1. Civundilo cika ca ku tsimana tu lilongesa lelo?

VANTU vavengi va tantekeya vuino civundilo ca Tatetu. Yesu ua pangesele eci civundilo mu ku longesa vandongesi veni ku vundila. Vika ua handekele mu civundilo caco? Kaha omo lia vika eci civundilo ca kala na seho kuli yetu lelo?

2. Viuma vika vitatu ua tu longesele Yesu ku vundila?

² Yesu ua handekele ngueni: “Ngoco vene vundilenu ngecize: Tatetu u li muilu va lemese [ni va lelese] lizina liove. Vuangana vuove vu ize. Cizango cove va ci linge, Ngue muilu, ngecize ha mavu.” (Tandenu Mateo 6:9-13.) Vika Yesu ua tu longesele mu ku vundila evi viuma vitatu?​—Talenu Litota 20 ku ntsongo ya livulu.

3. Vika tua pande ku tantekeya ku tuala ha Vuangana vua Njambi?

³ Tua lilongesa ngecize lizina lia Njambi, Yehova. Kaha tua simutuila laza via cizango ca Njambi ku vantu na ku mavu. Vunoni vika ua lomboluele Yesu mu ku handeka ngueni: “Vuangana vuove vu ize”? Tu ka lilongesa vika Vuangana vua Njambi, vi vu ka linga, na vati vu ka lelesa lizina Lieni.

4. Vika Vuangana vua Njambi, kaha Muangana uavo iya?

⁴ Yehova ua tumbika nguvulu muilu na ku hangula Yesu ku pua Muangana uayo. Mbimbiliya ya tumbula eyi nguvulu nguayo Vuangana vua Njambi. Yesu ikeye  ‘Muangana ua vamiangana na Sukulu ya vasukulu.’ (1 Timoteo 6:15) Yesu a hasa ku linga via cili ku hiana nkala muangana, kaha ua kala na ngolo ku hiana vamiangana va ha mavu vose ambe va lipandakane.

5. Kulihi vua kala Vuangana vua Njambi? Vuka sika vika?

⁵ Yesu ua hilukile muilu mu nima ya matangua 40. Mu nima ya ntsimbu, Yehova ua mu hanguile ku pua Muangana ua Vuangana. (Vilinga 2:33) Nguvulu ya Njambi tangua ika sika mavu ku tundilila muilu. (Ku-Solola 11:15) Ngeci Mbimbiliya ya tumbula Vuangana vua Njambi nguayo: ‘Vuangana vua Muilu.’​—2 Timoteo 4:18.

6, 7. Vika via lingisa Yesu ku pua Muangana ua cili ku hiana vamiangana vakuavo vose?

⁶ Mbimbiliya nguayo Yesu ua hiana vamiangana vose muomu “ikeye lika kesi na vutsi.” (1 Timoteo 6:16) Vamiangana vose hano ha mavu ve ku tsa, vunoni Yesu ka ka tsi. Viuma viose via cili via ka linga Yesu vi ka kalako miaka yose.

⁷ Vupolofeto vua Mbimbiliya vua muesa ngecize Yesu a ka pua muangana ua cili, ua ngozi, mu ku handeka nguavuo: “Sipilitu ua Yehova a ka tumama hali ikeye, cimbembesi ca mangana na mana, cimbembesi ca zinguli na zindzili, cimbembesi ca ciningi na ku vuila Yehova vuoma. Na ndzolela yeni i ka kala mu ku mu vuila Yehova vuoma. Kaha kali ka sompa mu ku kava via ku mona na meso, cipue ka li ka teta lizi mu ku kava via ku ivua na matuitui eni; vunoni a ka sompela vahutu na vuviuke.” (Isaya 11:2-4) Nenu mua tonda muangana uenu a pue ngeci mua ou ni?

8. Vati tua tantekeya nguetu Yesu ka ka siki lika lieni?

⁸ Njambi ua hangula vamo vantu va ka sike hamo na  Yesu mu vuangana vua muilu. Ca ku muenako, kapostolo Paulu ua lekele Timoteo ngueni: “Nga tu kolesa, tu ka sika naua hamo neni.” (2 Timoteo 2:12) Vangahi va ka sika na Yesu?

9. Vangahi va ka sika na Yesu? Njambi ua putukile ku va hangula ntsimbu ika?

⁹ Ngue mu tua lilongesele mu Kapitulu 7, kapostolo Yoano ua kele na cimona kaha ua muene Yesu na pu Muangana muilu hamo na vamiangana vakuavo 144,000. Vakua 144.000 va pua veya? Yoano ua lomboluele ngueni vali “na lizina lieni [Yesu] na lizina lia Ise, va na a soneka ku maholo avo.” Kaha Yoano ua vuezeleko naua ngueni: “Ava vakevo vaze va kava muana mpanga kuose ku a ya. Ava va va landele ha kati ka vantu.” (Tandenu Ku-Solola 14:1, 4.) Vakua 144.000 va pua Vakua Kilistu va ku ononoka va hangula Njambi mu ku “suana ha mavu.” (Ku-Solola 5:10) Fume ku ntsimbu ya vapostolo, Yehova ue ku hangula vamo Vakua Kilistu va ku ononoka va kovele ku civunga ca vakua 144.000.

10. Vati Njambi ua muesa cilemo mu ku hangula Yesu na va 144.000 va ka sike vantu?

¹⁰ Yehova ua tu lema cikuma ngeci ua hangula vantu va ka sike na Yesu. Yesu a ka pua muangana ua cili muomu ue ku tu ivuisisa. A tantekeya tuyando kaha na vika ca lomboloka ku pua muntu. Paulu ua handekele ngueni Yesu ue ku tu vuila ngozi muomu ue “ku tu tetela ku ku zeya cetu,” kaha ua “muene vieseko viose ngue etu vene.” (VaHevelu 4:15; 5:8) Vakua 144.000 navo va tantekeya vika ca lomboloka ku pua muntu. Va yanda na ku hona ku tantuluka na mavezi. Ngeci mukemuo, tu hasa ku kala na vusunga nguetu Yesu na  vakua144.000 va ka tu ivuisisa na visoti vi tue ku pinda navio.

11. Omo lia vika Yesu ua longesele vandongesi veni ku vundila linga cizango ca Njambi va ci linge muilu?

¹¹ Yesu ua longesele vandongesi veni ku vundila linga cizango ca Njambi va ci linge muilu. Omo lia vika? Mu Kapitulu 3 ka lino livulu, tua lilongesele ngecize Satana Ndiavu ua alulukilile Njambi. Mu nima yevi, Yehova uecelele Satana na vaze tungelo va mu kavele ni nguetu vandemone, va ci kale muilu kamo kantsimbu. Ngeci mukemuo, kati vose va kele muilu va lingile cizango ca Njambi. Mu Kapitulu 10, tu ka lilongesa vikuavo ku tuala hali Satana na vandemone veni.

12. Mizimbu ika ivali ya seho va soneka ku Ku-Solola 12:10?

¹² Mbimbiliya ya lombolola ngecize Yesu mu nima ya ku pua Muangana ua Vuangana vua Njambi, ua luile ndzita na Satana. (Tandenu Ku-Solola 12:7-10.) Cinimbu 10, ca muesa mizimbu ivali ya seho ya viuma via solokele. Ca ku livanga, Vuangana vua Njambi vua putukile ku sika ku hitila muli Yesu Kilistu. Ca mu civali, Satana va mu mbilile ha mavu. Kaha ngue mu tu lilongesa evi viuma via soloka laza.

13. Vika via lingikile muilu mu va tundisilemo Satana?

¹³ Mbimbiliya ya lombolola ndzolela i va vuile tungelo va ku ononoka omo Satana na vandemone veni va va sekuile muilu, nguayo: “Ngoco vene zolelenu, enu melu, nenu mu kalamo.” (Ku-Solola 12:12) Muilu muli ciyulo na ku litavasiana ka ce ku hua muomu vose va limo ve ku linga cizango ca Njambi.

14. Vika via lingika ha mavu omo lia ku tundisa Satana muilu?

 ¹⁴ Vunoni muono ha mavu ua kaluua cikumakuma. Vantu ve ku hita mu vieseko via ku linga na ha meso vui muomu “Satana na suluka” hano ha mavu, kaha “a li na vutenu vua kama, omo na tantekeya ngecize a li na ka ntsimbu lika.” (Ku-Solola 12: 12) Satana ali na vutenu vua kama, muomu va mu tundisa muilu kaha na tantekeya ngecize vuovuno va mu nongesa. Ngeci ue ku linga cose mu ku kokela vantu visoti, ku vavala na tuyando mu mavu ose.

15. Cizango cika ua kala naco Njambi ku tuala ku mavu?

¹⁵ Vunoni cizango ca Njambi ku mavu ka ca alulukile. Kasi ua tonda vantu va ku tantuluka va ka yoye mu citungu ha mavu. (Visamo 37:29) Vati Vuangana vua Njambi vu ka puisamo evi viuma?

16, 17. Vika ya tu longesa Ndaniele 2:44 ku tuala ha Vuangana vua Njambi?

¹⁶ Vupolofeto vua ku Ndaniele 2:44, nguavuo: “Ku matangua a vamiangana vaze Njambi ua muilu a ka tumbika vuangana vumosi vuntsa ka va kenieka ku miaka yose ya ya-ye, cipue mpoko yavuo ka va ka i eca ku vantu veka; vunoni vukevuo vu ka vatuola na ku lia mavuangana aa ose, kaha vu ka mana ku miaka yose ya ya-ye.” Vika ovu vupolofeto vua tu longesa ku tuala ha Vuangana vua Njambi?

¹⁷ Ca ku livanga, vua tu lekesa ngecize Vuangana vua Njambi vu ka putuka ku sika “ku matangua a vamiangana vaze”, eci ca lomboloka ngecize mu vu ka putuka ku sika Vuangana vua Njambi, ha mavu ha ka kala mavuangana akuavo. Ca mu civali, vua tu longesa ngecize Vuangana vuaco vu ka kalako ku miaka yose, ka va ka vu tundisaho ku nguvulu yeka. Kaha ca mu citatu,  Vuangana vua Njambi vu ka lua ndzita na mavuangana a ha mavu. Mu nima yaco, vantu va ka va sika ku nguvulu ya cili cikumakuma ku hiana viose.

18. Ndzita ika kala ha kati ka Vuangana vua Njambi na mavuangana a mavu, lizina liayo ika?

¹⁸ Vati Vuangana vua Njambi vu ka putuka ku sika mavu? Ntsimbu kanda ndzita ya ku manusuila i va luka nguavo Alemangendo i putuke, vandemone va ka kokueya “vamiangana va mavu ose,” linga va ka lipandakane navo mu ku lua ndzita ya litangua lia kama lia Njambi, Mukua ngolo yose.” Mua vusunga, Vamiangana va mavu va ka luisa Vuangana vua Njambi.—Ku-Solola 16:14, 16; talenu Litota 10 ku ntsongo ya livulu.

19, 20. Vika tu tondela Vuangana vua Njambi vu sike mavu?

¹⁹ Vika tu tondela Vuangana vua Njambi? Omo lia viuma vitatu. Ca katete, tu vakua vupi ngeci tue ku vavala na ku tsa. Vunoni Mbimbiliya nguayo omo Vuangana vua Njambi vu ka sika, tu ka yoya miaka ya ya-ye. Ngeci mukemuo, Yoano 3:16 nguayo: “Njambi ua lemene vakua mavu cikuma, ngecize ua hele Muaneni umo lika, linga uose a mu tsiliela kati a ka nonge, vunoni a kale na muono ka ue ku hua ua ya-ye.”

²⁰ Ca mu civali, tu tonda Vuangana vua Njambi muomu tua yoya ha kati ka vakua vupi. Vavengi ve ku-onga na ku linga vupangala. Ka tu hasa ku va tundisako, vunoni Njambi a hasa. Vose ve ku tualelelaho ku linga vupi tangua va ka va nongesa mu ndzita ya Alemangendo. (Tandenu Visamo 37:10.) Ca mu citatu, ci tu lingisa ku tonda Vuangana vua Njambi ca pua muomu mavuangana a mavu a ku zeya, a vukenia na vupi. Ka a kele na cizango ca ku kuasa vantu vononoke  Njambi. Mbimbiliya ya handeka nguayo muntu “a li na mpoko kuli mukuavo mu ku lipihisa ivene.”​—Ekelesiaste 8:9.

21. Vati Vuangana vua Njambi vu ka lingisa cizango ceni ha mavu?

²¹ Mu nima ya Alemangendo, Vuangana vua Njambi vu ka lingisa cizango ceni va ci linge ha mavu, mu ku tundisako Satana na vandemone veni. (Ku-Solola 20:1-3) Kaha na umo uahi a ka vavala ni ku-tsa. Ku hitila mu cikombelo, vantu vose va ku ononoka va ka yoya miaka ya ya-ye mu Citungu. (Ku-Solola 22:1-3) Vuangana vu ka lelesa lizina lia Njambi. Mu njila ika? Omo Vuangana vua Njambi vu ka sika mavu, vantu vose va ka singimika lizina lia Yehova.—Talenu Litota 21. ku ntsongo ya livulu.

22. Vati tua tantekeya nguetu Yesu ka puile Muangana mu nima ya ku sanguka ceni ni haze vene ha londelele muilu?

²² Yesu ua longesele vandongesi veni ku vundila, ngueni: “Vuangana vuove vu ize.” Eci ca muesele ngecize Vuangana vu keza ku lutue. Ha katete Yehova a ka tumbika Vuangana vueni na ku vialeka Yesu ku pua muangana. Vuno Yesu va mu vialekele ha Vuangana  muze vene mua londele muilu ni? Houe, ua laveleleko imo ntsimbu. Mu nima ya ku sanguka ca Yesu, va Petulu na Paulu va lomboluele vupolofeto vua ku Visamo 110:1 ku tuala hali Yesu. Mukanda uaco nguauo: “Tumama ove ku livoko liange lia cilio, noho nji puisa vitozi vove ciliatelo cove.” (Vilinga 2:32-35; VaHevelu 10:12, 13) Ntsimbu ingahi Yesu ua pandele ku lavelela amba va mu vialeke ha Vuangana kuli Yehova?

23. (a) Mu muaka uka Yesu va mu vialekele ha Vuangana vua Njambi? (b) Vika tu ka lilongesa mu kapitulu ka hatako?

²³ Mu nima ya miaka ya ingi tele muaka ua 1914 kanda u ci hete, vakua ku lilongesa Mbimbiliya va nongonuene ngecize muaka uaco u ka pua ua seho ya kama mu Vupolofeto vua Mbimbiliya. Viuma via solokele mu muaka ua 1914 via muesele ngecize va handekele vusunga. Yesu ua putukile ku sika mu muaka uze vene. (Visamo 110:2) Mu nima yaco, Satana va mu mbilile ha mavu, kaha na lisupu na “kantsimbu lika.” (Ku-Solola 12:12) Mu kapitulu ka hatako, tu ka lilongesa vitantekeyeso vikuavo vi muesa ngecize tuli na ku yoya ku ntsimbu yaco. Tu ka lilongesa naua ngecize vuovuno Vuangana vua Njambi vu lingisa cizango ceni va ci linge ha mavu.—Talenu Litota 22 ku ntsongo ya livulu.