“Kati mu umine mitima ku litangua lia mene: muomu litangua lia mene li komina mutima likelio livene.”​—MATEO 6:34.

Vi ca lomboloka: Kuma mutima ca pua ca tangua na tangua. Vunoni ku visoti via lelo kati mu vuezeko naua na via mene. Muomu nkala litangua na visoti vialio.

• Ku sakalala cikuma ci hasa ku vavalesa mbunge. Ngeci mukemuo setekenu ku linga evi: Ha katete, tantekeyenu ngecize cimo ku sakalala mutima ka citava ku lihengaco. Ku lisosomua cikuma na viuma ka viesi ku ndzili yetu ci hasa ku tu vavalesa ngoco. Ca mu civali, vintsimbu vimo kati viose vi tu lisosomua, vie ku lingika ngue mu tua singanieka.

Mangana a fuma muilu . . . a votsika.”​—TIANGO 3:17, NW.

Vi ca lomboloka: Kati mu lavelele ku tantuluka mu viose. Kaha naua kati mu singanieke ngecize vakuenu ni yenu mua pande ku puisamo viuma viose.

• Puenu va ku votsika kaha tantekeyenu ha lengela ngolo yenu na ya vakuenu. Nga mu lingamo, mu ka tepulula ku sakalala mutima kaha ci ka mi puila ca casi hamo lika na vakuenu linga mu puisemo mavutumbe enu. Cikuavo naua, puenu va ku zanguluka. Ca ku muenako, nga umo a mi handeka mua ku vihia vunoni nga mu tuala mu ku zola, ci ka tepulula ku matoto a mu ne ku vuile.

“Uze a li na cimbembesi ca ku holoka ikeye yala mukua mana.”​—VISIMO 17:27.

Vi ca lomboloka: Visinganieka via ku vihia vie ku papangana via cili, ngeci mukemuo huimenu mutima.

• Nongononenu vie ku mi lingisa ku sakalala mutima na vika mue ku linga. Ca ku muenako nga mua sakalala mutima, sonekenu vika mue ku singanieka, vati mue ku livua na vika mue ku linga. Nga mua vi tantekeya, mu ka hasa ku lua vuino na visoti. Kaha naua, tondenu vinjila via ku manusuilamo viuma vie ku mi kokela ku sakalala mutima. Nga kasi ka via vuahele, uanenu njila ya ku tepuluilamo vitanga, ni halumo ku pangesa vuino ntsimbu.

• Alululenu cifua ci mue ku muenamo viuma. Visoti vie ku mi lingisa ku sakalala mutima, halumo kati vikevio vie ku lingisa vakuenu ku sakalala. Citanga halumo ca kala ha cifua ci mue ku muenamo viuma. Tantekeyenu evi vimamuna vitatu:

  1. Kati mu tuntile ku singanieka via ku vihia. Ca ku muenako, muntu a hasa ku mi kumbulula mumo halumo mu singanieka ngueni na mi silula. Kaha mu cihela ca ku niengua setekenu ku nongonona omo lia vika na handekelamo, halumo ali na vusunga!

  2. Monenu viuma mu njila ya cili. Ca ku muenako, ku vandamena ndotolo ku sipitali ni ku vandamena niondzi i ce, ci hasa ku mi nehela cisulila. Ngeci mukemuo, setekenu ku tanda vimo ni ku suenesa ku vipanga vi muli navio.

  3. Tantekeyenu muzimbu uose. Lihulenu nguenu: ‘Vuno eci citanga ci ka pua ca kama ku lutue ni?’ Tepesenu vitanga via kama ku via vindende.

“Viuma viose va vi linge na ku tantaluka, na ku ntsimbu yavio.”​—1 KOLINTU 14:40.

Vi ca lomboloka: Lingenu nkala cuma ku ntsimbu yaco.

• Tua lema ku sungamesa viuma mu muono uetu. Cimo ca viuma ci hasa ku tu lingisa ku sakalala mutima, ca pua ku sezela viuma linga tu vi linge ntsimbu yeka. Kaha eci ci hasa ku tu kokela vipanga via vingi vi tua pande ku manusula. Aci setekenu evi vimamuna vivali

  1. Tumbikenu imo programa kaha lihakelenu kapandi ka ku i puisamo.

  2. Nongononenu kaha manusulenu viose ovio vie ku mi lingisa ku sezela viuma ntsimbu yeka.

“Livoko limo lia ku sula hamo na ciyulo, lia hiana mavoko avali a ku sula hamo na ku-fuitangana na ku tonda luhundzi.”​—EKELESIASTE 4:6.

Vi ca lomboloka: Vantu va lema cikuma vipanga ka ve ku uana vukuasi ku ‘mavoko avo avali a ku sula na ku-fuitangana.’ Halumo ka ve ku uana vene ndzili ni ntsimbu ya kulia vi va na fuitanganena.

• Hakenu vipanga na vimbongo mu cihela cavio. Ku kala na vimbongo via vingi ka ce ku neha ndzolela ni ku hona ku lisosomua, houe. Vunoni Mbimbiliya ku Ekelesiaste 5:12, nguayo: “Ku-sumpuoka ca fumbelo [mpite] ka ci mu tava ku kosa.” Ngeci mukemuo, landenu viuma kuliya na vimbongo vi mu li navio.

• Uanenu ntsimbu ya ku huimisa vuongo. Mu hasa ku tepulula ku kuma mutima nga mu linga viuma vi mua lema. Vunoni vueho vua mu cihela cimo ngeci mua ku tala TV halumo ka vu ka mi kuasa.

• Hakenu telefone, internete na vikuavo mu cihela cavio. Kati mu kale na cizilila ca ku tala ku sua kumo mu internete ni mu telefone, kuvanga noho ci tondeka mpundu. Cikuavo naua kati mu tale mizimbu ya vipanga nga kati ntsimbu ya ku panga.

“Ku-likolesa ku muvila ci silivila.”​— 1 TIMOTEO 4:8.

Vi ca lomboloka: Ku hondolola muvila ku sua kumo ce kuasa ku cihindu.

• Lingenu viuma vi kuasa ku cihindu. Ku hondolola muvila ce ku kuasa ku kala na cizango ca cili kaha na ku tepulula ku sakalala. Lienu via ku lia via vitamina kaha kati mu kale na ndzala ntunda ya laha. Uanenu ntsimbu ya ku huima.

• Vianenu vilinga via ku vihia mu ku tepulula ku sakalala, ngeci mua ku sipa, ku fuenia vidroga na ku nua cikuma vuala. Muomu mu nima ya ntsimbu evi viaco vi ka vihisa cihindu cenu, ku vueza ku ku lisosomua kaha na ku mi manusula vimbongo.

• Yenu ku sipitali nga ku sakalala ci li na ku hianesamo. Ngeci mukemuo ka mua pandele kuivua ntsoni ya ku tonda vukuasi vua vandotolo.

‘Tantekeyenu viuma vize via hiana seho.’​—FILIPU 1:10.

Vi ca lomboloka: Tuamekenu vima via kala na seho.

• Tumbikenu vi mua pande ku linga kuliya na seho yavio. Ku lingamo ci ka mi kuasa ku tuala mana ku viuma vi tondeka ku vi linga vuasi-vuasi, na viuma vize ka ci tondeka ku vi linga.

• Sonekenu vati mue ku pangesa ntsimbu yenu. Kaha tondenu vinjila via ku pangesa na mana ntsimbu yenu. Nga mu lingamo, ka mu ka sakalala cikuma mutima.

• Litumbikilenu ntsimbu ya ku huima. Kaha nga muli na ku panga, ku huima kavundende ci ka mi kuasa ku tepulula ku sakalala.

“Ku-zuma ku mutima ci kotamesa yala; Vunoni lizi lia cili li u zolesa.”​—VISIMO 12:25.

Vi ca lomboloka: Ngozi na mezi a cili a vakuenu nao a hasa ku mi vuisa vuino.

• Sokololenu mutima uenu ku muntu ue ku mi ivuisisa. Muomu a hasa ku mi kuasa ku mona viuma mu cifua ceka, ni vene ku mi kuasa ku manusula citanga. Ku lekako vakuenu vitanga vienu, ci ka mi vuisa vuino.

• Lombenu vukuasi. Hanenu vimo vipanga ni litepelenu na vakuenu?

• Nga muntu u mua panga neni ue ku mi nehela cisulila, tondenu vinjila via ku vula citanga caco. Ca ku muenako, lekenu muntu uaco vati mue ku livua. (Visimo 17:27) Kaha nga ka via vuahele, mu hasa ku tepulula ku ntsimbu i mue ku kala neni.

“Va vezika vakua ku hutua mu cimbembesi.”​—MATEO 5:3.

Vi ca lomboloka: Ka tua tondekele lika via ku lia, vizalo na ndzivo. Vunoni tua tondeka naua ku tuamenena ca Njambi. Ngeci mukemuo, linga tu ivue ndzolela tua pande ku tava ku tuamenena caco.

• Ku vundila ci hasa ku mi kuasa. Njambi a mi lania ngueni mu mbile “cisoti cenu cose kuli ikeye, muomu ikeye a mi lela.” (1 Petulu 5:7) Ngeci mukemuo, ku vundila na ku hilula ci ka mi hana ciyulo.​—Filipu 4:6, 7.

• Tandenu mizimbu i mi kuasa ku suena kuli Njambi. Vitume vi va na tumbula mu cilongesa cino, va vi tundisa mu Mbimbiliya, kaha va vi sonekele mu ku tu kuasa. Cikuavo naua, vitume viaco vie ku tu kuasa ku kala na “mangana a cili na liano.” (Visimo 3:21) Ngeci mukemuo, kalenu na vutumbe vua ku tanda Mbimbiliya, ca ku muenako mu hasa ku putuka na mukanda ua Visimo.