1, 2. Omo lia vika Paulu ua sonekelele Vakua Kilistu va VaHevelu mukanda?

MU MUAKA ua 61, vikungulukilo via kele mu Isaleli via yoyele mu ciyulo. Mu ntsimbu yaco kapostolo Paulu tele a lingila ku tuhuka mu kamenga ku Loma. Kaha mukuasi ueni Timoteo tele na tuhuka laza mu kamenga. Kavali kavo va tondele ku ka meneka vamuanaye ku Yundeya. (VaHevelu 13:23) Vunoni mu miaka itanu ya hateleko Vakua Kilistu va ku Yundeya cikuma-kuma vaze va tungile mu Yelusalema va pandele ku liviukisila. Omo lia vika? Muomu Yesu ua mamuine laza vandongesi veni ngueni tangua va ka mona masualale va zingilika Yelusalema va pande ku tina.—Luka 21:20-24.

² Tele mua hiti miaka 28 fume ha mamuine Yesu vandongesi veni. Mu ntsimbu yaco, Vakua Kilistu va kele mu Isaleli va likolesele, vutuhu va hitile mu vieseko via vingi na ku va yandesa. (VaHevelu 10:32-34) Vunoni Paulu ua tondele ku va lungula va liviukisile vi ka va solokela ku lutue. Muomu tele va lingila ku hita mu vieseko via mu lutsilielo, via ku linga na ha meso vui. (Mateo 24:20, 21; VaHevelu 12:4) Va pandele ku muesa lukakatela na lutsilielo linga vononoke ku mezi a Yesu na ku tina, muomu hakeho hemanene miono yavo.  (Tandenu VaHevelu 10:36-39.) Ngeci Yehova ua huiminine Paulu ku sonekela vamuanaye mukanda. Ou mukanda uaco VaHevelu, va u sonekelele mu ku va kaniamesa va liviukisile viuma vi ka va solokela.

3. Omo lia vika tua pande ku tuala mana ku mukanda ua VaHevelu?

³ Etu vangamba va Njambi va ntsimbu ino, tua pande ku tuala mana ku mukanda ua VaHevelu. Omo lia vika? Muomu yoyesi yetu i na lifu na Vakua Kilistu va ku Yundeya. Tuli na ku yoya ku “zintsimbu zia ku kaluua,” kaha va vengi va na kolesa mu vieseko via kama na ku va yandesa. (2 Timoteo 3:1, 12) Vunoni cingi cetu tu li na cimo ciyulo kaha ka vesi na ku tu yandesa mpundu. Vutuhu ngoco, netu tua pande ku lunguka ngeci mua Vakua Kilistu va ku matangua a Paulu. Omo lia vika? Muomu vuovuno tu ka hita mu vieseko via kama mu lutsilielo!—Tandenu Luka 21:34-36.

4. Mukanda uka va na hangula ku pua ua muaka ua 2016, kaha omo lia vika ua fuila?

⁴ Vika vi ka tu kuasa ku liviukisila viuma vi ka tu solokela ku lutue? Ku mukanda ua VaHevelu, Paulu ua sonekele vimamuna via vingi vi ka tu kuasa ku kaniamesa lutsilielo luetu. Cimo ca vimamuna viaco ci li ku VaHevelu 13:1. Ku va soneka nguavo: “Cilemo cenu ku va muanoko ci tualeleleho.” Eci cinimbu va na ci hangula ku pua Mukanda ua muaka ua 2016.

5. Vati ca fua ku lema vamuanetu?

⁵ Vati ca fua ku lema vamuanetu? Ca pua ku likata na ku lilema ca kama, ngue ca vantu va semuka ku lizimo limo lika, ni ca vavusamba va kama. (Yoano 11:36) Ka tue ku likuisa ngue tu vamuanetu houe. Tua pua mpundu vamuanetu. (Mateo 23:8) Paulu ngueni: “Mu ku lilema na vana va nokuenu, lilemienu na mutima uvotsi umo na mukuavo; ku kasingimiko tuamekenu vakuenu ku lutue.” (Loma 12:10) Mezi aco a muesa vukama vua cilemo cetu ku vamuanetu. Ku lema vamuanetu muaya vitume via Vakua Kilistu, ce ku kuasa vangamba va Njambi ku likuata vusamba na ku pangela hamo lika.

6. Vati Vakua Kilistu va vusunga ve ku ivuisisa ku lema vamuanaye?

⁶ Aa mezi “vana va nokuenu” va a pangesa cikuma mu visoneka via Vakua Kilistu. Ku laza vaYundeya va pangesele lizi “muanetu” ku kavusoko lika. Vunoni ka va kele na ku sana muanetu ku muntu uze kati kaYundeu. Vunoni etu, mu ku pua Vakua Kilistu va vusunga “muanetu” ua pua uose Mukua Kilistu ua vusunga, ka tue ku tala ku cifuti. (Loma 10:12) Yehova na tu longesa ku lilema umo na mukuavo, tu vamuanetu. (1 Tesalonika 4:9) Omo lia vika ca pua ca seho ku tualelelaho ku lema vamuanetu?

7. (a) Vusunga vuka vua pande ku tu lingisa ku lema vamuanetu? (b) Tumbulenu vusunga vukuavo vua pande ku tu lingisa ku kaniamesa cilemo cetu ku umo na mukuavo.

⁷ Vusunga vu tu lingisa ku muesa cilemo ku vamuanetu, vua pua muomu Yehova ua tu tuma ku lingamo. Ka tu hasa ku lema Yehova oku tu viana ku lema vamuanetu. (1 Yoano 4:7, 20, 21) Vusunga vukuavo vua pua muomu tua pande ku likuasa umo na mukuavo cikumakuma ha ntsimbu ya ikalu. Paulu mua sonekele mukanda ku Vakua Kilistu va VaHevelu, ua tantekeyele ngecize vamo ha kati kavo tangua va ka seza vindzivo na vikuata viavo. Yesu ua lomboluele vati ika kaluua ntsimbu yaco. (Mako 13:14-18; Luka 21:21-23) Vaze Vakua Kilistu va pandele ku kaniamesa cilemo cavo ku umo na mukuavo, omo ntsimbu yaco tele kanda i hete.—Loma 12:9.

8. Vika tua pande ku linga ntsimbu kanda lamba ya kama i hete?

 ⁸ Lamba ya kama ize kanda i kaleko, vuovuno i heta. (Mako 13:19; Ku-Solola 7:1-3) Ku ntsimbu oyo ci ka tondeka ku niunga eci cimamuna: ‘Tuayenu, vantu vange, kovelenu mu hondo na ku lisoka mapito: Vandenu kantsimbu ka kandendendende, noho matoto a na hiti.’ (Isaya 26:20) ‘Vihondo’ viaco halumo viemanena vikungulukilo vietu. Muomu kukekuo ku tue ku lemesela Yehova. Vunoni tua pande ku lingako mumo, kati ku pua lika na ku likungulula. Paulu ua vuluisile Vakua Kilistu va VaHevelu ngueni va pande ku likolesa umo na mukuavo mu ku muesa cilemo na ku panga via cili. (VaHevelu 10:24, 25) Tua pande ku lema vamuanetu cikuma ntsimbu ino. Muomu ku lingamo ci ka tu kuasa ku kolesa mu nkala vieseko vi ka tu solokela ku lutue.

9. (a) Vukovelelo vuka tua kala navuo vua ku muesa cilemo ku vamuanetu? (b) Tumbulenu vati vangamba va Yehova ve ku muesa cilemo ku umo na mukuavo.

⁹ Lelo lino kuli vinjila via vingi vi tu hasa ku mueselamo cilemo cetu ku vamuanetu ntsimbu lamba ya kama kanda i hete. Cingi ca vamuanetu vali na ku yanda omo lia mandunduma, mavazi, na viyovo via mu kalunga ndonga. Vamuanetu vamo vali na ku kolesa mu vieseko. (Mateo 24:6-9) Kaha yoyesi ya vavengi ya kaluua omo lia mavu ano a vuhenge. (Ku-Solola 6:5, 6) Ku livuezelela ca visoti ha kati ka vamuanetu, ce ku tu hana vukovelelo vua ku muesa cilemo kuli vakevo. Vutuhu cingi ca vantu mu mavu ano ka vesi na cilemo, tua pande ku tualelelaho ku lema vamuanetu. (Mateo 24:12)  ^[1]—Talenu mezi a kuintsi.

10. Vika tu lilongesa lelo?

¹⁰ Vutuhu netu tua kala na visoti vietu, vati tu hasa ku lihakela kapandi ka ku tualelelaho ku lema vamuanetu? Kaha mu vinjila vika tu hasa ku lingamo? Omo Paulu ua lekele Vakua Kilistu ngueni, ‘cilemo cenu ku vamuanoko ci tualeleleho’ ua tumbuile vinjila via vingi via ku ci mueselamo. Tu lilongesenu vinjila 6 via sonekele.

11, 12. Vika ca lomboloka ku muesa cilemo ku vangendzi? (Talenu cikupulo ku vuputukilo)

¹¹ “Kati mu suve ku muesa cilemo kuli vangendzi.” (Tandenu VaHevelu 13:2.) Vika a lomboloka mezi “ku muesa cilemo kuli vangendzi”? Aa mezi a sonekele Paulu a lomboloka “ku muesa vuhuanga ku vangendzi.” Mua vusunga mezi aco a tu vuluisa Avilahama na Lote. Ava vamala va muesele vuhuanga ku vangendzi ka va tantekeyele. Mu nima ya ntsimbu va nongonuene ngecize vangendzi vaco va puile tungelo. (Njenisisi 18:2-5; 19:1-3) Lungano luavo lua kaniamesele Vakua Kilistu va VaHevelu linga va lileme umo na mukuavo mu ku zumbula vangendzi.

¹² Vati tu hasa ku muesa vuhuanga ku vakuetu? Tu hasa ku lania vamuanetu ku ndzivo yetu tu ka lie navo ni cipue ku va kaniamesa. Cipue nga ka tu tantekeya vuino Kaniungi ua ku zinguluka na mpueyeni, tu hasa ku va lania omo va meneka cikungulukilo cetu. (3 Yoano 5-8) Ka ci tondeka ku teleka via ku-lia via vingi ni ku pangesa vimbongo via vingi houe. Vutumbe vuetu ku likaniamesa umo na mukuavo, kati ku komouesa vakuetu na viuma vi tua kala navio. Ka tua pandele ku lania lika vaze ve ku tu lania houe. (Luka 10:42; 14:12-14) Ka tua pandele ku suva ku muesa vuhuanga ku umo na mukuavo!

13, 14. Vati tu hasa ku vuluka “vaze vali mu mikole”?

¹³ “Vulukenu vaze va li mu mikole.” (Tandenu VaHevelu 13:3.) Paulu mua sonekele aa mezi ua tumbuile vamuanaye va kele  mu tumenga omo lia lutsilielo luavo. Ngeci mukemuo Paulu ua sangalele cikungulukilo muomu va “tetele vaze va kele ku malenge.” (VaHevelu 10:34) Paulu mua kele mu kamenga miaka 4, ua tambuile vukuasi kuli vamuanaye. Vunoni kua kele vamo va tungile ku laako neni. Vati va mu kuasele? Va lingilemo mu ku mu kundika mu vivundilo ntsimbu yose.—Filipu 1:12-14; VaHevelu 13:18, 19.

¹⁴ Matangua ano, Vakaleho va Yehova va vengi vali mu tumenga omo lia lutsilielo luavo. Vamuanetu va kala mu hiehi navo va hasa ku va hana vukuasi vua viuma via va kambe. Ambaco yetu tua tunga ku laako navo? Vati tu hasa ku va kuasa? Ku lema vamuanetu ci ka tu sindiya ku va kundika mu vivundilo vietu. Ca ku muenako, tu hasa ku kundikamo vamuanetu va vamala na va vampuevo hamo na vanike vali mu tumenga ku Eritrea. Ku cifuti caco, kuli naua vamuanetu Paulos Eyassu, Issac Mogos, na Negede Teklemariam, vali mu kamenga miaka i tuvakana 20.

15. Vati tu hasa ku singimika vulo vuetu?

¹⁵ “Vulo vu kale na kasingimiko ha kati ka vose.” (Tandenu VaHevelu 13:4.) Tu hasa naua ku muesa cilemo ku vamuanetu nga tu pua va ku lela mu vilinga. (1 Timoteo 5:1, 2) Ca ku muenako, nga umo muanetu a linga vupangala na umo muanetu mukuavo, a vulumuina uze muanetu na vusoko vueni. Kaha eci ci hasa ku tundisa ku likulahela ha kati ka vamuanetu. (1 Tesalonika 4:3-8) Aci singaniekenu vati a hasa ku ivua mpuevo nga a tantekeya ngecize yalieni ue ku tala via vuntselentsele. Vuno a kevua ngecize yalieni ua mu lema kaha ue ku singimika vulo ni?— Mateo 5:28.

16. Vati ku viukilila na viuma vi tuli navio ce ku tu kuasa ku muesa cilemo ku vamuanetu?

¹⁶ “Viukililenu na vize vi muli navio.” (Tandenu VaHevelu 13:5.) Ku tsiliela Yehova ce ku tu kuasa ku viukilila na viuma vi tuli navio. Vati ku lingamo ci tu kuasa ku muesa cilemo ku vamuanetu? Nga tu viukilila na viuma vi tu  li navio tu ka muesa ngecize, vamuanetu vali na seho ku hiana vimbongo ni nkala viuma. (1 Timoteo 6:6-8) Ka tu ka linienge hali muanetu ni ku tatuoka omo lia cifua ca muono uetu. Kaha ka tu ka vuila vakuetu cipululu ni ku lihalesa. Vunoni, nga tu viukilila na vize vi tuli navio tu ka muesa vuhuanga.—1  Timoteo 6:17-19.

17. Vati ku pua va “ku simpa” ci hasa ku tu kuasa ku muesa cilemo ku vamuanetu?

¹⁷ Puenu va “ku simpa vuino” (Tandenu VaHevelu 13:6.) Ku tsiliela Yehova ce ku tu simpisa linga tu kolese mu vieseko. Eci ku simpa caco ce ku tu kuasa ku singanieka via cili. Nga tu singanieka via cili, tu ka muesa cilemo ku vamuanetu. Kaha tu hasa ku va kaniamesa na ku va simpisa. (1 Tesalonika 5:14, 15) Ambe mu ntsimbu ya lamba ya kama, tu ka hasa ku simpa muomu tua tantekeya nguetu, ku ovoka cetu cili mu hiehi.—Luka 21:25-28.

18. Vati tu hasa ku muesa cilemo ku vakuluntu va cikungulukilo?

¹⁸ ‘Vulukenu vaze ve ku mi sika.’ (Tandenu VaHevelu 13:7, 17.) Vakuluntu mu cikungulukilo ve ku pangesa ntsimbu yavo mu ku tu pangela. Nga tu singanieka ha viose vi ve ku tu pangela, cilemo cetu kuli vakevo ci livuezelela. Ka tu tondo vevue vusiua ni va pange na mivindzo omo lietu. Vunoni tu tonda ku vononoka ku cizango. Nga tu lingamo tu va muesa “cilemo omo vipanga viavo.”—1 Tesalonika 5:13.

19, 20. Vati tu hasa ku tualelelaho ku lema cikuma vamuanetu?

¹⁹ Vangamba va Yehova va tsimana cikuma mu ku lilema umo na mukuavo, ngue mu ca puile vene ku matangua a Paulu. Vunoni Paulu ua kaniamesele vamuanaye va muese cilemo mu njila ya ku lifuila cikuma. Ua va lekele va tualeleleho ku lilema umo na mukuavo “cikumakuma.” (1 Tesalonika 4:9, 10) Ku liya nou mukanda, tu vose tua pande ku tualelelaho ku kolesa cilemo cetu.

²⁰ Omo tu pua na ku tala ku mukanda ua muaka mu Ndzivo ya Vuangana uno muaka, tu hilulenu ha vihula vino: Nje ku muesa vuhuanga ni? Vati nji hasa ku kuasa vamuanetu vali mu kamenga? Nje ku singimika vulo ngue mua vu tumbika Njambi ni? Vika vi nji kuasa ku viukilila na viuma vi nji li navio? Vati nji hasa ku muesa ngecize nja tsiliela mpundu muli Yehova? Vati nji hasa ku ononoka vakuluntu va cikungulukilo? Nga tu lihakela kapandi ka ku pangela ha vinjila evi 6, mukanda ua muaka ka u ka pu lika citantekeyeso ha civumbe. Vunoni u ka tu vuluisa ku ononoka mezi a Paulu: ‘Cilemo cenu ku vamuanoko ci tualeleleho.’—VaHevelu 13:1.