ǁAubexa 1 500 Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon ge Holocaust ǁaeb ǃnâ ge a ǁō. Nē ǃgôab ge 35 000 Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon hîna Germanib tsî Nazi ǁaxasiga gere aiǃgû kai ǃhūga xu ge hâ i. ǁÎn ǁōb ǃaromas ge ǂansa tama hâ. Ôaǃnâs ge noxoba ra aiǃgû, ǃgôagu tsî ǀnî hâ ǃgāsasib ge ega nî ǂanǂanhe.

•  Matin ge a ǁō?

•  Tae-i ǃaroman gere ǃgôaǃgonhe?

•  Mâpan ge ǁō?

•  ǀNîn hîna ge ǃgamhen

• ǃGamhes: ǁAubexa 400 Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon ge Germanib tsî Nazi ǁaxasiga gere aiǃgû kai ǃhūgu ǃnâ ge ǃgamhe. ǀNî ǃgâsan ge ǁnâuǃgâ ǃkhaib ǃnâ ǁōb ǁkharaba gere māhe tsî danade gere ǁhāǁnâhe. ǀNîn ge ge ǂnoahe ǁnâuǃgâhe taman hâ hîna.

• ǁKhōǁkhōsa ǃkhō-oms mâsigu: ǁAubexa i ge 1000 xa ǃnāsa Jehovab di ǀHûǀguitimî-aona Nazi kampgu tsî ǃkhō-omdi ǃnâ ge ǁō. ǁÎn ge ge sîsen ǃânhe, ǂû-e mā-e tama i, ǃkhaib ǃnâ hâ kaihe tsî ge ǀaeǃkhōhe tama hâ i, ǀaen gere o. Nēs xa ǃaromahe hâsen ge ǀnîna ǃnora kaihen ge o, 2ǁî ǃhūbaib torob ge toa o, o ge a ǁō.

• ǀNî hâ ǃaroman: ǀNî Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon ge ǁkhōǁkhōsa xasi ǀkha ge ǃgamhe. Tsî ǀnîn ai i ge ǁkhōǁkhōsa sōǀôana gere dītsâhe. Tamas ka ion ge gere ǃkhāǁkhaehe ǁkhōǁkhōsa sōǀôan ǀkha.

Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon ge gere ǃgôaǃgonhe Elobmîs ǁkhāǁkhāsan gere ǁnâuǀnam amaga. Nazi ǂhanub ge Jehovab di ǀHûǀguitimî-aona a mîba o, în Elobmîs ra ǂkhā xūna dī. On ge Jehovab di ǀHûǀguitimî-aona ǁnāsa ge dī tama hâ i. ǁÎn ge ge ǁhûi ‘Eloban nî khoen ǃgâ-ai ǁnâuǀnamsa.’ (ǃNaeǃkhaidi 5:29) Sao ra ǀgam xūn xa ǂâi re, hîna ge ǁîna huin xa.

1. ǂGīǂgōsi xūn ǃnâ ǀkhā-e ū tama is. Nētsē ǂgui ǃhūgu ǃnâ ǁan hâ Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon hîna ǂgīǂgōsi xūn ǃnâ ǀkhā-e ū taman khamin ge Nazi ǂgaeǂguis ǃnaga ge ûi hâ îna ǂgīǂgōsi xūn ǃnâ ǀkhā-e ge ū tama hâ i. (Johaneb 18:36) ǁNā-amagan ge

   • Toroǃkhamdi tamas ka io toro ǁaxasigu ǃnâ ge ǁhao tama hâ i.—Jesajab 2:4; Mateub 26:52.

   • ǂGīǂgōsi ǂhanu-e ǁhûibas tamas ka io Nazi ǃnans ǃnâ ǁhaos.​—Johaneb 17:16.

   • ǁÎn ge Nazi ǃkhauba ge koa tama hâ i. Tsî “Heil Hitler” dis tsîna ge mî tama hâ i.—Mateub 23:10; 1 Korinteǁîn 10:14.

2. ǁÎn ge ǁîn ǂgomsa gere ǁgauǂui. Mā-amhe taman ge hâ i, în ǁîn ǂgomsa ǁgauǂui xawen ge Jehovab di ǀHûǀguitimî-aona gere aiǃgû

   • ǀGoreǀî tsî ǀgores ǃgao ǀhaosa.—Hebreǁîn 10:24, 25.

   • Tsî Elobmîs haisi-ams tsî Elobmîs ai a ǃgaoǃgaosa ǂkhanin tsîna gere māǂui.—Mateub 28:19, 20.

   • ǁÎn ge khoexaǃnâsib tsîna ǁîn ǀgūkhoen hîna ge Jodeǁîna ǃkhōǂgā hâ în tsîna gere ǁgau.—Markub 12:31.

   • ǁÎn ge ǁîn ǂgom ǀgauba ge ǃkhōǀgaibe tsî ǁîn ǂgomsa ra mîǁnā ǂkhanina ge xoaǃgao tama hâ i.—Markub 12:30.

ǃNaeǃkhaidi xoa-aob Robert Gerwarthib ge ge mî “Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon ǀguin ge Nazi ǂhanub xa gere ǃgoaǃgonhe ǁîn ǂgoms ǃaroma.” * Nazi kampgu ǃnâ ge hâ i, khoen tsîn ge Jehovab di ǀHûǀguitimî-aona gere koa ǁîn ǂgomǂgomsasib ǃaroma. ǀGui Austriab ǃkhōsabeb ge ge mî: “ǁÎn ge torodī tama hâ. ǁÎn ge nî mā-am în ǃgamhe, khoe-e ǃgams xa.”

• Konsentrasie kampgu: ǂGui ǃgôab Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon din ge konsentrasie kampgu ǃnâ ge ǁō. ǁÎn ge sao ra kampgu ǃnâ ǃkhōsis ǃnâ ge ūhe hâ i, Auschwitz, Buchenwald, Dachau, Flossenbürg, Mauthausen, Neuengamme, Niederhagen, Ravensbrück, tsî Sachsenhausen tsîn ǃnâ. Sachsenhausens ǃnâ i ge ǀguri 200 Jehovab di ǀHûǀguitimî-aona ǁō hâse ge ǂanǃgâhe hâ i.

• ǃKhō-oms: ǀNî ǃgâsan ge ǁōn nîs kōse ge tsûtsûhe. ǀNîn ge ge ǁō ǁkhōǁkhōsasen gere hâ ūhe amaga.

• ǃGamhe gere ǃkhaidi: Jehovab di ǀHûǀguitimî-aon ge ǃnāsase Berlins-Plötzensee, Brandenburg, tsî Halle/Saale ǃkhō-omdi ǃnâ gere ǃgamhe. Hûdisis ǃnâ hâ ǀnî hâ ǃkhaidi tsîn ge a xoamâisa ǃgâsan gere ǃgam aihe ga.

• ǀOns: Helene Gotthold

  ǃGam aihen gere ǃkhaib: Plötzensee (Berlins)

  Helenes hîna ge ǃgame hâ is tsî ge ǀgam ǀgôana ūhâ is ge ǂgui ǃnāde ǃkhōsis ǃnâ ge ūhe hâ i. 1937ǁÎ kuris ge kaise ǁgaise gere sîsen-ūhe tsîs ge ǁnās ǀkha ǁîs ǃnaehe tama hâ ǀgôa-e ge a ǂoaǃnâ. Desemberi 8, 1944ǁî kuris ge ǁîs danasa ge ǁhāǁnâ-e Plötzensee ǃkhō-oms ǃnâ Berlins ǃnâ.

• ǀOns: Gerhard Liebold

  ǃGam aihen gere ǃkhaib: Brandenburg

  Gerhardi hîna ge 20 kurixa îb ge Meib 6, 1943ǁî kuri ge ǁhāǁnâ danahe. ǁNās ge ǀgam kurikha ǁîb dadasab danas ge ǃkhōsis ǃnâ ǁhāǁnâhes khaoǃgâ ge ī. ǁÎb ǀuniga sîǂkhanis ǃnâb ge ǁîb omaris ǁanin tsî ǃgameb ga hâ khoesa sao ra xūna ge xoaba: “ǃKhūb ǀgaib ose ta ge nē daoba ga ǃgû tama hâ.”

• ǀOns:Rudolf Auschner

  ǃGam aihen gere ǃkhaib: Halle/Saale

  Rudolfi ge ge 17 kurixa i ǁhāǁnâ danaheb ge o, Septemberi 22, 1944ǁî kuri. ǁÎb mamasab ge sîba sîǂkhanis ǃnâb ge ge mî: “ǂGui ǃgâsan ge nē daoba ge ǃgû, o ta tita tsîna ǁkhā xū-e nî dī.”