1-2. Vati tu hasa ku kava lungano lua Yesu? Hanenu cimueso.

ACI SINGANIEKENU nga muli ha cendo ca vantu, kaha muli na ku zavuka mu cana ca vimina. Muli na ntuama-lutue ua vutongue vua kama. Cendo cose, muli na ku kava mingano ni nguetu mianja yeni. Vunoni ku heta haze, mu vose mu na sala ku nima, ka muesi naua na ku mona ntuama-lutue! Vutuhu ngoco ka mua lisosomuene. Muomu mingano yeni ka ya zimanganene. Kaha mu vose mu lihakela kapandi ka ku i kava vuino!

² Na vuno vene, etu Vakua Kilistu va vusunga, tu na pu ngue cendo ca vantu vali na ku endela mu cana ca vimina, ni nguetu mu mavu ano a ku vihia. Vunoni tua vezika, muomu Yehova ua tu hana ntuama-lutue ua ku tantuluka, Muaneni Yesu Kilistu, uze ua tu sila lungano lu tu hasa ku kava vuino. (1 Pet. 2:21) Limo livulu lia lombolola Mbimbiliya lia muesa ngecize, ha cinimbu eci, Petulu ua setekesele Yesu na ntuama-lutue, uze ue ku seza mingano ku nima linga tu hase ku i kava. Tu hilulenu ha vihula vitatu, ku tuala ha ku kava lungano lua Yesu. (1), vika ca lomboloka ku kava lungano lua Yesu? (2), omo lia vika tua pande ku lu kava? Kaha (3) vati tu hasa ku lu kava?

3. Vika ca lomboloka ku kava lungano lua muntu?

³ Ku kava lungano lua muntu ca lomboloka vika? Mezi “kuenda” na “viliato” a va tumbula mu Mbimbiliya, vintsimbu vimo emanena yoyesi ya muntu. (Njen. 6:9; Visi. 4:26) Cifua ce ku yoyelamo muntu, tu hasa ku ci setekesa ku mianja ni mingano ye ku seza nga enda. Ngeci mukemuo, ku kava lungano lua muntu, ca lomboloka ku mu tambuluisa, ni nguetu, ku mu temunuina.

4. Vika ca lomboloka ku kava lungano lua Yesu?

⁴ Vika honi ca lomboloka ku kava lungano lua Yesu? Ku handeka  muvatu, ca lomboloka ku mu tambuluisa. Ha Cinimbu u va na tundisa cino cilongesa, kapostolo Petulu ua kele na ku handeka mpundu via ku kava lungano lua cili lua Yesu lua ku kolesa mu lamba. Vunoni kua kala vinjila vikuavo via vingi vi tu hasa ku tambuluisilamo Yesu. (1 Pet. 2:18-25) Cili vene, viose via handekele na ku linga Yesu, ni nguetu, muono ueni uose ua pua lungano lu tua pande ku kava.

5. Vuno vantu va ku hona ku tantuluka, va hasa mpundu ku kava lungano lua ku tantuluka lua Yesu ni? Lombololenu.

⁵ Vuno etu vantu va ku hona ku tantuluka, tu hasa vene ku kava lungano lua Yesu ni? Eyo, tu hasa. Vulukenu ngecize, Petulu ka handekele ngueni tua pande ku kava lungano lua Yesu mu vutantuluke, houe. Vunoni ku kava vuino lungano lua Yesu, kuliya na muze mu tu hasela vutuhu ka tua tantulukile. Nga lingamo, tu ka puisamo mezi a handekele Yoano, a ku “enda-enda ngue omo ikeye naua uendele.”—1 Yoa. 2:6.

6-7. Vika tu hasa ku handekela nguetu ku kava lungano lua Yesu, ci ka tu puisa vavusamba va kama va Yehova?

⁶ Ku kava lungano lua Yesu, ci ka tu puisa vavusamba va kama va Yehova. Omo lia vika? Ha katete, Yesu ua tu sila lungano lua kama lua vati tu hasa ku yoya mu njila ya ya Njambi ku mutima. (Yoa. 8:29) Ngeci mukemuo, ku kava lungano lua Yesu, ci ka tu kuasa kuya Yehova ku mutima. Kaha tu kalenu na vusunga ngecize, Tatetu ua muilu a ka likata cikuma na vaze ve ku lihakela kapandi ka ku pua vavusamba veni.—Tia. 4:8.

⁷ Ca mu civali, Yesu ua tambuluisile Ise mu vutantuluke. Vikevio via handekelele Yesu ngueni: “Ou na nji mono ange, na mono Tata.” (Yoa. 14:9) Ku tambuluisa vifua via Yesu na cifua ca yoyelelemo na vantu, ca pua ku tambuluisa Yehova. Ca ku muenako, tu hasa ku tambuluisa ngozi ya muesele kuli mukua mbumba, cikeketima ca muesele kuli uze mpuevo  ua kele na musongo ua kama, kaha naua na cikeketima ca vuililile vaze va tsisile. (Mako 1:40, 41; 5:25-34; Yoa. 11:33-35) Mua vusunga, omo tu lihakela kapandi ka ku tambuluisa Yehova, vusamba vuetu neni navuo vu ka tualelelaho ku kaniama.

8. Lombololenu omo lia vika ku kava lungano lua Yesu ci ka tu kuasa ‘ku hiana mavu’?

⁸ Ku kava lungano lua Yesu ce ku tu kuasa linga kati tu tanguke na ano mavu a ku vihia. Ku vutsiki vua ku manusuila vua kele hano ha mavu, Yesu ua handekele ngueni: “Nji na hiana via ha mavu.” (Yoa. 16:33) Vika a lomboloka aa mezi a Yesu? Mu mezi akuavo, Yesu ua handekele ngueni, ka liecelelele linga visinganieka, vutumbe, na vilinga via vakua mavu vi mu tanganese ku pangela Yehova. Cili vene, Yesu ka tavesele ku mu tanganesa ku vutumbe vua kama vu va mu tuminine ha mavu. Vutumbe vuka? Ku hakuila Yehova. Netu, mu mavu ano mua kala via vingi vi hasa ku tu tanganesa. Vunoni, nga tu tualelelaho ku tuala mana ku ku linga cizango ca Yehova ngeci mua lingile Yesu, netu tu ka “hiana via ha mavu.”—1 Yoa. 5:5.

9. Vika tu hasa ku linga mangana kati tu tanguke mu njila yaya ku muono?

⁹ Ku kava lungano lua Yesu, ce ku tuala ku muono ka ue ku hua. Tangua limo, umo mukuendze ua puile mpite, uehuile Yesu vika a hasa ku linga mangana a ka uane muono ua ya-ye, Yesu ua mu kumbuluile ngueni: “Nji kave.” (Mat. 19:16-21) Vamo vaYundeya, ka va tsilielele ngecize Yesu ua puile Kilistu, vunoni Yesu ua va lekele ngueni: “Vampanga . . . vange va nji kava ange. Kaha nji va hana muono ka ue ku hua ua ya-ye.” (Yoa. 10:24-29) Kaha umo mukua mpunga ua lizina Nikondemu, ua muesele seho ku vilongesa via Yesu. Ngeci Yesu ua mu lekele ngueni: ‘Vaze va mu tsiliela’ va ka tambula muono “ka ue ku hua ua ya-ye.” (Yoa. 3:16) Tue ku muesa ngecize tua tsiliela muli Yesu, mu ku ononoka viuma via longesele na ku tambuluisa vize via lingile. Nga tu linga evi, ka tu ka tanguka mu njila yaya ku muono.—Mat. 7:14.

10. Vika ca lomboloka “ku tantekeya” vuino Yesu? (Yoano 17:3)

¹⁰ Linga tu hase ku kava vuino lungano lua Yesu, ha katete, tua pande ku mu tantekeya. (Tandenu Yoano 17:3.) “Ku tantekeya” Yesu, ca pua cuma ci tua pande ku tualelelaho ku linga. Tua pande ku tualelelaho ku mu tantekeya vuino ni nguetu, ku lilongesa vifua vieni, visinganieka vieni, na vitume vieni. Cipue nga tuli miaka ya yingi mu vusunga, tua pande ku tualelelaho ku lihakela kapandi ka ku tantekeya Yehova na Muaneni.

11. Mizimbu ika ya kala mu mavulu a Muzimbu ua Cili?

¹¹ Ku cilemo ceni, Yehova ua haka mu Lizi lieni Mbimbiliya, mavulu auana a Muzimbu ua Cili ni nguetu, Mateo, Mako, Luka na Yoano. Kaha ua a hakamo, linga a tu kuase ku tantekeya vuino Muaneni. Mavulu aco, a handeka via muono na ku ambulula ca Yesu. A muesa via  handekele Yesu, via lingile kaha na cifua ca kele na ku livuilamo ku mutima. Aa mavulu auana a tu kuasa ku hilula vuino lungano lua Yesu. (VaHe. 12:3) Tua hasa vene ku handeka nguetu, mu mavulu aco, mukemuo mua kala mingano ya tu sila Yesu. Ngeci mukemuo, ku hilula mu mavulu aco, ci ka tu kuasa ku tualelelaho ku tantekeya vuino Yesu. Mu ku lingamo, tu ka hasa ku tambuluisa vuino lungano lueni.

12. Vati tu hasa ku uana vukuasi vua vuingi mu mavulu a Muzimbu ua Cili?

¹² Linga tu uane vukuasi vua vuingi mu mavulu Muzimbu ua Cili, ka tua pandele ku lengela lika ha ku a tanda. Vunoni tua pande ku uana ntsimbu ya ku puamo ya ku lilongesa vuino mavulu aco, na ku hilula vi tu lilongesamo. (Setekesenu na Yehosua 1:8) Tu hilulenu ha vinguli vivali vi hasa ku tu kuasa ku hilula vuino ha mizimbu ya mu mavulu auana a Muzimbu ua Cili na vati tu hasa ku pangesa vi tue ku tandamo.

13. Vati mu hasa ku tanda mavulu a muzimbu ua cili ngue muli na ku mona mpundu vi muli na ku tanda?

¹³ Ha katete, tandenu mavulu aco ngue muli na ku mona vi muli na ku tanda. Tandenu ngue muli na ku mona na ku ivua via kele na ku hita ku ntsimbu yaco. Linga mu hase ku vi puisamo, tondesesenu mu mikanda ya ku lilongesa nayo ya mu lukungulukilo lua Yehova. Hilulenu viuma via lihata na muzimbu uaco ni nguetu viuma vize via lingikile ntsimbu kanda na mu nima ya muzimbu u mu na ku lilongesa. Tondesesenu ha mizimbu ya handeka via vantu na vihela vi va tumbula mu muzimbu uaco. Setekesenu muzimbu u muli na ku tanda ku muzimbu ua mu livulu likuavo lia Muzimbu ua Cili ua handeka ha cimpande oco vene. Muomu mu mavulu aco, mua kala mizimbu ya ku linga umo mukua ku soneka ua vueza imo mitamba ya seho ku muzimbu, ize ka tumbuile mukuavo.

14-15. Vati tu hasa ku pangesa mu muono, vi va handeka mu mavulu a Muzimbu ua Cili?

¹⁴ Ca mu civali, puenu na ku pangesa vi va handeka mu mavulu a Muzimbu ua Cili. (Yoa. 13:17) Mu nima ya ku Lilongesa umo muzimbu ua mu mavulu a Muzimbu ua Cili, lihulenu nguenu: ‘Vuno nja uanamo vimo vi nji hasa ku  pangesa mu muono ni? Vati nji hasa ku pangesa ou muzimbu mu ku kuasa vakuetu?’ Setekenu ku singanieka hali umo muanetu kaha mu nima yaco, tondenu ntsimbu ya cili ya ku mu lekesako na cilemo na liano vi mu na lilongesa.

¹⁵ Tu talenu cimo cimueso ca vati tu hasa ku pangesa evi vinguli vivali. Tu hilula ha muzimbu ua ntuluue ua cihutu, uze ya muene Yesu mu tembele.

16. Lombololenu muzimbu ua ku Mako 12:41.

¹⁶ Lingenu ngue muli na ku mona vi muli na ku tanda. (Tandenu Mako 12:41.) Tu singaniekenu ha viuma via solokele tangua liaco. Lia puile 11 ya Nisane ya 33 T.K.N., kaha tele kua lisupu matangua a andende ku ku-tsa ca Yesu. Yesu na kala nkampe litangua liose mu ku longesa mu tembele. Kaha vakuluntu va malombelo va na kala mu ku mu pindisa cikuma. Vamo va na mu ihuile ngolo yeya ue ku panga nayo. Vakuavo va na setekele ku mu landa mulonga na vihula via vikalu. (Mako 11:27-33; 12:13-34) Vunoni Yesu na tundu ha na kele na ku suena ku mutamba ueka ua tembele. Ku mutamba ua neza, halumo va kele na ku u sana nguavo cihela ca vampuevo. Kaha na mono vikasa via milambu va na vi noneka ku mukulo ua civumbe. Ngeci na tumama na ku lavelela vantu va li na ku haka milambu yavo mu vikasa. Na mono vampite va vengi vali na ku hakamo vimbongo via vingi. Halumo kesi ha laako cikuma ngeci ali na ku hasa ku ivuako omo vimbongo vi li na ku uila mu vikasa.

17. Vika ua lingile ntuluue u va tumbula ku Mako 12:42?

¹⁷ Tandenu Mako 12:42. Mu nima ya ntsimbu, Yesu na mono umo mpuevo. Mpuevo uaco, ua pua “ntuluue umosi ua ku hutua.” (Luka 21:2) Citava ua kala mu lamba ya kama kaha ce ku mu kaluuila cikuma ku uana viuma via ku likuasa navio. Vunoni neni na suena ku cimo cikasa ca milambu, kaha mu ku suekesa, na mbilamo tumbongo tuvali tua ku linga na kuohia vene ka tuohiele. Yesu na tantekeya tumbongo tuaco tua na uisilamo uze tuluue, lizina luatuo lepton. Kaha tuketuo tua puile tua tundende cikuma ku ntsimbu ize. Tumbongo tuaco ku tu pumo cipue vene mu ku landa kazila umo lika ua mundende kaha ua ndando ya indende cikuma, u va kele na ku landa vantu mu ku pua mbelela.

18. Kuliya na Mako 12:43, 44, vika ua handekele Yesu ku tuala ha mulambu ua ntuluue?

¹⁸ Tandenu Mako 12:43, 44. Viuma via na lingi uze ntuluue, vi nai cikuma Yesu ku mutima. Ngeci na sana vandongesi veni na ku va lekesa ntuluue uaco, kaha ngueni: “Ntuluue ou ua ku hutua na mbilamo via ku hiana ava vose.” Mu nima yaco na va lomboluela ngueni: “Muomu ava [cikuma-kuma vampite] vose va mbililemo via ku ku-lana cavo; vunoni ikeye ku vuhutu vueni ua mbililemo viose via kele navio, viose via ku likuasa navio vene.” Mu ku hakamo tumbongo tua ku manusuila tua kele natuo, uze ntuluue ua hakele muono ueni mu mavoko a Yehova ni nguetu ua kulahelele ngecize Yehova a ka mu hana viose via mu kambela.—Visa. 26:3.

19. Cilongesa cika ca seho tu hasa ku lilongesa ku mezi a Yesu ku tuala hali ntuluue?

¹⁹ Pangesenu vi mua lilongesaho mu muono. Lihulenu nguenu, ‘Viuma vika nji hasa ku lilongesa ku mezi a Yesu ku tuala hali uze ntuluue?’ Aci singaniekenu hali uze ntuluue. Tuli na vusunga nguetu halumo ua tondele ku hana via vingi kuli Yehova. Vunoni ua lingileko via hasele; ni nguetu ua hanene viuma via seho cikuma via kele navio kuli Yehova. Kaha Yesu ua tantekeyele ngecize mulambu ua uze ntuluue, ua puile ua seho ya kama ku meso a Ise ua muilu. Ha muzimbu ou, tu lilongesaho eci cuma ca seho: Yehova ue ku viukilila cikuma nga tu mu hana viuma via cili cikuma vi tua kala navio ni nguetu nga tu mu pangela na mutima uetu uose na muono uetu uose. (Mat. 22:37; Kolo. 3:23) Yehova  ue ku ivua ndzolela mue ku tu mona tu linga viose vi tu hasa mu vipanga vieni! Eci ca lomboloka ntsimbu na ndzili i tue ku pangesa mu ku mu lemesa ngeci mua ku ambulula kaha na ku kunguluka.

20. Vati mu hasa ku pangesa viuma vi mua lilongesa ku muzimbu ua ntuluue? Hanenu cimueso.

²⁰ Vati mu hasa ku pangesa vi mu na lilongesa ku muzimbu ua ntuluue? Singaniekenu hali vamo vamuanetu va tondeka ku va hana vusunga ngecize kapandi ka ve ku lihakela, ke kuya Yehova ku mutima. Ca ku muenako, citava halumo kuli umo ndumbuetu ua kasinakazi u mu tantekeya ue ku livua mulonga ni vungoco, muomu ka kele naua na cihindu ca cili linga a hase ku linga via vingi mu vipanga via Yehova. Ni halumo kua kala umo muanetu ua kala na musongo ua kama kaha ke ku hasa kuya ku viuano ntsimbu yose. Puenu na ku kuasa vamuanetu va cifua eci na mezi a cili “mu ku kolesa.” (Efe. 4:29) Va lekenuko viuma via cili vi mua lilongesa ku muzimbu ua uze ntuluue ua cihutu. Mezi enu a ku kaniamesa a hasa ku va hana vusunga ngecize Yehova ue ku viukilila ku viose vi ve ku mu lingila. (Visi. 15:23; 1 Tes. 5:11) Nga mu sangala vakuenu ku kapandi ka ve ku lihakela mu ku pangela Yehova ci pue vene nga kapandi kaco ka kandende, muli na ku kava vuino lungano lua Yesu.

21. Kapandi kaka mua lihakela?

²¹ Mua vusunga, tue ku santsela cikuma ngecize mavulu a Muzimbu ua Cili, a tu hana mizimbu ya ingi ku tuala ha muono ua Yesu, ize i tu kuasa ku mu tambuluisa, ni nguetu, ku kava vuino lungano lueni! Ngeci mukemuo ci ka pua ca cili nga mu lihakela kapandi ka ku lilongesa mu vulika ni mu vusoko Mizimbu ya mu mavulu aco. Vulukenu ngecize linga tu hase ku uana vukuasi vua vuingi ku vilongesa ngeci muevi, tua pande ku lihakela kapandi ka ku lilongesa ngue tuli na ku mona vize vi tu tanda kaha na ku pangesa viose vi tu lilongesaho mu muono uetu. Vutuhu ngoco, ka tua pandele lika ku tambuluisa vilinga via Yesu, vunoni tua pande ku halakana ku mezi eni. Mu cilongesa ci na hatako, tu ka hilula mezi a handekele Yesu ku ntsongo ya muono ueni hano ha mavu.