1. Omo lia vika ino ntsimbu i tu li na ku yoyela ya litepa na vintsimbu vikuavo?

KA KUESI matangua a hiana ano a tu li na ku yoyela ntsimbu ino. Yehova a li na ku kungulula civunga ca vantu “va ku vifuti viose, na miyati yose, na vantu vose na malimi ose,” ngue mu ya polofetele Mbimbiliya. Va pua “muyati ua ku kola” ua vantu va tuvakana makulukazi atanu na atatu a makulukazi vaze ve ku “pangela [Njambi] mutana na vutsiki.” (Ku-Solola 7:9, 15; Isaya 60:22) Ha mavu, kanda ha ci kale vantu va vengi ngecize va lema Njambi na vakuavo vantu ngue mu tua lana lelo.

2. Cilemo ca ku henga cika tue ku mona kuli vaze ka va puile vavusamba va Njambi? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo.)

² Vunoni, Mbimbiliya ya polofetele naua ngecize ku matangua ano, vaze ka va puile vavusamba va Njambi va ka muesa cilemo ku viuma vize ka via pandele ku vi lema. Kapostolo Paulu ua handekele ngueni ku matangua a ku kotokela, vantu va ka pua “vakua ku lilema vavene, vakua ku lema zimbongo,” kaha “vakua ku lema ku viukilila via ha mavu, na Njambi intsa ka va leme.” (2 Timoteo 3:1-4) Evi vifua via cilemo via litepa na ku lema Njambi. Muntu ue ku lengeya vieni lika ke ku  uana ndzolela ya vusunga, vutuhu a hasa ku singanieka ngueni ua kala nayo. Vunoni, cilemo caco ce ku lingisa muntu ku muntu ku lihaka seho ikeye ivene lika, kaha eci ce ku kaluuisa muono ua vantu vose ha mavu.

3. Vika tu lilongesa mu cilongesa cino? Omo lia vika?

³ Kapostolo Paulu ua tantekeyele ngecize cingi ca vantu va ka putuka ku lilema cikuma vavene, kaha eci ci ka pua vusonde vua kama kuli Vakua Kilistu. Ngeci ua va mamuine va “litenge,” ni nguetu, va viane ku likata na vaze ve ku muesa cilemo ca tuameka lika vizango viavo vavene. (2 Timoteo 3:5) Vunoni ka citava tu litenge ku vantu vose. Amba vati honi tu hasa ku liniunga ku vantu vaco linga tu vuise ndzolela Njambi ua cilemo, Yehova? Tu talenu ku litepa ca kala ha cilemo ca tonda Yehova kuli etu na cilemo ci va tumbula ku 2 Timoteo 3:2-4. Kaha mu nima yaco, tu ka hasa ku lihilula etu vavene na ku mona vati tu hasa ku muesa cifua ca cilemo cize ci tu nehela ndzolela na ku viukilila ca vusunga.

4. Omo lia vika ka ca puile vuhenge ku lilemako etu vavene?

⁴ Paulu ua sonekele ngueni: “Vantu va ka pua vakua ku lilema vavene.” Vuno eci ca lomboloka ngecize ca pua vuhenge ku lilema etu vavene ni? Houe, muomu tu vose tue ku semuka na cizango ca ku lilema etu vavene, kaha naua ca tondeka ku lingamo. Yehova ikeye ua tu tanga na cizango caco. Yesu ua handekele ngueni: “U ka lema mukuenu ngue ove ivene.” (Mako 12:31) Mua vusunga, ka tu hasa ku lema vakuetu nga ka tua lilemene etu vavene. Mbimbiliya ya tu leka naua nguayo: “Vamala va na pande ku lema vampuevo vavo ngue mivila yavo vavene. Ou a lema mpuevo yeni a lilema ivene: muomu na umosi uahi na zindi ntsitu yeni ivene; vunoni a i lisa na ku i lela.” (Efeso 5:28, 29) Ngue mu tua mono tua pande ku lilemako etu vavene.

5. Cimueso cika mu hasa ku pangesa mu ku lombolola vantu va lilema cikuma vakevo vavene?

⁵ Cilemo ci va tumbula ku 2 Timoteo 3:2 kati ca cili. Muomu ca pua ku lilema etu vavene lika. Kaha nga muntu a lilema cikuma ikeye ivene, a lisinganiekela via vingi ku hiana vize via na pande. (Tandenu Loma 12:3.) Ue ku lihaka cikuma seho ikeye ivene ku hiana vakuavo. Nga kuli vimo vi na pihia, ue ku lisambuesa ivene na ku tuika vakuavo mulonga. Umo mukua ku lombolola via Mbimbiliya ua setekesele cifua ca muntu uaco na ciningi, muomu kasitu uaco ue ku livundungula kaha evua yuku mu kati omo lia cikanda ceni ca ku votsika kaha ca sula maka, vunoni ha mbandza a lekesa misomo yeni ku vakuavo. Vantu ve ku temunuina eci cifua, ka va kele na ndzolela ya vusunga.

6. Viuma via cili vika vie ku iza mu ku lema Njambi?

⁶ Vamo vakua ku tondesesa via Mbimbiliya nguavo Paulu ua livangele ku tumbula vakua ku lilema vavene muomu cifua caco cikeco ce ku lingisa vantu ku muesa vifua via ku pihia via hateleko. Vunoni cilemo ca tonda Njambi kuli etu, ce ku tu lingisa ku muesa vifua via cili. Ngeci mua ndzolela, ciyulo, lukakatela, lukakatela lua ngozi, ngozi, vucili, lutsilielo, ku konkama, na ku lipokuesa. (Ngalata 5: 22, 23) Mukua Visamo ua sonekele ngueni: “Va vezika vantu vaze Njambi yavo ikeye Yehova.” (Visamo 144:15) Yehova ua pua Njambi ua ndzolela, ngeci vantu veni navo va kala na ndzolela. Vaze va lilema cikuma vakevo vavene ve ku singanieka lika ha viuma vi va hasa ku tambula, vunoni vangamba va Yehova va kala na ndzolela muomu va pua vihuanga.​—Vilinga 20:35.

7. Vihula vika vi ka tu kuasa ku sungamesa cilemo cetu kuli Njambi?

⁷ Vati tu hasa ku tantekeya nga cilemo ci tue ku livuila etu vavene ci li na ku li kulisa cikuma ku hiana cilemo cetu kuli Njambi? Mu ku singanieka ha cimamuna ca mana ca mu Mbimbiliya ca muesa ngecize ka tua pandele ku linga na vimo viahi omo lia cizango ca ku livula-vula ni ku lihalesa etu vavene, “vunoni mu ku konkama umo a yongole mukuavo mukua ku hiana ivene” kaha ka tua pandele ku tuameka vizango vietu, vunoni vizango via vakuetu. (Filipu 2:3, 4) Tu hasa ku lihula etu vavene nguetu: ‘Vuno nje ku ononoka ku cimamuna eci ni? Nje ku lihakela kapandi ka ku linga vize vie ku nji tuma Njambi ni? Nje ku tonda vukovelelo vua ku kuaselamo vakuetu mu cikungulukilo na mu lihia ni?’ Kati ca casi ku pangesa ntsimbu na ndzili yetu mu ku lingamo. Muomu vintsimbu vimo ce ku tondeka ku fuitangana na ku likela vimo viuma vi tua lema ku linga. Vunoni ka kuesi cuma ca hiana ha ku tantekeya ngecize tu li na ku linga viuma vi vuisa ndzolela Muangana ua melu na mavu!

8. Vika ve ku linga vamo Vakua Kilistu omo lia ku lema Njambi?

⁸ Vakua Kilistu vamo va seza vimo vipanga vie ku va puisile vampite, muomu va lema Njambi kaha va tonda ku mu pangela mu vutuntu. Umo ndokazi, Ericka, ua pua ndotolo, ua hangula ku pua mukua ku ambulula ua ntsimbu yose ku hiana ku tuala cikuma mana  ku vundotolo. Neni na yalieni va hasele ku ka pangela ku vifuti via ku liseza-seza. Kaha ndokazi uaco ngueni: “Viose vi tua mono mu ntsimbu i na hiti ngeci mu ku kuatesa vikungulukilo via malimi eka, hamo na vavusamba va tua uanako, vikevio mpundu vie ku tu vuisa ndzolela ya vusunga.” Ou ndokazi kasi ue ku tualelelaho vundotolo, vunoni ue ku pangesa ntsimbu na ndzili yeni mu ku longesa vantu via Yehova na ku kuasa vamuanaye. Ngueni evi vikevio mpundu vie ku mu vuisa ndzolela ya “ku mutima na ku livua ngecize ue ku puisamo viuma via seho.”

9. Omo lia vika mukua ku lema vimbongo ka kele na ndzolela?

⁹ Paulu ua ambele naua ngueni vantu va ka pua “vakua ku lema zimbongo.” Mu miaka i na hiti ngeci, umo pioneiro ku Irlanda ua handekele via Njambi ku umo yala. Kaha yala uaco ua fukuile mu cikuama ni cipete ceni na ku nonamo vimbongo, kaha ua handekele ngueni: “Evi vikevio Njambi yange!” Vutuhu va vengi ka ve ku litavela evi, vunoni navo mukemuo mu ve ku singanieka vene. Muomu va lema vimbongo na viuma vi vie ku hasa ku landa. Vunoni Mbimbiliya ya mamuna nguayo: “Uze a lema palata ka li ka kuta mutima na palata; cipue uze a lema vuingi, nevi via ku likulisa.” (Ekelesiaste 5:10) Muntu ua lema vimbongo ke ku puisamo. Ntsimbu yose ue ku tonda ku lilundilikila via vingi na ku pangesa muono ueni uose mu ku vi lengeya. Kaha evi vie ku mu kokela “masiua a engi.”​—1 Timoteo 6:9, 10.

10. Vika ya handeka Mbimbiliya ku tuala ha vupite na vuhutu?

¹⁰ Mua vusunga, tu vose tua tondeka vimbongo. Muomu vie ku tu niunga ku vimo visoti. (Ekelesiaste 7:12) Vuno tu hasa ku yoya mu ndzolela nga tu kala lika na vimbongo via ku puamo ni? Eyo! (Tandenu Ekelesiaste 5:12.) Muana Yake, Angule, ua sonekele ngueni: “Kati u nji hie cipue vuhutu cipue vupite; nji lise na via-ku-lia vize via nji pande” lika. Ca casi ku ivuisisa omo lia vika ou yala ka tondele ku pua cihutu. Ngueni muomu ka tondele ku uila mu ceseko ca ku punda na ku sahula Njambi. Amba co vika ka tondelele ku pua mpite? Ngueni: “Ku tina nji kute, na ku ku viana, na ku handeka nguange, Yehova ikeye iya?” (Visimo 30:8, 9) Mua vusunga, halumo nenu mu tantekeya vamo va kulahela mu vupite ku hiana Njambi.

11. Vika Yesu ua handekele ku tuala ha vimbongo?

¹¹ Muntu ua lema vimbongo ka hasa ku ya Njambi ku mutima. Yesu ua handekele ngueni: “Na umo uahi a hasa ku pangela vasukulu vavali: muomu a ka zinda umo na ku lema mukuavo; cipue a ka pandama ku umo na ku yengula mukuavo. Ka mu hasa ku pangela Njambi na vufuko.” Kaha ua handekele naua ngueni: “Kati mu lilundikile vufuko hano ha mavu, hano tuntembulu na ntalavue vie ku vu lia, na vezi ve ku tuva na ku iva.”​—Mateo 6:19, 20, 24.

12. Mu njila ika ku asiuisa muono ci hasa ku tu kuasa ku pangela Njambi? Hanenu cimueso.

¹² Cingi ca vangamba va Yehova va li na ku lihakela kapandi ka ku yoya muono ua uasi. Kaha ve ku mona nguavo ku lingamo ce ku va sila ntsimbu ya kama ya ku pangela Yehova kaha ce ku va vuisa ndzolela. Muanetu Jack ua ku Estados Unidos, ua landesele ndzivo yeni ya kama na mingoso yeni linga a hase ku pua pioneiro hamo lika na mpueyeni. Ua handekele ngueni: “Ka ca puile ca casi ku landesa ndzivo yetu ya cili na fazenda yetu.” Vunoni mu miaka ya yingi, ua kele na ku iza ku  ndzivo na matoto omo lia visoti ku vipanga. Kaha ngueni: “Mpueyange ua puile pioneiro ua kele na ndzolela ya vusunga. Kaha ua kele na ku handeka ngueni muomu ua pangela Chefe ua hiana vose! Mu ku linga nange nja pua honi pioneiro, tu vose tu li na ku pangela Chefe uaco, Yehova.”

13. Vika vi hasa ku tu kuasa ku hilula cifua ci tue ku muenamo vimbongo?

¹³ Omo tu hilula ha cifua ci tue ku muenamo vimbongo, tua pande ku lihula ca ku hona civembulu nguetu: ‘Vuno nje ku muesa mu muono uange ngecize nja tsiliela mpundu vi ya handeka Mbimbiliya ku tuala ha vimbongo ni? Vuno ku tonda vimbongo cikeco cuma ca seho ya kama mu muono uange ni? Vuno nja haka cikuma seho ku vusamba vuange na Yehova kaha na vantu ni? Nja tsiliela mpundu ngecize Yehova a ka nji hana via nji kambela ni?’ Tu hasa ku kala na vusunga ngecize Yehova ka ka mbila kuti vaze va mu kulahela!​—Mateo 6:33.

14. Vati tua pande ku muenamo ku livuisa ndzolela?

¹⁴ Mbimbiliya ya polofetele naua ngecize kuno ku matangua a ku kotokela, vantu va ka pua “vakua ku lema ku viukilila via ha mavu.” Kaha ngue mu tua tantekeya, ka ca puile vuhenge ku kala na vimbongo na ku lilemako etu vavene. Na vuno vene, ka ca puile vuhenge ku livuisa ndzolela mu ku puisamo. Vamo ve ku singanieka nguavo ka va pandele ku heha ni ku livuisa ndzolela na imo yahi, vunoni kati vikevio via tonda Yehova kuli etu. Muomu Mbimbiliya ya tu leka nguayo: “Hamoye kuove, lia mbolo yove na ndzolela, nua viniu viove na mutima ua ku tangalala.”​—Ekelesiaste 9:7.

15. Vika a lomboloka mezi “vakua ku lema ku viukilila via ha mavu”?

¹⁵ Mukanda ua 2 Timoteo 3:4 ua handeka via vantu va lema senga kaha ka ve ku sungula Njambi. Eci cinimbu ka ca handekele nguaco vantu va ka lema senga ku hiana Njambi. Muomu eci nga ca lomboloka ngecize vantu va ka lemako Njambi kamandende. Vunoni eci cinimbu nguaco “na Njambi intsa ka va leme.” Umo mukua ku lilongesa ua handekele ngueni “aa mezi ka a lombolokele ngecize va lema Njambi kamandende, houe. Vunoni a lomboloka ngecize ka va mu lemene mpundu.” Eci ci na pu cimamuna ca seho ya kama kuli vaze va lema senga. Muomu Mbimbiliya nguayo vaze va lema senga “va tsa” ha ndzolela ya muono.​—Luka 8:14.

16, 17. Lungano luka ua sile Yesu ku tuala ha cifua ca muenenemo ku livuisa ndzolela?

¹⁶ Yesu ua sile lungano lua cili ku tuala ha ku muenamo ku livuisa ndzolela mu njila ya cili. Muomu ua ile ku cilika ca “vulo” kaha na ku cilika ni nguetu “lizumbu lia kama.” (Yoano 2:1-10; Luka 5:29) Ku cilika ca vulo ka kua kele viniu via ku puamo, ngeci Yesu ua lingile cikomoueso ca ku himpuisa mema ku pua viniu. Ntsimbu ikuavo omo vantu va payele Yesu ku tuala ha ku lia na ku nua, ua muesele ha toma ngecize cimpande ca ku  livuisa ndzolela mu ku lia na ku nua ka ca va lombolokele vuino.​—Luka 7:33-36.

¹⁷ Vutuhu ngoco, Yesu ka tavesele ku livuisa ndzolela ci pue cuma ca seho ya kama mu muono ueni. Vunoni ua tuamekele Yehova kaha ua lingile cose mu ku kuasa vakuavo. Ua tavele ku hita mu ku vavala ca kama na ku tsa mu ku mu sukika ha citi linga ovole vantu. Yesu ua lekele vaze va tondele ku mu kava ngueni: “Mua vezika omo va ka mi sahula na ku mi yandesa na ku mi vangela viose via vipi omo yange. Viukililenu na ku zolela cikumakuma: muomu cilunguiso cenu ca kama muilu: muomu mu va yandesele vapolofeto vaze va livangele ku lutue luenu.”​—Mateo 5:11, 12.

18. Vihula vika vi hasa ku tu kuasa ku hilula nga tua lema via senga ni kuahi?

¹⁸ Vika vi ka tu kuasa ku hilula nga tua lema via senga? Mu ku lihula nguetu: ‘Vuno kuli ange vueho vua hiana ku kunguluka na ku ambulula ni? Vuno nja kala na cizango ca ku likela vimo viuma vi nja lema omo lia ku pangela Njambi ni? Mu nje ku hangula vueho, vuno nje ku singanieka ha vati Yehova ue ku muenamo vueho vuaco ni?’ Mu ku linga tua lema Njambi kaha tu tonda ku mu ya ku mutima, tue ku litenga kati lika ku viuma vize vi tua tantekeya nguetu via ku pihia, vunoni na vize vi tue ku singanieka nguetu ka vi mu i ku mutima.​—Tandenu Mateo 22:37, 38.

19. Veya ka va hasa ku uana ndzolela ya vusunga mpundu?

¹⁹ Satana na lingisa vantu ku yanda mu miaka 6.000. Ngeci ku matangua ano a ku kotokela, mavu a na sulu na vantu va lilema cikuma vavene, va lema vimbongo, na senga. Ve ku singanieka lika ha vika va hasa ku uana na ku tuameka vizango viavo ku pua cuma ca seho ya kama mu muono. Vunoni vantu va cifua eci ka va hasa ku uana ndzolela ya vusunga! Kaha Mbimbiliya nguayo: “Ua vezika uze a li na Njambi ua Yakomba ku mu kuasa, ku-lavelela ceni ci li muli Yehova Njambi yeni.”​—Visamo 146:5.

20. Ku lema Njambi ca mi vuisa ndzolela ika?

²⁰ Vangamba va Yehova va mu lema mu vusunga, kaha muaka ku muaka vantu vakuavo va vengi va li na ku mu tantekeya na ku mu lema. Eci ca muesa ha toma ngecize Vuangana vua Njambi vu li na ku sika, kaha vuovuno vu ka neha vivezikiso via ku linga ka tu hasa ambe ku vi lota lika! Yehova ue ku viukilila cikuma mu tue ku linga via tonda, kaha eci ce ku tu vuisa ndzolela ya vusunga. Vaze va lema Yehova va ka viukilila ku miaka yose! Mu cilongesa ci hatako, tu ka hilula vifua via ku pihia vie ku izamo nga muntu a lilema cikuma ivene. Kaha tu ka mona naua vati evi vifua via litepa na vifua via cili vi ve ku muesa vangamba va Yehova.