1. Vika tua pande ku linga mangana tu tantekeye ku lemesa ca ya Yehova ku mutima? Omo lia vika?

YESU ua handekele ngueni: ‘Vaze va lemesa mua vusunga va ka lemesa Ise mu sipilitu na mu vusunga: muomu Ise ali na ku tonda vakua ku mu lemesa ngecize vene.’ (Yoano 4:23; 6:44) Tu vose muntu ku muntu na pande “ku tantekeya vize via lema Muangana.” (Efeso 5:10) Vintsimbu vimo, kati ca casi ku lingamo. Muomu Satana ue ku seteka ku tu sevuisa tu linge vize via zinda Yehova.​—Ku-Solola 12:9.

2. Lombololenu via solokele ku Muncinda ua Sinai.

² Vati Satana ue ku seteka ku tu sevuisa? Njila imo, ya pua mu ku tu tanganesa linga kati tu hase ku tepesa via cili ku via vipi. Vulukenu vi va lihitile navio vaIsaleli tele va na tulila ku Muncinda ua Sinai. Mosesa ua londele ku muncinda, kaha vantu va kele na ku mu lavelela. Mu va honene ku mu lavelela, va lekele Alone a va pangele njambi. Ua va pangelele njambi ua olu ua ku lifua na muana ngombe. Kaha vantu va lingile cilika. Va kinine na ku lizenga ku mukulo ua njambi uaco na ku mu tsikamena. Va singaniekele nguavo mu ku tsikamena uze muana ngombe va kele na ku lemesa Yehova. Vutuhu vaIsaleli va singaniekele nguavo va kele na ku  linga “ciuano kuli Yehova,” kuli ikeye ca puile ku lemesa tumponia, ngeci ua tsihile vavengi tangua lize. (Ezundu 32:1-6, 10, 28) Vika tu lilongesaho? Kati va mi kuise na ku lemesa ca makuli. Kati mu kuate ku “vimosi via ku zuala,” kaha tavesenu Yehova a mi longese vika via cili na vika via vipi.​—Isaya 52:11; Ezekiele 44:23; Ngalata 5:9.

3, 4. Vika ca puila ca seho ku hilula kulihi via tunda vimo vilika?

³ Omo Yesu ua kele hano ha mavu, ua longesele vandongesi veni va pue lungano lua vati ca fua ku lemesa ca ku lela. Ngeci mu nima ya ku tsa ceni, vapostolo veni va tualeleho ku longesa vitume via Yehova ku vandongesi va vaha. Vunoni mu nima ya ntsimbu vapostolo navo va tsile, kaha valongisi va makuli va putukile ku neha vilongesa na vilika via vakua mavu mu cikungulukilo. Va hetele na ha ku alulula mazina a vimo vilika viaco, linga vi soloke ngue via Vakua Kilistu. (2 Tesalonika 2:7, 10; 2 Yoano 6, 7) Cingi ca vilika viaco, kasi ku via kala na lelo lino, kaha kasi vie ku sambeya vilongesa via makuli na mahamba. *​—Ku-Solola 18:2-4, 23.

⁴ Lelo lino mu mavu ose, vilika na matangua a ku huima via pua mutamba ua seho mu miono ya vantu. Vunoni, omo mu tualelelaho ku lilongesa cifua ce ku muenamo viuma Yehova, mu ka mona ngecize nenu mua pande ku sungamesa cifua ci mue ku muenamo vimo vilika. Halumo ci ka pua ca cikalu, vunoni Yehova a ka mi kuasa. Tu ci simutuilenu kulihi via tunda vimo vilika via tsimana matangua ano linga tu hase ku ivuisisa vati ue ku vi mona Yehova.

5. Vukaleho vuka vua muesa ngecize Yesu ka semukile lia 25 ya Dezembro?

⁵ Mu vifuti via vingi, cilika ca Natale ve ku ci linga lia 25 ya Dezembro, li ve ku singanieka vavengi nguavo lia semukile Yesu. Mbimbiliya ka ya tumbuile litangua cipue ngonde ya semukile Yesu, vunoni ya tumbula ntsimbu ya muaka ya semukile. Mbimbiliya nguayo omo Yesu ua semukile mu Mbetelema, “tuniungi vamo va kele ku musenge” mu ku niunga vimuna vavo. (Luka 2:8-11) Mu ngonde ya Dezembro, ku Mbetelema kue ku kala lisika, niondzi na mema a ku konda, ngeci mukemuo tuniungi nga ka va hasele ku kala ku musenge mu ku niunga vimuna vavo vutsiki. Vika tu lilongesaho? Yesu ua semukile mu ntsimbu ya ntondue kati mu Dezembro. Cipue Mbimbiliya ni viuma vi va uana vakua mizimbu, via hana vukaleho ngecize Yesu ua semukile ha kati ka ngonde ya Setembro na Outubro.

6, 7. (a) Cingi ca viuma vi ve ku linga vantu lia Natale via tunda kulihi? (b) Vika via pande ku tu lingisa ku lihana mavuana?

⁶ Vati ya putukile Natale? Ya tunda ku vilika via vakua mavu, ngeci mua cilika ca vakua Loma ci va tumbula nguavo Satulunalia. Cilika caco va kele na ku ci lingila Satulunu, njambi ua ku lima. Limo livulu ngualio: “Satulunalia ca pua cilika ca vakua Loma ci va kele na ku linga mu Dezembro, cikeco ci va tundisa cingi ca viuma vi ve ku linga vantu lia Natale. Ca ku muenako, ku cilika caco kukekuo kua tunda ku teleka via ku lia via vingi, ku lihana mavuana na ku suameka vindeya.” (The Encyclopedia Americana) Kaha naua va lingile cilika ca ku semuka ca njambi-litangua ua ku Pelesia, lizina lieni Mitra, va ci lingile lia 25 ya Dezembro.

 ⁷ Vunoni, cingi ca vantu ve ku linga cilika ca Natale lelo lino ka ve ku tuala mana ku ca tunda. Kulihi? Kuli vakua mavu. Kuli vakevo Natale ya pua ntsimbu ya ku kala na vavusoko, ku lia via cili, na ku lihana mavuana. Tua lema vavusoko na vavusamba, kaha Yehova ua tonda vangamba veni va limuese vuhuanga umo na mukuavo. Ngue mu ua muesa 2 Kolintu 9:7 ‘Njambi ua lema mukua ku hana na ndzolela.’ Yehova ka tondele lika tu muese vuhuanga ha matangua a ku lifuila. Vangamba va Yehova ve ku lihana mavuana na  ku sikama na vavusoko na vavusamba nkala ntsimbu mu muaka. Kaha ve ku lihana mavuana omo lia cilemo.​—Luka 14:12-14.

8. Vuno vakua mana va hanene vuana kuli Yesu tele mua ci semuke ni? Lombololenu.

⁸ Linga va hakuile cilika ca ku lihana mavuana lia Natale, vantu ve ku handeka nguavo ku lingamo kati vupi muomu vakua mana vatatu va ka menekele Yesu ha ku semuka ceni va mu tualele mavuana. Cili vene vaze vamala va ka menekele Yesu kaha va mu tualele mavuana. Ku ntsimbu i va sonekele Mbimbiliya, vantu va kele na ku tualela vuana ku vantu mukua vukama. (1 Vamiangana 10:1, 2, 10, 13) Vunoni mu tantekeya ngecize vamala vaco ka va puile vakua ku lemesa Yehova ni? Halumo kuahi. Va puile vakua ku tahesa vintanga-ntanga kaha vakua mahesi. Kaha naua ka va ka menekele Yesu tele a ci li kakeke mu mulaka houe. Va ka mu uanene honi ku ndzivo. Cikuavo naua, citava vakua mana vendele vimo vingonde ku tunda ku vucelo amba va ku hete, kaha ha ntsimbu yaco Yesu tele kati naua kakeke cikuma.​—Mateo 2:1, 2, 11.

9. Vilika vika via ku semuka ya tumbula Mbimbiliya?

⁹ Litangua lie ku semuka kakeke lia pua litangua lia ndzolela ya kama. (Visamo 127:3) Vunoni eci ka ca lombolokele ngecize tua pande ku linga vilika via ku semuka houe. Omo lia vika? Aci singaniekenu: Mu Mbimbiliya va tumbulamo vilika via ku semuka vivali lika. Ca ku livanga ca Falao ua ku Ingito. Cikuavo ca Muangana Helonde Antipa. (Tandenu Njenisisi 40:20-22; Mako 6:21-29.) Na umo ua ava vamiangana ua puile  ngamba ya Yehova uahi. Mua vusunga, Mbimbiliya ka ya tumbuile na umo ngamba ya Yehova ua lingile cilika ca ku semuka uahi.

10. Vati Vakua Kilistu va ku livanga va muene vilika via ku semuka?

¹⁰ Limo livulu ngualio, Vakua Kilistu va ku livanga va muene “nkala cilika ca ku semuka ku pua ca vakua mavu.” (The World Book Encyclopedia) Vilika viaco va vi tundisile ha viuma via makuli vi va tsilielele vantu. Ca ku muenako, vaNgelengu va tsilielele nguavo ha ku semuka ca nkala muntu he ku kala umo cimbembesi, kaha cimbembesi uaco ue ku niunga muntu mu muono ueni uose. Kaha va singaniekele nguavo cimbembesi caco ce ku tunda kuli njambi ue ku semuka ha litangua limo lika na muntu uaco. Cikuavo naua, vilika via ku semuka via likuata na ku tahesa vintangantanga na cikasa ci va tumbula nguavo horóscopo.

11. Ntsimbu ika Yehova ua tonda tu muese vuhuanga?

¹¹ Vavengi ve ku singanieka nguavo litangua lia ku semuka cavo lia pua litangua lia ku lifuila, kaha ha litangua liaco va pande ku va muesa seho na cilemo ku vakuavo. Vunoni tua pande ku muesa cilemo ku vavusoko na vavusamba vuetu mu ku hita ca muaka uose, kati lika ha litangua limo. Kaha Yehova ua tonda tu pue vakua ngozi na vakua ku hana ntsimbu yose. (Tandenu Vilinga 20:35.) Tua pande ku santsela Njambi ku vuana vua muono matangua ose, kati lika ha litangua li tua semukile.​—Visamo 8:3, 4; 36:9.

12. Vati litangua lia ku-tsa ca muntu lia hiana litangua lia ku-semuka ceni?

¹² Ekelesiaste 7:1 nguayo: “Lizina lia cili lia hiana mazi a seho ya kama; na litangua lia ku-tsa lia hiana litangua lia ku ku-semuua ca muntu.” Vati honi litangua lia ku-tsa cetu lia hiana litangua lia ku semuka? Muntu  nga na semuka, kanda a ci linge na vimo viahi, cipue via cili ni via vipi. Vunoni nga a pangesa muono ueni mu ku pangela Yehova na ku kuasa vakuavo, ali na ku panga “lizina lia cili” ni nguetu lutsimo lua cili, kaha cipue nga a tsa Yehova a ka mu vuluka. (Yombi 14:14, 15) Vangamba va Yehova ka ve ku linga vilika via ku semuka cavo ni ca Yesu. Muomu Yesu ua tu sikile lika ku linga cilika cimo, Mulalelo ua ku-tsa ceni.​—Luka 22:17-20; VaHevelu 1:3, 4.

13, 14. Paskua ya tunda kulihi?

¹³ Vavengi ve ku linga Paskua mu ku singanieka nguavo va li na ku linga cilika ca ku hinduka ku vatsi ni ku sanguka ca Yesu. Vunoni Paskua ya tunda ku cilika ca Ostara, umo njambi ua mpuevo ua ku-ca ca tangua. Limo livulu ngualio Ostara ua puile naua njambi ua lusemo. Kaha vimo viuma vi ve ku linga vantu ha Paskua via lifua vene na via lusemo. Ca ku muenako, mavunda (mayaki) “va a puisa citantekeyeso ca muono ua uha ni cisangukilo.” (Encyclopædia Britannica) Kaha naua tulumba laza va sua ku va pangesa ku pua vimueso via lusemo. Ngue mu tua mono, cilika ca Paskua ka ca likuatele cipue kamandende na ku sanguka ca Yesu.

¹⁴ Vuno Yehova ue ku viukilila mu ku mona vantu va pandakana vilika via ku lemesa ca makuli na ku sanguka ca Muaneni ni? Na limo litangua liahi. (2 Kolintu 6:17, 18) Mua vusunga, Yehova ka tumine na umo ngamba yeni uahi, ku linga cilika ca ku semuka ca Yesu.

15. Omo lia vika Vakua Kilistu va vusunga ve ku viana vimo viuma vi ve ku linga vantu nga muntu na tsi?

¹⁵ Vakua Kilistu va vusunga ka ve ku linga cingi ca viuma vi ve ku linga vantu nga muntu na tsi. Ca ku muenako, vamo ve ku talekesa civimbi ku sinia limo lika, ni ku mu tsinda na vitenga vieni. Vakuavo ve ku suameka vindeya na ku vi haka mu hondo muli muvila. Kasi vakuavo, ntsimbu kanda va tsinde, ve ku yelula civimbi muilu na ku hitisa vavusoko vua civimbi vose muintsi lia kaxau. Kaha vakuavoco, mu nima ya ku haka kaxau mu cina, ve ku mbila-mbila tumo tulivu mu  cihilo, amba va putuke ku sikila. Evi vilinga viose via fuma ha cilongesa ca muesa ngecize vatsi va hasa ku kuasa ni ku vulumuna vaze va li na muono. Vunoni Mbimbiliya ya longesa nguayo “vatsi ka va tantekeya na vimo viahi.” Ngeci mukemuo, vangamba va Njambi ka ve ku linga viuma via likuata na ku lemesa vatsi.​—Ekelesiaste 9:5, 6, 10.

16, 17. Vika va na pande ku hilula Vakua Kilistu nga va liviukisila cilika ca vulo?

¹⁶ Cilika ca vulo ca pua ca ndzolela ya kama. Kaha vilika via vulo ve ku vi linga mu vinjila via ku liseza-seza mu mavu ose. Kaha cingi ca vantu ka ve ku lihula kulihi via tunda vimo viuma vi ve ku linga vantu ha cilika ca vulo. Ngeci mukemuo ka va tantekeya ngecize viuma viaco via tunda kuli vakua mavu. Vunoni va yala na mpuevo Vakua Kilistu va tonda ku linga cilika ca vulo va pande ku linga cose linga cilika cavo ci kaye Yehova ku mutima. Kaha nga va tondesesa ku via tunda viuma viaco va hasa ku linga vihangula via cili ku tuala ha vati ci kenda cilika ca vulo vuavo.​—Mako 10:6-9.

¹⁷ Vamo va tsiliela nguavo viuma vi ve ku linga ha cilika ca vulo, ve ku vi lingila mu ku neha soliti kuli vaze va na liambata. (Isaya 65:11) Ca ku muenako, ku vihela vimo vantu ve ku asa va yala na ntsombolua luoso ni nkala viuma vieka. Nguavo ku lingamo ci neha vana, ndzolela, na muono ua laha kuli va yala na mpuevo kaha na ku va niunga ku via ku pihia. Vunoni Vakua Kilistu va pande ku zangama mu ku liniunga ku viose via likuata na ku lemesa ca makuli.​—Tandenu 2 Kolintu 6:14-18.

18. Vitume vika vikuavo via kuata ku cilika ca vulo?

 ¹⁸ Yala na mpuevo Vakua Kilistu ve ku tonda cilika ca vulo vuavo ci ka pue ca ndzolela, ca kasingimiko na ku ya ku mitima ya vose va ve ku lania. Kaha vaze va ve ku lania ku cilika ca vulo vua Vakua Kilistu, ka va pandele ku handeka mezi a api, cipue a katula masungu ni a sahula yala na ntsombolua cipue nkala vantu veka va liko. (Visimo 26:18, 19; Luka 6:31; 10:27) Cilika ca vulo vua Vakua Kilistu ka ca pandele ku muesa “ku-lihalesa ca muono.” (1 Yoano 2:16) Nga muli na ku liviukisila cilika ca vulo, ci endesenu mu njila ize i ka mi vuisa ndzolela omo mu ka pua na ku vuluka litangua liaco.​—Talenu Litota 28 ku ntsongo ya livulu.

19, 20. Kulihi ca tunda ku limbola vingandza?

¹⁹ Cuma cikuavo ci ve ku linga vantu ku vilika ca pua ku limbola vingandza. Mu ve ku limbola vingandza, muntu umo ni vantu vose ve ku livezikisa na mezi a cili kaha venika vingandza muilu. Vati vakua Kilistu va pande ku muenamo ku limbola vingandza?

²⁰ Limo livulu ngualio, ku limbola vingandza ca tunda ku vilika via laza vi va kele na ku linga vakua mavu mu ku kombeleya via-ku-nua ku vanjambi vavo.” Kaha naua ngualio va kele na ku lingamo, “linga va va vezikise na ‘miaka ya iyingi!’ ni ‘cihindu ca cili!’” Ku laza vantu va kele na ku inika vingandza viavo muilu mu ku vundila vanjambi vavo linga va va vezikise. Vunoni eyi kati ikeyo njila ye ku pangesa Yehova mu ku tu vezikisa.​—Yoano 14:6; 16:23.

21. Vakua Kilistu ve ku liniunga ku vilika vikuavo vika?

²¹ Ntsimbu kanda mu linge cimo cilika ni vimo vi ve  ku linga vantu ku cilika, puenu na ku singanieka vifua na vilinga vika ce ku sambeya cilika caco. Ca ku muenako, vimo vilika ngeci mua karnavale, vantu ve ku livuetula mu cifua ci katula masungu, ve ku penda na ku limona ku mivila. Vintsimbu vimo, vilika viaco vie ku halesa muono ua vaze va liambata na vakua vilio vimo ni ku lema cifuti. Kaha nga netu tu lihaka mu vilika viaco, tu ka muesa ngecize tua zinda vize via zinda Yehova ni?​—Visamo 1:1, 2; 97:10; 119:37.

22. Vika na pande ku hilula Mukua Kilistu ku tuala ha nkala cilika?

²² Vakua Kilistu va pande ku zangama mu ku liniunga ku nkala vilika vie ku sahula Njambi. Mbimbiliya nguayo: “Ngoco vene cipue mu lia, cipue mu nua, cipue mu linga cimo, lingenu viose mu ku lingila Njambi vumpahu.” (1 Kolintu 10:31; talenu Litota 29 ku ntsongo ya livulu.) Vunoni kati vilika viose via likuata na vulombelo vua makuli, vupangala ni ku lema cifuti. Ngeci mukemuo nga cilika ka ca tsihile na cimo citume ca mu Mbimbiliya cahi, tua pande ku lihanguila etu vavene nga tu lihakamo ni kuahi. Vunoni tua pande ku hilula naua vati cihangula cetu ci kuata ku vakuetu.

23, 24. Vati tu hasa ku lomboluela vavusoko kati Vakaleho cihangula cetu ku tuala ha vimo vilika?

²³ Citava mu na likela ku lihaka mu vilika ka vie ku hana vumpahu kuli Njambi. Vunoni halumo vamo vavusoko vuenu ka va puile Vakaleho va Yehova ve ku singanieka nguavo vilika ni matangua a ku huima ikeyo lika ntsimbu i mue ku hasa ku sikama mu vusoko. Ngeci mukemuo ku likela cenu, ci hasa ku va singaniekesa  ngecize mua likela muomu ka mua va lemene ni ka mu tondo naua ku kala navo. Vati mu linga? Kuli vinjila via vingi vi mu hasa ku va mueselamo ngecize mua va lema kaha mua va haka seho. (Visimo 11:25; Ekelesiaste 3:12, 13) Mu hasa ku va lania va ku sikame nenu ha matangua eka.

²⁴ Nga vavusoko vuenu va tonda ku tantekeya vika mu na putukila ku viana vimo vilika, tondesesenu mizimbu mu mikanda yetu na mu jw.org, i ka mi kuase ku va lomboluela lutsilielo luenu. Kati mu handeke mu cifua ci va lingisa ku singanieka ngecize mu tonda ku vula cimpande ni ku va kakateya va tave visinganieka vienu. Kuasenu vavusoko vuenu va mone ngecize mu na hiluile ha viuma via vingi amba vuose mu na hanguile ku likela vimo vilika. Liniungenu ku matoto, kaha “vihandeka vienu vi kale na kavumbi ntsimbu yose, via ku tova na muongua.”​—Kolose 4:6.

25, 26. Vati visemi va hasa ku kuasa vana va leme vitume via Yehova?

²⁵ Ca pua ca seho kuli yetu, muntu ku muntu, ku ivuisisa vuino vika ka tue ku lihakela mu vimo vilika. (VaHevelu 5:14) Vutumbe vuetu ku ya Yehova ku mutima. Kaha nga tu visemi, tua pande ku tonda ntsimbu ya ku pua na ku lomboluela vana vetu vitume via mu Mbimbiliya linga va vi ivuisise na ku vi lema. Mu va kevuisisa iya mpundu ua pua Yehova, navo va ka tonda ku mu ya ku mutima.​—Isaya 48:17, 18; 1 Petulu 3:15.

²⁶ Yehova ue ku viukilila ku tu mona tu lihakela kapandi ka ku linga cose tu mu lemese mu njila ya ku lela kaha ya vusunga. (Yoano 4:23) Vunoni vavengi nguavo na umo uahi a hasa ku pua mukua vusunga mu mavu ano a sula makuli na vuizi. Cili vene? Tu lilongesavio mu kapitulu ka na hatako.