Darlaston di ǀon hâ ǃās ǃnâ ta ge, 1935ǁî kuri ge ǃnae. Nē ǃhūb ge ǂnū ǃhūb di a ǂansa. Nē ǀkharib Englandi dib ge ǂnū ǀani hîna ge, fabriek di xa gere ǃaromaheb xa, di ge ǂgaihe. Haka kurixa ta a hîna ra ge ti ǁgû ra Elobmîsa. Jehovab di ǃoaba-aon ǀkha ge ǁkhāǁkhāsen tsoatsoa. 15 Kurixa ta a hîna, ta ge ge ǂanǃgâ nēb a amasa. Tsî 1952ǁî kuri 16 kurixa ta a hîna ge ǁāǁnâhe.

ǁKhā ǁaeb ai ta ge ǃomman ǀkha ra kurihe xūn. Tsî audo ǃâna ra kuru fabrieks tawa ge sîsen tsoatsoa. ǁNā kampanis di beros ǃnâ ta nî sîsen ga ta ge ge ǁkhāǁkhāhe. Nē sîsen-e ta ge kaise ge ǀnam i.

Kaise ǂhâǂhâsa mîǁguiba ta nî dī ge is ge. Sida ǃnarimara mûǂam-aob ge ǁkhau te o, î ta wekheb ǁaegub ǃnâ hâ ǀhaos tawa. ǀHaohâb Elobmîs ǁkhāǁkhāsa, Willenhalls ǃnâ sī dī. Xawe ta ge ǃgom mîǁguiba nî dīs ge ge i. ǁNā ǁaeb ai ta ge ǀgam ǀhaohâgu ǃnâ, ǀhaode gere hâǃnâ. Wekheb tsēdi ǃnâ ta ge ti sîsen-e xu a ǀgū ǀhaohâba gere ǁhao ǃnâ, Bromsgroves tawa. ǁNās ge 32 kilometerga ti omsa xu ge ǃnū i. Tsî ta ge nawek di ǃnâ, ta ge ti ǁgûra omsa ǃoa ta gere oa o. Willenhalli di ǀhaohâba ǃoa gere ī.

Jehovab di ǀapeǂhumisa ta gere ǂkhâǃnâ ǂgao, amaga ta ge. ǃNarimâra mûǂam-aob di ǁkhauǂuisa ge ūǃoa. Xawe nēs ge kaise ta ge ǀnam i, sîsen-e ta nî ǁnāxusa gere ǂâibasen. ǃHausen tama ta ge hâ, Jehovaba ta ge mā-am o, îb ti ûiba daoǁgau. Nēs ge ge mā-am te, î ta ǃgâi ûiba ūhâ.

Bromsgrove ǀhaohâba ta ra hâǃnâ hîna ta ge, îsa gagasi ǃgâsasa ge ǀhao ū. Anne di ǀon hâsa. 1957ǁÎ kurim ge ge ǃgamme. Tsîm ge ǀguiba sao ra aiǂhanuga ge ūhâ i. ǁNaetisa aimâba-ao, ǀō-aisa aimâba-ao, tsîm ge ǃnarimâra sîsen-i tsî Betels tawas tsîna ge hâ i. Annes ge ǃgâiaǂgaoba ti ûib ǃnâ gere mā te.

1966ǁÎ kurib ǃnâm ge 42ǁî klas, Gileadi disa ge hâǃnâ. Tsîm ge Malawiba ǃoa ge  ǁgaumâihe. ǂGui khoen ge nē ǀkhāba warm heart of Africa di a ǂan. Khoen di ǃgâi taniǀnamxasib ǃaroma. Xawem ge ge ǀū i kaxusem nēpa hâ tide ǃkhaisa.

Malawib ǃnâm ge Februarib 1, 1967ǁî kuri ge sī. ǂGuro ǁkhâb ǃnâm ge ǃnāsa ǁaeba, ǀasa gowaba gere ǁkhāǁkhāsen. ǁNāpaxum ge ǀkharib sîsenni ǀkha ge tsoatsoa. Kaiser Jeepam ge ge ūhâ i, tsîn ge ǀnîna gere mî. Nē audobats mâ ǃkhai-i hoa-i ai ǃnari ǁkhā di, ǃāgu ǃnâs tsîna. Xawe nē i ge ge ama tama hâ i. ǂKhari ǁgamron ǃnâ ǀguim ge ge ǃnari ǁkhā i. ǀNî ǁaegam ge ǂgoa omdi hîna ǀgâ dakde ūhâ di ǃnâ gere hâ. Tsî i ge ǀapi i gere o, ǁgamma gere ǂgâ. ǁNās ǀkha da ge xū-e ǃnaga gere ǁgui, î-i tā ǁgamma ǂgâ. ǃGâi tama ǀgaub ǃnâm ge sîsabe sîsen i ǀkha ge tsoatsoa.

Aprili ǃnâb ge ge hōǃâ, ǃgomsibam ǂhanuba xu nî hōsa. Malawib presidenti, Dr. Hastings Bandab ge radios ai gere mā ǃhoasa ta ge ge ǁnâu. ǁÎb ge gere mî, Jehovab ǃoaba-aon tex-e mātare tamasa. Tsîs ge ǁnāsa ǂhanuba ǃgomsiba gere māsa. Xawe nēs ge ge ama tama hâ i. ǂHanub ge ge ǃgâibahe tama hâ i. Politiks ǃnâ da ge ǀkhā-e ǁhûi tama hâ i ǃkhais ǃaroma. ǃNāsase ǁani kais di karkie sa da ge, ǁama ǂgao tama hâ i amaga.

Septemberi di ǂhôa ǂkhinib ǃnâb ge, presidenta ǃgâsana gere ǀhapi ǂgā-am. ǃGomsigan ge hoaba gere ǃaromasa. ǁÎb ge politik ǀhaos ai ge ǂanǂan. Jehovab ǃoaba-aon aoǁnâ sîsenni, ǃhaese nî ǂkhāhesa. Tsîs ge nēsa Oktoberi di 20, 1967 ge ī. ǁNās khao  ǃgâ i ge ǀapaǃnamgu. Tsî ǃgūsaben ǀapaǃnamgu tsîna, ǁnaub beros dawa ge ǀkhī. Î gu ǂgānam tsî sîsabena sî oa.

ǃNona tsēde tronkes ǃnâ ǁom tsîm ge. Britaini xa ra ǂgaeǂguihe ǃhūb, Mauritiusa ǃoa ge sîhe. Xawen ge Mauritiusi di ǀapaǃnamna ge mā-am mî tama hâ i, sîsabese ǁîn ǃhūb ǃnâ hâsa. ǁNā-amagam ge Rhodesiaba ǃoa ge ǁgaumâihe (nēsi Zimbabweba). ǁNāpam ge ǁaixasa, ǀapaǃnami ǃgūsaben dib ǀkha ge ǀhao. Hîna ge ǁkhae mî tsî a mîba: “Saro ge Malawib ǃnâ hâsa ge ǂgāhe. Mauritiusi ǃnâ hâsa ro mā-amhe tama amaga ro go nēpa ǀkhī, saro i a ǃgâiba amaga.” Annes ge ge ā tsoatsoa. Khoe-i xam ǂgaohe tama, khama i ge gere mûsen. ǁNā ǁaeb ai ta ge hoa xūna ǁnāxu. Tsî Englanda ǃoa gere oa ǂgao. ǀAms ain ge ǃgūsaben ǀapaǃnamna ge mā-am mî. ǁNaub beros ai ǁom tsî sao ra ǁgoaga, ǁîn beros dawa sī ǃnurisensa. Tsaum ge ge hâ i xawem ge, hoana Jehovab ǃomǁae ge ǁnāxu. Saora tsēm ge ge mā-amhe Zimbabweb ǃnâ hâsa. Tātsē ta ge ǀuru tide, ǁnā tsē ta gere tsâ ǀgausa. ǂGomǃgâ ta ge gere Jehovab gere daoǁgau mî ǃkhaisa.

Zimbabweb ǁnaub beros dawa ta ge, ǀhaohâga ra kōǃgâ departements dawa ge ǁgaumâihe. Tsî da ge Malawib tsî Mozambique i tsîna gere mûǂam. Malawib ǃgâsan ge ǀgaisase gere ǁgaiǀāhe. Ti sîsenni ǃâb ase ta ge, Malawib ǃnarimâra mûǂam-aogu gere mā ǃnuriga gere ǂnûiǃkhuni. ǀGui ǃoe ta ǃnuriba ra di toa hîna ta ge, ti ǃgâsan ǁgaise ǁgâiǀāba ra hōǃâ ǀgauba ge khomai. Tsî gere ā. * Xawe da ge ǁîn di ǂgomǂgomsasib, ǀgaisa ǂgoms. Tsî mâǀgain gere ǃkhais xa gere ǂkhâǃnâhe.—2Kor. 6:4, 5.

ǁKhā da a xūn hoana da ge ge dītsâ, î-i Malawib ǃnâ hâ ǃgâsan. Tsî ǁnān hîna ge Mozambique ga ǃoa a ǃgūn tsîna Elobmîs ǂkhinina hō. Chichewa gowab ge ǃnāsase Malawib ǃnâ ra ǃhoahe. ǁNā gowaba ra ǂnûiǃkhuni ǃgâsan ge Zimbabweb ǃnâ, kai faramsa ūhâ ǃgâsab ǃāsa ǃoa ge doe. Omdi tsî berodi tsînab ge ǃgâsana ge omba. Tsîn ge ǁnāpa ǂnûiǃkhuni sîsenni ǀkha ge aiǃgû.

Chichewab di ǀkharib kai ǀhaos ge, mâ kurib hoaba Zimbabweb ǃnâ gere hâ. Tsî da ge ǀapena gere dī, î gu Malawib di ǃnarimâra mûǂam-aoga ǀhaosa hâǃnâ. ǁNāpa gu gere sī, o gu ge ǃhoas di ǂhaweba gere māhe. Tsî gu ge Malawiba xu gu gere oaǀkhī, o ne xūna ǃgâsan ǀkha gere ǀgoragu. ǀGui kurigu ge Zimbabweba ǃoa ǀkhī, o da ge. Gaosib aoǁnâ sîsenni skola, ǁîga ge dība ǁkhā i. Tsî ǁkhoaǂgaoxa ǃnarimâra mûǂam-ao ga gere ǂkhâǃnâ.

Februarib 1975ǁî kuri da ge, Malawib ǃnâ ra hâ ǃgâsana ge sari. Hîna ge Mozambique i di kamde ǃoa a ǃkhūna. Nē ǃgâsan ge ǀapeǂhumis mā hâ, ǀasa daoǁgaude gere sao-ai. Nēs ge sao ra gagasi ǁaxasina ge ǃkhōǂgā hâ i. ǃHoade mās, tsēs mîsa ǃhoaǃgaos, ǃKhē xu ǂgō-ommi tsî ǀkharib ǀhaode dīsa. Kamp di dawa i ge xūn, ǀkharib kai ǀhaodi ai ra ǀgorahe khami ge ǀgorasa i. Aiǁgause i ge ǃanus, ǂûn tsî ǃnorasasib departemente ge ǀgorasa i. ǁNā ǂgomǂgomsa ǃgâsan ge, Jehovab huib ǀkha ǂgui xūna ge sīǃnâ. Tsî ta ge ǁnāpaxu ǂkhâǃnâhe hâse ge oa.

Zambiab ǁnaub beros ge 1970ǁî kuri, Malawiba ge kōǃgâ tsoatsoa. Xawe ta ge noxopa Malawib di ǃgomsiba, di ǂgaob ǀgūse ge ūhâ i tsî ǁîna gere ǀgoreba. Zimbabweb ǁnaub komites ǁanib ase ta ge ǂgui ǃnâde, dana beros ǃgâsagu ǀkha gere ǀhao. Tsî ǀnî ǃgâsagu hîna Malawib, Suid Afrikab tsî Zambiaba xu gere hā ga. Mâ ǃnâs hoas ai ge ge ǀgui dîsa gere ǃhoaǃgao, “Tae-e da Malawib ǃgâsana nî dība?”

ǁAeb ra ī khami i ge ǁgâiǀāba ge ǀoro tsoatsoa. Tsîn ge ǃgâsan hîna ge ǃhūba ǁnaxuna  gere oaǀkhī Malawiba ǃoa. ǁNān hîna ge hâ ǃgaun ge ǀorose gere mâǃoahe. Xōǀkhāb ǃhūgu ge Jehovab ǃoaba-aona gere mā-am, în ǀguipa ǀhao tsî aoǁnâ tsoatsoa. Mozambique i tsîn ge ǁkhā xū-e, 1991ǁî kurib ǃnâ ge dī. Xawe da ge gere ǂâi ‘mâǁae i Jehovab ǃoaba-aona, Malawib ǃnâ nî ǃnorasa?’

Malawib di mâsib ge 1993ǁî kurib ǃnâ ge dawa. Tsîb ge ǂhanuba ge mā-am în. Jehovab di ǃoaba-aona, harase ǃoaba tsoatsoa. ǁNās khaoǃgâ ta ge sîsabe ǃgâsab ǀkha gere ǃhoa. Hîna ge dîde ba “oa its nî Malawib ǀkha?” ti. ǁNā ǁaeb ai ta ge ge 59 kurixa i. Tsî ta ge ge ǃeream bi “hâ-a kaise ta a kaira.” Xawe ta ge ǁnā tsēs ai ǂgaeǂguira sorosa xu sîǂkhinisa ge hō, ǁkhau mî ra sa îm ǁnāpa Malawiba ǃoa-oa.

Zimbabweb ǃnâm ge ūhâ i ǁgau mâisam ge kaise ge ǀnam i. Tsîs ge nēsa kaise ge ǃgomba mî i. Kaisem ge ge ǂkhî i tsîm ge ǃgâi ǀhōsana ge kuru. ǂGaeǂguira soros ǃgâsagu ge ge mî, ǂhâbam ga om ge Zimbabweb ǃnâ a hâ ǁkhā di. Tsîm ge supuse ǁhûibasen tsî Zimbabweb ǃnâ ga hâ hâ. Xawe ta ge ge ǂâihō, mati ra ge Abrahammi. Tsî Sara hâra ǁîra îsa omsa, ǁîra kairasis ǃnâ ǁnāxu tsî a doesa. Î ra Jehovab di daoǁgausa ǁnauǀnam.—Gen. 12:1-5.

Jehovab ǀapeǂhumis daoǁgausa sao-aisam ge ge mîǁgui. Tsîm ge ǁkhapa Malawiba ǃoa Februarib 1, 1995ǁî kuri ge oa. 28 Kurina ǂguro doesim ges khaoǃgâ. Tita tsî ǀgam ǃgâsa kha, ūhâ ǁnaub komites ge ge tsoatsoahe. Tsî ge ge Jehovab ǃoaba-aon di ǁaxasina gere aiǂhomi.

Jehovab sîsen-e ra kai kai ǃkhaisa mûs, ge kai ǀkhaeb ase i. Aoǁnâ-aon di ǃgôab ge 1993ǁî kurib ǃnâ ge 30 000 i. Xawe 1998ǁî kuri, 42 000 kōse ge ǀarosen. * ǂGaeǂguira soros ǃgâsagu ge ge mā-am, î-i ǀasa ǁnaub berosa omhe. Hîna ǃgâsan di ǂhâsiga aoǁnâ sisenni ǃnâ nî kōǃgâsa. 12 Hekter i di plotsa da ge Lilongwes ǃnâ ge hō. Tsî ta ge om ra komites ai ge ǁgaumâihe.

ǃGâsab Guy Pierce si ge mâǁnās ǃhoasa, ǀasa ǁnaub berodi ǃaroma ge mā. Meib 2001ǁî kuri i ge, 2 000 xa ǃnāsa ǃgâsana nē  ǁaxasiba ge hâǃnâ. ǂGuin ge 40 xa ǃnāsa kurina ge ǁāǁnâsa i. Nē ǂgomǂgomsa ǃgâsan ge ǁguiǃāhe ǁoasase. Kai ǃgomsina aoǁnâ sîsenni ge ǂkhāsa i ǁaeb ǃnâ gere hōǃâ. ǁÎn ge ǀoro mari-e ge ūhâ i, xawen ge ǀgaisa ǂgoms. Tsî ǀgaisa ǀhōsagusis tsîna Jehovab ǀkha ge ūhâ i. Tsîn ge nēsi ra ǃgâiaǂgao ǀasa betelsa mûsa. Īn gere ǃkhais hoas ǃnân ge betels ǃnâ, Gaosib ǁnaetsanade gere ǁnae. Tsî nē ǁnae ǀgaub ge kaise gere ǁkhoaxa kai. Nēs ǃnâ da ge gere mûǂan, amase Jehovab ǃkhū hâse ra ǀkhaesa. ǁÎb di ǂgomǂgomsa ǃgān hîna ra mâǁapona, ǃgom ǁaegu ǃnâ.

ǁNaub beros ge omhe toa, o ta ge kaise gere ǃgâiaǂgao. ǀAsa ǁgaumâisa hōsa, Gaosib ǀhû-omga māǁnâs ǃnâ. Malawib ǀhaohâgu ge ǃgâiba gere hō, ǀapeǂhumis ge ǃhae ǁaeb ǃnâ ǀhû-omga. ǂGui mari-e ūhâ tama ǃgâsana gere omba ǃkhais ǃaroma. ǂGuro gu ge ǀnî ǀhaohâga, kai haide xu a kurusa ǃkhaigu ǃnâ gere ǀhao. Tsî ǀgâ dakde gere kuru, tsîn ge ǂgoa-e xu kurusa kaxu ǃnaogu ai gere ǂnû. ǃGâsagu ge ǃgarise gere sîsen î gu, stofs khami i ǃkhais aitsamagu ge om hâ is ǃnâ stende (bricks) kuru. Tsî îsa ǀhaodi ǃkhaiba om. ǃGâsan ge gaixu ǃnaoga sîsenūs xa ge ǃgâibahe i. Hoaǁae i ǀgui khoe-i ǃaroma soa-e hâ amaga.

Kaise ta ge gere ǃgâiaǂgao, Jehovab khoena ra huisa ta gere mû o, în gagasise kai. ǂKham ǃgâsagu Afrikab digu ge māsenxase gere hui. Tsî ǃhaese gagasise gere kai. Jehovab ǀapeǂhumis gere mā ǁkhāǁkhāde xu, nēs ge kaise tita gere ǂkhî kai. Nēs xa ǃaromahe hâse gu ge ǃnāsase ge dī ǁkhā i, betels tsî ǀhaohâb ǃnâ. ǀHaohâgu ge ǀasase ǁgaumâihe hâ, ǃās di ǃnarimâra mûǂam-aogu xa gere ǂkhâǃnâhe. ǃNāsa gu ge ge ǃgamme hâ i. ǁÎn ge Jehovaba ǃnāsase ǃoabasa ge mîǁgui. Tsî ǀgôana hōs di ǂkhîba ge mâiǂui. ǃHaoǃnâsi ǁgâib, ǀgôana hōs dib tsî omaridi xan gere ǁgâiǀāhe xawe.

52 Kurina ta Afrikab ǃnâ hâ hîna ta ge ge, ǀaesen tsoatsoa. ǂGaeǂguira soros ǃgâsagu ge ǁnâub komites ǂgānamsensa ge mā-am, îm Brittanjeba ǃoa ǁkhawa sîhe. Kaisem ǀnam ǁgaumâisam gere ǁnāxu, amagam ge gere ǂkhabuǂâi. Xawen ge Brittanjeb di betel omarisa, sida hîna kaira da ǃgâise gere kōǃgâ.

Kaise ǃgâi mîǁguiba ta ge ge dī. Jehovaba ta ge mā-am o, îb ti ûiba daoǁgau. Ti ǁnâuǃāb ai ta ga ǂgomaiǂnûi hâ o. Ob ge ti ûiba ǀkhara ǀgaub ai ga ǂoaxa hâ. Jehovab ge hoaǁae ge ǂan i tae-e ta ǂhâ hâsa, î ta ti ‘daogu hoaga ǂhanuǂhanu.’ (ǂKh 3:5, 6) ǂKhamkhoeb ase ta ge ge gâibahe i. Kai kampani di ra sîsen ǀgaub xa ǁkhāǁkhāsensa. Xawe Jehovab di ǀapeǂhumis ge ǃgâi gagasi sîsen-e ge mā te, ǂkhî kai te gere-e. Jehovaba ǃoaba ǀkharas ge ge hui te, î ta ǃgâi ûiba ūhâ.