Skip to content

Skip to table of contents

KAPITULU 14

Mu Hasa ku Yoya mu Ndzolela ha Ndzivo

Mu Hasa ku Yoya mu Ndzolela ha Ndzivo

1, 2. Yehova ua tonda vantu ha ndzivo va yoye vati?

YEHOVA NJAMBI ua tumbikile vulo vua katete. Mbimbiliya nguayo ua pangele mpuevo ua katete kaha “ua mu nehele kuli yala.” Andama ua vuahelele cikuma na ku handeka ngueni: “Ou citsiha ca vitsiha viange, na ntsitu ya ntsitu yange.” (Njenisisi 2:22, 23) Eci ca muesa ngecize Yehova ua tonda vaze va liambata va kale na ndzolela.

2 Vunoni ce ku vuisa vusiua ku tantekeya ngecize cingi ca vantu ka va kele na ndzolela mu vulo. Vutuhu ngoco, Mbimbiliya ya kala na vitume via vingi vi hasa ku kuasa nkala muntu ha ndzivo, linga vose va yoye hamo lika mu ndzolela.​—Luka 11:28.

VIA TONDA NJAMBI KU VAMALA

3, 4. (a) Vati yala na pande ku yoya na mpueyeni? (b) Vika ca puila ca seho kuli yala na mpuevo ku liecela umo na mukuavo?

3 Mbimbiliya ya muesa ngecize yala ua cili na pande ku lema mpueyeni na ku mu singimika. Tandenu Efeso 5:25-29. Yala na pande ku lema mpueyeni ntsimbu yose. Na pande naua ku mu niunga, ku mu lela, na ku viana ku linga viose vi hasa ku mu vulumuna.

4 Vunoni vati na pande ku linga yala nga mpueyeni a sevuka? Mbimbiliya ya leka vamala nguayo: “Enu vamala, lemenu vampuevo venu, kati mu sase navo.” (Kolose 3:19) Enu vamala, vulukenu ngecize nenu mue ku sevuka. Kaha nga mu tonda Njambi a mi ecele, nenu mua pande ku ecela vampuevo venu. (Mateo 6:12, 14, 15) Nga va yala na mpuevo vose va kala na cizango ca ku ecela, va yoya mu ndzolela mu vulo vuavo.

5. Omo lia vika yala na pande ku singimika mpueyeni?

5 Yehova ua tonda yala a singimike mpueyeni. Yala na pande ku singanieka vuino ha viuma via tondeka kuli mpueyeni. Eci cimpande ca pua ca seho ya kama. Muomu nga yala ka yoyo vuino na mpueyeni, Yehova ue ku viana vivundilo vieni. (1 Petulu 3:7) Vose va lema Yehova va kala na seho ya kama kuli ikeye. Ka lemene cikuma vamala ku hiana vampuevo houe.

6. Vika ca lomboloka yala na mpuevo ku pua “ntsitu imo”?

6 Yesu ua lomboluele ngueni yala na mpuevo ka va puile naua “vavali, vunoni ntsitu imo.” (Mateo 19:6) Va pande ku lilema cikumakuma kaha ka va pandele ku limona na muntu ueka. (Visimo 5:15-21; VaHevelu 13:4) Vamala na vampuevo va pande ku tuameka vizango via umo na mukuavo ku tuala ku via ku limona ku mivila. (1 Kolintu 7:3-5) Yala na pande ku vuluka ngecize na umo ‘uahi ua zinda ntsitu yeni ivene, vunoni ue ku i lisa na ku i lela.’ Ngeci mukemuo, yala na pande ku lema mpueyeni na ku mu haka seho. Viuma via kama via tonda mpuevo kuli yalieni, via pua ngozi na cilemo.—Efeso 5:29.

VIA TONDA NJAMBI KU VAMPUEVO

7. Omo lia vika vusoko vua tondeka ku kala na mutue ni nguetu ntuamena?

7 Nkala vusoko vua pande ku kala na mutue, ni nguetu ntuamena linga a kuase vose ku pangela hamo. Mbimbiliya ya handeka ku 1 Kolintu 11:3, nguayo: “Yala ikeye mutue ua mpuevo; kaha Njambi ikeye mutue ua Kilistu.”

8. Vati mpuevo a hasa ku muesa kasingimiko kuli yalieni?

8 Vamala vose ve ku sevuka. Vunoni nga mpuevo a kuasa yalieni mu viuma via hangula na ku pangela hamo neni ku cizango, vusoko vuose ha ndzivo vue ku vezika. (1 Petulu 3:1-6) Mbimbiliya nguayo: “Mpuevo a singimike yalieni.” (Efeso 5:33) Vatico nga yala ka puile mukua vulombelo vumo lika na mpueyeni? Ambe ngoco mpuevo kasi na pande ku singimika yalieni. Mbimbiliya naua nguayo: “Enu vampuevo, ononokenu ku vamala venu vavene; ngoco vene, nga vamosi ka vononoka ku lizi, cipue na lizi liahi va va koka na vilinga via vampuevo vavo; omo mu va ku mona vilinga vienu via vusunga hamo lika na vuoma.” (1 Petulu 3:1, 2) Vilinga via cili via mpuevo vi hasa ku lingisa yalieni ku ivuisisa na ku singimika lutsilielo lua mpueyeni.

9. (a) Vati na pande ku linga mpuevo nga ka litombuele na yalieni ha cimo cimpande? (b) Mukanda ua Tito 2:4 5 ua hana cimamuna cika ku vampuevo?

9 Vati na pande ku linga mpuevo nga ka litombuele na yalieni ha cimo cimpande? Na pande ku leka visinganieka vieni kuli yala na kasingimiko. Ca ku muenako, Sala ua handekele vimo ka via ile yalieni Avilahama ku mutima, vunoni Yehova ua mu lekele ngueni: “Halakana ku lizi lieni.” (Njenisisi 21:9-12) Yala halumo a hasa ku hangula viuma ka via litombuele na Mbimbiliya, vunoni ca cikalu. Ngeci mukemuo mpuevo na pande ku kuasa yalieni mu viuma via hangula. (Vilinga 5:29; Efeso 5:24) Mpuevo ua cili ue ku niunga vusoko. (Tandenu Tito 2:4, 5.) Omo yalieni na vana ve ku mona ku fuitangana ceni, ve ku mu lema na ku mu singimika cikuma.—Visimo 31:10, 28.

Lungano luka Sala ua sila vampuevo va ku somboka?

10. Vika ya handeka Mbimbiliya ku tuala ha ku litepa na ku tsiha vulo?

10 Vintsimbu vimo vaze va liambata ve ku litepa ni ku tsiha vulo. Vunoni Mbimbiliya nguayo “mpuevo kati a lihangunuke na yalieni” kaha “na yala naua kati a seze mpuevo yeni.” (1 Kolintu 7:10, 11) Vintsimbu vimo kue ku kala visoti via ku linga na ha meso vui, vie ku lingisa vaze va liambata ku litepa, vunoni eci cimpande ka ca pandele ku ci tuala mu ku heha. Ambaco ku tsiha vulo? Mbimbiliya ya muesa ngecize cuma cimo lika ca pande ku tsiha vulo, noho nga umo ha kati kavo a ka limona ku mivila na muntu ueka.—Mateo 19:9.

VIA TONDA NJAMBI KU VISEMI

Yesu ua pua lungano lua cili ku nkala muntu mu vusoko

11. Vika via tondeka cikuma ku vana?

11 Visemi, puenu na ku tonda ntsimbu ya ku kala na vana venu. Mua tondeka cikuma mu miono ya vana venu, kaha ku hiana viose, vana venu va pande ku va longesa via Yehova.—Ndeutelonomi 6:4-9.

12. Vika va na pande ku linga visemi mu ku niunga vana vavo?

12 Nkala litangua mavu a Satana ali na ku pihia cikumakuma, kaha kuli vamo vantu ve ku tonda ku vulumuna vana vetu, halumo na ku va kakateya ku limona navo ku mivila. Vamo visemi ve ku singanieka nguavo ka ci tava ku handeka na vana vavo via ku limona ku mivila. Vunoni visemi va pande ku mamuna vana vavo ku tuala ha vantu va cifua eci na ku va longesa ku tina vantu vaco. Enu visemi mua pande ku niunga vana venu. *1 Petulu 5:8.

13. Vati visemi va na pande ku longesa vana vavo?

13 Visemi va kala na citeli ca ku longesa vana vavo mua ku yoyela. Vati mu hasa ku longesa vana venu? Vana venu va pande ku va sungamesa, vunoni ka mua pandele ku lingamo na vukenia. (Yelemiya 30:11) Ngeci mukemuo ka mua pandele ku sungamesa vana venu nga mu na tenuka. Ka mua pandele naua ku handeka navo mezi a “tuva ngue mukuale,” ni a va vavalesa ku mitima. (Visimo 12:18) Longesenu vana venu ku ivuisisa omo lia vika va pande ku pua va ku ononoka.— Efeso 6:4; VaHevelu 12:9-11; talenu Litota 30 ku ntsongo ya livulu.

VIA TONDA NJAMBI KU VANA

14, 15. Omo lia vika vana va na pande ku ononoka visemi?

14 Yesu uononokele Ise ntsimbu yose, vutuhu vintsimbu vimo ka ca puile ca casi. (Luka 22:42; Yoano 8:28, 29) Yehova ua tonda vana vononoke visemi vavo.—Efeso 6:1-3.

15 Vana, ambe nga ca cikalu ku ononoka visemi, tantekeyenu ngecize nga mu ononoka, mu ka vuisa Yehova na visemi venu ndzolela. *Visimo 1:8; 6:20; 23:22-25.

Vika vi ka kuasa vakuendze na vana va vampuevo ku ononoka Yehova nga va hita mu vieseko?

16. (a) Vati Satana ue ku eseka vakuendze? (b) Vika ca puila ca seho ku hangula vavusamba va lema Yehova?

16 Satana a hasa ku pangesa vavusamba venu na vakuendze veka va mi lingise ku linga via vuhenge. Kaha a tantekeya ngueni ntsindiye yaco ya pua ya ikalu ku i viana. Ca ku muenako, Ndina muana Yakomba, ua kele na vavusamba ka va lemene Yehova. Ovu vusamba vuaco, vua kokele visoti via kama kati lika kuli ikeye vunoni na ku vusoko vueni. (Njenisisi 34:1, 2) Nga vavusamba venu ka va lemene Yehova, va hasa ku mi lingisa viuma via zinda Yehova, kaha ku lingamo ci ka mi kokela luvinda lua kama hamo lika na vavusoko vuenu na ku vuisa Njambi ku mutima ku pihia. (Visimo 17:21, 25) Ngeci mukemuo, ca pua ca seho ku hangula vavusamba va lema Yehova.—1 Kolintu 15:33.

VUSOKO VUENU VU HASA KU KALA NA NDZOLELA

17. Citeli cika ua kala naco nkala muntu mu vusoko?

17 Nga vose mu vusoko va kava vitume via Njambi, va liniunga ku lamba na visoti via vingi. Ngeci mukemuo, nga mu ambata, lemenu mpueyenu na ku mu lela na cilemo. Nga mua somboka, muesenu kasingimiko kuli yalienu na ku liononuesa kuli ikeye, na ku tambuluisa mpuevo u va tumbula ku Visimo 31:10-31. Nga mua pua cisemi, longesenu vana venu ku lema Njambi. (Visimo 22:6) Nga mua pua cisemi ua yala, tuamenenu ‘vuino mu ndzivo yenu’ ni nguetu vusoko vuenu. (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Kaha vana ononokenu visemi venu. (Kolose 3:20) Cikuavo naua, mu vose vulukenu ngecize nkala muntu mu vusoko ue ku sevuka, ngeci mukemuo puenu na ku likehesa na ku vundila ku ecela kuli umo na mukuavo. Mua vusunga, mu Mbimbiliya mua kala vitume via Yehova ku nkala muntu mu vusoko.

^ cin. 12 Mu hasa ku uana mizimbu ikuavo ya vati mua ku niungila vana, mu kapitulu 32 ka mu livulu Aprenda do Grande Instrutor, li va tuhula Vakaleho va Yehova.

^ cin. 15 Muana ka pandele ku ononoka visemi veni nga va tonda a linge vize vi tsiha masiko a Njambi.​—Vilinga 5:29.