Ku meneka pandela. Vakaleho va Yehova va tsiliela nguavo ku tsikamena pandela ni ku i lemesa, na ku imba muaso ua cifuti, ca pua ku lemesa ce ku muesa ngecize ku ovoka ca pandama ku cifuti ni ku muangana uaco kati kuli Njambi. (Isaya 43:11; 1 Kolintu 10:14; 1 Yoano 5:21) Umo ua vamiangana vaco ua puile Nevukaneza ua ku Mbambilone ya laza. Mua tondele ku komouesa vantu na vukama vueni na ntuima ya kele nayo ku vulombelo, ou muangana ua ngolo ua tungile kamponia ua kama na ku kakateya vantu veni ku mu tsikamena na ku mu lemesa oku muaso ua cifuti uimba. Vunoni vakuendze vatatu va vaHevelu—Sandelake Mesake na Avende-nengo—va vianene ku tsikama, vutuhu va handekele nguavo uose a viana va ka mu tsiha.—Ndaniele kapitulu 3. 

Mukua ku soneka mizimbu Carlton Hayes, ua sonekele ngueni: “Mu miaka ino, vantu vali na ku lemesa cikuma vipandela na ku muesa ngecize va tsiliela vifuti viavo. Nga pandela i hita vavengi ve ku tundisa sapeu ku mutue; vakua ku soneka miaso ve ku soneka miaso ya ku sangaziala pandela, kaha vanike ve ku imbila muaso ua cifuti.” Hayes ua vuezeleko naua ngueni, “vifuti via kala na matangua a ku lela, vakua ku lela,  vantu va luililile cifuti, na vitembele ni nguetu vindzivo via makombelo.” Ha cilika cimo ca ku Brazil umo mukuluntu ua masualale ua handekele ngueni: “Vantu va haka seho ya kama ku pandela kaha ve ku i lemesa ngue mu ve ku lemesa cifuti cavo.” Limo livulu ngualio: “Pandela ya pua ya ku lela ngeci mua cilindakano.” The Encyclopedia Americana.

Eli livulu li tua tumbula helu lia handeka naua ngualio: “Miaso ya vifuti ya pua ya ku muesa cilemo ku cifuti ca muntu na ku vundila Njambi linga a tuamenene cifuti na ku niunga vantu na vamiangana vaco.” Ngeci mukemuo ka ca puile ku hianesamo, nga vangamba va Yehova va mona vilika via ku meneka pandela na ku imba muaso ua cifuti ku pua ku lemesa. Mu ku handeka via vana va Vakaleho va Yehova ve ku viana ku meneka pandela na ku lisingila cifuti ku visikola via ku Estados Unidos, limo livulu lia handekele ngualio: “Vakua Ndzango ya ku Sompa Milonga ve ku litavela mu vimpande via vingi vi ve ku sompa nguavo vilika viaco via pua ku lemesa.”

Vutuhu Vakaleho va Yehova ka ve ku lihaka mu vilika vi va lilongesa nguavo kati via mu Mbimbiliya, ka ve ku vindika ni ku luisa vakua ku vi linga. Kaha ve ku singimika vipandela via cifuti, na ku mona vanguvulu ku pua “vakua ku suana” ve ku panga ngue ‘vangamba va Njambi.’ (Loma 13:1-4) Ngeci mukemuo, Vakaleho va Yehova ve ku niunga cimamuna ca ku kundika mu vivundilo viavo “vamiangana na vose va li ku vukama.” Vunoni tue ku lingamo, linga “tu tumame na ciyulo na ku holoka mu ku lemesa Njambi na mu vuhuanga vuose.”—1 Timoteo 2:2.

Ku hangula ntuamena ua pulitika. Vakua Kilistu va vusunga ve ku singimika cizango ca vakuavo ca ku hangula Muangana. Ka ve ku luisa vihangulo via mu cifuti vunoni ve ku ononoka ku Vamiangana va ve ku vialeka. Vutuhu ngoco, ka ve ku lihaka mu viuma via pulitika na vimo viahi. (Mateo 22:21; 1 Petulu 3:16) Vika va pande ku linga Vakua Kilistu nga mu cifuti ci va kala, nguvulu ye ku kakateya vose kuya ku lihangulo? Ni nga vantu ve ku tenuka cikumakuma nga umo a viana kuya ku lihangulo? Nga mutima ueni u mu tavesa kaha  a hasa kuya ku cihela civali na ku hanguila, ngue mu va lingile va Sandelake Mesake na Avende-nengo, mu va ile ku cana ca Ndula. Vunoni na pande ku zangama linga kati a ka lihake mu via mavu. Kaha na pande ku vuluka evi vitume vitanu na cimo:

1. Vandongesi va Yesu ka va “puile vakua mavu.”—Yoano 15:19.

2. Vakua Kilistu vemanena Kilistu na Vuangana Vueni.—Yoano 18:36; 2 Kolintu 5:20.

3. Lukungulukilo lua Vakua Kilistu lua likuata kumo mu lutsilielo, kaha vose va kalamo va likuata kumo omo lia cilemo ca Kilistu.—1 Kolintu 1:10; Kolose 3:14.

4. Vose vakua ku hangula ntuamena navo ve ku kala na mulonga nga ntuamena uaco a putuka ku linga via ku pihia ni a yandesa vantu. Talenu vitume vili mu mezi ali ku mikanda eyi: 1 Samuele 8:5, 10-18; na 1 Timoteo 5:22.

5. VaIsaleli mu va tondele ku kala na muangana ua muntu Yehova ua muene ngueni va na mu viana Ikeye.—1 Samuele 8:7.

6. Vakua Kilistu va pande ku pua va ku simpa nga va handeka via Vuangana vua Njambi na nkala muntu ua lema pulitika.—Mateo 24:14; 28:19, 20; VaHevelu 10:35.

Vipanga via sintsa mu vusualale. Ku vifuti vimo, vanguvulu via hangula ngecize vaze va viana vusualale va na pande ku linga vipanga vieka via sintsa mu vusualale. Nga Mukua Kilistu a heta ha ku hangula viuma via cifua eci, na pande ku vundila nga citava a lombe vukuasi vua Mukua Kilistu ua ku hia mu lutsilielo, amba vuose a hangule via ka linga ku liya na mutima ueni ua ku longesa.—Visimo 2:1-5; Filipu 4:5.

Mbimbiliya nguayo Vakua Kilistu va “tamunuke kuli vakua ku sika, na kuli vakua mpoko, va kale na mutima ua ku panga vipanga viose via ku viuka” na ku votsika mutima. (Tito 3:1, 2) Ngeci mukemuo, tua pande ku lihula nguetu: ‘Vuno ku tava cipanga caco ci va na sintsisa mu vusualale, ci nji lingisa ku lihaka mu via mavu ni mu via vulombelo vua makuli ni?’ (Mika 4:3, 5; 2 Kolintu 6:16, 17) ‘Vuno ku linga cipanga caco ci ka  nji honouesa ku puisamo vuino viteli viange via mu lutsilielo ni?’ (Mateo 28:19, 20; Efeso 6:4; VaHevelu 10:24, 25) ‘Cikuavo naua, ntsimbu yeci cipanga caco, i ka nji asiuisa ku vueza ku vipanga viange via mu lutsilielo, ngeci mua ku ambulula ntsimbu yose ni?’—VaHevelu 6:11, 12.

Nga Mukua Kilistu a hangula ku linga cipanga ci va na sintsisa mu vusualale ku hiana aye mu kamenga, vakuavo Vakua Kilistu va na pande ku singimika ku hangula ceni. (Loma 14:10) Kaha ambe nga a viana cipanga caco, kasi vakuavo Vakua Kilistu va na pande ku singimika ku hangula ceni.—1 Kolintu 10:29; 2 Kolintu 1:24.