1. Tae-i ǃaromab ge Jehovaba ǃgammeb di ǀkhaeba māda?

 JEHOVAB ge ‘ǂkhîxa Eloba’ tsîb ge ra ǂhâba î da sida tsîna ǂkhî. (1Tim. 1:11) ǁÎb ge ǂgui xūn ǀkha ǀkhae da hâ, î da ǃgâiaǂgaoba ûib ǃnâ ūhâ. (Jak. 1:17) Nē ǂgui ǀkhaegu di ǀguib ge, ǃgammeba. Aob tsî taras tsîra ga ǃgamme, o ra ge ra mîmâi ǀnamgu tsîra ǃgôasiba nî ǁgaugusa. Aob tsî taras tsîn ga ǁîra ūbagu hâ ǀnamma ǀgaiǀgai, o ra ge hoara ǂkhîba nî ūhâ.—ǂKhm. 5:18.

2. Aoga nētsē mati ǁîgu tarade ra hâ-ū?

² Tsûtsûsasen ge ǂgui ǃgamme hâ khoena ǀnammi tsî ǃgôasib tsîna ǁgaugu tama hâ, ǃgammeb tsēs ain ge mîmâi khami. ǁNās xa ǃaromahe hâsen ge ǃgâiaǂgaoba ūhâ tama hâ. World Health Organizations ge ǃnuriba ge māǂui ǁgauraba, ǂgui-aogu ǁîgu tarade ǂnau tsî ra mîǁgaiǁgaisa. Nēti ī xūna ra dī aogu ge khoen ais ai tarade ǃgôasib ǀkha ra hâ-ū xawe oms ai ǁîde ǁgaise ra hâ-ū. ǃNāsa aogu tsîn ge ǁgauoǃnâ ǁgoe-ūgu vidiogu tsî ai-īsigu tsîna ra kō tsîs ge nēsa tarasa ǁgaise ra tsâ kai, ǀnam-e tamas hâse.

3. ǀNî aoga tae-i ǃaroma ǁîgu tarade ǁgaise ra hâ-ū?

³ Tae-i ǃaroma gu ǀnî aoga ǁîgu tarade ǃgâi tamase ra hâ-ū? ǂKhabadib ǁnaetīga ge ūhâ ī dadasab xa gu ge ǀnîsi kaikaihe hâ tsî ǁnās ǀkha ra ǂâi nēti ī ǀgaub a ǃgâi ti. ǀNî aogu ge ǁîgu di tarade ǃgâi tamase ra hâ-ū, ǃhaoǃnâsi ǁnaetīb ase. Nēti ī aogu ge ǀnîsi ra tsâ ǁîgu ge tarade ǁgaise nî hâ-ū, is ǂan ǁîb a “ama aorekhoe” ǃkhaisa. Tsî gu ge ǀnîga ǁkhāǁkhāhe tama hâ, î gu tsâgu ra ǀgauba ǃkhōǃnomǃnom, ǁgaib tsîna. ǀNîgu ge ǁgauoǃnâ ǁgoe-ūgub vidiogu tsî ai-īsigu tsîna ra kō tsî ǃgâi tama mûǂûiba tarekhoedi tsî ǁgoe-ūgub xa ra omkhâi. ǂAnsa ūhâ khoen ge ǀaro tsî ge mî, Koronas ǁaeb ǃnâ gu ge ǂgui-aoga ǁîgu tarade ǃgâi tamase ge  hâ-ū tsoatsoa. Xaweb ge aoba tātsēs tsîna ǁîb tarasa mâ i ga ǃaroma xawe ǁgaise hâ-ū tide.

4. Xristeǁî-aoga tae-e dī tide tsî tae-i ǃaroma?

⁴ Jehovaba ra ǃoaba aogu ge nî ǂanbasen î gu tā ǃhūbaib ǃgâi tama ǂâiǀgaub tarekhoedi dib xa tsâǀkhāhe. a Tae-i ǃaroma? ǀGui ǃaromas ge khoe-i ge ǂâi i ra xūn xa ǃgâi tamase ra tanîsen kaihe. Paulub ge ǂkhauhesa Xristeǁîn Romes ǃnâ ge hâ îna ge ǃkhâikhom în “tā nē ǃhūbaib xa gaoǂāmhe.” (Rom. 12:​1, 2) Paulub ge Romeǁîna nē sîǂkhanisa xoaba, on ge ǁnā ǀhaohâb ǃnâ ge hâ i ǃgâsana kurina ǀnai ge Xristeǁî ī. Paulub mîdi ge ra ǁgau, ǀnîn ge ǁîn ǂnamipe ge hâ i ǂâiǀgaub xa tsâǀkhāhe hâ isa. ǁNā-amagab ge ǁîna ge ǂkhâǃnâ în ǁîn ǂâiǀgaub tsî tanisen ǀgaub tsîna dawa. Xristeǁî-aogu tsîn ge nētsē ǁnā ǁnamasa a sîsenū ǁkhā. Tsûtsûsase gu ge ǀnî aoga ǃhūbaib di ǂâiǀgaub xa tsâǀkhāhe tsî ǁîgu tarade ǁgaise ra hâ-ū. b Jehovaba aob ǁîb tarasa mati nî hâ-ūsa ra ǂhâba? ǃEreamsa da ge dana xoas nē ǁkhāǁkhāǃâs dis ǃnâ ra hō.

5. 1 Petrub 3:7 ǃoagub aoba ǁîb tarasa mati nî hâ-ū?

⁵ Khomai re 1 Petrub 3:7 sa. Jehovab ge aoga ra ǁgui-ai, î gu ǁîgu tarade ǃgôasiba ǁgau. ǁÎb tarasa ra ǃgôa aob ge ǃgâi tsî ǀnamxaǃnâ ǀgaub ǃnâ ra hâ-ūsi. Nē ǁkhāǁkhāǃâs ǃnâ da ge nî ǃhoaǃgao aob mati ǁîb tarasa ǃgôasiba a ǁgau ǁkhā ǀgausa. Xawe hā re î da ǂgurose ǃhoaǃgao aob tātsē tarasa ǃoa dī tide xūna.

TĀ SA TARASA NÎ TSÛTSÛ XŪNA DĪ

6. Jehovaba mati aogu ǁîgu tarade ra ǂnaugu xa ra tsâ? (Koloseǁîn 3:19)

⁶ Aob ge tā ǁîb tarasa nî ǂnau. Jehovab ge ǂkhabaxa khoena ǃhui hâ. (Psa. 11:5) Jehovab ge ǃgōsase ǃhui hâ aogu ga ǁîgu tarade ǂnau o. (Mal. 2:16; khomai re Koloseǁîn 3:19 sa.) Dana xoas 1 Petrub 3:7 ǃoagub ga aoba ǁîb tarasa ǃgâi tamase hâ-ū, ob ge Jehovab ǀkhab ūhâ ǀhōsagusisa a ǁgaiǁgai ǁkhā. Jehovab ge ǁîgu ǀgoredi tsîna ǃgâ tide.

7. Efeseǁîn 4:​31, 32 ǃoagu gu aoga mâ ǃhoa ǀgauga xu nî ǂgōsen? (Mû re “ǁGuiǃāhe ra mîs” ti hâ ǃâba.)

⁷ Aob ge tā ǁîb tarasa ǃau tsî nî mîǁgaiǁgai. ǀNî aogu ge ǁaixasa ǀgaub ǃnâ ǁîgu tarade ra tsûtsû xūna ra mî. Xawe Jehovab ge ǁaib, ǁaixasib, ǃaugub tsî ǃkhāǃkhāxasib tsîna ǃhui hâ. c (Khomai re Efeseǁîn 4:​31, 32 sa.) ǁÎb ge hoa xūna ra ǁnâu. Jehovab ge ǁae hâ aob ǁîb taras ǀkha ra ǃhoa ǀgausa ǀguri ra ga hâ xawes tsîna. Aob ǁîb taras ǀkha ǃgâi tama ǀgaub ǃnâ ra ǃhoab ge ǁîb ǃgammeb ǀguiba ǁgaiǁgai tama hâ xawe Jehovab ǀkhab ūhâ ǀhōsagusis tsîna.—Jak. 1:26.

8. Jehovaba mati ǁgauoǃnâ ǁgoe-ūgub vidiogu tsî ai-īsigu xa ra tsâ tsî tae-i ǃaroma?

⁸ Aogu ge tā ǁgauoǃnâ ǁgoe-ūgub vidiogu tsî ai-īsigu tsîna nî kō. Jehovaba mati ǁgauoǃnâ ǁgoe-ūgub vidiogu tsî ai-īsigu xa ra tsâ? Nē xūnab ge ǃhui hâ. Aogu nēti ī ǀurixa xūna ra kō gu ge, ǁîgu ǀhōsagusisa Jehovab ǀkha ra ǁgaiǁgai tsî tarade ǃgôasiba ǁgau tama hâ. d Jehovab  ge ra ǂhâba î gu aoga ǁîgu taradi ǃoagu ǂgomǂgomsase hâ. ǁÎb taras ǃoagu ǂgomǂgomsa aob ge tātsēs tsîna ǀai tide, ǁnā i xab ge ǂâis tsîna dī tide. Jesub ge ge mî, aob ga turaxa ǀgaub ǃnâ ǀnî hâ tarasa kō, ob ge ǀnai “ǂgaob âb ǃnâ” ǃgamme khôa hâ. e—Mat. 5:​28, 29.

9. Jehovaba tae-i ǃaroma ǃhui hâ aob ga ǁîb taras ǀkhab ra ǂharugu ǁaeb ai ǂgao tamas hâ xūna dī kaisi o?

⁹ Aob ge tā ǁîb tarasa nî ǁgari is dī ǂgao tamas hâ xū-e dī sorosise ra ga ǂharugu ǁaeb ai. ǀNî aogu ge ǁîgu tarade ra ǁgari î di sorosi ǂharugus ǃnâ ǂgao tama di hâ xūna dī. Tsî di ge tarade ǃgâi tamase di ra hâ-ūhe khami ra tsâ tamas ka io i ge ǁîdi ǃgâiǂâisa ra tsâǀkhā. Jehovab ge ǁnāti ǁîǂâisenxa tsî nau khoe-i ǀkha ǁae tama ǀgauga ǃhui hâ. Jehovab ge ra ǂhâba îb aoba ǁîb tarasa ǀnam tsî ǁîs ǃgâiǂâisa ǃgôaǃgâ. (Efe. 5:​28, 29) Xristeǁî aob ga ǀnai ǁîb tarasa ǃgâi tama ǂharugu xūna dī kai, ǃgâi tamase hâ-ūsi tsîb ga ǁgauoǃnâ ǁgoe-ūgub vidiogu tsî ai-īsigu tsîna kō os? Matib ǁîb ǂâiǀgaub tsî dīb ra xūn tsîna a dawa ǁkhā?

AOB MATI ǃGÂI TAMA TANISEN ǀGAUBA ǀÛ ǁKHĀ ǀGAUB

10. Aoga mati Jesub aiǁgausa xu ǃgâiba ǀama ǁkhā?

¹⁰ Tae-e aoga a hui ǁkhā î gu ǃgâi tama tanisen ǀgauba ǀû? Jesuba gu ge a ǁgae ǁkhā. Jesub ge ǃgamme tama hâ i xaweb ge ǁîb ǁkhāǁkhāsabega gere hâ-ū ǀgaus ge a ǃgâi aiǁgau, mati gu aoga ǁîgu tarade a hâ-ū ǁkhā ǀgausa. (Efe. 5:25) Aiǁgause ǂâiǃgâ re aogu tae-e a ǁkhāǁkhāsen ǁkhāsa, Jesub ge ǁîb di apostelgu ǀkha ǃhoa tsî ǁîga gere hâ-ū ǀgauba xu.

11. Jesuba mati ǁîb apostelga gere hâ-ū?

¹¹ Jesub ge ǁîb apostelga hoaǁae ǃgâi ǀgaub tsî ǃgôasib ǃnâ gere hâ-ū. ǁÎb ge ǁîga tātsē ǁgaise ge hâ-ū tama hâ i. ǁÎgu xab ge ǀgaiba ūhâ i xaweb ge ǁîb ǀgaiba ge sîsenū tama hâ i, îb ǁîga ǂkhabusase tsâ kai tamas ka io ǁîba ǃao. ǃGamǃgamsenxaseb ge ǁîga xūna gere dība. (Jhn. 13:​12-17) ǁÎb ǁkhāǁkhāsabegab ge ge mîba: “Tita ǃoa hā re tsau hâ tsî ǃnao-aihe hâdu hoado, o ta ge tita nî khoakhoa du.” (Mat. 11:​28-30) Jesub ge ge tsauraǂgaoxa i. Tsauraǂgaoxa khoe-i ge ǂkhabusa tama hâ. Nēti ī khoe-i ge ǀgaisa tsî ra ǃkhōǃnomǃnomsen. ǃKhāǃkhā-eb ga ob ge nēti ī khoeba ǃnomsase hâ tsî ǁîb tsâsiga ra ǃkhō-oa.

12. Jesuba mati nau khoen ǀkha gere ǃhoa?

¹² Jesub ge ǁîb mîde gere sîsenū, îb nau khoena ǁkhaeǂgao tsî ǂkhâǃnâ. ǁÎb ge ǁîb saosaben ǀkha ǁgaise ge ǃhoa tama hâ i. (Luk. 8:​47, 48) ǁÎb khākhoen gere ǃkhāǃkhābi tsî ǁaiǁaibi ǂgao xaweb ge ge ‘ǃkhāǃkhā ǃoa tama hâ i.’ (1Pet. 2:​21-23) ǀNî ǁaegu ais tsînab ge Jesuba ge ǁhûi îb ǃnō ǃgâi tamaseb nî ǃereams xa. (Mat. 27:​12-14) Nēs ge kaise ǃgâi aiǁgausa Xristeǁî aogu ǃaroma.

13. Aoba mati ǁîb taras ǀkha “ǃgaeǁarehe” ǁkhā? (Mateub 19:​4-6) (Ai-īsiba mû re.)

¹³ Jesub ge aoga ge mîba, î gu ǂgomǂgomsase ǁîgu taradi ǀkha hâ. ǁÎb Dadab ge mî xū-eb ge ge ǃkhō-am mîb ge o, aob ge “taras ǀkha nî ǃgaeǁarehe.” (Khomai re Mateub 19:​4-6 sa.) Grike gowab mîs “ǃgaeǁarehes” ge nēba ra ǂâibasen “ǂae” ti. ǁNā-amagab ge ǃgammeba aob tsî taras ǁaegu ǁnātikōse nî ǀgaisa ǂaeǀhao ra hâ khami. Khoe-i ga ǁî-i ǃgamme  hâ khoe-e ra tsûtsû xū-e dī, o ra ge hoa ra nē xū-i xa nî tsâǀkhāhe. Aob ga ǁîb tarasa ǃgamse ǀnam, ob ge ǁgauoǃnâ ǁgoe-ūgub vidiogu tsî ai-īsigu tsîna kō tide. “Hārebeoǃnâ xūna” kōsa xub ge nî ǂgōsen. (Psa. 119:37) Jobi khamib ge nî mîmai îb tātsē ǀnî hâ tarekhoesa tā ǃgâi tama turagu ǀkha kō.—Job. 31:1.

14. ǁÎb tarasa ǂnau, ǃau tsî ra mîǁgaiǁgai ǃgamme-aoba taena nî dī, îb Jehovab tsî ǁîb taras tsîn ǀkhab ūhâ ǀhōsagusisa ǃgâiǃgâi?

¹⁴ Aob ǁîb tarasa ǂnau tsî ra mîǁgaiǁgaib ge xūna ūhâ dīb nîse îb nēb go ǁgaiǁgai ǃgammeba ǃgâiǃgâi. Tae-eb nî dī? ǂGuroseb ge nî mûǂan kai ǃgomsibab ūhâ ǃkhaisa. Jehovab ge dīb ra xūn hoana mû tsî mîb ran hoana ra ǁnâu. (Psa. 44:21; Aoǁn. 12:14; Heb. 4:13) ǀGamǁîseb ge ǁîb tarasa ǃgâi tamase hâ-ū ǀû tsî ǁîb ǀgauba nî ǀkharaǀkhara. (ǂKhm. 28:13) ǃNonaǁîseb ge ǁîb taras tsî Jehovab ai ǀûbaba ǂgan tsî ǁîra di ǀûbasa nî ôa. (ǃNǃkh. 3:19) Tsîb ge Jehovaba nî ǀkhoma îb ǀkharaǀkharasen tsî hui-e îb ǁîb ǂâiǀgaub tsî ǃhoa ǀgaub tsîna ǀkharaǀkhara. (Psa. 51:​10-12; 2Kor. 10:5; Fil. 2:13) Hakaǁîseb ge ǁîb ǀgores ǀkha nî sîsenǁare tsî hoa ǁgai xūn, tarasa mîǁgaiǁgais, ǃau tsî ǂnaus tsîna nî ǃhui tsoatsoa. (Psa. 97:10) Koroǁîseb ge ǀhaohâb ǃûi-aogu ǀkha nî ǃhoa, î gu hui bi. (Jak. 5:​14-16) ǃNaniǁîseb ge nî ǀapeǁgui matib nēti ī xūna xu ǂgōsen tsî tā ǁkhapa ǁgai xūna nî dīsa. Aob hîna ǁgauoǃnâ ǁgoe-ūgub vidiogu tsî ai-īsiga ra kōb tsîn ge nē da go ǃhoaǃgao ǃnani xūna nî dī. Jehovab ge ǁîb ǁgūtsâde nî ǀkhae îb ǁîb tanisen ǀgauba dawa. (Psa. 37:5) Xawe i ge ǂâu tama îb aoba ǁîb tarasa ra tsûtsû xūna dī ǀû. ǁKhāǁkhāsen nî ge nî îb ǁîb tarasa ǃgôasiba ǁgau. Matib ǁnāsa a dī ǁkhā?

SA TARASATS ǀNAMMI TSÎ ǃGÔASIB TSÎNA A ǁGAU ǁKHĀ ǀGAUS

15. Aoba mati ǁîb tarasa ǀnamma a ǁgau ǁkhā?

¹⁵ ǁÎsa ǁgau re ǀnamsits asa. ǀNî ǃgâsagu ǂkhî ǃgamme ga ūhâ gu ge ra dītsâ, î gu tsēs hoasa xū-e dī tarade ǀnamma  ǁgausa. (1Jhn. 3:18) ǃGamme-aob ge ǁîb tarasa ǀnamma a ǁgau ǁkhā ǀguiǃgupu ǀgaub ǃnâ. Aiǁgause, ǁîs ǃomsa ǃkhō tamas ka io a ǁnamǂgāsi ǁkhā. ǁÎsab ge smsa a xoaba ǁkhā mîrase, “ǁkhōre du ta ge hâ” tamas ka iob ge a dî ǁkhā “sadu tsēsa mati tsâ?” ǁAeba xu ǁaeb ǀkhab ge ǃgâiseb ǂâiǂui hâ mîde a xoa ǁkhā, ǁîs xab ra tsâ ǀgausa ra mîba si sîǂkhanis ǃnâ-ū. Aob ga nēti ī xūna dī, ob ge ǁîb tarasa ǃgôasiba ǁgau tsî ǁîra ǃgammeba ra ǀgaiǀgai.

16. Aoba tae-i ǃaroma ǁîb tarasa nî koa?

¹⁶ Mîba si re ǁîs a ǀō-aisaba tsisa. ǁÎb tarasa ra ǃgôaǃgâ aob ge ra mîbasi tae-i ǃaromab ra ǃgôaǃgâsisa tsîb ge ǁîsa ǃgâise ra tsâ kai. ǀGui ǀgaub nēsab a dī ǁkhās ge ǁîb tarasa gangansa, dīs ra xūn ǃaroma. (Kol. 3:15) Aob ga ǂgaob ǃgamsiba xu ǁîb tarasa ǃgôa, os ge ǁîsa kaise ǃgâise ǁnās xa ra tsâ. Aob ga ǁîb tarasa mîba tae-i ǃaromab a ǀnamsisa, os ge ǀnam-e tsî ǃgôahes hâ khami nî tsâ.—ǂKhm. 31:28.

17. Aoba mati ǃgôasiba ǁîb tarasa a ǁgau ǁkhā?

¹⁷ Khoexaǃnâsib tsî ǃgôasîb tsîna ūhâ re. Aob ǁîb tarasa a ǀnammi ge ǁîsa ǃgôaǃgâ tsî ǃgôasiba nî ǁgau. ǁÎsab ge ǀō-aisa ǀkhaeb Jehovaba xu ra hāb ase ra mû. (ǂKhm. 18:22; 31:10) ǁNās xa ǃaromahe hâseb ge khoexaǃnâ tsî ǃgôasib ǀkha ra hâ-ūsi sorosise ra ga ǂharugu ǁaeb ais tsîna. Tsîb ge ǁgâiba māsi tide îs dī ǂgao tamas hâ xū-e tā dī tsî ǃgâi tamases ra hâ-ūhe khami tsâ. Tamas ka io ǁîs ǃgâiǂâisa tsâǀkhāhe sorosise ra ga ǂharugu ǁaeb ai. f ǁÎb tsîn ge nî dītsâ îb tā ǁîb ǃgâiǂâisa ra tsâǀkhā xūna dī sorosise ra ga ǂharugu ǁaeb ai.—ǃNǃkh. 24:16.

18. Aoga tae-e nî mîǁgui dīsa? (“ Haka ǀgaugu ǃgôasiba ra ǁgau ǂgao aob ǃaroma” ti hâ boksisa mû re.)

¹⁸ Aogo Jehovab ge kaise ra ǃgâiaǂgao mûb ga o ǃgarise go ra dītsâsa, sago taradi dī tsî ra mî xūn ǃnâ ǃgôasiba ǁgausa. Mîǁgui re ǁîsa ǃgôasa, îts tā ǁîsa nî tsûtsû xūna dī. ǁÎsa khoexaǃnâsib, ǃgôasib tsî ǀnamma ǁgau re. ǁNātits ga dī ots ge nî ǁgausi ǀnammsi tsîts ra ǃgôaǃgâsi ǃkhaisa. Sa tarasa ǃgôa, ots ge Jehovab ǀkhats ūhâ ǂhâǂhâsa ǀhōsagusisa nî ǁkhauba.—Psa. 25:14.