1, 2. Vika via pande ku tu lomboloka ku tuala hali Satana na vandemone?

MUONO u ka tovala cikumakuma mu mavu a aha a Njambi. Tu ka yoya ngue mua tondele Yehova tunde ha katete. Vunoni mu ntsimbu ino, tu ci li mu mavu a api, a ali na ku sika Satana na vandemone veni. (2 Kolintu 4:4) Vutuhu ka tu hasa ku va mona vunoni ku va kala, kaha va kala na ndzili ya kama.

² Mu kapitulu kano, tu simutuila vati tu hasa ku kala ku hiehi na Yehova linga tu liniunge kuli Satana. Yehova ua likuminya ku tu kuasa. Vunoni tua pande ku tantekeya vinjila vie ku pangesa Satana na vandemone mu ku tu sevuisa na ku tu luisa.

3. Vika a tonda ku tu linga Satana?

³ Satana ue ku handeka ngueni vantu ve ku lemesa Yehova omo lia viuma vie ku va lingila kaha nga muono u kaluua cikuma va hasa ku likela ku mu pangela. (Tandenu Yombi 2:4, 5.) Nga muntu a muesa cizango ca ku lilongesa via Yehova, Satana na vandemone ve ku monako, kaha ve ku seteka ku mu vindika. Matoto avo eku livuezelela cikuma-kuma nga muntu a lihana kuli Yehova na ku mu mbatiza. Mbimbiliya ya setekesa Satana ngue “ndumba ua ku ohia.” (1 Petulu 5:8) Satana a  tonda ku tsiha vusamba vuetu na Yehova.—Visamo 7:1, 2; 2 Timoteo 3:12.

4, 5. (a) Vika ka hasa ku linga Satana? (b) Vika ca lomboloka ku ‘viana Satana’?

⁴ Vunoni ka tu tondeka ku vuila Satana ni vandemone veni liova. Muomu Yehova ua va hakela vingamba ha vize vi va hasa ku tu linga mu ku kulahesa ngecize “civunga ca kama” ca Vakua Kilistu va vusunga ci kovoka ku ‘lamba ya kama.’ (Ku-Solola 7:9, 14) Na vimo viahi via hasa ku linga Satana mu ku vindika evi, muomu Yehova ali na ku niunga vantu veni.

 ⁵ Nga tu kala ku hiehi na Yehova, Satana ka hasa ku tsiha vusamba vuetu na Yehova. Lizi lia Njambi lia tu hana vusunga ngualio: “Yehova a li nenu, omo enu muli neni.” (2 Mizimbu 15:2; tandenu 1 Kolintu 10:13.) Vamala na vampuevo va vengi vakua lutsilielo, ngeci mua Avele, Enoke, Noa, Sala na Mosesa, va vianene Ndiavu mu ku kala ku hiehi na Yehova. (VaHevelu 11:4-40) Netu tu hasa ku lingamo. Mbimbiliya ya tu kulahesa nguayo: “Vianenu Satana kaha ikeye a ka mi tina.”—Tiango 4:7.

6. Vati Satana ue ku tu luisa?

⁶ Vutuhu Satana a tantekeya ngecize Yehova ua mu hakela ngamba ya viuma via hasa ku tu linga, vunoni ue ku linga cose mu ku zeyesa vusamba vuetu na Njambi. Lelo lino Satana ue ku tu luisa mu vinjila via ku liseza-seza via vingi, kaha ue ku tu tela miheto ye ku pangesa mu makulukazi a miaka. Miheto ika?

7. Vika Satana ali na ku luisila vangamba va Yehova?

⁷ Kapostolo Yoano ua sonekele ngueni: “Mavu ose a kundama kuli uze mukua vupi.” (1 Yoano 5:19) Mu ku linga Satana ikeye ali na ku sika ano mavu a api, a tonda na vangamba va Yehova va kale muintsi lieni. (Mika 4:1; Yoano 15:19; Ku-Solola 12:12, 17) Satana a tantekeya ngecize na lisupu na kantsimbu ka kandende lika, ngeci ali na ku tu luisa cikuma muntu ku muntu linga tu muese lisino kuli Njambi. Vintsimbu vimo Satana ue ku tu luisa vene citona meso, vunoni vintsimbu vikuavo ue ku tu eseka nga tuli ku ndzimba.

8. Vika na pande ku ivuisisa nkala Mukua Kilistu?

⁸ Efeso 6:12 nguayo: “Ku-lua cetu cikeco kati na vusitu ni na maninga, vunoni . . . na zimbunga zia  vimbembesi via vipi via kuilu.” Mua vusunga, nkala Mukua Kilistu ali na ku lua na Satana na vandemone veni. Tua pande ku ivuisisa ngecize, uose ua lihana kuli Yehova ua kala mu ndzita yaco. Mu mukanda ua sonekelele vakua Efeso, Paulu ua lunguile Vakua Kilistu lutatu luose ngueni: “Manenu ngo.”—Efeso 6:11, 13, 14, NW.

9. Vika Satana na vandemone veni ve ku seteka ku tu linga?

⁹ Satana na vandemone veni ve ku seteka ku tu hungumuisa mu vinjila via ku liseza-seza. Ngeci mukemuo, ku vula Satana mu ceseko cimo, ka ca lombolokele ngecize tu na mu vulu mu vieseko viose. Satana ue ku tonda ku nongonona haze ha kala vuzeye vuetu linga a hangule miheto ika a tu tela. Vunoni ka tua pandele ku mu tavesa a tu kuate, muomu Mbimbiliya ya tu leka miheto yeni yose. (2 Kolintu 2:11; talenu Litota 31 ku ntsongo ya livulu.) Umo ua miheto yaco ua pua vilinga via mahamba.

10. (a) Vilinga via mahamba via pua vika? (b) Vati Yehova ue ku mona vilinga via mahamba?

¹⁰ Vilinga via mahamba via pua vilinga vize vie ku lingisa muntu ku likata na vandemone, ngeci mua ku taha, vulozi na ku seteka ku handeka na vatsi. Mbimbiliya ya tu leka nguayo vilinga via vundemone ni nguetu mahamba via pua “cizila” kaha ka citava ku pua vakua ku linga evi na ku lemesa Yehova ha ntsimbu imo lika. (Ndeutelonomi 18:10-12; Ku-Solola 21:8) Vakua Kilistu va pande ku liniunga ku vilinga viose via mahamba.—Loma 12:9.

11. Ku ivua cizango ca ku tantekeya via vimbembesi ci hasa ku tu tuala kulihi?

¹¹ Satana a tantekeya ngecize nga a tu vuisa cizango  ca ku tonda ku tantekeya via vimbembesi, ci ka pua ca casi ku tu kokueya ku mahamba. Kaha ku linga nkala viuma via mahamba ci ka tsiha vusamba vuetu na Yehova.

12. Vati Satana a tonda ku tanganesa visinganieka vietu?

¹² Satana ue ku seteka ku tanganesa visinganieka via vantu. Kamandende kamandende, ue ku putuka ku kuva vimpata mu mitima ya vantu noho ha va ka muena via “vipi nguavo via viuka, na vize via viuka nguavo via vipi.” (Isaya 5:20) Satana ue ku sambeya visinganieka via muesa ngecize vimamuna via mu Mbimbiliya ka vie ku kuasa kaha tu ka yoya mu ndzolela nga tu mbila ku mukulo vitume via Njambi.

13. Vati Satana ue ku eseka ku kuva vimpata mu vantu?

¹³ Ku kuva vimpata naco ca pua imo ya vinjila via nangama cikuma Satana. Na vi pangesa mu miaka ya yingi. Mu citungu ca Endene ua kuvile vimpata muli Eva mu ku hula ngueni: “Cili, Njambi na handeka ngueni, kati mu ka lie ku miti yose ya muihia ni?” (Njenisisi 3:1) Kaha naua ku matangua a Yombi, Satana uehuile Yehova ha meso a tungelo ngueni: “Yombi ue ku vuila Njambi vuoma ngoco ni?” (Yombi 1:9) Kaha uesekele naua Yesu mu nima ya ku mu mbatiza, ngueni: “Nga u muana Njambi, sika mavue aa a himpuke mbolo.”—Mateo 4:3.

14. Vati Satana a hasa ku lingisa vantu ku kala na vimpata ku tuala ha vusonde vua mahamba?

¹⁴ Na lelo lino, Satana ue ku pangesa vimpata. Ue ku lingisa vantu va lihule nga mahamba a pua a api cikuma ni kuahi, mu ku lingisa imo mitamba yao i soloke ngue ka ye ku liana. Cipue vamo Vakua Kilistu  navo va na putuka ku singanieka nguavo na vumo vusonde vua kalaho vuahi. (2 Kolintu 11:3) Vati tu hasa ku liniunga? Kaha vika tu hasa ku linga mangana Satana kati a tu kuise? Tu hilulenu ha viuma vivali via hasa ku pangesa Satana mu ku tu sevuisa: vueho na cihindu.

15. Vati vueho vu hasa ku tu kovelesa ku via mahamba?

¹⁵ Lelo lino, cingi ca vivideos, vifilme, viprograma via ha televisau, vueho vua mu vikomputador na visaiti, mua kala viuma vie ku lingisa vantu ku tsiliela mu vulozi, mahesi na vandemone. Vavengi ve ku singanieka nguavo evi viuma ka via kele na vusonde kaha ka va tantekeya nguavo ku linga viuma viaco ci hasa ku kovelesa vandemone mu muono uavo. Muntu a hasa naua ku likata na vandemone ku hitila mu viuma ngeci mua ku tsiliela mu vintangantanga, vikuuezi, ku tahesa mifunda ya mu mavoko, vingombo na tufuta. Satana ue ku sueka vusonde vua kalaho mu ku lingisa viuma viaco vi soloke ngue mahungu a seho, a ku komouesa, kaha eku vuisa senga. Vamo ve ku singanieka nguavo ku tala via mahamba ni via vulozi ka ca kele na vusonde, ca kama lika nga muntu ka lingi vize vie ku tala. Omo lia vika ku singanieka ngoco ca pua vusonde?—1 Kolintu 10:12.

16. Omo lia vika tua pande ku viana vueho vua muesa via mahamba?

¹⁶ Satana na vandemone ka va hasa ku mona visinganieka vietu. Vunoni va hasa ku vi tantekeya mu ku tala ku viuma vi tua lema, vihangula vi tue ku lilingila etu vavene ni vize vi tue ku hanguila vusoko vuetu, hamo lika na vueho vu tue ku hangula. Ngeci mukemuo, nga tu hangula ku tanda ni ku tala vifilme, miaso ni mavulu  a handeka via vimbanda, vingombo, vandemone, vulozi ni vunganga, vandumba va vantu na vikuavo via ku lifua nevi, Satana na vandemone va ka mona nguavo nkuma tua tonda ku tantekeya viavo. Kaha va ka linga cose linga va tu kovelese mu via mahamba.—Tandenu Ngalata 6:7.

17. Vati Satana a hasa ku tu enda ha vuongo nga tu vavala?

¹⁷ Satana a hasa naua ku tu enda ha vuongo nga tu vavala. Lelo lino vantu vavengi vali na mavezi eku vuisa liova. Kaha halumo va seteka ku lisaka mu vinjila via ku liseza-seza vunoni na kumo kuahi. (Mako 5:25, 26) Ngeci ve ku uila mu liova na kuya ku vimbanda ni ku saka ceka ca likuata na mahamba. Vunoni etu Vakua  Kilistu, tua pande ku zangama linga kati tu hangule ku saka ca likuata na mahamba.—Levitiku 19:31.

18. Ku saka cika na pande ku viana Mukua Kilistu?

¹⁸ Mu Isaleli ya laza mua kele vamo va pangesele mahesi. Ngeci Yehova ua va lekele ngueni: “Omo mu olola mavoko enu, nji ka mi vandesela meso ange; Cili, omo mu vundila vivundilo via vingi, ka nji kevuako.” (Isaya 1:15) Aci singaniekenu: Yehova ua vianene ku ivua vivundilo viavo! Mua vusunga ka tu tondo ku linga na vimo viahi vi hasa ku pihisa vusamba vuetu na Yehova, ni vi mu lingisa a likele ku tu kuasa, cikuma-kuma nga tu vavala. (Visamo 41:3) Ngeci mukemuo tua pande ku tondesesa nga ku saka ci tuli na ku singanieka ku seteka ca likuata mu nkala cifua cose-oco na mahamba. (Mateo 6:13) Nga tu mona ngecize ca likuatako hamo, tua pande ku ci viana!—Talenu Litota 32 ku ntsongo ya livulu.

19. Vati Satana ue ku lingisa vantu vavengi ku mu vuila liova?

¹⁹ Vamo ve ku singanieka nguavo vandemone na Satana ka va keleko, vunoni vakuavo va tava nguavo ku va kala omo lia viponga ni viyovo vi va lihita navio mu muono. Vantu vavengi va yoya mu liova lia vimbembesi via ku pihia, kaha va kala mu vundungo vua ku niunga vizila omo lia vimbembesi viaco. Vakuavo ve ku sanduola mizimbu ya viuma via ku pihia vi va linga vandemone ku vantu, linga va vuise mbunga ya ingi vuoma. Kaha cingi ca vantu ve ku komoka mizimbu ya cifua eci kaha va lema ku i leka vakuavo. Mizimbu yaco ye ku lingisa vantu ku vuila Satana liova.

20. Vati tu hasa ku kuasa Satana ku ndzimba?

 ²⁰ Aci singaniekenu hali evi: Satana ua tonda vantu va mu vuile liova. (2 Tesalonika 2:9, 10) Ua pua mukua makuli kaha a tantekeya mua ku songangeyela visinganieka via vaze va lema mahamba linga a va lingise ku tsiliela viuma via makuli. Vantu vaco ve ku leka vakuavo viuma vi ve ku singanieka nguavo va vi mona ni ve ku vi ivua. Kaha mu ku linga via pua manguavo, nkala ntsimbu i va vi handeka vantu, ve ku vuezelelako makuli. Ngeci mukemuo ka tua pandele ku kuasa Satana mu ku sanduola manguavo aco.—Yoano 8:44; 2 Timoteo 2:16.

21. Omo lia vika ka tua pandele ku simutuila via vandemone, kaha vika tua pande ku simutuila?

²¹ Nga umo mukua ku pangela Yehova ua pindile na vandemone, ka pandele ku sanduola muzimbu uaco mu ku komouesa vakuavo. Vangamba va Yehova ka ca tondekele va vuile Satana ni vandemone veni liova. Vunoni tua pande ku pua na ku simutuila cikuma via Yesu, na ngolo ya mu hana Yehova. (VaHevelu 12:2) Yesu ka kele na ku heha na vandongesi veni mu ku va tela visimo ni mizimbu ya vandemone houe. Ua lemene ku va leka via Vuangana vua Njambi na via “vipupu via kama via Njambi.”—Vilinga 2:11; Luka 8:1; Loma 1:11, 12.

22. Kapandi ka ka mu na lihakela?

²² Kati tu suve ngecize vutumbe vua Satana vua pua ku tsiha vusamba vuetu na Yehova. Satana a hasa ku seteka viose-ovio linga a puisemo vutumbe vuaco. Vunoni tu tantekeya miheto yeni yose, kaha tua lihakela kapandi ka ku viana vifua viose via mahamba. ‘Ka tu ka sila Satana cihela’ linga a zeyese kapandi ketu. (Tandenu Efeso 4:27.) Nga tu viana Satana, ka tu ka kala mu vusonde vua miheto yeni kaha Yehova a ka tu niunga.—Efeso 6:11.