1, 2. Omo lia vika ca puila ca seho ku kaniamesa vakuetu?

CRISTINA ua miaka 18, ua handekele ngueni: “Visemi vange ka ve ku nji sangala, va lema lika ku nji paya. Kaha mezi avo e ku nji vavala cikuma ha mutima. Ve ku nji handeka nguavo kati nji ua kuhia, ka nje ku ivua, nja hindala cikuma. Vintsimbu vimo nje ku lila lika kaha ka nje ku tonda ku handeka navo. Nje ku limona vulinge vua ngoco.” ^[1](Talenu mezi a ku ntsongo ya cilongesa.) Muono u hasa ku tu kaluuila cikuma nga tu yoya na vantu ka ve ku tu kaniamesa!

² Vunoni, aci singaniekenu ha vukuasi vu tu hasa ku hana ku vakuetu nga tu va kaniamesa. Rubén ngueni: “Nje ku lua na visinganieka via ku livua vungoco mu miaka ya yingi. Vunoni tangua limo, mu nja kele na ku ambulula na umo mukuluntu ua cikungulukilo ua nongonuene ngecize litangua lize nja luvalele. Omo nja mu lekele visinganieka viange ikeye ua nji halakanene vuino. Kaha ua nji vuluisile viuma via cili vi nja kele na ku linga. Ua nji vuluisile mezi a Yesu​—nguao vantu va kala na seho ku hiana tuzila. Kasi nje ku vuluka mezi a ku mukanda uaco, kaha e ku nji heta ku mutima. Mezi a mukuluntu ua cikungulukilo a nji kuasele mpundu.”​—Mateo 10:31.

3. (a) Vika ua handekele kapostolo Paulu ku tuala ha ku kaniamesa vakuetu?(b) Ha vika tu ka simutuila?

³ Mbimbiliya nguayo tua pande ku likaniamesa umo na mukuavo ntsimbu yose. Kapostolo Paulu ua sonekelele Vakua Kilistu va vaHevelu ngueni: “Zangamenu, vamuanetu, ku tina mpano ku li umosi ha kati kenu a li na mutima ua upi ua zimpata mu ku tanguka kuli Njambi mukua muono; vunoni limamunienu ku litangua ku litangua.” Kaha Paulu ua va lomboluelele omo lia vika: “Ku tina umosi ha kati kenu a kaluua mu ku-onga ca vupi.” (VaHevelu 3:12, 13) Aci singaniekenu vati mua livuile omo va mi kaniamesele. Vuno, vusunga vuka tu li navuo linga tu kaniamese vakuetu? Vika tu hasa ku lilongesa hali Yehova, Yesu, na Paulu ku tuala ha cifua ca ku kaniameselamo vakuetu? Kaha mu vinjila vika tu hasa ku kaniameselamo vakuetu? Tu ci simutuilenuho vuino ha vihula viaco.

4. Iya a tondeka ku mu kaniamesa? Omo lia vika cingi ca vantu ka ve ku kaniamesa vakuavo?

⁴ Tu vose tua tondeka ku tu kaniamesa. Cikumakuma visemi vakevo va na pande ku kaniamesa vana vavo. Umo mulongisi ua lizina Timothy Evans ngueni vana “vakevo va tonda ku va kaniamesa, ngeci mua viputa via vintemo vi tondeka ku vi tila mema.” Ua vuezeleleko naua ngueni: “Kanike nga va mu kaniamesa, ue ku livua ngecize va mu haka seho na ku mu lema.” Vunoni mu ku linga tu li ku “matangua aze a ku kotokela,” vantu vavengi va na pu honi vakua lituhuo kaha ka vesi na “cilemo ca cisemua” ku umo na mukuavo. (2 Timoteo 3:1-5) Vamo visemi ka ve ku kaniamesa na ku sangala vana vavo muomu navo ku va kele na ku va kaniamesa. Vakuluntu navo va tonda ku va kaniamesa, vunoni hahengi ka ve ku va kaniamesa. Ca ku muenako, cingi cavo ve ku linienga muomu ka ve ku va sangala ku vipanga viavo nga va linga vimo.

5. Vati tu hasa ku kaniamesa vakuetu?

⁵ Tu hasa ku kaniamesa vakuetu mu ku va sangala ku vipanga via cili vi ve ku linga. Tu hasa naua ku kaniemesa vakuetu mu ku sangala vifua viavo via cili na ku va kaniamesa nga va hita mu vusiua. (1 Tesalonika 5:14) Mu tue ku kala hamo na vamuanetu, ye ku pua ntsimbu ya cili ya ku va leka vimo vi va kaniamesa. (Tandenu Ekelesiaste 4:9, 10.) Aci lihulenu nguenu: ‘Vuno nje ku sangala vakuetu na ku va lingisa va livue ngecize nja va lema ni? Vuno nje ku tonda vukovelelo vua ku lingamo ni?’ Mu vuluka vi ya handeka Mbimbiliya ni? Nguayo: “Lizi mu ntsimbu yalio, lia viuka cikuma!”​—Visimo 15:23.

6. Omo lia vika Satana a tonda ku zeyesa vangamba va Njambi? Haneneu cimueso.

⁶ Ku Visimo 24:10 va sonekako nguavo: “Nga u lezumuka ku litangua lia kayando, ngolo yove ya indende.” Satana na tantekeya ngecize nga a tu zeyesa, a hasa ku zeyesa vusamba vuetu na Yehova. Ua setekele ku zeyesa Yombi mu ku mu kokela tuyando tua tuingi. Vunoni Satana na vukenia vueni ka hasele. Yombi ua likuatelele kuli Yehova. (Yombi 2:3; 22:3; 27:5) Netu vene tu hasa ku lua na Satana na ku likolesa linga kati a tu vule. Nga tu tualelaho ku kaniamesa vakua ndzivo yetu na vamuanetu mu cikungulukilo, tu ka likuasa umo na mukuavo tu yoye mu ndzolela na ku suena mu hiehi na Yehova.

7, 8. (a) Vati Yehova ue ku kaniamesa vantu? (b) Vati visemi va hasa ku kava lungano lua Yehova? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo.)

⁷ Yehova ue ku kaniamesa vantu. Mukua visamo ua sonekele ngueni: “Yehova a li ha hiehi na vaze va li na mutima ua ku tsa, kaha ohiela vaze va li na cimbembesi ca ku vavala.” (Visamo 34:18) Omo kapolofeto Yelemiya ua vuile liova na ku lisosomua, Yehova ua likuminyine ku mu kuasa. (Yelemiya 1:6-10) Yehova ua tumine kangelo a ka kaniamese kapolofeto Ndaniele. Kaha kangelo ua tumbuile Ndaniele ngueni ua pua “muntu i va lema cikuma.” (Ndaniele 10:8, 11, 18, 19) Nenu citava mu kaniamese vamuanoko, hamolika na vapioneiru hamo na vaze va li laza mu vusunga vunoni ku va hasa ku panga ngeci mua laza ni?

⁸ Vutuhu Yehova na Yesu va kele hamo miaka ya yingi muilu, kasi Yehova ua tantekeyele ngecize Muaneni muezile ha mavu ua tondekele ku mu simpisa. Yesu, ku vuputukilo vua cipanga ceni ca ku ambulula, ua vuile lizi lia Ise ku fuminina muilu kaha ua li vuile naua mu muaka ua ku manusuila cipanga ceni ha mavu. Mu vintsimbu vivali, Yehova ua handekele ngueni: “Ou Muanange i nja lema, ikeye ua nji ya ku mutima.” (Mateo 3:17; 17:5) Mua vusunga, Yesu ua kaniamene cikuma omo ua vuile Ise a mu leka ngueni ua mu lema kaha ua mu ya ku mutima. Tangua limo ku vutsiki tele Yesu kanda va mu tsihe, uomine cikuma mutima. Vati ua lingile Yehova? Ua mu tumine kangelo a ka mu kaniamese. (Luka 22:43) Visemi, nenu mu hasa ku temuinina lungano lua Yehova. Mu njila ika? Puenu na ku kaniamesa vana venu. Va sangalenu nga va na lingi via cili. Kaha nga va hita mu visoti ku sikola, va kuasenu na ndzili yose linga va hase ku kolesa.

9. Vika tu hasa ku lilongesa ku cifua ca Yesu mua talelemo vapostolo veni?

⁹ Yesu neni ua tu sila lungano lua cili lu tua pande ku temunuina. Ku vutsiki tele kanda va mu tsihe, Yesu ua kusile mikono ya vandongesi veni kaha ua va lekele seho ika ya kala ha ku likehesa. Vunoni vakevo va kele na ku lizunga iya ua kama ha kati kavo, kaha Petulu ua lipambele ngueni ikeye ka ka seze Yesu. (Luka 22:24, 33, 34) Yesu ka tualele mana ku vipenga viavo, vunoni ua va sangalele omo lia ku kala neni ntsimbu yose. Ua va kulahesele ngueni vakevo va ka linga viuma via vingi ku hiana via lingile ikeye, kaha ua va simpisile mu ku va leka ngueni Yehova ua va lema. (Luka 22:28; Yoano 14:12; 16:27) Tu hasa ku lihula etu vavene nguetu, ‘Vuno nje ku temunuina lungano lua Yesu na ku sangaziala vakuetu omo lia vifua viavo via cili ca ku hona ku tala ku vuzeye vuavo ni?’

10, 11. Vati Paulu ua kaniamesele vamuanaye, kaha kapandi kaka ua lihakelele?

¹⁰ Kapostolo Paulu ua kele na ku handeka via cili ha vamuanaye. Vamo va kele na ku ya neni mu mangendzi mu miaka ya yingi ngeci ua va tantekeyele vuino. Vuno ua sonekele vipenga viavo ni? Houe, ua va sangalele. Ca ku muenako, Paulu ua handekele via Timoteo ngueni, “mukua cilemo cange na muanange ua cili muli Muangana” kaha ua tsilielele ngecize Timoteo a ka tala vuino vamuanaye. (1 Kolintu 4:17; Filipu 2:19, 20) Paulu ua lekele Vakua Kilistu va ku Kolintu ku tuala hali Tito ngueni “ikeye mukuetu, ikeye naua mukuasi uange kuli enu.” (2 Kolintu 8:23) Mua vusunga Timoteo na Tito va kaniamene mu va vuile muzimbu uaco ua Paulu!

¹¹ Paulu na mukuasi ueni Mbanambasa va hakele miono yavo mu vusonde linga va ka kaniamese vamuanaye. Ca ku muenako, kavali kavo va tantekeyele ngecize vakua Listala va tondele ku va tsiha. Vunoni kasi va hilukileko mu ku kaniamesa vandongesi va vaha na ku va kuasa ku ononoka Yehova. (Vilinga 14:19-22) Ku lutue lua ntsimbu, ku Efeso, Paulu ua ua kele naua mu vusonde muomu vantu vavengi va va luisile, vunoni ka tinine, ua kaniamesele vamuaneye. Vilinga 20:1, 2 nguayo: “Paulu ua tumisile vandongesi kaha ua va mamuine, kaha ua lisikile navo, ua fumineko mu ku ya ku Masendonia. Kaha omo na pulakanene mitamba ize, nomo na va mamuna cikuma, ua hetele ku Ngelesia.”

12. Omo lia vika tu vose tua pande ku ya mu ku likungulula?

¹² Yehova ua tonda tu kale vuino. Ngeci ue ku tu leka tu pue na ku likungulula ntsimbu yose. Ku viuano vietu tue ku lilongesa na ku likaniamesa umo na mukuavo. (1 Kolintu 14:31; tandenu VaHevelu 10:24, 25.) Cristina u tua tumbula, ku vuputukilo, ngueni: “Ku cikungulukilo nja lema cikuma cilemo ci ve ku nji muesa na ku nji kaniamesa. Ntsimbu imo nje ku ivua ku zeya nga nji heta ku Ndzivo ya Vuangana. Vunoni vandumbuetu ve ku nji meneka na ku nji vumbatela, na ku nji leka nguavo nja fuila. Ve ku nji leka nguavo va nji lema kaha va lema ku mona ku kola cange mu lutsilielo. Mezi avo e ku nji kaniamesa na ku nji hana ndzili ya ku tualelelaho!” Ca pua ca seho ya kama ku kaniamesa vamuanetu ni vati?​—Loma 1:11, 12.

13. Omo lia vika cipue vaze va sua laza ku pangela Yehova navo va tondeka ku va kaniamesa?

¹³ Vantu vose va tonda ku va kaniamesa cipue vaze va sua laza ku pangela Yehova. Aci singaniekenu hali Yehosua. Omo vaIsaleli va kele mu hiehi na ku kovela mu Cifuti ci va va Kulahesele, Yehova ua hanguile Yehosua linga a va tuamenene. Vunoni, Yehova ua lekele Mosesa a kaniamese Yehosua vutuhu tele laza ua suile ku pangela Yehova. Yehova ua handekele ngueni: “Hana citume kuli Yehosua, na ku mu simpitika, na ku mu kolesa; muomu ikeye a ka zavuka ku lutue lua vantu ava, na ikeye a ka va suanesa cifuti cize cu ka mona.” (Ndeutelonomi 3:27, 28) Ca tondekele ku simpitika Yehosua, muomu kua lisupile kantsimbu omo vaIsaleli va ka lue vindzita via vingi, ambe nga ha nonga umo ha kati kavo. (Yehosua 7:1-9) Matangua ano, tu hasa ku kaniamesa vakuluntu va cikungulukilo na tuniungi va kuzinguluka vaze ve ku lihakela kapandi ka ku niunga vantu va Njambi. (Tandenu 1 Tesalonika 5:12, 13.) Umo kaniungi ua ku zinguluka ua handekele ngueni: “Vintsimbu vimo vamuanetu ve ku tu tuma-tuma tumikanda mu ku muesa ku santsela na ndzolela i vevuile mu tua ka va menekele. Tue ku sueka tumikanda tuaco na ku tu tanda nga tu na hono. Tue ku uanaho ku kaniama mu tue ku tandamo.”

14. Lungano luka lu muesa ngecize ca pua ca cili ku sangala vakuetu nga tu va kaniamesa?

¹⁴ Ntsimbu imo, kapostolo Paulu ua tondele ku mamuna vakua Kolintu. Mu va tavele cimamuna caco, Paulu ua va sangalalele. (2 Kolintu 7:8-11) Mua vusunga, mezi eni a va kaniamesele ku tualelelaho ku linga via cili. Matangua ano, vakuluntu mu cikungulukilo na visemi navo va hasa ku kava lungano lua kapostolo Paulu. Va Andreas, va kala na vana vavali, nguavo: “Ku kaniamesa vana ce ku va kuasa ku kola mu lutsilielo. Ca cili ku va mamuna ku hitila mu ku va kaniamesa. Vutuhu vana vetu va tantekeya ku via cili, ha ku pua na ku va kaniamesa ce ku va kuasa ku linga via cili ntsimbu yose.”

15. Vati tu hasa ku kaniamesa vakuetu?

¹⁵ Lekenu vamuanoko ngecize mua lema cikuma vifua viavo via cili. (2 Mizimbu 16:9; Yombi 1:8) Nga tu lingamo tu ka temunuina Yehova na Yesu. Muomu vakevo ve ku haka seho ku viose vi tue ku linga, cipue nga ka tuesi na ku puisamo ngue muze mu nayi cizango cetu. (Tandenu Luka 21:​1-4; 2 Kolintu 8:12.) Ca ku muenako, tua tantekeya nguetu vamuanetu va tusinakazi ve ku lihakela kapandi ka kama linga veze mu ku kunguluka na ku ya mu ku ambulula ntsimbu yose. Vuno tue ku va sangala na ku va kaniamesa ni?

16. Ntsimbu ika tua pande ku kaniamesa vakuetu?

¹⁶ Kaniamesenu vakuenu nkala ntsimbu i mu uana. Hose ha mu muena muntu na panga viuma via cili mu sangalenu. Omo kapostolo Paulu na Mbanambasa va ile ku Antioka ya ku Pisindia, vantuamena va sinangonga va va lekele nguavo: “Vamuanetu, nga mu li na lizi limosi lia ku mamuna nalio vantu, li handekienu.” Paulu ua pangesele ntsimbu yaco mu ku mamuna vantu. (Vilinga 13:13-16, 42-44) Nga tu kaniamesa vakuetu, netu naua va ka tu kaniamesa​—Luka 6:38.

17. Vati tu hasa ku kaniamesa vuino vakuetu?

¹⁷ Va sangalenu ha cimo cuma. Omo Yesu ua sangalele Vakua Kilistu ku Tatila, ua handekele vimo viuma vi va kele na ku linga vuino. (Tandenu Ku-Solola 2:18, 19.) Vati tu hasa ku mu temunuina? Citava tu sangale cisemi ua mpuevo ue ku tala vana lika lieni vutuhu ka ca puile ca casi vunoni ue ku lingamo. Nga mua pua cisemi, mu hasa ku sangala vana venu ku kapandi kavo ka ku pangela Yehova. Va lekenu viuma via cili vi va na lingi. Nga tu tsindika lika ha cimo cuma omo tu kaniamesa vakuetu, va kevuisisa vi tuli na ku va leka.

18, 19. Vati tu hasa ku likuasa umo na mukuavo ku suena mu hiehi na Yehova?

¹⁸ Yehova ua tumine Mosesa ku kaniamesa Yehosua na ku mu simpisa. Mua vusunga, tua tantekeya nguetu lelo lino Yehova ke ku tu tuma ku kaniamesa muntu. Vunoni ua lema ku tu mona tu lihakela kapandi mu ku kaniamesa vakuetu. (Visimo 19:17; VaHevelu 12:12) Ca ku muenako, nga umo muanetu a hana cimpande mu cikungulukilo cetu, tu hasa ku mu leka vika tua lilongesa mu cimpande ceni. Halumo via na handeka via ka tu kuasele ku vula cimo citanga ni ku ivuisisa vuino visoneka. Umo ndumbuetu ua sonekelele umo muanetu ua lingile cimpande ngueni: “Vutuhu tua simutuile mu kantsimbu ka kandende, vunoni mu nja mi lekele visoti viange, mua nji kaniamesele. Kaha nji tonda ku mi leka nguange mu mua handekele na ngozi, ha mutula na mu nja mi menekele, nja vuile ngecize nja tambula vuana vua ku tunda kuli Yehova.”

¹⁹ Tu ka likuasa umo na mukuavo na ku suena mu hiehi na Yehova, nga tu niunga cimamuna ca kapostolo Paulu ngueni: “Ngoco vene, limamunienu umo ku mukuavo, na ku litungisa umo ku mukuavo, ngue omo vene mu mue ku linga.” (1 Tesalonika 5:11) Nga tu tualelelaho ku ‘limamuna ku litangua ku litangua,’ tu ka vuisa Yehova ndzolela ya kama!