Yesu ua setekesele ku likata ceni na vandongesi veni, ku ku likata ca kala ha kati ka kaniungi na vampanga. (Yoa. 10:14) Cisetekeso caco ca litombola vuino. Vampanga va tantekeya lizi lia kaniungi kavo, kaha ve ku li ononoka. Umo mukua kuenda mangendzi ua limuenenevio na meso. Kaha ngueni: “Tangua limo, tua ile ku vumo vulilo vua vampanga kaha tua tondele ku va kupula na vikamera vietu. Ngeci tua setekele ku va sana, vunoni ka vezile muomu ka va tantekeyele mezi etu. Vunoni muezile umo kanike ua pua kaniungi kavo, ua va sanene lumo lika, vose va mu kavele.” Muzimbu ua ou yala, u tu vuluisa mezi a handekele Yesu ku tuala ha vampanga veni, ni nguetu ku tuala ha vandongesi veni. Ua handekele ngueni: “Va kevua lizi liange.” Vunoni Yesu ali muilu. Vati honi tu hasa ku ivua lizi lieni? Tue ku mu halakana, mu ku lilongesa vize via longesele kaha na vi ononoka mu muono.—Mat. 7:24, 25. w21.12 16 ¶1-2

Ku laza, kapostolo Paulu ua puile muntu ua mukalu kaha mukua ku yandesa Vakua Kilistu na vukenia. Vunoni mu nima ya ntsimbu ua litavelele visevuka vieni kaha ua tavele cifua ca kele na ku muenamo viuma na vuntu vueni. (1 Tim. 1:12-16) Kaha na vukuasi vua Yehova, Paulu ua hasele ku pua kaniungi ua cilemo, cikeketima na mukua ku likehesa. Ua hanguile ku kulahela mu ku ecela ca Yehova, kati ku sakatela ha visevuka vieni. (Loma 7:21-25) Ka lavelelele vutantuluke muli ikeye ivene. Vunoni ua lihakelele kapandi ka ku alulula vuntu vueni kaha na ku likehesa cose, ua kulahelele mu vukuasi vua Yehova linga a puisemo cipanga ceni. (1 Kol. 9:27; Filp. 4:13) Vie ku lingisa muntu ku mu hangula ku pua mukuluntu kati vutantuluke. Vunoni Yehova, ua tonda va litavele ngecize navo ve ku sevuka kaha va pande ku pangela ha vuntu vuavo. (Efe. 4:23, 24) Nkala mukuluntu, na pande ku lihilula na Lizi lia Njambi na ku mona haka na pande ku pangela ku tuala ha vuntu vueni. Nga a lingamo, kaha Yehova a ka mu kuasa ku puisamo vuino vipanga vieni na ku pua muntu ua ndzolela.—Tia. 1:25. w22.03 29-30 ¶13-15

Vika tua pande ku linga, nga tu nongonona ngecize tua hisa umo muanetu? Tua pande ku vuluka ngecize tua kala na kapandi ka ku lema vamuanetu. (Tia. 2:8) Cikuavo naua, tua pande ku vundila kuli Yehova na ku mu lambelela linga a tu kuase ku likela ku hisa vakuetu. Kaha tu hasa ku linga vize via litombola na civundilo cetu,  mu ku uana ntsimbu ya ku simutuila na muanetu u tua kele na ku hisa. Tu hasa ku mu lania a tuhuke netu mu lihia, ni a ka hitiseko vimo mu kanua, netu. Kaha omo tu ya na ku tantekeya vuino muanetu uaco, citava tu lihakele kapandi ka ku tambuluisa lungano lua Yehova na Yesu, mu ku tuala mana ku vifua vieni via cili. Nga tu lingamo, tuli na ku muesa ngecize tue ku ononoka ku mezi a kaniungi ketu ua cili, a ku likela ku hisa vakuetu. Ngeci mua vampanga mpundu ve ku halakana ku lizi lia kaniungi kavo, vandongesi va Yesu ve ku halakana ku lizi lieni. Cipue nga tua pua mutamba ua “kavutanga” ni tu vakua civunga ca “vampanga veka” tu tualelelenuho ku halakana ku lizi lia kaniungi ua cili na ku liononoka.—Luka 12:32; Yoa. 10:11, 14, 16. w21.12 19 ¶11; 21 ¶17-18

Omo Lehovoame va mu hanguile ku pua muangana ua Isaleli, vantu va mu vuangana vueni, vezile mu ku mu vundila vimo. Va mu vundilile ehuise citeli ca va lundikile ise Solomone. Ha katete, Lehovoame ua lingile vuino, ua kehuile vakuluntu va mu Isaleli linga va mu mamune vati a kumbulula. Kaha vakuluntu va mu mamuine nguavo, nga a tava vize vi va na mu vundila vantu veni kaha vantu vaco va ka tualelelaho ku mu pangela. (1 Vam. 12:3-7) Vunoni ci moneka ngue cimamuna caco ka ca mu tovalele. Ngeci ua kehuile vakuavo vakuendze vaze va kolele hamo neni. Va mu mamuine a tualeleleho ku lemuuisa vantu. (1 Vam. 12:9-11) Lehovoame tele ue ku vundilile kuli Yehova ku tuala ha cimamuna cika a kava. Vunoni houe, ua kavele cimamuna ci va mu hele vakua citso ceni. Ci mamuna caco, ca kokelele Lehovoame na Isaleli yose vitanga via vingi. Na vuno vene, kati tu lavelele ngecize vimamuna viose vi tu ka tu tovala. Vunoni nga vi na tundu mu Lizi lia Njambi tua pande ku vi tava. w22.02 9 ¶6

Mukua ku likehesa na ku-konkama ke ku tuala mana ku ku keha ca vutongue vu va kala nayo vakuendze, vunoni ku ngolo yavo. Ka ka va mono ku pua vakua nkole yeni, vunoni ngue vakua ku pangela hamo lika neni. Vakulupe ve ku mona vakuendze mu cikungulukilo ku pua vuana vua ku tunda kuli Yehova, kaha ve ku santsela cikuma mu ku kala navo. Mu ye ku kokoloka ndzili yavo, vakulupe ve ku santsela cikuma mu ku kala na vakuendze va ndzili, vaze vali na cizango ca ku puisamo vipanga vie ku tondeka mu cikungulukilo. Naomi u va tumbula mu Mbimbiliya, ua pua lungano lua cili cikuma lua mukulupe uze ua tavele vukuasi vua muhumbe. Ha katete Naomi, ua sindiyile nayemueno Lute uze ua puile ntuluue a hiluke ku vavusoko vueni. Vunoni omo Lute ua vianene na ku kakateya ku kava Naomi na ku Mbetelema, Naomi ua tavele. (Lute 1:7, 8, 18) Kaha ku lingamo ca va kuasele vose vavali. (Lute 4:13-16) Ku likehesa, ci ka lingisa vakulupe ku kava lungano lua Naomi. w21.09 10-11 ¶9-11

Tatetu ua muilu a tantekeya ngecize tua lifuila muntu ku muntu. Ca ku muenako, halumo tua kala na vuhasi vua ku linga via vingi ku hiana vakuetu va tu tantekeya ni va tua lema. Ni halumo, ka tue ku hasa ku linga via vingi mu lukungulukilo omo lia citso cetu, cihindu, ni viteli via mu vusoko. Nga mukemuo, kati tu uile mu vusiua. (Ngal. 6:4) Yehova kaka suvu vipanga vieni. Ca kama lika, nga muli na ku  lihakela kapandi kaha na ku mu pangela na vutumbe vua cili, a ka viukilila. Yehova ue ku mona cipue vene matumbe a mu mutima uenu. Ua tonda mu yoye mu ndzolela kaha ue ku viukilila na ku lemesa ci mue ku mu hana. Cikuavo naua, cipue mu ntsimbu ino vene ka tue ku lisosomua cikuma, muomu tua tantekeya ngecize Yehova ue ku kuasa vakua ku mu lemesa nga vali mu visoti. (Isa. 41:9, 10) Cili vene, tua kala na vusunga vua vuingi vua pande ku tu lingisa ku pua vantu va ndzolela, muomu tue ku lemesa Tatetu ua cilemo uze ua fuila “Ku tambula ku-sangaziala na kasingimiko na ngolo” ku viuma viose via tangele!—Ku-So. 4:11. w22.03 24 ¶16; 25 ¶18

Mua vusunga tua tonda ku tambuluisa Yesu, vunoni kati tu hilukile mu nima nga ka tuesi na ku hasa ku tambuluisa Yesu mu vutantuluke. (Tia. 3:2) Aci singaniekenu ha umo ndongesi ali na ku lilongesa vumo vutongue, vunoni ka hasa ku tambuluisa mulongisi ueni mu vutantuluke. Vunoni omo a lilongesa ku vi sevuka vieni, a hasa ku tambuluisa mua cili mulongisi ueni. Kaha mu ku hita ca ntsimbu ndongesi a pua honi mukua vutongue. Na vuno vene, vutuhu ka tu hasa ku tambuluisa Yesu mu vutantuluke, vunoni nga tu lihakela kapandi ka ku puisamo viose vize vi tue ku lilongesa mu Mbimbiliya, tu ka hasa ku mu tambuluisa. (Visa. 119:59) Mu mavu a tua yoya, cingi ca vantu ve ku tuameka vizango viavo ku lutue. Vunoni ngamba va Yehova va lifuila. Tue ku lihakela kapandi ka ku tambuluisa lungano lua Yehova ka ku tuameka vizango via vakuetu lutue lua vietu. (1 Pet. 2:21) Mua vusunga, omo tu lihakela kapandi ka ku tambuluisa lungano lua Yesu mu tuameka vizango via vakuetu ku lutue, tu ka kala na ndzolela ka ku tantekeya ngecize tuli na ku vuisa Yehova ndzolela. w22.02 24 ¶16; 25 ¶18

Imo njila ye ku pangesa Yehova mu ku tuamenena vantu veni, ya pua ku hitila mu Lizi lieni, Mbimbiliya. Nga tu pua na ku uana ntsimbu, ya ku hilula ha viuma vie ku tu longesa Yehova, tu hasa ku kava vuino vitume vieni na ku puisamo cipanga ca ku ambulula. (1 Tim. 4:15, 16) Njila ikuavo ye ku pangesa Yehova mu ku tu tuamenena, ya pua ku hitila muli “mukuamanda ua cili mukua mana.” (Mat. 24:45) Vintsimbu vimo, mukuamanda uaco a hasa ku tu hana vimamuna vize ka tu kevuisisa vuino. Ca ku muenako, a hasa ku tu hana vimamuna via ku liniungilamo ku cimo ciyovo, cize ci tu mona nguetu na limo litangua liahi ci ka hita ku cihela cetu. Vika tu hasa ku linga, nga tu livua nguetu vimo vitume vi va na tu hana ka via sungamene? Singaniekenu ha mizimbu ya mu Mbimbiliya, i tua tanda laza. Mu Mbimbiliya mua kala imo mizimbu ya muesa ngecize, vangamba va Njambi ku nima, va tambuile vimo vitume via solokele ku vantu ngue ka via sungamene. Vunoni mu nima ya ntsimbu viohielele miono yavo.—Vang. 7:7; 8:10. w22.03 18-19 ¶15-16

Na vusunga vuose ku mutima, Yesu ua handekele mezi a ku mukanda ua lelo. Yesu ua tantekeyele ngecize tunde haze, muono ueni ua ku lutue ua hitukilile hali Yehova, kaha ua kele na vusunga ngecize a ka mu vuluka. Vika tu lilongesa ku mezi a Yesu? Puenu na ku kundika muono uenu mu mavoko a Yehova. Ku lingamo, ca tondeka ku “tsiliela Yehova na mutima uove uose.” (Visi. 3:5) Tu hilulenu ha lungano lua Joshua, umo Mukaleho ua miaka 15 ua kala na umo musongo ka ue ku kanguka. Ua vianene ku mu saka mu cifua ci tsihia masiko a Njambi. Kaha mua kele ku hiehi na ku tsa, ua lekele vanaye ngueni: “Vanana, njili mu mavoko a Yehova. . . . Me nji mi leke vumo vusunga na mutima uange uose Nana: Nja tantekeya nguange, Yehova tangua a ka nji sangula. Muomu na mono mu mutima uange kaha a tantekeya ngecize nja mu lema mu vusunga.” Ngeci mukemu, ca pua ca cili muntu ku muntu ku lihula nguetu, ‘nga nji ka hita mu ceseko ci ka nji kokela ku-tsa, nji ka haka muono uange mu mavoko a Yehova na ku kulahela ngecize tangua a ka nji vuluka ni?” w21.04 12-13 ¶15-16

Vangamba va Yehova ve ku uana ku kaniama mu cipanga ca ku ambulula. Nga tu na ambuluila muntu, tue ku livua vuino cikuma, cipue nga na tava muzimbu uetu ni kuahi. Vamo ve ku livua ngecize ka ve ku puisamo via vingi mu cipanga ca ku ambulula omo lia vimo vitanga. Nga nenu mukemuo mu mue ku livua, vulukenu ngecize Yehova ue ku tuala mana ku kapandi ka mue ku lihakela. Yehova ue ku mona cizango cenu ca ku ambulula kaha ua ci haka seho ya kama, ambe nga ka mue ku hasa ku tunda ha ndzivo. A hasa ku mi sokoluela vukovelelo vua ku ambuluila kuli vakua ku mi niunga, ni vene ku vandotolo na vafilimelo. Nga mu setekesa viuma vi mua lingile laza na via vuovuno, mu hasa ku uila mu vusiua. Vunoni nga mu tuala mana ku cifua ca ali na ku mi kuaselamo Yehova lelo lino, mu ka kaniama na ku kolesa mu visoti vienu na ndzolela. Ka tu kantekeya mbuto ika ya vusunga i ka kuata na ku putuka ku kola.—Ekel. 11:6. w21.05 24-25 ¶14-17

Lizangamena, lia lingisile Muangana Ndaviti ku suva viose via mu hele Yehova, ngeci mua vupite, lutsimo, na ku vula vindzita via vingi. Ndaviti ua puile mukua ku santsela kaha ua tavele ngecize via mu hanene Njambi “via hiana ku-vi-tanda.” (Visa. 40:5) Vunoni mu ntsimbu imo, Ndaviti ua suvile via mu hanene Yehova. Vutuhu Ndaviti ua kele na vampuevo vavengi, vunoni ua tavesele masungu a ku liveyela mpuevo ua mbala a likulise mu mutima ueni. Mpuevo uaco ua puile Mbateseva kaha yalieni, ua puile Uliya kaHiteu. Omo lia ku tuameka vizango vieni, Ndaviti ua limuene ku mivila na Mbateseva na ku mu hana lizimo. Ku vupangala ku ku keha, Ndaviti ua tumine ku tsiha Uliya! (2 Sam. 11:2-15) Vuno Ndaviti ka kele na ku singanieka ni? Ni ua muene ngueni Yehova kesi na ku mu mona? Vutuhu Ndaviti ua pangelele Yehova mu miaka ya yingi, vunoni ntsimbu imo uecelele lizangamena li mu vule kaha ua likovesele mu visoti via vingi. Vunoni ci vuisa ndzolela ku tantekeya ngecize mu nima ya ntsimbu Ndaviti ua liveyele na ku aluluka. Mua vusunga, ua santselele cikuma kuli Yehova omo lia ku mu ecela!—2 Sam. 12:7-13. w21.06 17 ¶10

Ku livua ngecize ka tua kele na vutongue vua ku endesa cilongesa ca Mbimbiliya. Halumo tu hasa ku singanieka nguetu tua tondeka ku tantekeya via vingi, na ku kala na vutongue, amba tu hase ku longesa muntu Mbimbiliya. Nga mukemuo mu mue ku livua, hilulenu ha vusunga vutatu vu hasa ku mi lingisa ku tava ngecize nenu mu hasa  ku longesa muntu Mbimbiliya. Vusunga vuka? Vua katete, Yehova ue ku mi mona ngecize mua kala na vuhasi vua ku longesa vakuenu. Vua mu civali, Yesu uze i va hana ‘ngolo yose muilu na ha mavu’ ua mi tavesa ku longesa. (Mat. 28:18) Kaha vua mu citatu, mu hasa ku tumbula vukuasi vua Yehova na vua vamuanoko. Ca ku muenako, Yehova ua kuasele Yesu ku tantekeya vika ua pandele ku handeka, kaha nenu a ka mi kuasa ku lingamo. (Yoa. 8:28; 12:49) Cikuavo naua, mu hasa ku vundila vukuasi kuli ntuamena ua civunga cenu ca mu ku ambulula, kuli umo pioneiro, ni kuli muanetu ueka mukua vutongue, a mi kuase ku putuka na ku endesa cilongesa ca Mbimbiliya. Imo njila i hasa ku mi kuasa ku pua mulongisi ua cili, ya pua ku tuhuka mu lihia na vamuanetu va tua tumbula nga va ya mu kuendesa cilongesa. w21.07 6 ¶12

Omo ku kotoka ca ano mavu ci ya na ku suena mu hiehi, tua tondeka cikuma-kuma ku kulahela mu cifua ce ku lingilamo Yehova viuma. Omo lia vika? Muomu mu ntsimbu ya lamba ya kama, halumo tu ka tambula vi mamuna vi ka pua via vungendzi kuli yetu, ni vi ka soloka ngue ka via sungamene. Kaha Yehova ka ka handeka netu citona meso. Vunoni citava a ka tu hanavio ku hitila mu vamuanetu va hangula mu ku tu tuamenena. Kaha ntsimbu yaco, ka i ka pu naua ya ku kuata-kuata mu masinde, ni ku paya ku tuamenena caco mu ku singanieka nguetu, ‘Vuno Yehova ikeye ali na ku tuamenena a va vamuanetu ni vali na ku linga via mu mitue yavo?’ Vuno mu ka kulahela muli Yehova na mu lukungulukilo lueni mu i ka heta ntsimbu yaco ni? Cikumbululo ce ci cihula, mu hasa ku ci muena ku cifua ci mue ku muenamo ku tuamenena ca lukungulukilo mu ntsimbu ino. Ngeci mukemuo, nga mu kulahela ku tuamenena ca lukungulukilo mu ntsimbu ino na ku ci ononoka, kaha ci ka mi puila ca casi ku lingamo mu lamba ya kama. w22.02 6 ¶15

Na vukuasi vua Yehova, Ngilione na vamala 300, va hasele ku vula imo ndzita ya kama, ize tele nga ye ku va lingisile ku lihalesa. Kaha vamala va ku Efalimi, va ile kuli Ngilione kati mu ku mu sangala, vunoni mu ku mu cokotesa. Kaha ua va vuluisile vimo viuma via kama via va kuasele Yehova ku puisamo. Ngeci mukemuo, “vutenu vuavo neni vua holele.” (Vang. 8:3) Ngilione ua tavele ku lihaka kuintsi linga a niunge ciyulo ca kele ha kati ka vangamba va Njambi. Kuli vakua Efalimi, tu lilongesako ngecize ka tua pandele ku tuala cikuma mana ku lutsimo luetu ku hiana lua Yehova. Kaha vakuluntu mu cikungulukilo na mitue ya vindzivo, va hasa ku lilongesa vimo ku lungano lua Ngilione. Nga tua lingi vimo vi na nienguesa umo, tua pande ku seteka ku mona viuma mu cifua ca ali na ku muenamo ikeye. Kaha na ku mu sangala ku viuma via cili vie ku linga. Ku puisamo evi, ca tondeka ku likehesa. Vunoni ku kala mu ciyulo na vamuanetu, ca kala na seho ku hiana ku sambua cetu. w21.07 16-17 ¶10-12

Yehova ua tu muesa kavumbi mu ku tu tanga mu cifua ceni. Mu ku linga va tu tanga mu cifua ca Njambi, tu hasa  ku kala na vifua via cili na ku vi muesa, ngeci mua cilemo, cikeketima, lukakatela na vuoloke. (Visa. 86:15; 145:17) Mu tue ku lihakela kapandi ka ku kala na vifua viaco, tue ku zumbangeya Yehova na ku muesa ngecize tua mu santsela ku cifua ca tu tangelamo. (1 Pet. 1:14-16) Mu tue ku yoya mu cifua ce kuya Tatetu ua muilu ku mutima, tue ku pua vantu va ndzolela. Kaha mu ku tu tanga mu cifua ceni, Yehova ua tu hele vuhasi vua ku pua vantu va cifua ca tonda mu vusoko vueni. Yehova ua tu viukisilile limbo lia ku lifuila. Tele kanda a tange yala ua katete, Yehova ua viukisile mavu mu ku pua limbo lia vantu. (Yombi 38:4-6; Yele. 10:12) Mu ku pua mukua ngozi na cihuanga, Yehova ua tangeleleho viuma via vingi linga muono ua ku tu tovale. (Visa. 104:14, 15, 24) Vintsimbu vimo, ua kele na ku hilula ha viuma via tangele kaha ua muene ngecize “via viukile.”—Njen. 1:10, 12, 31. w21.08 3 ¶5-6

Tu vose tua kala na cipanga ca ku ambulula na ku puisa vantu vandongesi. (Mat. 28:19, 20; Loma 10:14) Vuno mu tonda ku vueza ku vutongue vuenu mu cipanga eci ca seho ya kama ni? Omo mu lihakela kapandi ka ku lilongesa na ku puisamo vilongesa via kala mu mukanda ku Longesa, lihakelenu vizango mpundu vi mu tonda ku puisamo. Omo mu hilula ha vizango vi mu tonda ku lihakela, kati mu suveho cimo ca vizango via seho ya kama, ni nguetu ku pangela ha vifua via Vukua Kilistu. (Kolo. 3:12; 2 Pet. 1:5-8) Mua vusunga, tu vose tue ku ivua cizango ca ku linga via vingi mu vipanga via Yehova ku tuvakana vi tuli na ku panga mu ntsimbu ino. Mu mavu a aha tu ka hasa ku pangela Yehova na ndzili yetu yose. Vunoni mu ntsimbu ino, tu lihakelenu kapandi ka ku pangesa vuino nkala vukovelelo vu tu solokela mu vipanga via Yehova linga tu vueze ku ndzolela yetu na ku tepulula ku ivua vusiua mu ku singanieka ha viuma ka tue ku hasa ku puisamo. Kaha helu lia viose evi, tu ka hana vumpahu na ku sangaziala kuli Yehova ‘Njambi yetu ua ndzolela.’ (1 Tim. 1:11) Ngeci mukemuo, tu puenu na ku uana ndzolela mu vivezikiso vi tua kala laza navio! w21.08 25 ¶18-20

Nga va mi lela ku Vakaleho va Yehova, kaha citava va mi longesa via Yehova tunde ku vunike. Va mi longesele ngecize ikeye Sakatanga kaha ua kala na vuntu vua cili. Cikuavo naua, ua kala na vutumbe vua cili ku tuala ha vantu. (Njen. 1:1; Vili. 17:24-27) Vantu vavengi, ka va tsilielele ngecize Njambi kua kala kaha ka va tsilielele naua ngecize ikeye Sakatanga. Vunoni va tsiliela ngecize muono ua liizila ukeuo u vene kaha kamandende-kamandende ua heta na ku tusitu va kama. Vamo vantu ve ku handeke evi va lilongesa mua kama. Kaha vamo co ve ku handeka nguavo siensia ya muesa ngecize Mbimbiliya ye ku handeka visaki, kaha vose va tsiliela muli Sakatanga va pua vaze va ku salela, ka va lilongesele mua kama, ni nguetu, vambulutu. Cipue nga tua pua Vakaleho va Yehova mu ntsimbu ya kama, kasi tua pande ku linga cose mu ku kaniamesa lutsilielo luetu. Nga tu lingamo ka va ka tu hungumuna na mana a ha mavu na kuonga “ca cihuolohuohuo,” ci ve ku longesa vantu mu ku luisa Lizi lia Njambi.—Kolo. 2:8. w21.08 14 ¶1-3

Avele, Noa, Avilahama na Yombi, va muesele kasingimiko na cilemo kuli Yehova. Mu njila ika? Mu ku muesa kasingimiko, ku ononoka na ku tava ku seza vimo ku nima omo lia Yehova. Va lingile cose mu ku muesa kasingimiko kuli Yehova kaha ua tavele ku lemesa cavo. Mu nima yaco, amba vuose Yehova ua hele masiko ku mbuto ya Avilahama ku hitila muli Mosesa. Ha kati ka masiko aco, ha kele amo a muesele mpundu vati Yehova ua tondele ku mu lemesa mu njila ya muya ku mutima. Mu nima ya ku-tsa na ku sanguka ca Yesu, Yehova ka kakateyele naua vangamba veni ku ononoka masiko a Mosesa. (Loma 10:4) Muomu kua kele masiko a aha a va pandele ku kava Vakua Kilistu a va lukile nguavo, “mezi a lisiko a Kilistu.” (Ngal. 6:2) Aa mezi aco a lisiko, ka a puile mukana ua laha ua viuma via ku soneka vi va pandele ku ononoka, vunoni a puile ku tambuluisa lungano lua Yesu na ku kava vilongesa vieni. Na lelo lino, ve ku linga cose mu ku kava Kilistu linga va hase kuya Yehova ku mutima na ku uana “ku huima ku miono yavo.”—Mat. 11:29. w22.03 20-21 ¶4-5

Yehova ue ku halakana vana veni. Yesu mua kele hano ha mavu ua lingile vivundilo via vingi, vunoni Yehova ua vi halakanene viose. Ua mu halakanene mua lingile vivundilo ku tuala ha vihangula via seho ya kama, ngeci mua cize ca lingile mua hanguile vapostolo veni 12. (Luka 6:12, 13) Kaha ua halakanene ku vivundilo via Muaneni mua kele mu visoti. Cikuavo naua, tele kanda va muende vungungu, Yesu ua lambelele Ise a mu kuase ku vula cize ceseko ca cikalu. Kaha Yehova ka halakanene lika ku civundilo ca Yesu, vunoni ua tumine kangelo linga a ka mu kaniamese. (Luka 22:41-44) Lelo lino, Yehova ue ku tualelelaho ku halakana ku vivundilo via vangamba veni, kaha na ku vi kumbulula ha ntsimbu ya cili, na mu njila ya cili cikuma. (Visa. 116:1, 2) Halakanenu vati evi via solokelele umo ndumbuetu ku India. Ndumbuetu uaco, tele ue ku pinda cikuma na musongo ua litima kaha ua lambelele Yehova ku hitila mu civundilo linga a mu kuase. Kaha ua sonekele ngueni: “Broadcasting^® ya ngonde ya Maio ya 2019, ku tuala ha vati mua ku luila na litima na ku lisosomua ikeyo mpundu i nja tondekele. Ya puile cikumbululo ca vivundilo viange.” w21.09 21-22 ¶6-7

Ku ca puile ca casi kuli Vakua Kilistu va ku sekulu ya ku livanga va sile vikuata viavo na ku putuka muono ua vulungi. Va tondekele ku kala na lutsilielo lua kama ngecize Yehova a va hana viose vi va kambela. Kaha kua kele naua cimo cimamuna ce ku va kuasele. Mu kua lisupile miaka itanu, ntsimbu kanda Vakua Loma va zingilike Yelusalema, kapostolo Paulu ua hele cimo cimamuna ca seho kuli Vakua Kilistu vaHevelu ngueni: “Sambuenu ku cilemo ca zimbongo; viukililenu na vize vi mu li navio. Muomu ivene na handeka ngueni, Na hamo hahi ha nji ka ku ecelela, cipue na hamo hahi ha nji ka ku sila. Ngoco tu hasa ku simpa vuino mu ku handeka, nguetu: Muangana [Yehova] ikeye mukuasi uange; Ka nji kevua vuoma: Muntu a ka nji linga vikandzo?” (VaHe. 13:5, 6) Mua vusunga, vaze vononokele cimamuna ca Paulu, ca va puilile ca casi ku litombuesa ku muono ua ku kalekeya, ku vihela vi va tininine. Kaha va  kele na vusunga ngecize Yehova ue ku va hele viuma via seho vi va tondekele. w22.01 4 ¶7, 9

Nga tu singanieka ha muntu mukua cikeketima, halumo tue ku singanieka ha muntu ue ku muesa ngozi, cilemo na vuhuanga. Kaha halumo tue ku vuluka na cisimo cize ca tele Yesu, ca mukua Samaliya ua ngozi. Uze yala mukua cifuti ceka, ua “vuililile cikeketima” umo kaYundeya u va vulumuine ku vezi. Cikeketima ca lingisile uze mukua Samaliya a kuase kaYundeya ua ku vulumuka na ku mu viukisila vukuasi vuose vua tondekele. (Luka 10:29-37) Eci cimueso, ca tsindika ha cimo cifua ca cili ca kala naco Njambi, cikeketima. Eci cifua caco, ca pua mutamba ua cilemo ca Njambi. Kaha ue ku tu muesaco tangua na tangua mu vinjila via ku liseza-seza. Kua kala njila ikuavo naua ya ku mueselamo cikeketima. Njila yaco ya pua, ku likela ku hana muntu kasitiku vutuhu tuli na vusunga vua ku lingamo. Mu njila eyi, Yehova ue ku tu muesa cikeketima ca kama. Muomu Mbimbiliya nguayo: “Yehova ke ku linga netu ngue ku vipi vietu.” (Visa. 103:10) Vunoni ha vintsimbu vikuavo co, Yehova ue ku hana vene kasitiku ka kama ku muntu na lingi vupi. w21.10 8 ¶1-2

Ngue mu tu na ambele laza, Yehova ue ku muesa cilemo ca ya-ye kuli vaze va kala na vusamba vua cili neni, ni nguetu ku vangamba veni. Evi tu vi muena ku mezi a handekele Muangana Ndaviti na kapolofeto Ndaniele. Ca ku muenako, Ndaviti ua handekele ngueni: “A ci linge ngozi yove na vaze va ku tantekeya. Ngozi ya Yehova i kala fume ku laza na ku miaka yose kuli vaze va mu vuila vuoma.” Ndaniele ua handekele ngueni: “Sukulu, Njambi ua kama ua ku zuzuisa, mukua ku linga litavasiano na ngozi na vaze va mu lema na ku niunga masiko eni.” (Visa. 36:10; 103:17; Ndan. 9:4) Kuliya na aa mezi a ku huimina, Yehova ue ku muesa cilemo ca ya-ye ku vangamba veni, muomu va mu tantekeya, ve ku mu vuila liova, va mu lema, kaha ve ku niunga masiko eni. Yehova ue ku muesa lika cilemo ca ya-ye ku vantu veni, ni nguetu vakua ku mu lemesa mu vusunga. Tele kanda tu putuke ku mu pangela, Yehova ua kele na ku tu muesa cilemo cize ce ku muesa ku vantu vose. (Visa. 104:14) Vunoni mu tue ku putuka ku mu lemesa, Yehova ue ku tu muesa cilemo ceka ca ku lifuila, cilemo ca ya-ye. w21.11 4 ¶8-9

Lelo lino, vantu vavengi vali na ku lema ku kava vakuluntu va malombelo a ku tsimana. Cifua ci ve ku va komokelamo, kampe vene ce ku suena ku ku va lemesa. Vantu mueka ve ku sula mu vitembele via valongisi vaco, ku landa mikanda yavo, kaha na ku lambula lumambongo ni ku kuasa matumbe avio. Kaha naua vamo, ve ku tsiliela viose ovio vi ve ku handeka valongisi vaco. Ndzolela i ve ku muesa vantu vaco, kampe vene ngue va na mono Yesu! Vunoni vakua ku lemesa Yehova mu vusunga, ka ve ku kava vantu vaco. Vutuhu tue ku ononoka vaze ve ku tuamenena cipanga cetu, vunoni tue ku kava eci citume ca Yesu: “Enu vose mu vana va naye.” (Mat. 23:8-10) Ka tue ku lemesa muntu na umo uahi, cipue nga ua pua ntuamena ua vulombelo ni ua pulitika. Kaha ka tue ku hakuila matumbe avo. Cikuavo naua, tue ku viana ku lihaka mu via mavu. Viose evi, vikevio via tu tepesa ku malombelo eka.—Yoa. 18:36. w21.10 20 ¶6-7

Mukua Kilistu uose ua tonda ku pua ua ku lela, na pande ku lihakela kapandi, linga kati a tavese na umo uahi ni na vimo viahi vi tanganese vusamba vueni na Njambi. Kaha mu ku linga tua pua tu Vakaleho va Yehova, tue ku lihakela kapandi ka ku viana nkala vilinga vi hasa ku sahula lizina lia ku lela lia Njambi yetu. (Levi. 19:12; Isa. 57:15) VaIsaleli va muesele ngecize va tavele Yehova ku pua Njambi yavo, mu ku ononoka masiko eni. Levitiku 18:4 nguayo: “Masiko ange mu ka linga, na vitume viange mu ka niunga, mu ku endelamo: yange Yehova Njambi yenu.” Kaha kapitulu 19, ya tumbula amo “masiko” aco. Ca ku muenako, vinimbu 5-8, 21, 22, via handeka ha ku kombeleya tusitu. Vikombelo viaco, va pandele ku ci linga mu cifua cize ka ci zualesa cize ca ku lela ca Yehova. Ku tanda evi vinimbu, ca pande ku tu vuisa cizango ca kuya Yehova ku mutima na ku mu hana vikombelo via ku sangaziala cetu, ngue mu ya tu mamuna VaHevelu 13:15. w21.12 5-6 ¶14-15

Lelo lino, vakuendze na vahumbe va liambata va hasa ku lilongesa via vingi ku mizimbu ya vakuavo, va lilongesa ku kulahela muli Yehova. Vamo vampuevo na yala, halumo va kala miaka ya ingi mu cipanga ca ntsimbu yose. Ngeci mukemuo, ci ka pua ca cili nga mu vundila vimamuna viavo omo mu hilula vizango vienu. Eyi ya pua njila i mu hasa ku muesa ngecize mua kulahela muli Yehova. (Visi. 22:17, 19) Vulukenu ngecize, vulo vua pua vuana vua ku tunda kuli Yehova. (Mat. 19:5, 6) Ua tonda vaze va liambata va livuise ndzolela na vuana vuaco. Enu vakuendze na vahumbe, ci pua ca cili nga mu hilula vati muli na ku pangesa muono uenu. Vuno mue ku linga cose, mu muese ku santsela cenu kuli Yehova omo lia vuana vua mi hana ni? Puenu na ku simutuila neni mu vivundilo. Tondenu vitume mu Lizi lieni vize via litombola na muono uenu. Mu nima yaco, kavenu vimamuna via ka mi hana Yehova. Nga mu lingamo, kalenu na vusunga ngecize mu ka yoya muono ua ndzolela, ua ku sula ua vilunguiso omo lia ku tuameka Yehova! w21.11 19 ¶16, 18

Tiango ua tualeleleho ku limona ngue mua na pande ku fua mpundu. Tiango ka livuile ngecize mu ku pua ntsongo ya Yesu na viteli via tambuile mu cikungulukilo, via mu puisile ua ku lifuila ni ua seho cikuma ku hiana vamuanaye mu lutsilielo houe. Ua kele na ku va sana vene ngueni “vamuanetu vakua cilemo cange.” (Tia. 1:16, 19; 2:5) Kaha naua ka lingisile vakuavo va mu mone ngue ua puile ua ku tantuluka. Vi tu lilongesaho: Tu puenu na ku vuluka ngecize tu vose tu vakua vupi. Ka tua pandele ku singanieka ngecize kuli hamo ha tua hianena vaze va tue ku longesa houe. omo lia vika? Nga tu lingisa vandongesi va tu singaniekele ngecize ka tue ku sevuka, va hasa ku singanieka nguavo vakevo na limo litangua liahi va ka puisamo viuma via tonda Njambi kuli vakevo. Vunoni nga tu litavela na vusunga vuose ngecize netu vintsimbu vimo ce ku tu kaluuila ku kava vitume via mu Mbimbiliya na ku lombolola vati Yehova ua tu kuasa ku vula visoti vietu, tu ka kuasa vandongesi vetu ku mona ngecize navo va hasa ku pangela Yehova. w22.01 11-12 ¶13-14

Nga tu lihakela kapandi ku cifua ce ku singaniekelamo Yesu kaha vilinga vietu vi ka lifua na vieni. Cikuavo naua, tu ka hasa ku tambuluisa vuntu vueni. (VaHe. 1:3) Tu hasa ku lisosomua nguetu: ‘Yesu ua pua ua ku tantuluka. Nji mona na limo litangua liahi nji ka hasa ku mu tambuluisa!’ Nga mukemuo mu mue ku livua, kati mu suve evi. Ha katete, va mi tanga mu cifua ca Yehova na Yesu. Kaha mu hasa ku va tambuluisa mu ku puisamo. (Njen. 1:26) Ca mu civali, sipilitu santu ikeyo ngolo ya kama mu kaye kose. Na vukuasi vuayo mu hasa ku puisamo viuma via kama via ku komouesa, vize ka mu hasa ku ngolo yenu lika. Ca mu citatu, Yehova ke ku lavelela ngecize mu muese vifua via sipilitu mu vutantuluke mu ntsimbu ino. Cikuavo naua, Tatetu ua cilemo ua hangula likulukazi lia miaka mu ku hana ntsimbu kuli vaze va lavelela ku ka yoyela ha mavu va ka pue va ku tantuluka. (Ku-So. 20:1-3) Via tonda Yehova kuli yetu mu ntsimbu ino, via pua ku lihakela kapandi kose kaha na ku kulahela mu vukuasi vueni. w22.03 9 ¶5-6

Ku vundila kati ikeyo lika njila i tue ku kaniameselamo vusamba vuetu na Yehova. Ku lilongesa Lizi lia Njambi na ku kunguluka ku viuano, navio vi hasa ku tu kuasa ku suena mu hiehi na Njambi. Kuli vimo vi mu hasa ku linga mangana mu pangese vuino ntsimbu i mue ku lilongesa na ize i mue ku kala ku viuano ni? Lihulenu nguenu: “Vika vie ku nji tanganesa mua kama nga njili mu ciuano ni njili na ku lilongesa? Vuno ku tambula viemail, vimesaje, ni ku nji sana ku telefone, vikevio vie ku nji tanganesa ni? Nga mu nongonona ngecize muli na ku tanguka na vieka mu ntsimbu ya ku lilongesa ni ya viuano, vundilenu Yehova a mi kuase. Ci hasa ku mi puila ca cikalu ku vi haka ku mukulo na ku tuala mana ku viuma via mu lutsilielo. Vunoni ku tuala mana ku viuma via mu lutsilielo ca pua ca seho ya kama. Ngeci mukemuo, puenu na ku vundila Yehova a mi hane ciyulo cize ce ku niunga kati lika mutima, vunoni “na visinganieka.”—Filp. 4:6, 7. w22.01 29-30 ¶12-14

Muangana Uziya, ua vianene ku mu mamuna. Ua kovelele mu umo mutamba ua tembele kuze ku va pandele lika ku kovela vasasendote, kaha ua setekele ku linga cikombelo. Ngeci vasasendote va Yehova va mu lekele nguavo: “Ka ca ku pandamene, Uziya, ku lumbila Yehova vihemba, vunoni kuli vasasendote vana va Alone, vaze va va na kundika mu ku lumba vihemba.” Vati ua lingile Uziya? Nga ua halakanene cimamuna na ku tunda vuasi-vuasi mu tembele, halumo Yehova nga ua mu konekelele. Vunoni houe, Uziya ua tenukile. Vika ua vianenene ku mu mamuna? Halumo ua tenukile, muomu ua singaniekele ngecize mu ku pua muangana ua kele na mpoko ya ku linga viose-ovio via zangele. Vunoni Yehova ka muene viuma mu cifua oco. Omo lia ku ndungula ceni, Uziya va mu vetele na mbumba kaha ua puile “mukua mbumba na ku litangua lia ku-tsa ceni.” (2 Miz. 26:16-21) Muzimbu ua Uziya u tu longesa ngecize ambe nga tua kala na mpoko hali vakuetu ni kuahi, nga tu viana vimamuna via mu Mbimbiliya Yehova a ka tu viana. w22.02 9 ¶7

Muntu ua kala na “vuntu vua laza,” ue ku singanieka na ku linga viuma mu cifua ca zendamena ku vupi. (Kolo. 3:9) A hasa ku pua mukua lizangamena, mukua ku niengua vuasi, ke ku santsela na mukua ku lihalesa. A hasa ku lema ku mona via vuntselentsele na ku tala vifilme via mazilo ni via vukenia. Vunoni ua kala na vimo vifua via cili ngeci mua ku livua mulonga nga na ku handeka ni ku linga vimo ka via sungamene. Vunoni ka kele na cizango ca ku puamo ca ku alulula visinganieka na vilinga vieni. (Ngal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5) Mu ku linga ka tua tantulukile, na umo uahi a hasa ku litundisa mu vutuntu visinganieka na vizango via ku viha mu mutima. Vintsimbu vimo, tu ka pua vene na ku linga ni ku handeka viuma vi tu ka liveya vene mu nima ya ntsimbu. (Yele. 17:9; Tia. 3:2) Vunoni mu tue ku zula vuntu vua laza, visinganieka na vilinga via vusitu ka vie ku tu tuamenena naua. Kaha tue ku pua muntu ua cifua ceka.—Isa. 55:7. w22.03 3 ¶4-5

Vakuluntu ve ku lihakela kapandi ka ku tuala mana ku vifua via cili via vamuanaye. Vutuhu tu vose ku tua tantulukile, vunoni tu vose tua kala naua na vifua via cili. Vutuhu vintsimbu vimo, ce ku tondeka vakuluntu va sungamese vamuanaye, vunoni ngeci mua kapostolo Paulu, va pande ku linga cose mu ku tuala mana ku vuntu vua cili vua vamuanaye, kati ku visevuka viavo cipue via mu vilinga ni ku mezi. Va pande ku tuala mana ku cilemo ca kala naco muanaye kuli Yehova, ku lukakatela lueni kaha na ku cizango ceni ca ku linga via cili. Vakuluntu ve ku mona vamuanaye mu njila ya cili, ve ku lingisa cikungulukilo ci kale na ntuima kaha na ndzolela. Vulukenu ngecize Yehova kesi na ku tonda vutantuluke kuli yenu. A tonda lika mu pue vakua lutsilielo. (1 Kol. 4:2) Ngeci mukemuo, nenu kalenu na vusunga ngecize ua haka seho ku viose vi mue ku linga mu vipanga vieni. Kaha na limo litangua liahi a ka suva ‘vipanga vienu na cilemo ci mue ku muesa ku lizina lieni, na mu ku kuasa vakua ku lela.’—VaHe. 6:10. w22.03 31 ¶19, 21