Skip to content

Skip to table of contents

Anna Moneymaker/Getty Images

TUALELENUHO KU VINGILA!

Vakua Siensia va na Suenesa mu Hiehi Ntsimbu ya ku Nonga ca Mavu—Vika Mbimbiliya ya Handekaho?

Vakua Siensia va na Suenesa mu Hiehi Ntsimbu ya ku Nonga ca Mavu—Vika Mbimbiliya ya Handekaho?

 Lia 24 ya Janeiro ya 2023, vakua siensia va suenesele ntsimbu a ya ku nonga ca mavu mu hiehi na mu kati ka vutsiki.

  •   “Lia mu civali, ntsimbu va i suenesele cikuma mu hiehi na mu kati ka vutsiki omo lia ndzita ili ku Ucrânia, ku tuika ca vimbomba, na ku yukuma ca mavu.”—AFP International Text Wire.

  •   “Lia mu civali vakua siensia va handekele nguavo, ku na lisupu lika visegundo 90 linga mavu va a nongese mu vutuntu.”—ABC News.

  •   “Cimo civunga ca vakua siensia ca lunguile nguavo, vantu va hasa ku linongesa vavene ku tuvakana ku laza.”—The Guardian.

 Vuno vantu vali mu hiehi na ku nonga ni? Mavu ali mu hiehi na ku nonga ni? Vuno tua pande ku ivua vuoma omo lia viuma vi ka soloka ku lutue ni? Vika Mbimbiliya ya Handekaho?

Vika vi ka soloka ku lutue?

 Mbimbiliya nguayo: “Mavu a kala ku miaka na miaka” kaha vantu “va ka kalamo ku miaka na miaka ya ya-ye.” (Ekelesiaste 1:4; Visamo 37:29) Ngeci mukemuo, vantu ka va hasa ku nongesa mavu.

 Vunoni Mbimbiliya ya handeka via ku kotoka ca mavu. Ca mu muenako, ya muesa ngecize “mavu a hita.”—1 Yoano 2:17.

Omo lia vika tua pande ku mona viuma mu njila ya cili?

 Mbimbiliya i hasa ku tu kuasa ku mona viuma mu njila ya cili vutuhu tuli na ku hita mu visoti. Mu njila ika?

  •   Mbimbiliya ya tu hana vimamuna vie ku tu kuasa ku pinda na visoti via tangua na tangua. (2 Timoteo 3:16, 17) Ca ku muenako, tandenu cimpande “Como controlar as preocupações.” mu mone vati Mbimbiliya i hasa ku mi kuasa ku tualelelaho ku mona viuma mu njila ya cili vutuhu muono ua sula na visoti.

  •   Mbimbiliya ya tu hana lulavelelo ku tuala ha viuma vi ka soloka ku lutue. (Loma 15:4) Ya lombolola viuma vili na ku soloka mu ntsimbu ino kaha na viuma vi ka soloka ku lutue. Kaha vie ku tu kuasa tu kolese vutuhu tuli na ku pinda na visoti mu mavu ano.

 Linga mu tantekeye via vingi via mu Mbimbiliya, tua mi lania mu lilongese Mbimbiliya netu vuana.

a “Ntsimbu ya ku Nonga ca Mavu ya pua limo likina li va panga vakua siensia mu ku lungula vantu via ku suena ca ntsimbu ya ku nonga ca mavu, omo lia ku a vihisa ku vantu. Vutumbe vuayo ku kuasa vantu va tonde vinjila via ku tepuluilamo vilinga vie ku vihisa mavu.”—Bulletin of the Atomic Scientists.