1. Vika vi hasa ku tu kuasa ku kala na cizango ca ku lilongesa via vupolofeto?

 BEN umo muanetu ua mukuendze ua handekele ngueni: “Nja lema ku lilongesa vupolofeto vua mu Mbimbiliya.” Nenu mukemuo mu mue ku livua ni? Ni via vupolofeto vie ku mi vuisa liova? Citava naua halumo mue ku livua ngecize ku lilongesa via vupolofeto ce ku vuisa vulenda. Vunoni omo mu tualelelaho ku lilongesa viuma via lingisa Yehova ku haka vupolofeto mu Mbimbiliya, mu ka alulula cifua ci mue ku singaniekelamo.

2. Vika tu simutuila mu cilongesa cino?

² Mu cilongesa cino, ka tu simutuila lika omo lia vika tua pande ku lilongesa vupolofeto vua mu Mbimbiliya, vunoni na vati tu hasa ku lingamo. Mu nima yaco, tu hilula vupolofeto vuvali vua mu livulu lia Ndaniele na ku mona vati ku vu ivuisisa vuino ci hasa ku tu kuasa vuovuno.

3. Vika tua pande ku linga nga tu tonda ku ivuisisa vupolofeto vua mu Mbimbiliya?

³ Tua pande ku vundila vukuasi nga tu tonda ku ivuisisa vupolofeto vua mu Mbimbiliya. Aci singaniekenu ha cimueso eci. Singaniekenu nga muli na kuya ku cihela ka mu tantekeya, vunoni kuli umo kavusamba a tantekeyako vuino. A tantekeya ku muli na kuendela kaha na vinjila viose via kalako. Mua vusunga, mu ka santsela mua kama nga kavusamba kaco a tava kuya nenu! Na vuno vene, Yehova a tantekeya haka tu endela, na vungendzi vu na lisupuko mu mavu ano ali na kuya ku ku nonga. Ngeci mukemuo, linga tu ivuisise vupolofeto vua mu Mbimbiliya, tua pande ku vundila vukuasi kuli Ikeye.—Ndan. 2:28; 2 Pet. 1:19, 20.

4. Omo lia vika Yehova ua tavesele mu Mbimbiliya va hakemo vupolofeto? (Yelemiya 29:11) (Talenu naua cikupulo.)

⁴ Ngeci mua nkala cisemi ua cili, Yehova ua tonda vana veni  va ka kale na muono ua cili ku lutue. (Tandenu Yelemiya 29:11.) Vunoni ku hiana visemi mpundu, Yehova a hasa ku tumbula vi ka soloka ku lutue mu vutuntu. Ngeci mukemuo, ua tavesele va soneke vupolofeto vua mu Mbimbiliya linga vu tu kuase ku tantekeya viuma via ku lutue ntsimbu kanda vi soloke. (Isaya 46:10) Ngeci mukemuo, vupolofeto vua mu Mbimbiliya vua pua vuana vua tu hana Tatetu ua muilu. Vunoni vati tu hasa ku kala na vusunga ngecize vi ya polofetele Mbimbiliya vie ku lipuisamo mpundu?

5. Vika vakuendze na vahumbe va hasa ku lilongesa ku lungano lua Max?

⁵ Ku sikola, vamuanetu va vakuendze na vahumbe ve ku kala ha kati ka vantu ka ve ku singimika Mbimbiliya. Kaha vihandeka na vilinga viavo, vi hasa ku kuva vimpata mu mitima ya ava vamuanetu. Halakanenu via lihitile navio umo muanetu ua lizina Max. Ivene ngueni: “Mu nja puile nji kankavala, nja putukile ku kala na vimpata nga vulombelo vua va tata na va nana vua puile vua vusunga kaha Mbimbiliya va i huimina mpundu kuli Njambi ni kuahi.” Vati va lingile visemi veni? Max ngueni: “Ka va nienguele, vutuhu nji tantekeya nguange va lisosomuene mua kama.” Kaha visemi veni, va kumbuluile vihula vieni viose na Mbimbiliya. Ngeci Max neni ua lingileko mutamba ueni. Ua lilongesele vupolofeto vua mu Mbimbiliya lika lieni. Kaha mu nima yaco via lilongesele ua ka lekeleko vakuavo. Vika viezilemo? Max ngueni: “Mu nima yaco nja tsilielele na mutima uose ngecize Mbimbiliya va i huimina kuli Njambi!”

6. Vika mua pande ku linga nga muli na ku takania vimo kaha omo lia vika?

⁶ Ngeci mua Max, nenu nga mu putuka ku takania nga Mbimbiliya ya handeka vusunga ni kuahi, ka ci tondeka mu livue mulonga. Vunoni mua pande ku lingako mumo. Muomu ku takania ca pua ngue nkalavue. Ci hasa ku nongesa cuma ca seho ya kama. Linga mu hase ku tundisa yose-oyo “nkalavue” ya kuata ku lutsilielo luenu, mua pande ku lihula nguenu, ‘Vuno nja tsiliela vi ya handeka Mbimbiliya ku tuala ha viuma vi ka soloka ku lutue ni?’ Nga muesi na vusunga vuaco, kaha mua pande ku lilongesa vupolofeto vua mu Mbimbiliya vua lipuisamo laza. Vati mu hasa ku lingamo?

7. Lungano luka ua tu sila Ndaniele ku tuala ha ku lilongesa vupolofeto? (Ndaniele 12:10) (Talenu naua cikupulo.)

⁷ Ndaniele ua tu sila lungano lua cili ku tuala ha cifua ca ku lilongeselamo vupolofeto. Ua kele na vutumbe vua cili mu ku lilongesa vupolofeto ni nguetu ku tantekeya vusunga. Cikuavo naua, ua puile ua ku likehesa mu ku nongonona ngecize Yehova ikeye ue ku kuasa vakua ku mu pangela ku ivuisisa vize vi ve ku lilongesa na ku yoya muaya vitume vieni. (Ndan. 2:27, 28; tandenu Ndaniele 12:10.) Kaha ua muesele ngecize ua puile ua ku likehesa mu ku kulahela mu vukuasi vua Yehova. (Ndan. 2:18) Cikuavo naua, ua lihakelele kapandi ka ku lilongesa na civando. Ua tondesesele mu Visoneka via ku Lela via keleko ku ntsimbu ize. (Yele. 25:11, 12; Ndan. 9:2) Vati mu hasa ku mu tambuluisa?

8. Omo lia vika vamo ve ku viana ku tava ngecize vupolofeto vua mu Mbimbiliya vue ku lipuisamo, vunoni vika tua pande ku linga?

 ⁸ Hilulenu vutumbe vueni. Vuno vutumbe vue ku mi lingisa ku lilongesa vupolofeto vua mu Mbimbiliya, vua pua cizango ca ku tonda ku tantekeya vusunga vua mu Mbimbiliya ni? Nga mukemuo, Yehova a ka mi kuasa. (Yoa. 4:23, 24; 14:16, 17) Vuno kua kala naua vutumbe vueka vua ku lilongesela vupolofeto ni? Eyo. Vamo ve ku lilongesa vupolofeto na vutumbe vua ku uana vukaleho vu muesa ngecize Mbimbiliya ka va i huiminine kuli Njambi. Mu ku lingamo, ve ku tonda vukovelelo linga va litumbikile masiko avo vavene ku tuala ha vika via cili na vika via ku vihia. Vunoni tua pande ku kala na vutumbe vua cili omo tu lilongesa Mbimbiliya. Kaha kua kala naua cimo cifua ca seho ci tua pande ku kala naco linga tu hase ku ivuisisa vupolofeto.

9. Cifua cika ca tondeka mu ku ivuisisa vupolofeto? Lombololenu.

⁹ Puenu va ku likehesa. Yehova ua kulahesa ku kuasa vakua ku likehesa. (Tia. 4:6) Ngeci mukemuo, tua pande ku vundila vukuasi vueni linga tu ivuisise vupolofeto. Cikuavo naua, tua pande ku ivuisisa ngecize tua tondeka vukuasi vua civunga ce ku pangesa Yehova, mu ku tu hana via ku-lia via mu lutsilielo ku ntsimbu yavio. (Luka 12:42) Kaha Yehova ua pua Njambi ua vutongue. Ngeci mukemuo, ka ce ku tu kaluuila ku ivuisisa ngecize ue ku pangesa civunga cimo lika mu ku tu kuasa ku ivuisisa vusunga vua mu Lizi lieni Mbimbiliya.—1 Kol. 14:33; Efe. 4:4-6.

10. Vika mua lilongesa ku muzimbu ua Esther?

¹⁰ Lilongesenu na civando. Hangulenu vupolofeto vu mua lema kaha tondesesenuho. Evi vikevio via lingile ndumbuetu Esther. Ikeye ua lemene vupolofeto vua handeka via kuiza ca Mesiya. Kaha ngueni: “Mu nja kele na miaka 15, nja putukile ku tondesesa vukaleho vua muesa ngecize vupolofeto vuaco va vu sonekele vene tele Yesu kanda eze ha mavu.” Via lilongesele mu ku hilula mazengununo a Mar-Morto, via mu kuasele ku tsiliela vupolofeto vuaco. Ivene ngueni: “Vumo vupolofeto vuaco va vu sonekele tele Kilistu kanda eze. Ngeci mukemuo, nja tsiliele ngecize vua tundile mpundu kuli Njambi.” Kaha ua litavelele naua ngueni: “Nja pandele ku vu tanda vintsimbu via vingi linga nji hase ku vu ivuisisa vuino.” Vunoni ivene ngueni, kali-kali ua lingilemo. Mu nima ya ku lilongesa na civando vupolofeto vua mu Mbimbiliya, ndumbuetu Esther ngueni: “Nja hetele ha ku limuena ha toma ngecize Mbimbiliya ya pua ya vusunga!”

11. Vukuasi vuka tue ku uana ha ku litavesa etu vavene ngecize Mbimbiliya ya pua ya vusunga?

¹¹ Mu tue ku mona ngecize vumo vupolofeto vua mu Mbimbiliya vua lipuisamo laza, tue ku kala na lukulahelo lua ku kola muli Yehova na mu cifua ce ku tu tuamenenamo. Cikuavo naua, vupolofeto vue ku tu kuasa ku kala na lulavelelo ku lutue, ambe nga tuli na ku hita mu visoti via kama mu ntsimbu ino. Ngeci mukemuo, tu hilulenu mu vuihi vupolofeto vuvali vua sonekele Ndaniele vuli na ku lipuisamo mu ntsimbu ino. Ku ivuisisa vupolofeto vuaco, ci ka tu kuasa ku linga vihangula via mana.

12. Vika viemanena “viliato via vutale vua ku pandakana na vuma?” (Ndaniel 2:41-43)

¹² Tandenu Ndaniele 2:41-43. Mu cilota ca languluilile Ndaniele Muangana Nevukaneza, viliato via kamponia ua muene muangana, via puile via “vutale vua ku pandakana na vuma.” Mu ku setekesa ovu vupolofeto na vupolofeto vukuavo vua ku Ndaniele na ku Ku-Solola, tua heta ha ku nongonona ngecize viliato viaco viemanena nguvulu ya Anglo-Amerika, ize ili na ku sika mavu ose lelo lino. Ku tuala ha nguvulu yaco, Ndaniele ua muesele ngecize, “vuangana ku mutamba vu ka kola, na ku mutamba ku vatuka.” Omo lia vika umo mutamba u ka vatuka, ni nguetu, u ka votsika? Muomu vantu vaco va va setekesa na vuma, ve ku vu luisa na ku vu zeyesa. b

13. Vusunga vuka vua seho vu hasa ku tu lomboloka nga tu ku ivuisisa ovu vupolofeto?

¹³ Mu ku hilula viuma via lomboluele Ndaniele ku tuala ha viliato via kamponia, tu hasa ku lilongesa vusunga vua vuingi vua seho. Ha katete, vuangana vua Anglo-Amerika vua muesa ngecize vua kala na ndzili mu vimo vinjila. Ca ku muenako, vua vulile Ndzita ya ku Livanga na ya mu Civali ya Mavu Ose. Vunoni vuangana vuaco, ve ku vu zeyesa naua ku vantu vavuo, muomu ka ve ku litombola. Ca mu civali, ovu vuangana vukevuo vua ku manusuila vu ka kalako noho ha vu kezila Vuangana vua Njambi mu ku nongesa vinguvulu viose via vantu. Vutuhu vifuti vieka vi hasa ku luisa vuangana vua Anglo-Amerika, vunoni ka va ka hasa ku vu vula. Tua tantekeyamo, muomu livue lize liemanena Vuangana vua Njambi, li ka puzula viliato via uze kamponia, viemanena vuangana vua Anglo-Amerika.—Ndan. 2:34, 35, 44, 45.

14. Vati ku ivuisisa vupolofeto vua viliato via vutale na vuma, ci hasa ku tu kuasa ku linga vihangula via mana?

¹⁴ Vuno mua tava ngecize vupolofeto vua Ndaniele ku tuala ha viliato via vutale na vuma vua vusunga ni? Nga mukemuo, ku tantekeya evi ci ka kuata ku cifua ci mu yoyelamo. Ka mu ka tondo naua vupite mu mavu ano ali ku hiehi na ku nonga. (Luka 12:16-21; 1 Yoa. 2:15-17) Ku ivuisisa ovu vupolofeto, ci ka mi kuasa ku mona seho ya ku tuameka cipanga ca ku ambulula na ku longesa. (Mat. 6:33; 28:18-20) Mu nima ya ku lilongesa vupolofeto vuaco, ci ka pua ca cili nga mu lihula nguenu: ‘Vuno vihangula vi nje ku linga via muesa ngecize nja tava nguange Vuangana vua Njambi vuovuno vu ka nongesa vinguvulu viose ni?’

15. Iya ua pua “muangana ua ku nolote” na “muangana ua ku sulu” lelo lino? (Ndaniele 11:40)

¹⁵ Tandenu Ndaniele 11:40. Ndaniele kapitulu 11 ya handeka via vamiangana vavali vaze ve ku liluisa mu ku sika mavu. Mu ku setekesa ovu vupolofeto na vukuavo vua mu Mbimbiliya, tu hasa ku nongonona ngecize “muangana ua ku nolote” ua pua Russia na vakuasi vayo, kaha “muangana ku sulu” ua pua Anglo-Amerika. c

16. Vitanga vika ve ku pinda navio vaze ve ku yoyela mu ku sika ca ‘vuangana vua ku nolote’?

¹⁶ Vangamba va Njambi ve ku yoyela mu ku sika ca muangana ua ku nolote, ve ku va luisa kuli muangana uaco. Vamo Vakaleho, ve ku va tingula na ku va tuala mu tumenga omo lua lutsilielo luavo. Vunoni evi vilinga via muangana ua ku nolote ka vie ku va vuisa liova. Vie ku vuezelela lika lutsilielo luavo. Omo lia vika? Muomu vamuanetu va tantekeya ngecize ku luisa vangamba va Njambi ce ku  puisamo vupolofeto vua ku Ndaniele. d (Ndan. 11:41) Kaha ku tantekeya vusunga vuaco, netu ci hasa tu ku kuasa ku kaniamesa lulavelelo luetu na lukakatela.

17. Visoti vika ve ku pinda navio vangamba va Njambi mu ku sika ca ‘vuangana vua ku sulu?’

¹⁷ Ku nima “muangana ua ku sulu” neni ua kele na ku luisa vangamba va Yehova. Ca ku muenako, ku vuputukilo vua miaka 1900, cingi ca vamuanetu va va tualele mu tumenga omo lia ku viana ku lihaka mu via mavu kaha vamo vana vavo va va tundisile vene na ha visikola. Vunoni ku miaka ino, vangamba va Yehova va yoyela mu ku sika ca vuangana ua ku sulu, ve ku hita honi mu vieseko via ku ndzimba ku tuala ha lukakatela luavo ku Vuangana vua Njambi. Ca ku muenako, mu ntsimbu ya lihangulo (cela) Mukua Kilistu a hasa ku ivua cizango ca ku hakuila umo mutamba ua pulitika ni ukuavo. Vutuhu kayi mpundu ku lihangulo, vunoni mu mutima na mu visinganieka vieni a hasa ku hakuila umo mutamba. Ngeci mukemuo,  ca pua ca seho kuli yetu ku litundisa mu via mavu kati lika ku hitila mu vilinga vietu, vunoni na mu visinganieka vietu na cifua ci tue ku livuilamo!—Yoa. 15:18, 19; 18:36.

18. Vati tua pande ku linga ku tuala ha ku liluisa ca “muangana ua ku nolote” na mukua nkole yeni? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁸ Vaze ka va tsilielele mu vupolofeto vua mu Mbimbiliya, va hasa ku lisosomua mua kama mu ku mona ngecize “muangana ua ku sulu” “a ka katukila” ni nguetu ku liluisa na “muangana ua ku nolote.” (Ndan. 11:40) Ava vamiangana vavali vose va kala na matendangonge a hasa ku nongesa vantu vose ha mavu. Vunoni tu tantekeya ngecize Yehova ka ka tavesa evi viuma viaco ku soloka. (Isaya 45:18) Ngeci mukemuo, ku liluisa ca “muangana ua ku nolote” na “muangana ua ku sulu” ka ce ku tu zeyesa, vunoni ce ku kaniamesa lutsilielo luetu. Muomu ce ku tu hana vusunga ngecize ku kotoka ci li mu hiehi.

19. Vika tua pande ku ivuisisa ku tuala ha vupolofeto vua mu Mbimbiliya?

¹⁹ Ka tu tantekeya vati vumo vupolofeto vua mu Mbimbiliya vua ka lipuisamo. Cipue vene Ndaniele ka tantekeyele vulumbunuiso vua viose via sonekele. (Ndan. 12:8, 9) Vunoni ku honoua ku ivuisisa vupolofeto mu vutuntu, ka ca lombolokele ngecize vupolofeto vuaco ka vu ka lipuisamo. Mua vusunga, tu hasa ku kulahela ngecize Yehova a ka tu muesa viose vi tua pande ku tantekeya ha ntsimbu i tua pande ku vi tantekeya, ngue mua lingile ku nima.—Amose 3:7.

20. Vupolofeto vuka vua ku komouesa vu ka lipuisamo vuovuno kaha vi ka tua pande ku tualelelaho ku linga?

²⁰ Vantu tangua va ka tambeka nguavo ‘ciyulo na ku lembama.’ (1 Tes. 5:3) Mu nima yaco, vakua pulitika va ka alulukila malombelo a makuli na ku a nongesa. (Ku-So. 17:16, 17) Kaha ku tunda oho, va ka luisa vangamba va Njambi. (Ezek. 38:18, 19) Mu nima ya ku soloka cevi viose, mukemuo mu i keza Alemangendo. (Ku-So. 16:14, 16) Tuli na vusunga ngecize evi viuma viaco, vuovuno vi soloka. Vunoni ntsimbu kanda vi soloke, tu tualelenuho ku muesa ku santsela cetu kuli Tatetu ua muilu mu ku tuala mana ku vupolofeto vua mu Mbimbiliya na ku kuasa vakuetu va lingemo.