1, 2. Omo lia vika ku vundila ca pua ku vezika ca kama kuli etu, kaha vika tua pande ku tantekeyela vi i longesa Mbimbiliya ha ku vundila?

MAVU a pua a andende cikuma nga mu a setekesa na vimo vintangatanga. Mua vusunga, kuli Yehova “Uze ua pangele lilu na mavu,” miyati ya vantu ya pua ngue lindoke lia mema mu cienjo. (Visamo 115:15; Isaya 40:15) Vunoni Mbimbiliya nguayo: “Yehova a li mu hiehi na vose vaze va mu tambakana, na vaze va mu tambakana mu vusunga. A ka kutisa cizango ca vaze va mu vuila vuoma; A kevua mutambi uavo naua, na ku vohiela.” (Visamo 145:18, 19) Aci singaniekenu ha mezi aa! Sakatanga mukua ngolo yose a li mu hiehi netu kaha a tu ivua nga “tu mu tambakana mu vusunga.” Ca pua ku vezika ca kama ku vundila kuli Njambi!

² Nga tu tonda Yehova a halakane ku vivundilo vietu, tua pande ku vundila mu cifua ca mu ya ku mutima. Tu hasa lika ku lingamo nga tu ivuisisa vi ya longesa Mbimbiliya ku tuala ha ku vundila, ni vati? Ca pua ca seho ku tantekeya vi i longesa Mbimbiliya ha cimpande eci, mukonda ku vundila ce ku tu kuasa ku suena kuli Yehova.

3. Cuma cika ca seho ca pande ku tu lingisa ku vundila kuli Yehova?

³ Cuma ca seho ci tu lingisa ku vundila kuli Yehova, ca pua muomu ua tu lania ku lingamo. Lizi lieni lia tu kolesa ngualio: “Na vimo viahi mu umina mitima; vunoni mu viose mu ku vundila na ku lambelela hamo na ku santsela, tumbulenu vizango vienu kuli Njambi. Kaha ciyulo ca Njambi cize ca hiana mana ose, ci ka niunga mitima yenu na visinganieka vienu muli Kilistu Yesu.” (Filipu 4:6, 7) Mua vusunga ka tua pandele ku sembulula ovu vuana vua tu hana Muangana ua melu na mavu!

4. Vati ku vundila kuli Yehova ntsimbu yose ci hasa ku kolesa vusamba vuetu neni?

⁴ Cuma cikuavo ca pua muomu ku vundila kuli Yehova ya pua njila ya ku kaniamesa vusamba vuetu neni. Vavusamba va vusunga ka ve ku lihandekesa lika nga va tonda vimo. Vavusamba va cili ve ku lihaka mitima, umo na mukuavo, kaha vusamba vuavo vue ku kola omo va lileka vizango viavo, visoti viavo na visinganieka viavo. Mukemuo mu vua fua vusamba vuetu na Yehova Njambi. Ku hitila mu livulu lino, mua lilongesa vi ya handeka Mbimbiliya ku tuala hali  Yehova, vifua vieni, na vutumbe vueni. Mu na hete ha ku tantekeya ngecize kua kala mpundu. Civundilo ci ka mi sokoluela njila ya ku leka vizango vienu na visinganieka via ku mutima kuli Isuenu ua muilu. Omo mu lingamo, mu ka suena ku hiehi na Yehova.—Tiango 4:8.

5. Vika via muesa ngecize Yehova ke ku ivua vivundilo via vantu vose?

⁵ Vuno Yehova ue ku ivua vivundilo viose ni? Talenu via lekele vaIsaleli va lisino ku matangua a kapolofeto Isaya, ngueni: “Omo mu vundila vivundilo via vingi, Ka nji kevuako: Mavoko enu a na sulu na maninga.” (Isaya 1:15) Eci ca muesa ngecize kua kala vilinga vi hasa ku lingisa Njambi kati a tave vivundilo vietu. Ngeci mukemuo, linga Njambi evue vivundilo vietu, tua pande ku puisamo vimo via tonda.

6. Cuma cika ca ku livanga ci tondeka linga Njambi evue vivundilo vietu, kaha vati tu hasa ku ci puisamo?

⁶ Cuma ca ku livanga ca seho ci tua pande ku kala naco ca pua lutsilielo. (Tandenu Mako 11:24.) Kapostolo Paulu ngueni: “Nga ku tsiliela cahi ka tu hasa ku mu ya [Njambi] ku mutima; muomu uze eza kuli Njambi na pande ku tsiliela ngecize ikeye ku a li, kaha ngecize ikeye mukua ku lunguisa vaze ve ku mu lengeya.” (VaHevelu 11:6) Ku kala na lutsilielo lua vusunga ka ca lengelele lika ha ku tantekeya ngecize Njambi kua kala, kaha ue ku ivua na ku kumbulula vivundilo vietu. Lutsilielo lue ku soloka mu vilinga. Ku yoya cetu ca tangua na tangua ca pande ku muesa ha toma ngecize tua kala na lutsilielo.—Tiango 2:26.

7. (a) Vika tua pande ku kela na kasingimiko omo tu vundila kuli Yehova? (b) Vati tu hasa ku muesa ku likehesa na vusunga, omo tu vundila kuli Njambi?

⁷ Yehova ua tonda naua ngecize vose va vundila kuli ikeye, va na pande ku linga ngoco mu ku likehesa na mu vusunga. Nkuma mu ku handeka na Yehova ka tua pandele  ku likehesa ni? Nga muntu va mu tavesa ku handeka na muangana ni ntuamena ua cifuti, ue ku handeka na kasingimiko muomu na tantekeya vukama vua ali navuo uze muntu. Ngeci mukemuo tua pande ku muesa kasingimiko ka kama cikumakuma nga tu vundila kuli Yehova! (Visamo 138:6) Mukonda ikeye “Njambi Mukua ngolo yose.” (Njenisisi 17:1) Nga tu vundila kuli Njambi tua pande ku vundila mu cifua ci muesa ngecize tua tantekeya vundende vuetu ku meso eni. Eci ku likehesa, ci ka tu lingisa ku vundila mu vusunga na mezi a ku fuma mpundu ku mutima, kaha na ku likela ku hilukila-hilukila vivundilo.—Mateo 6:7, 8.

8. Vati tu hasa ku linga viuma via litombola na vivundilo vietu?

⁸ Cikuavo naua, linga Njambi evue vivundilo vietu, tua pande ku panga viuma via litombola na vize vi tua vundila. Yehova ue ku lavelela ngecize tu linge viose vize vi tu hasa ku vize vi tua mu vundila. Nga tu vundila nguetu, “Tu hie lelo mbolo yetu ya litangua lia ngongo,” kaha tua pande ku fuitangana mu nkala vipanga vi tu linga. (Mateo 6:11; 2 Tesalonika 3:10) Nga tue ku vundila linga tu vule vumo vuzeye vua ku ntsitu, tua pande ku tina ku viose vize vi hasa ku tu kovelesa mu vieseko viaco. (Kolose 3:5) Vutuhu tua lilongesa viuma vi tua pande ku puisamo, kasi kuli vimo vihula vi tua pande ku tantekeya vikumbululo ku tuala ha vivundilo.

9. Kuli iya tua pande ku vundila, na ku hitila muli iya?

⁹ Kuli iya tua pande ku vundila? Yesu ua longesele vandongesi veni ku vundila kuli ‘Tatetu ua muilu.’ (Mateo 6:9) Eci ci muesa ngecize tua pande lika ku vundila kuli Yehova Njambi. Vunoni Yehova ua tonda ngecize tu tantekeye cihela ca kala naco Muaneni umo lika, Yesu Kilistu. Ngue mu tua lilongesele mu Kapitulu 5, Yesu va mu tumine ha mavu a ku pue cikombelo ca ku tu kula ku vupi na ku-tsa. (Yoano 3:16; Loma 5:12) Ikeye u va hangula ku pua Sasendote  ua Kama na Ngazi. (Yoano 5:22; VaHevelu 6:20) Mbimbiliya ya muesa ngecize tua pande ku vundila ku hitila muli Yesu. Ivene Yesu ua handekele ngueni: “Yange njila, na vusunga, na muono: na umo uahi eza kuli Tata, ku vanga hali ange.” (Yoano 14:6) Linga vivundilo vietu vi ka hete, tua pande ku vundila lika kuli Yehova ku hitila muli Muaneni.

10. Vika ka kua kelele cifua cimo lika ca ku vundila?

¹⁰ Mu cifua cika muntu na pande ku kala nga a tonda ku vundila? Yehova ka hanguile cifua cimo lika, cipue ca mavoko ni muvila uose. Mbimbiliya ya longesa ngecize citava ku vundila kuli Njambi mu vifua via ku liseza-seza. Ngeci mua ku tumama, ku kotama, ku tsikama na ku mana. (1 Mizimbu 17:16; Nehemiya 8:6; Ndaniele 6:10; Mako 11:25) Cuma ca seho ya kama ca pua ku vundila na mutima ua cili, kati cifua ca vundililamo muntu linga vakuavo va mu komoke. Mu vipanga vietu via tangua na tangua cipue nga visoti via tu tungumuna, tu hasa ku vundilila mu mutima ku nkala cihela ku tuli. Yehova ue ku ivua vivundilo viaco, vutuhu vantu vali ha hiehi netu ka vevuko.—Nehemiya 2:1-6.

11. Viuma vika tu hasa ku kundika mu vivundilo vietu?

¹¹ Tua pande ku vundila vika? Mbimbiliya ya lombolola nguayo: “Nga tu vundila vimosi via litombola na cizango ceni, ikeye [Yehova] a ku tu ivua.” (1 Yoano 5:14) Ngeci mukemuo, tu hasa ku vundila viose-ovio via litombola na cizango ca Njambi. Vuno ca pua cizango ceni ngecize tu vundile vize via tu uma mitima ni? Eyo! Ku vundila kuli Yehova ca pua ngue ku handeka na kavusamba ketu ua ha mutima. Tua pande ku zituka na ku ‘muania mitima yetu’ ku meso a Njambi. (Visamo 62:8) Tu hasa naua ku vundila sipilitu santu, muomu i ka tu kuasa ku linga vize via cili. (Luka 11:13) Citava naua ku vundila vukuasi linga tu hangule vize via cili, na ndzili mu ku lua na visoti. (Tiango 1:5) Nga tu vulumuna, tua pande ku vundila ku tu ecela ku hitila mu cikombelo ca Kilistu. (Efeso 1:3, 7) Vunoni ka tua pandele lika ku vundila ha vitanga vietu ntsimbu yose. Mu  vivundilo vietu tua pande ku kundikamo vakuetu—vavusoko vuetu na vamuanetu mu lutsilielo.—Vilinga 12:5; Kolose 4:12.

12. Omo tu vundila, vati tu hasa ku tuameka cizango ca Tatetu ua muilu?

¹² Mu vivundilo vietu, tua pande ku tuameka vimpande via tala ha ku lemesa Yehova Njambi. Kua kala viuma via vingi, via pande ku tu lingisa ku sangaziala na ku santsela Yehova na mitima yetu yose omo lia vucili vueni. (1 Mizimbu 29:10-13) Yesu ua sile lungano mu civundilo ceni ca ku Mateo 6:9-13, mu civundilo caco Yesu ua tu longesele ku vundila linga lizina lia Njambi va lilelese. (Tandenu.) Kaha na Vuangana vua Njambi vu ize, cizango ceni va ci linge ha mavu ngue muilu. Mu nima ya ku tumbula evi vimpande via seho cikuma ku tuala hali Yehova, amba vuose Yesu ua handekele via ku vundilila visoti vietu. Nga tu tuameka cizango ca Njambi mu vivundilo vietu, tu ka muesa ngecize ka tua omine mitima ku visoti vietu lika.

13. Vika ya handeka Mbimbiliya ku tuala ha vulaha vua vivundilo via tava Yehova?

¹³ Vivundilo vietu via pande ku isuala ntsimbu ingahi? Mbimbiliya ka ya muesele ntsimbu i via pande ku isuala vivundilo, cipue mu vulika ni ha mbunga. Citava ku vundila mu vuihi ha ntsimbu ya ku lia, ni ku lahesa civundilo cetu nga tuli kua lika lietu omo tu tonda ku leka Yehova vili mu mutima uetu. (1 Samuele 1:12, 15) Vunoni Yesu ua payele vaze va lipuisile vakua vuviuke vakevo vavene mu ku vundila ntsimbu ya kama linga va va mone ku vantu. (Luka 20:46, 47) Vivundilo viaco ka via ile Yehova ku mutima. Civundilo ca ku fuminina ku mutima cikeco ca kala na seho ya kama. Ngeci mukemuo, vulaha vua vivundilo via tava Yehova vua liseza-seza ku liya na vize vitondeka kaha na ntsimbu ya vundila muntu.

14. Vika ya lombolola Mbimbiliya mu ku handeka nguayo “vundilenu ntsimbu yose,” kaha ku simpa cika tu uanaho?

¹⁴ Lungahi tua pande ku vundila? Mbimbiliya ya tu mamuna  “ku vundila ntsimbu yose na ku katala cahi” kaha naua nguayo “kakatelenu mu ku vundila,” kaha “vundilenu na ku huima cahi.” (Luka 18:1; Loma 12:12; 1 Tesalonika 5:17) Aa mezi ka a lombolokele ngecize tua pande ku tokesa litangua mu ku vundila lika. Vunoni Mbimbiliya ya tu mamuna ku vundila ntsimbu yose, ku santsela Yehova omo lia ngozi yeni kuli yetu, a tu tuamenene, a tu lembezieke na ku tu hana ngolo. Ce ku tu simpisa ku tantekeya ngecize Yehova ka hanguile ntsimbu na ntunda i tua pande ku handeka neni mu civundilo, ni vati? Nga tu haka seho ya kama ku vuana vua civundilo, tu ka tonda vinjila via vingi via ku handeka na Tatetu ua muilu.

15. Vika tua pande ku tavela “Ame” ku ntsongo ya civundilo ca lika lietu ni ca ha mbunga?

¹⁵ Vika tua pande ku tavela “Ame” ku ntsongo ya civundilo? Lizi “ame” lia lomboloka “mukemuo vene” ni nguetu “vi puemo.” Imo mizimbu ya mu Mbimbiliya ya muesa ngecize ca pua ca cili ku tava “Ame” ku ntsongo ya vivundilo via lika lietu na via ha mbunga. (1 Mizimbu 16:36; Visamo 41:13) Nga tu tava “Ame” ku ntsongo ya vivundilo via lika lietu, tue ku muesa ngecize tua vundila mu vusunga mpundu. Mu tue ku tava “Ame”—cipue mu mutima ni na lizi lia kama—ku ntsongo ya civundilo ca linga muntu ha mbunga, tue ku muesa ngecize tua tava mezi a va na vundila.—1 Kolintu 14:16.

16. Vusunga vuka tua pande ku kala navuo ku tuala ha vivundilo?

¹⁶ Vuno Yehova ue ku kumbulula mpundu vivundilo ni? Eyo! Tuli na vusunga mpundu vu tu kuasa ku tsiliela ngecize “Mukua ku ivua vivundilo” ue ku kumbulula vivundilo via makulukazi a vantu ve ku mu vundila mu vusunga. (Visamo 65:2) Yehova ue ku kumbulula vivundilo vietu mu vinjila via ku liseza-seza.

17. Vika tu hasa ku handekela nguetu Njambi ue ku pangesa tungelo na vangamba veni ha mavu mu ku kumbulula vivundilo vietu?

 ¹⁷ Yehova ue ku pangesa tungelo na vangamba veni mu ku kumbulula vivundilo. (VaHevelu 1:13, 14) Kuli mizimbu ya ingi ya vantu va vundilile kuli Njambi linga vevuisise Mbimbiliya kaha mu nima yaco umo ngamba ya Yehova ua ileko mu ku va kuasa. Eyi mizimbu ye ku muesa ngecize tungelo ve ku tuamenena cipanga ca ku Ambulula Vuangana. (Ku-Solola 14:6) Linga a kumbulule vivundilo vietu omo tuli mu visoti, Yehova a hasa ku tuma umo Mukua Kilistu a ku  tu kuase.—Visimo 12:25; Tiango 2:16.

18. Vati Yehova ue ku pangesa sipilitu santu na Lizi lieni mu ku kumbulula vivundilo via vangamba veni?

¹⁸ Yehova Njambi ue ku pangesa naua sipilitu santu yeni na Lizi lieni, Mbimbiliya, linga a kumbulule vivundilo via vangamba veni. Nga tuli mu vieseko kaha tu vundila, Ikeye a ka tu tuamenena na ku tu hana ngolo ku hitila mu sipilitu santu yeni. (2 Kolintu 4:7) Vintsimbu via vingi, mu tue ku vundila ku tu tuamenena, Yehova ue ku pangesa Mbimbiliya mu ku tu kuasa ku hangula vinjila via cili mu muono. Visoneka vize vi tu kuasa, tu hasa ku vi uana omo tu lilongesa Mbimbiliya mu vulika nomo tu tanda mikanda ya Vakua Kilistu, ngeci mua lino livulu. Vinguli vi tu tonda, va hasa ku vi longesa ku ku likungulula cetu Vakua Kilistu, ni ku hitila mu vimamuna via umo mukuluntu ua cikungulukilo uze a tonda ku tu kuasa.—Ngalata 6:1.

19. Vika tua pande ku vuluka nga tu mona ngecize Njambi kesi na ku kumbulula vivundilo vietu?

¹⁹ Nga tua mono nguetu Yehova ali na ku simbula mu ku kumbulula vivundilo vietu, kati tu singanieke ngecize na honoua. Vunoni tua pande ku vuluka ngecize Yehova ue ku kumbulula vivundilo muaya cizango ceni kaha mu ntsimbu yeni. Ua tantekeya mua cili vi tu tonda na mu njila ika a tu helavio ku hiana na muze mu tua vi tantekeya etu vavene. Vintsimbu via vingi, ue ku tu ecela tu tualeleleho ‘ku vundila,  ku lengeya, na ku tota.’ (Luka 11:5-10) Nga tu ka muesa lukakatela lua cifua eci tu ka muesa kuli Njambi ngecize lutsilielo luetu lua vusunga na cizango cetu ca vusunga. Ntsimbu imo Yehova ue ku kumbulula vivundilo vietu mu njila ize ka tu hasa ku nongonona. Ca ku muenako, a hasa ku kumbulula civundilo cetu nga tuli mu vieseko, kati mu ku tu tundisavio, vunoni mu ku tu kolesa.—Tandenu Filipu 4:13.

20. Omo lia vika tua pande ku mona civundilo ku pua vuana vua seho ya kama cikuma?

²⁰ Mua vusunga tua pande ku santsela Sakatanga ua melu na mavu, uze ua kala mu hiehi na uose a mu sana mu civundilo! (Tandenu Visamo 145:18.) Tua pande ku linga cose mangana tu pue na ku vundila ntsimbu yose. Nga tu ka lingamo tu ka vezika mu ku suena mu hiehi na Yehova Mukua ku ivua vivundilo.