KAPITULU 5
Ku-kula ca pua Vuana vua Kama vua tu Hana Njambi
1, 2. (a) Vika vie ku lingisa vuana ku pua vua seho kuli enu? (b) Vika ku-kula ca puila vuana vua seho ya kama vua tu hana Njambi?
VUANA vuka vua kama mua tambulaho laza? Vuana ka vua tondekele ku pua vua ndando ya kama amba vu pue vua seho kuli enu. Vunoni, nga vuana vuaco vu mi nehela ndzolela ni vu mi kuasa cikuma mu muono, mue ku santsela cikuma ku vuana vuaco.
2 Ha vuana vuose vua tu hana Njambi, hali vumo vua kama ku hiana vukuavo vuose kaha tua pande ku haka seho cikuma. Vuana vuaco vua pua vua seho cikuma ku vantu. Ngue mu tu ka lilongesa mu kapitulu kano, Yehova ua tumine Muaneni Yesu Kilistu linga tu ka yoye miaka ya ya-ye. (Tandenu Mateo 20:28.) Mu ku tuma Yesu ha mavu, Yehova ua muesele ngecize ua tu lema mpundu.
KU-KULA CA PUA CIKA?
3. Vika ve ku tsila vantu?
3 Ku-kula ya pua njila ya pangesa Yehova mu ku patula vantu ku vupi na ku ku-tsa. (Efeso 1:7) Linga tu ivuisise omo lia vika tua tondekelele ku tu kula, tua pande ku tantekeya vika via solokele makulukazi a miaka ku nima mu citungu ca Endene. Visemi vetu va katete vaAndama na Eva va lingile vupi. Kaha va tsile omo lia ku vulumuna.Ngeci tue ku tsa muomu tua suana vupi vuavo.—Talenu Litota 9 ku ntsongo ya livulu
4. Andama ua puile Iya, kaha vika ua kele navio?
Luka 3:38) Yehova ua kele na ku handeka na Andama ku sua kumo. Ua mu lomboluelele viose via pandele ku linga na ku mu hana cipanga ca cili.—Njenisisi 1:28-30; 2:16, 17.
4 Yehova mua tangele yala ua katete. Andama, ua mu hele cuma ca seho ya kama: Muono ua ku tantuluka. Eci ca lomboloka ngecize Andama ua kele na visinganieka na muvila ua ku tantuluka. Tele nga ka vavalele, ku kulupa ni ku-tsa. BMu ku linga Yehova ikeye ua tangele Andama, ua mu puisile ngue muaneni. (5. Ku tanga Andama mu “ciseteko ca Njambi” ca lomboloka vika?
5 Andama va mu tangele mu “ciseteko ca Njambi.” (Njenisisi 1:27) Yehova ua mu hele vifua vieni ngeci mua, cilemo, mana, vuoloke na ngolo. Ua hele Andama mpoko ya ku lihanguila viuma. Andama ka puile ngue likina lie ku linga lika vize vi va lipangela. Njambi ua mu tangele na mpoko ya ku hangula ku linga via cili ni via vipi. Nga Andama ua hanguile ku ononoka Njambi, nga ua yoyele miaka ya ya-ye mu Citungu.
6. Omo Andama kononokele Njambi, vika ua zimbalesele? Kaha vati via tu kuata?
6 Omo lia ku muesa lisino kuli Njambi, Andama ua fuetele ndando ya kama, ua tambuile kasitiku ka ku-tsa. Ua zimbalesele vusamba vueni vua ku lifuila na Yehova, muono ua ku tantuluka kaha na Citungu. (Njenisisi 3:17-19) VaAndama na Eva va hanguile ku muesa lisino kuli Njambi, ka va kele naua na lulavelelo. Omo lia mulonga ua vulumuine Andama, “vupi vua kovelele hano ha mavu, na ku-tsa ha vupi; kaha ngecize vene ku-tsa ci na hete ku vantu vose muomu va na lingi vupi.” (Loma 5:12) Andama mua vulumuine ua ‘lilandesele’ ivene hamo lika netu ku vundungo vua vupi na ku-tsa. (Loma 7:14) Vuno tu hasa ku kala na lulavelelo nguetu tangua tu ka patuka ku vundungo vuaco ni? Eyo.
7, 8. Ku-kula ca pua cika?
7 Ku-kula ca pua cika? Ku-kula ca lomboloka viuma vivali. Ca ku livanga, ku-kula ca pua ndando i ve ku fueta linga va patule muntu ni ku hiluisa cuma. Ca mu civali, ca pua ndando i ve ku fueta ku cuma.
8 Na umo muntu ua hasele ku fueta vupi vua kama vua lingile Andama omo ua vulumuine na ku neha ku-tsa hali etu. Vunoni Yehova ua tu hele njila ya ku tu patula ku vupi na ku ku-tsa. Tu ci lilongesenu vati ca fua ku-kula na vivezikiso vi tu hasa ku uanamo.
VIA LINGILE YEHOVA MU KU TU KULA
9. Ku-kula ve ku hasele ku ci fueta mu njila ika?
9 Na umo uahi ha kati ketu ue ku hasele ku fueta ku-kula ca muono ua ku tantuluka uze ua zimbalesele Andama. Omo lia vika? Muomu tu vose ka tua tantulukile. (Visamo 49:7, 8) Ndando ya tondekele ku i fueta mu ku tu ku-kula ya pandele ku pua muono ukuavo ua ku tantuluka. Ngeci mukemuo ku-kula va ci tumbula nguavo, “ndando ya ku tu kula.” (1 Timoteo 2:6) Ndando ya ku tu kula ya pandele ku pua hamo lika na muono ua zimbalesele Andama.
10. Vati Yehova ua hasele ku tu kula?
10 Vati Yehova ua hasele ku tu kula? Yehova ua tumine Muaneni ua seho ya kama hano ha mavu. Ou Muana uaco ua puile Yesu, uze ya livangele ku tanga. (1 Yoano 4:9, 10) Yesu ua lihele na cizango cose mu ku seza Ise na cihela ceni muilu. (Filipu 2:7) Yehova ua mu tumine ku fuma muilu na kuiza ha mavu, kaha Yesu ua semukile ua ku tantuluka ca ku hona vupi.—Luka 1:35.
11. Vati yala umo lika ua hasele ku-kula vantu vose?
Loma 5:19.) Yesu uze ka lingile na vumo vupi, ua hele muono ueni ua ku tantuluka mu ku tu kula. (1 Kolintu 15:45) Muono ua Yesu ua ku tantuluka va u pangesele mu ku patula vana vose va Andama ku ku-tsa.—1 Kolintu 15:21, 22.
11 Yala ua katete Andama, ua zimbalesele muono ua ku tantuluka ku vantu vose mua muesele lisino kuli Yehova. Vuno kua kele yala ueka ue ku hasele ku patula vana vose vaAndama ku ku-tsa ni? Eyo kua kele. (Tandenu12. Omo lia vika Yesu ua yandelele cikuma?
12 Mbimbiliya ya lombolola lamba ya muene Yesu tele kanda a tse. Va mu vetele makote na ku mu tsiha mua vukenia mu ku mu sukika ha citi. (Yoano 19:1, 16-18, 30) Vika Yesu ua yandelele cikuma? Muomu Satana ua handekele ngueni na umo muntu a hasa ku pua ua vuoloke kuli Njambi nga a kovela mu vieseko. Yesu ua muesele ngecize muntu ua ku tantuluka a hasa ku pua ua vuoloke kuli Njambi ambe nga a yanda cikuma-cikuma. Aci singaniekenu ndzolela ya vuile Yehova hali Yesu!—Visimo 27:11; talenu Litota 15 ku ntsongo ya livulu..
13. Vati va fuetele ndando ya ku tu kula?
13 Vati va fuetele ndando ya ku tu kula? Yesu ua hele seho ya muono ueni kuli Ise. Ha litangua lia 14 ku ngonde ya vaYundeya ya Nisane ya muaka ua 33, Yehova ua uecelele vitozi va Yesu ku mu tsiha. (VaHevelu 10:10) Mu nima ya matangua atatu, Yehova ua mu sanguile, kati na muvila ua vuntu vunoni na muvila ua sipilitu. Ua hilukile kuli Ise muilu kaha ua ka soluele kuli Njambi seho ya muono ueni ua ku tantuluka, ku pua ndando ya ku-kula. (VaHevelu 9:24) Tu vose tuli na lulavelelo lua ku patuka ku vupi na ku ku-tsa muomu ndando ya ku tu ku-kula va i fueta laza.—Tandenu Loma 3:23, 24.
VIVEZIKISO VI MU HASA KU UANA MU KU-KULA CA YESU
14, 15. Vika tua pande ku linga va tu ecele ku vipi vietu?
14 Tua putuka laza ku tambula vivezikiso ku vuana vua kama vua tu hana Njambi. Tu ci lilongesenu vivezikiso vi tue ku tambula vuovuno na vikuavo vi tu ka tambula ku lutue.
15 Va tu ecela ku vipi vietu. Ca pua ca cikalu ku linga via cili ntsimbu yose. Tue ku sevuka kaha vintsimbu vimo tue ku handeka ni ku linga viuma via vipi. (Kolose 1:13, 14) Vika tua pande ku panga linga va tu ecele ku vipi? Tua pande ku litavela mu vusunga ngecize tu na lingi vupi, na ku lambelela Yehova linga a tu ecele. Nga tu lingamo tu hasa ku kala na vusunga nguetu Yehova necela vipi vietu.—1 Yoano 1:8, 9.
16. Vika tua pande ku linga tu kale na mutima ua cili?
16 Tu hasa ku kala na mutima cili. Nga mutima uetu u tu leka ngecize tu na lingi vupi, tue ku livua nguetu tuli na mulonga, kaha ue ku tu lingisa ku livua ngue ka tua kele na seho. Vunoni ka tua pandele ku zeya. Muomu nga tu lambelela Yehova linga a tu ecele, tu hasa ku kala na vusunga nguetu a ka tu halakana na ku tu ecela. (VaHevelu 9:13, 14) Yehova a tonda tu mu lekeko nkala visoti vietu na vuzeye vuetu. (VaHevelu 4:14-16) Nga tu lingamo tu ka kala na ciyulo na Njambi.
17. Omo lia ku tu tsila kuli Yesu vivezikiso vika tua lavelela?
17 Tuli na lulavelelo lua ku ka yoya miaka ya ya-ye. “Fueto ya vupi, ku-tsa; vunoni vuana vua Njambi, muono ua miaka yose ua ya-ye muli Kilistu Yesu muangana uetu.” (Loma 6:23) Tu hasa ku ka yoya miaka ya ya-ye na ku kala na cihundu ca ku tantuluka muomu Yesu ua tu tsila. (Ku-Solola 21:3, 4) Vika tua pande ku linga tu ka tambule vivezikiso viaco?
MU TAVA KU MI KULA NI?
18. Vati tua tantekeya nguetu Yehova ua tu lema?
18 Aci singaniekenu vati mue ku ivua ku mutima nga muntu a mi hana vuana vua ku viuka cikuma. Ku-kula ca pua vuana vua seho ya kama ku hiana vuana vuose, kaha tua pande ku muesa ku santsela cetu kuli Yehova. Yoano 3:16 nguayo “Njambi ua lemene vakua mavu cikuma, ngecize ua hele Muaneni umo lika.” Mua vusunga, Yehova ua tu lema cikuma ngeci ua tu hele Muaneni ua seho ya kama Yesu. Kaha naua tu tantekeya ngecize Yesu neni ua tu lema, muomu ua kele na cizango ca ku tu tsila. (Yoano 15:13) Vuana vua ku-kula vua pande ku mi lingisa ku tantekeya ngecize Yehova na Yesu va mi lema mpundu.—Ngalata 2:20.
19, 20. (a) Vati mu hasa ku pua kavusamba ka Yehova? (b) Vati mu hasa ku muesa ngecize mua tava ku-kula ca Yesu?
19 Omo mu na lilongesa via vukama vua cilemo ca Njambi. Vati mu hasa ku pua kavusamba keni? Kati ca casi ku lema muntu ka tu tantekeya. Vunoni mukanda ua Yoano 17:3 ua muesa ngecize tu hasa ku tantekeya Yehova. Omo mu lingamo, cilemo cenu kuli ikeye ci ka kola, na ku mi lingisa ku mu ononoka kaha mu ka pua kavusamba keni. Ngeci mukemuo, tualelenuho ku tantekeya vuino Yehova mu ku lilongesa Mbimbiliya.—1 Yoano 5:3.
20 Tavenu ku-kula ca Yesu. Mbimbiliya nguayo “uze a tsiliela Muana, a li na muono ka ue ku hua ua ya-ye.” (Yoano 3:36) Vika ca lomboloka ku tsiliela muli Yesu? Ca lomboloka ku linga via tu tuma Yesu. (Yoano 13:15) Ka tua pandele lika ku handeka nguetu tua tsiliela muli Yesu. Linga tu muese ngecize tua tava ndando ya ku-kula, tua pande ku linga vimo ku tuala ha lutsilielo luetu. Mukanda ua Tiango 2:26 nguauo: “Ku-tsiliela nga ka cesi na vilinga ci na tsi.”
21, 22. (a) Omo lia vika tua pande ku pua na ku likungulula ku Mulalelo ua ku-tsa ca Kilistu muaka ku muaka? (b) Vika tu ka lilongesa mu Kapitulu 6 na 7?
1 Kolintu 11:20; Mateo 26:26-28) Yesu a tonda tu vuluke ngecize ua tu hele muono ueni ua ku tantuluka mu ku tu kula. Ua handekele ngueni: “Lingenu ngecize mu ku nji vulukilaho ange.” (Tandenu Luka 22:19.) Omo mu ka likungulula ku Mulalelo uaco, mu ka muesa ngecize mua vuluka cikombelo ca ku-kula na vukama vua cilemo ca Yehova na Yesu hali etu.—Talenu Litota 16. ku ntsongo ya livulu.
21 Puenu na kuya ku Mulalelo ua ku-tsa ca Kilistu. Tangua limo ku vutsiki Yesu tele kanda va mu tsihe, ua longesele ngueni tua pande ku vuluka ku-tsa ceni. Eci tue ku ci linga muaka ku muaka, kaha ve ku ci luka nguavo “via-ku-lia via Muangana” ni nguetu Mulalelo ua Muangana. (22 Ku-kula ca pua vuana vua seho ya kama ku hiana nkala vuana vueka vu tu hasa ku tambula. (2 Kolintu 9:14, 15) Vuana vuaco vu ka vezikisa naua makulukazi na makulukazi a vantu va tsa laza. Mu Kapitulu 6 na 7 tu ka lilongesa vati vi ka lipuisamo.
Ka tua pandele ku handeka lika nguetu tua tsiliela muli Yesu. Vunoni tua pande ku linga via tu sikile ku linga.