KAPITULU 18
Mbatizimu na Vusamba Vuenu na Njambi
-
Vati ya fua mbatizimu ya Vakua Kilistu?
-
Vinanga vika mua pande ku puisamo linga va mi mbatize?
-
Vati muntu a hasa ku-lihana kuli Njambi?
-
Vusunga vuka vua pande ku lingisa muntu ku tonda ku mu mbatiza?
1. Omo lia vika muata ua ku Etiopia ua tondele ku mu mbatiza?
“TALA, kuno ku li mema; vika vi ku nji vindika ku nji mbatiza?” Umo muata ua ku Etiopia ua lingile eci cihula, ku sekulu ya ku livanga. Muomu Filipu, umo Mukua Kilistu ua mu lekesele Vilinga 8:26-36.
vukaleho vu muesa ngecize Yesu ikeye Mesiya u va kulahesele. Vi va mu lomboluelele mu Visoneka via mu tuvile ku mutima, ngeci ua lingileko mumo. Ua muesele cizango ca ku mu mbatiza!—2. Omo lia vika mua pande ku singanieka cikuma ha mbatizimu?
2 Nga mu na lilongesa tupitulu tu na hiti mu livulu lino na umo Mukaleho ua Yehova, mu hasa ku lihula nguenu: ‘Vika vi nji vindika ku nji mbatiza?’ Mua lilongesa laza cikulaheso ca mu Mbimbiliya ca muono ka ue ku hua mu Palandaizi. (Luka 23:43; Ku-Solola 21:3, 4) Kaha naua mua lilongesa vusunga ku tuala ha vatsi na lulavelelo lua cisangukilo. (Ekelesiaste 9:5; Yoano 5:28, 29) Halumo mue ku likungulula na Vakaleho va Yehova ku vikungulukilo viavo kaha mu na limuena ngecize vakevo va pua vakua vulombelo vua vusunga. (Yoano 13:35) Kaha cikuavo naua, mua putuka ku likuata vusamba na Yehova Njambi.
3. (a) Yesu ua tumine vakua ku mu kava ku linga vika? (b) Vati ve ku linga mbatizimu ya mu mema?
3 Vati mu hasa ku muesa cizango mpundu ca ku pangela Njambi? Yesu ua tumine vakua ku mu kava ngueni: “Hamenu puisenu vantu vose vandongesi vange na ku va mbatiza.” (Mateo 28:19) Yesu ua sile lungano omo va mu mbatizile mu mema. Ka va mu sampuilile mema, cipue ku mu muaniena tumema ha mutue. (Mateo 3:16) Eli lizi “ku mbatiza” lia fuma ku lilimi lia ciNgelengu lia lomboloka “ku mbuitika mu mema.” Ngeci mukemuo mbatizimu ya Vakua Kilistu ya pua ku mbuitika muvila uose mu mema.
4. Vika ye ku muesa mbatizimu ya mu mema?
4 Vose va tonda ku likuata vusamba na Yehova Njambi va na pande ku va mbatiza mu mema. Mbatizimu ye ku muesa ku mbunga cizango cenu ca ku pangela Njambi. Ye ku muesa naua ngecize muli na ndzolela ya ku linga cizango ca Yehova. (Visamo 40:7, 8) Vunoni nga mu tonda ku mi mbatiza, mua pande ku puisamo vinanga vimo vitondeka.
KU TANTEKEYA VUSUNGA NA LUTSILIELO VI TONDEKA
5. (a) Cinanga cika ca katete na pande ku puisamo muntu linga va mu mbatize? (b) Omo lia vika ku likungulula ca pua ca seho?
5 Mua putuka laza ku puisamo cinanga ca katete. Mu njila ika? Mu ku tantekeya Yehova Njambi na Yesu Kilistu, ku hitila mu ku lilongesa Mbimbiliya. (Tandenu Yoano 17:3.) Vunoni kuli vikuavo naua vi mua pande ku lilongesa. Vakua Kilistu va na pande ku ‘sula na ku tantekeya cizango [ca Njambi].’ (Kolose 1:9) Ku ya mu ku likungulula na Vakaleho va Yehova ci ka mi kuasa cikuma. Ca pua ca seho ku likungulula. (VaHevelu 10:24, 25) Ku likungulula ntsimbu yose ci ka mi kuasa ku tantekeya via vingi hali Njambi.
6. Vusunga vungahi vua mu Mbimbiliya mua pande ku tantekeya linga va mi mbatize?
6 Eyo tua tantekeya ngecize ka mua pandele ku tantekeya viose vi va soneka mu Mbimbiliya linga va mi mbatize. Vutuhu uze muata ua ku Etiopia ua tantekeyele vimo kasi kua lisupile ku ivuisisa visoneka vimo via mu Mbimbiliya. (Vilinga 8:30, 31) Na vuno vene, kasi kuli via vingi vi mua pande ku lilongesa. Mukonda ku lilongesa via Njambi ka ca kele na ntsongo. (Ekelesiaste 3:11) Vunoni ntsimbu kanda va ka mi mbatize, mua pande ku tantekeya na ku tava vilongesa via ku putukila via mu Mbimbiliya. (VaHevelu 5:12) Ca ku muenako, mua pande ku tantekeya na ku tava vilongesa via vusunga ku tuala ha vatsi kaha na seho ya lizina lia Njambi na Vuangana vueni.
7. Ku lilongesa Mbimbiliya ca pande ku mi lingisa vika?
7 Vunoni ka tua pandele lika ku tantekeya vusunga, muomu “nga ku tsiliela cahi ka tu hasa ku ya [Njambi] ku mutima.” (VaHevelu 11:6) Mbimbiliya ya muesa ngecize vamo vantu va kele mu mbonge ya laza ya Kolintu, vevuile muzimbu u va ambuluile vakua Kilistu ngeci ‘va tsilielele, kaha va va mbatizile.’ (Vilinga 18:8) Nenu naua ku lilongesa Mbimbiliya ca pande ku mi lingisa mu tsiliele ngecize Mbimbiliya ya pua Lizi lia huimina Njambi. Ca pande naua ku mi kuasa ku tsiliela mu vikulaheso via Njambi na ku tsiliela ngecize cikombelo ca Yesu ci hasa ku mi ovola.—Yehosua 23:14; Vilinga 4:12; 2 Timoteo 3:16, 17.
KU AMBULUILA VANTU VUSUNGA VUA MU MBIMBILIYA
8. Vika vi mi sindiya ku lekako vakuenu vi mua lilongesa?
8 Omo lutsilielo lu ka kola mu mutima uenu, ka mu ka hasa ku litulikila vize vi mua lilongesa. (Yelemiya 20:9) Mu kevua cizango ca ku lekako vakuenu via Njambi na vutumbe vueni.—Tandenu 2 Kolintu 4:13.
9, 10. (a) Veya mua pande ku putukila ku leka vusunga vua mu Mbimbiliya? (b) Nga mu tonda ku kovela mu cipanga ca ku ambulula hamo na Vakaleho va Yehova, vika mua pande ku linga?
9 Mu hasa ku putuka ku leka na liano vusunga vua mu Mbimbiliya, ku vavusoko vuenu, vavusamba vuenu, vaze va mua lihata navo na vaze va mua panga navo. Mu nima ya ntsimbu, mu ka tonda ku kovela mu cipanga ca ku ambulula na Vakaleho va Yehova. Nga mu na heteho, handekenu na Mukaleho ue ku mi longesa Mbimbiliya. Nga ci ka moneka ngecize citava mu putuke ku ambuluila ku mbunga, va ka viukisa ntsimbu linga nenu na mulongisi uenu mu ka lisolole ku meso a vakuluntu vavali va cikungulukilo.
10 Eci cika mi kuasa ku tantekeya vamo vakuluntu va cikungulukilo ca Vakua Kilistu ve ku niunga vutanga vua Njambi. (Vilinga 20:28; 1 Petulu 5:2, 3) Nga vakuluntu va ka mona ngecize mua tantekeya na ku tsiliela vilongesa via ku putukila kaha muli na ku yoya muaya vitume via Njambi, kaha mu tonda mpundu ku pua umo ua Vakaleho va Yehova, va ka mi leka ngecize mu na puisamo ku pua mukua ku ambulula muzimbu ua cili, uze kanda va mbatize.
11. Vika va na pande ku zila vamo ntsimbu kanda va pua vakua ku ambulula?
11 Ni halumo kuli vimo vi mua pande ku alulula mu ku yoya cenu na vilinga vienu linga mu putuke ku ambulula na mbunga. Halumo mua pande ku likela vilinga vi mue 1 Kolintu 6:9, 10; Ngalata 5:19-21.
ku linga mu vusueke. Ngeci mukemuo, ntsimbu kanda mu vundile ku pua mukua ku ambulula uze kanda va mbatiza, mua pande ku zila ku vupi vua kama, ngeci mua, vupangala, ku penda, ku sipa na ku nua vidroga.—TandenuKU ALULUKA NA KU HILUKA
12. Muomu vika ku aluluka ci tondeka?
12 Kuli vinanga vikuavo vi mua pande ku puisamo ntsimbu kanda va mi mbatize. Kapostolo Petulu ua handekele ngueni: “Alulukenu . . . hilukenu naua, linga va zimangane vipi vienu.” (Vilinga 3:19) Ku aluluka ca pua ku liveya ha cuma ca kele na ku linga muntu. Ku aluluka ce ku tondeka nga muntu a heta ha ku nongonona ngecize ua kele na ku yoya muono ua vuhenge, cipue muntu uze ua yoyele muono ua cili na pande ku aluluka. Omo lia vika? Muomu vantu vose vakua vupi kaha va tonda Njambi a va ecele ku vupi. (Loma 3:23; 5:12) Mukonda ntsimbu tele kanda mu putuke ku lilongesa Mbimbiliya ka mua tantekeyele cizango ca Njambi. Lika lienu nga ka mua puisilemo ku linga cizango ca Njambi. Mua vusunga ku aluluka ci tondeka.
13. Ku hiluka ca pua cika?
13 Mu nima ya ku aluluka mua pande naua ku hiluka. Ka mua pandele ku liveya lika houe. Vunoni mua pande ku likela vilinga vienu via laza na ku lihakela kapandi ka ku linga via cili fume litangua lia lelo. Ku aluluka na ku hiluka via pua vinanga vi mua pande ku puisamo ntsimbu kanda va mi mbatize.
KU LIHANA KULI NJAMBI
14. Cinanga cika cikuavo ca seho ci mua pande ku puisamo ntsimbu kanda va mi mbatize?
14 Kuli naua cinanga cikuavo ca seho ci mua pande ku puisamo ntsimbu kanda va mi mbatize. Mua pande ku lihana kuli Yehova Njambi.
15, 16. Ku lihana kuli Njambi ca lomboloka vika, kaha vika vie ku sindiya muntu ku lingamo?
Ndeutelonomi 6:15) Vika muntu na pande ku lingila ngoco? Aci singaniekenu hali yala na handekeya mpuevo. Mu ku hita ca ntsimbu a mu tantekeya mua cili mu ku mona vilinga vieni via cili a ka mu lema cikuma. Citava a ka mu leka ngueni a tonda ku mu ambata. Mua vusunga, ku ambata ci ka mu nehela viteli vieka. Vunoni cilemo ci ka mu sindiya ku puisamo eci cuma ca seho.
15 Omo mu lihana kuli Yehova Njambi mu civundilo, mua likuminia ngecize mu ka lemesa lika ikeye ku miaka yose. (16 Omo mu tantekeya Yehova na ku mu lema, mu ka tonda ku mu pangela na mutima uenu uose, ka mu ka lihakela vinginga via ku mu lemesa. Uose a tonda ku kava Muana Njambi, Yesu Kilistu, na pande “a liviane ivene.” (Mako 8:34) Tue ku liviana etu vavene mu ku linga cose linga vizango vietu na vutumbe vuetu kati vi tu tanganese ku pangela Njambi na mutima uose. Ngeci mukemuo, ntsimbu kanda va mi mbatize, vutumbe vuenu vua ku livanga vua pande ku pua ku linga cizango ca Yehova Njambi.—Tandenu 1 Petulu 4:2.
LIFUMISENU VUOMA VUA KU SEVUKA
17Vamo ve ku likanuuela ku-lihana kuli Yehova omo lia vuoma vua eci cinanga ca seho. Ve ku ivua vuoma nguavo nga va lihana kuli Njambi, na ku pua mukua Kilistu tangua va ka litavela kuli Ikeye. Vamo ve ku singanieka nguavo ci li ku lutue kati ku-lihana kuli Yehova muomu nga va linga ngoco halumo va ka sevuka.
18. Vika vi hasa ku mi sindiya ku-lihana kuli Yehova?
18 Omo muli na ku lilongesa ku lema Yehova mu ke evua cizango ca ku lihana kuli ikeye na ku linga cose mangana mu yoye mua ya cizango ceni. (Ekelesiaste 5:4) Mu nima ya ku-lihana, mua vusunga mu ka tonda ku ‘enda ngue mu ca pande kuli Yehova na ku mu ya ku mutima.’ (Kolose 1:10) Omo lia ku lema Njambi, mu ka mona ngecize kati ca cikalu ku linga cizango ceni. Mua vusunga mu ka tava via handekele kapostolo Yoano, ngueni: “Muomu eci cikeco cilemo ca Njambi ngecize tu niunge mezi a lisiko eni. Na mezi a lisiko eni kati a akalu.”—1 Yoano 5:3.
19. Vika ka mua pandele ku ivua vuoma vua ku-lihana kuli Njambi?
19 Ka ca tondekele ku tantuluka amba vuose mu likundike kuli Njambi. Yehova a tantekeya ha lengela ngolo yenu, kaha na limo litangua liahi a ka mi vundila ku linga vize ka mu hasa. (Visamo 103:14) A tonda mu puisemo ku mu pangela kaha a ka mi kaniamesa na ku mi kuasa. (Tandenu Isaya 41:10.) Mu hasa ku kala na vusunga ngueni nga mu kulahela Yehova na mutima uenu uose a ka mi ‘inikila zinjila zienu.’—Visimo 3:5, 6.
MUESENU KU-LIHANA CENU MU KU MI MBATIZA
20. Omo lia vika ku-lihana cenu kuli Yehova ca pande ku soloka ku mbunga?
20 Ku singanieka ha viuma vi tua simutuila, ci hasa ku mi kuasa ku-lihana kuli Yehova mu civundilo. Uose ua lema Njambi na mutima ueni uose na pande ku ‘tava na kanua ku Loma 10:10) Vati mu hasa ku lingamo?
mbunga linga a uane vuovoke.’ (21, 22. Vati mu hasa ku “tava na kanua” ku tsiliela cenu ku mbunga?
21 Nga mu tonda va mi mbatize, handekenu na ntuama ua civunga ca vakuluntu va cikungulukilo cenu. A ka viukisa linga mu ka tumame hamo na vakuluntu va mu cikungulukilo linga va ka hituluke nenu vimo vihula via handeka ha vilongesa via katete via Mbimbiliya. Kaha a va vakuluntu omo va ka mona ngecize mu hasa ku ya ku mbatizimu va ka mi leka omo ntsimbu yaco ika heta. * Kue ku kala cimpande ce ku lombolola vutumbe vua mbatizimu. Mukua ku hana cimpande caco ue ku lania vose ve ku ya ku mbatizimu linga va kumbulule ku vihula via viasi na lizi lia ku kanguka.
22 Mbatizimu ikeyo mpundu i ka mi solola ngecize mua lihana kuli Njambi, ngecize mu tonda ku pua umo ua Vakaleho va Yehova. Vakua ku ya ku mbatizimu ve ku va mbuitika mpundu mu mema mu ku muesa ku mbunga ngecize va na lihana kuli Yehova.
VI YA LOMBOLOKA MBATIZIMU
23. Vika ca lomboloka ku mbatiza “mu lizina lia Ise na Muana na sipilitu santu?”
23 Yesu ua handekele ngueni vandongesi veni va ka va mbatiza “mu lizina lia Ise na Muana na sipilitu santu.” (Mateo 28:19) Eci ca lomboloka ngecize muntu a ya ku mbatizimu na tantekeya ngolo ya Yehova Njambi na ya Yesu Kilistu. (Visamo 83:18; Mateo 28:18) Kaha naua na tantekeya cipanga ca sipilitu santu ya Njambi.—Ngalata 5:22, 23; 2 Petulu 1:21.
24, 25. (a) Mbatizimu ya pua cimueso ca vika? (b) Cikumbululo ca cihula cika tua pande ku tantekeya?
24 Vunoni, mbatizimu ka ya puile lika ku lizaveka ngoco Visamo 25:14.
mu mema. Yemanena cuma cimo ca seho ya kama cikuma. Ku mbuitama ca lomboloka ngecize mu na tsi ku ku yoya cenu ca laza. Kaha ku zavuluka ca lomboloka ngecize mua sanguka mu ku linga cizango ca Njambi. Vulukenu ngecize mua lihana kuli Yehova Njambi mpundu, kati ku cipanga cimo, ni ku nkala vutumbe houe. Ku-lihana na mbatizimu yenu via pua ku putuka vusamba na Njambi—vusamba vua kama cikuma neni.—25 Mbatizimu ka ya puile citantekeyeso ca ku muesa ngecize muntu novoka laza. Kapostolo Paulu ua sonekele ngueni: “Pangenu ku vuovoke vuenu na vuoma na ku zaza.” (Filipu 2:12) Mbatizimu ya pua lika vuputukilo. Vati mu hasa ku tualelelaho ku kala mu cilemo ca Njambi ntsimbu yose? Kapitulu ka ku manusuila ka kumbulula eci cihula.
^ cin. 21 Mbatizimu ye ku kalako ku viuano via kama via Vakaleho va Yehova.