. Hanasa tae-e ge dī is ǁkhaeǂgaohe?

⁶ Hanasa mati ge ǁkhaeǂgaohe? ǀGui xū-i hîna ge huisi i ge ama ǃoabas ra dīhe ǃkhaiba ǃoa īsa, tabernakela. Tabernakeli tawas ge ǁîsa “kaise ra āse ǃKhūb ǃoa gere ǀgore”. ǁÎs ge Jehovaba ǀkhoma tsî ge mî: ‘Sa ǃgāta di ǀkhomǀkhomsasiba kōǀî tsî ta ǀuru te re.’ (1 Sam. 1:​10, 11) Hanas ge Jehovaba ǃoa ǀgore tsî tsâs ra ǀgauba ǁîba ge mîba. Jehovab ge mû Hanas ra ā ǀgauba ob ge kaise ge tsûaǂgao. ǁÎsab ge kaise ge ǀnam i tsî gere hui ǂgao.

7. Hanasa mati ge ǁkhaeǂgaohe Jehovabas ge tsâs ra ǀgauba mîba o?

⁷ Hanas ge Eloba tsâs ra ǀgauba mîba toa, ob ge Eliba ǁîsa ǂgomǃgâsiba ge mā Jehovab ǁîs ǀgoresa nî ǃereamsa. ǁÎsa mati ǁnās khaoǃgâ ge tsâ? Elobmîs ge ra mîba da: “Tsîs ge ǃgû tsî sī ge ǂû; tsîs ge ǃaruǀî ǃoa-īsi-e ge ūhâ tama hâ i.” (1Sam. 1:​17, 18) ǁÎs di mâsib ge dawa tama hâ i xawes ge Hanasa ǃnomsase gere tsâ. ǁÎs ge ge ǂgomǃgâ Jehovab ǁîs ra tsâ ǀgauba ra ǁnâuǃāsa tsî nî huisi sa. Amase Jehovab ge ǁnāsa ge dī. ǁÎs ra tsâ ǀgauba ǁnâuǃā, ǁîs ǀgoresa ǃeream tsîb ge ēga ge huisi is ǀgôana hō ǁkhā.—1Sam. 1:​19, 20; 2:21.

8-9. Tae-i ǃaroma i a ǂhâǂhâsa ǀhaode ǃoa īsa? (Hebreǁîn 10:​24, 25) (Ai-īsiba mû re.)

⁸ ǁKhāǁkhāsen da ra xūn. ǀNîsi du ge nēsi kaise ra tsûaǂgao kai du ǃgomsiba ra hōǃâ. ǀNîsi du ge omaris ǁani-i tamas ka io ǀhōsa-e ǁōb ǃnâ ǂoaǃnâ hâ. Nēti ī xūna du ga ǃkharuǃnâ ǁaeb ai du ge ǀnîsi ǀguri ra hâ ǂgao tsî nēti tsâs ge tsû tama hâ. Xawe Hanas aiǁgaus xa ǂâi re, ǁîs  ge tabernakela ǃoa ge ī tsîb ge Jehovaba ǁîsa ǁnāba ge ǁkhaeǂgao. ǁNās ǁkhās khami da ga sada tsîna ǀhaode ǃoa ī, ob ge Jehovaba ǁkhaeǂgao tsî nî ǂkhâǃnâ da tsau tsî da ga tsûaǂgao xawe. (Khomai re Hebreǁîn 10:​24, 25 sa.) ǀHaodi tawa da ge ǂkhâǃnâ da ra xoade ra ǁnâu. Nē ǀgaub ǃnâb ge Jehovaba ra ǂkhâǃnâ da tsûaǂgao kai da ra xūn xa ǂâi ǀûsa. Nēs ge ra hui da î da ǃgâise tsâ sida mâsib ga ǁnā ǁaeb ai dawa tama i xawe.

⁹ ǀHaodi tawa da ge ǃgâsan xa ra ǁkhaeǂgaohe tsî ra mû matikōsen a ǀnam dasa. ǁÎn ǀkha da ga hâǀhao o da ge kaise ǃgâise ra tsâ. (1Tes. 5:​11, 14) ǀŌ-aisa aimaba-aob ǁîb di tarasa ge ǁōb ǃnâ ǂoaǃnâb di aiǁgausa xa ǂâi re. “ǀNî ǁaegu ai ta ge ǀguri gere hâ ǂgao, ā ǀû ǁoa ta ge i amaga. Xawe ǀhaode ǃoa ta gere ī, o ta ge ǂhâ ta ge hâ i ǂkhâǃnâsa gere hō. Ti ǃgâsan xa ta ge ǃgâi ǀgaub ǃnâ gere ǃhoa ūhe. Tsî ǁîn ge ǀhaodi tawa gere mā ǃereamdi ge gere ǁkhaeǂgao te. ǀHaodi aisi ta gere ǂâiǂhansen xawe ta ge hoaǁae sī ta gere o ǃgâise gere tsâ.” Sida ǀhaodi tawa da ga hâ ob ge Jehovaba sida ǃgâsana a sîsenū ǁkhā în hui da.

10. Mati da Hanas aiǁgausa a sao ǁkhā kaise da ga tsûaǂgao o?

¹⁰ Hanas ge ǃgâise gere tsâ Jehovaba ǃoas ge ǀgore toa tsî mîba bi o matis ra tsâsa. Sadu tsîn ge ‘sadu ǂhansende Jehovaba ǁgui-ai’ ǁkhā ǂgomǃgâsiba ūhâse ǃgâb nîsa. (1Pet. 5:7) ǃGâsas hîna ge ǁîs aoba, ǃnari-aogu xa ǃgam-aihes ge ra mî: “Kaise ta ge ge tsûaǂgao tsî ta ge gere tsâ ti ǂgaob ge khôahesa. ǂÂi ta ge gere ǁkhawa ta ǂkhîba hō tide ti. Xawe ta ge ti îb Jehovaba ǃoa a ǀgore o nētikōse a ǀnamteba o ta ge ǃgâise gere tsâ. ǀNî ǁaegu ai ta ge ge ǀū-i mati ta nî ǁgâiǂuisensa xawe ta ge ge ǂan-i ǁnâuǃā teb ra sa. Kaise ta gere tsûaǂgao tsî ǂâiǂhâsen, o ta ge gere ǂgan bi îb ǃnomsa kaite tamas ka io ǂkhîba māte. ǁNās khaoǃgâ ta ge ǃnomsase gere tsâ tsî da ge ǁnā tsēs ǃnâ ta nî dīse ge i xū-e ge dī ǁkhā i.” Jehovab ai du ga ā tsî mîba bi o tae-i ra tsûaǂgao kai dusa, ob ge Jehovab tsîna ra tsûaǂgao tsî ra ǁnâuǃā mati du ra tsâsa. ǃGomsib ga bē tama i xaweb ge Jehovaba nî ǁkhaeǂgao tsi tsîts ge ǃnomsase nî tsâ. (Psa. 94:19; Fil. 4:​6, 7) Jehovab ge ra ǃgaoǃgâ taen hoana du ra dīsa î du ǁîb ǃoa ǂgomǂgomsase hâ tsîb ge nî madawa-amdu.—Heb. 11:6.

GĀXAǃNÂHES ǁGAMRON

11. Davida mati gere tsâ nau khoen xab ge ǃgâi tamase gere hā-ūhe o?

¹¹ ǁÎb ûib ǃnâb ge Davida ā kaibi gere ǃgom mâsiga gere hōǃâ. ǂGui khoen xab ge ge ǃhuihe hâ i. ǁÎb ǀhōsan tsî omaris ǁanin tsîn ge ǁîb ǃoagu ge ǂgomǂgomsa tama hâ i tsî gere dītsâ tsûtsûbisa. (1Sam. 19:​10, 11; 2Sam. 15:​10-14, 30) ǀGui ǃnās aib ge ǃgom mâsigab ge ǃkharuǃnâ o, saora xū-e ge xoa: “ǃOab xa ta ge ǂkhabu hâ; ti kharob ge mâ tsuxub hoaba ti āb xa ra ǀâ.” Davida tae-i ǃaroma ti gere tsâ? “Ti khākhoen xa ǃaromahe hâ ǃoab” tib ge ge ǁguiǃā. (Psa. 6:​6, 7) Nau khoen xab ge ǃgai tamase gere hâ-ūhe, ob ge Davida ǁnātikōse gere tsûaǂgao tsîb ge ge ā ǀû ǁoa i.

12. Davida mati Jehovab xa gere tsâ? (Psalmdi 56:8)

¹² Davidi ûib ge ǃgom i xaweb ge ge ǂan i Jehovab a ǀnambi ǃkhaisa. Xoab ge ge: ‘Jehovab ge ti āsa go ǁnâu.’ (Psa. 6:8) ǀNî hâ ǁaeb aib ge Davida Psalmdi 56:8  ǃnâ ra hōhe îsa mîde ge xoa. (Khomai re.) Nē mîdi ge ra ǃgāsa kai Jehovab kaise a ǀnam dasa tsî ǁae hâsa mati da ra tsâs xa. Davidi ge ge mî Jehovab ǁîb ǁgamroga xawas ǃnâ ǀhaoǀhao hâ ǃkhaisa. Davidi ge ge ǂgomǃgâ hâ i Jehovab ra ǃgaoǃgâ tsî ǁîb tsûba ra ǂâihō ǃkhaisa. ǂGomǃgâsibab ge ge ūhâ i, ǁîb di ǀhomsi ǁGûb ǁîb ǃgomsiga ra mûǂan ǃkhaisa tsî matib nē ǃgomsigu xa ra tsâ kaihe ǀgausa.

13. Khoen xa da ga tsûtsûhe tamas ka io ǁnāxūhe o da tae-e ǂâis ǃnâ nî ūhâ? (Ai-īsiba mû re.)

¹³ ǁKhāǁkhāsen da ra xūn. Sado tsûaǂgao hâ ǂgomǃgâ du hâ khoe-i xa du ge tsûtsûhe tamas ka io gāxaǃnâ ǃkhais ǃaroma? ǀNîsi du ge ra tsûaǂgao ǃgamme ǂgao du gere khoe-i xa du ge ǁnāxūhe o. Tamas ka io ǃgamme du ge hâ i khoe-i xa du ge ǀgoraxuhe ǃkhais ǃaroma. Tamas ka io ǀnam du a khoe-e Jehovaba ǀnîsi ge ǃoaba ǀû. ǀGui ǃgâsab ge ǁîb taras ge ǀai tsî ǀgoraxu bi o sao rase ge mî: “ǂGom tama ta ge ge hâ i nēti ī xū-i tita ǀkha nî īsa. Tsûaǂgao, ǁaixa tsî da ge xū tamase gere tsâ.” Khoe-i xa du ga gāxaǃnâhe tamas ka io tsûtsûǂgaohe, o ǂâis ǃnâ ūhâ re Jehovab ge tātsē ǁnāxu tsi tide. Nē ǃgâsab ge ge mî: “Khoen ge hoaǁae ǂgomǂgomsa tama hâ xawe Jehovab ge hoaǁae a ǂgomǂgomsa tsî da ge hoaǁae ǁîb ai a ǂgomǃgâ ǁkhā. Jehovab ge hoaǁae nî hui da, ǁîb di ǂgomǂgomsa khoenab ge ǁnāxuǃgâ tide.” (Psa. 37:28) ǂÂis ǃnâ ūhâ re, Jehovab khami a ǀnam du khoe-i ge a ǀkhai. ǀNam du a khoe-i xa du ga gāxaǃnâ-e tamas ka io ǁnāxūhe, o i ge kaise a tsûtsûsa. Xaweb ge Jehovaba sadob ra tsâba ǀgauba dawa tama hâ. ǁÎb aiǃâ du ge a ǀo-aisa. (Rom. 8:​38, 39) ǂÂis ǃnâ ūhâ re khoe-i xa du ga matikōse ǁgaise hâ ūhe xaweb ge sadu ǀhomsi ǁGûba a ǀnam du.

14. Psalmdi 34:18 sa mâ ǂgomǃgâsiba ra māda?

¹⁴ Khoe-i xa du ga gāxaǃnâ-e, o i ge Davidi mîdi Psalmdi 34:18 ǃnâ ra hō-e te a ǁkhaeǂgao du ǁkhā. (Khomai re.) ǀGui ǂkhanib ge ra mî: “ǂGaogu an khoaǂkhusan ge ǁaegu ai xū-en ūhâ tama khami ra tsâ.” Jehovaba nēti ra tsâna mati ra hui? Jehovab ge ‘sida ǀgūse’ hâ. ǁÎb ge mamasa i tamas ka io dadasa i khami ī, ā ra ǀgôa-e ǃkhōǂgā tsî ra ǁkhaeǂgao-e. ǃGoma da ga ǃkharuǃnâ, khoe-i xa da ga gāxaǃnâ-e tamas ka io ǁnaxuhe, ob ge Jehovaba sida tsûba ra hōǃâ tsî ǁkhā ǁaeb ai nî hui da. ǁÎb ge turaba ūhâ sida ǁkhaeǂgaosa tsûaǂgao da ga o tsî da ga xū tamase tsâ o. ǂGui xūnab ge ra māda mûǂui ǁkhā  da a na, hui da ra na î da nēsi da ra ǃkharuǃnâ ǃgomsina mâǀgai.—Jes. 65:17.

ǀAEB ǁGAMROGU

15. Hiskiaba tae-i ǃaroma nētikōse ge tsûaǂgao hâ i tsî gere ā?

¹⁵ Gao-aob Hiskiab Judab dib ge 39 kurixab a hîna ǀgaisase ge ǀaesen. Jesajab ge Jehovab haisi-amsa Hiskiaba si ge mā, mî rasa ǁîb ǀaeb xa ǃaromahe hâseb nî ǁō ǃkhaisa. (2Gao. 20:1) Hiskiab ge nēsa ǁnau ob ge kaise ge tsûaǂgao tsî gere ā. Jehovabab ge huib ǃaroma gere ǀkhoma.—2Gao. 20:​2, 3.

16. Jehovaba Hiskiaba tae-e ge dība?

¹⁶ Jehovab ge Hiskiab ǀgoresa ǁnâu tsî ǁîb ǁgamroga mû ob ge kaise ǁgaise gere tsâ Hiskiab ǃaroma. Tsî ge mîba bi: “Tita ǃKhūta, ge sa ǀgoresa ǁnâu tsî sa ǁgamrona go mû. Tita ge nî ǂgauǂgau tsi.” Jesajab ǃnâ-ub ge Jehovaba ǀkhomxaǂgaosiba ge mîmâi Hiskiaba ǁîb ûiba ǂoaǃnâ tidesa tsîb Jerusalemsa nî huisa Asiriaǁîna xu.—2Gao. 20:​4-6.

17. Jehovaba mati ra huida ǀgaisa ǀaeba da ga ūhâ o? (Psalmdi 41:3) (Ai-īsiba mû re.)

¹⁷ ǁKhāǁkhāsen da ra xūn. Tae-e du a dī ǁkhā ǂgauǂgauhe ǁoa ǀaeba du ga ūhâ o? Jehovaba tsâ du ra ǀgauba mîba. ǁÎb ge nî ǃgâ ā du ka xawes tsîna. Elobmîs ge ra mîba da: ‘ǁGûb ǀkhomxaǂgaosigu dib, Elob hoa ǂgaoǂgaoǃnâs dib’ nî ǁkhaeǂgao da ǃkhaisa sida ǃgomsigu ǃnâ-ū. (2Kor. 1:​3, 4) Nētsē da ge a ǃâubasen ǁoa îb Jehovaba ūda hâ ǃgomsin hoana ūbē. Xawe da ge ǂgomǃgâsiba ūhâ hoaǁaeb nî hui da tsî ǁkhaeǂgao da ǃkhaisa. (Khomai re Psalmdi 41:3 sa.) ǁÎb di ǃanu gagab ǃnâ-ūb ge Jehovaba ǀgaib, gā-aisib tsî ǂkhîba ra māda nē ǃgomsigu ǂam-ai. (ǂKhm. 18:14; Fil. 4:13) Tsîb ge ra ǁkhaeǂgao da ǃâubasensa mādas ǃnâ-ū, hānîǁaeb ǃnâ i tātsē ǀaesen hâ khoe-e hâ tidesa.—Jes. 33:24.

18. Mâ Elobmîs xoasa ra ǂkhâǃnâ du ǃgom mâsiga du ga ǃkharu ǃnâ o? (Boksisa mû re “ ǂKhâǃnâ ra mîdi sida ǁgamroga ra ǀombēn” ti hâsa.)

¹⁸ Hiskiab ge Jehovab mîdi xa ge ǁkhaeǂgaohe. Sida tsîn ge ǁkhaeǂgaosa a hōǁkhā Jehovab mîdi Elobmîs ǃnâ hâde da ga ǃgâ o. ǃGâi tamase da ga tsâ o di ge Elob mîdi Elobmîs ǃnâ hâ de ǁkhaeǂgao tsî a hui da ǁkhā î da ǃnomsa. (Rom. 15:4) Afrikab di westes ǃnâ ra hâ ǃgâsas ge kankersas ge hōǃnâhe, o gere ā. ǁÎs ge ra mî: “ǀGui xoas ǂkhâǃnâte ras ge Jesajab 26:3 sa. Ama as ge !nāsa ǁaeba da ge hâǃnâ da a mâsiba a ǀkharaǀkhara ǁoa. Xawes ge ǁnā xoasa ra mîmâi, Jehovab ǃnomsase tsâ kai da tsî nî hui dasa î da mâ ga hâ ǃgomsi-i hoa-e ûiǃkharu.” Elobmîs xoasa hâ sado ra ǂkhâǃnâsa ǃgom mâsiga du ga ǃkharuǃnâ o?

19. Tae-e ǃoa da a mûǂûi ǁkhā?

 ¹⁹ Nē ǃhūbaib di ǀams ge kaise a ǀgu ǁnā-amaga da ge ra ǃâubasen ǃgomsiga da nî hōǃâsa ā kai da ra na. Xawe da go Hanas, Davidi tsî gao-aob Hiskiab aiǁgaude xu mû khamib ge Jehovaba ra mû ā da ga o tsî ra tsûaǂgao. ǁÎb ge a ǀnam da, ǂgomǂgomsase da ǁîb ǃoagu ra hâ amaga tsûb ǃnâ-ū tsîb ge sida ǁgamroga ra ǂâihō. ǁNā-amaga da ge ǃgom tsî au mâsiga da ga ǃkharuǃnâ o sida ǂgaoga Jehovab ai ra ǁhōǂui ǂgao ǀgores ǃnâ. Hoaǁae da ge ǃgâsan ǀhaohâb ǃnâ hân ǀgūse nî hâ tā da ge nî ǀguriǀgurisen. Tsî da ga Elobmîsa khomai ǀgara, o da ge ǁkhaeǂgaosa Elobmîsa xu nî hō. ǂGomǃgâ ǁkhā da ge a, ǂgomǂgomsase da ga ǃgomsina mâǃkharu ob Jehovaba nî mādawa-amda ǃkhaisa. Tsî ǁnās ge îsa mîmâis tsîna ǃkhōǂgā hâ, ǁîb ge sida ǁgamrona nî ǀombē ā da rana tsûb ǃaroma. (J.ǂHa. 21:4) ǁNās khaoǃgâ da ge ā da ga, o ǃgâiaǂgao da ra amaga ǀgui nî ā.