1. Vika ua tu lingila Yehova muntu ku muntu?

YEHOVA, ua tu lania muntu ku muntu ku iza kuli ikeye. (Yoa. 6:44) Ku tantekeya evi, ce ku tu kaniamesa cikuma. Muomu ca lomboloka ngecize Yehova ua hiluile makulukazi na makulukazi a vantu va kala hano ha mavu kaha ua muene cimo cuma ca seho muli yenu, ni nguetu, mutima ua vusunga uze ua mu lema. (1 Miz. 28:9) Eci ca lomboloka ngecize Yehova a mi tantekeya, ue ku mi ivuisisa kaha ua mi lema!

2. Vati Yesu ua muesele seho ya haka Yehova ku nkala mpanga yeni?

² Yehova ua mi haka seho ya kama kaha naua, ua haka seho yaco ku vamuanoko vose va mu lutsilielo. Mu ku tu kuasa ku ivuisisa eci cimpande, Yesu ua pangesele cimo cimueso. Ua setekesele Yehova na kaniungi ka vampanga. Nga kaniungi ali na vampanga 100, kaha ha na zimbala umo, vati ue ku linga? Ue ku “seza vaze makumi atanu na auana na vatanu na vauana,” kaha ue ku ya “ku mincinda ku ka lengeya uze na zimbala.” Kaha mue ku uana mpanga uaco ke ku mu vuila matoto omo lia ku zimbala. Vunoni ue ku viukilila. Evi vi tu longesa ngecize nkala mpanga, ua kala na seho kuli Yehova. Ngeci mukemuo Yesu ua handekele ngueni: “Kati cizango ca Isuenu [ali] muilu, ngecize umo ua ava va vandende a ka nonge.”—Mat. 18:12-14.

3. Vika tu lilongesa mu cilongesa cino?

³ Ka tu tondo na limo litangua liahi ku pua ndundzi ya vusiua ku nkala muanetu. Vati tu hasa ku liniunga mangana kati tu suntsuise vakuetu? Kaha vika tu hasa ku linga nga va na tu vulumuina? Tu kumbulula evi vihula mu cilongesa cino. Vunoni ha  katete, tu ci tantekeyenu “ava va vandende” va va tumbula ku Mateo kapitulu 18.

4. “Ava va vandende” va pua veya?

⁴ “Ava va vandende” va pua vandongesi va Yesu va vitso viose. Vutuhu va liseza-seza ku miaka, kasi va “pua ngue vanike va vandende,” muomu ve ku tava ku va longesa kuli Yesu. (Mat. 18:3) Kaha vutuhu va pua va ku vihela, visemua, na vuntu vua ku liseza-seza, vose ve ku muesa lutsilielo muli Kilistu. Kaha neni, ua va lema cikuma.—Mat. 18:6; Yoa. 1:12.

5. Vati ue ku livua Yehova ku mutima nga umo muntu a vulumuina umo mpanga yeni ni ku mu suntsuisa?

⁵ “Ava va vandende” vose va kala na seho kuli Yehova. Linga tu ivuisise cifua ce ku livuilamo Yehova, tu singaniekenu ha cifua ci tue ku livuilamo ku tuala ha vanike. Muomu va kala na seho ya kama kuli yetu. Tue ku lihakela kapandi ka ku niunga vanike, muomu tu tantekeya ngecize ka va kele na ngolo, vutongue, ni mana a va kala nao vakuluntu. Kaha tu vose tue ku ivua ku vihia nga umo kanike na vulumuka. Kaha tue ku ivua matoto, cikuma-kuma nga va na lingi ua ku vulumuna. Na vuno vene, Yehova ua tu lema mu ku pua vantu veni, kaha ua tonda ku tu niunga. Kaha ue ku ivua ku mutima ku vihia, na ku niengua vene, nga umo muntu a tu vulumuina, ni a tu suntsuisa!—Isaya 63:9; Mako 9:42.

6. Kuliya na 1 Kolintu 1:26-29, vati vakua mavu ve ku muenamo vandongesi va Yesu?

⁶ Mu njila ika vandongesi va Yesu va pua ngue “va vandende”? Linga tu kumbulule eci cihula, tu singaniekenu hali veya va pua va seho ku meso a vakua mavu. Kuli vakevo, vampite, vakua lutsimo, na vakua vu kama, vakevo va pua va seho. Kaha vandongesi va Yesu ka va fuilemo, ngeci ve ku va mona ku pua va ku hona seho, ni nguetu, “va vandende.” (Tandenu 1 Kolintu 1:26-29.) Vutuhu ngoco, eci kati cikeco cifua ce ku va muenamo Yehova.

7. Yehova ua tonda tu mone vamuanetu mu cifua cika?

⁷ Yehova ua lema vangamba veni vose, cipue vaze va sua laza ku mu pangela ni va vaha. Ngeci mukemuo, nga kuli Yehova va kala na seho, netu tua pande ku va haka seho. Mu ku linga “tu na pu vilio vimo lika umo na mukuavo” tua pande ku lema civunga cose ca vamuanetu, kati lika vamo. (Loma 12:5) Tua pande ku kala na cizango ca ku linga viose ovio vi tu hasa, mu ku yoya vuino na vamuanetu. Nga tu mona ngecize tu na vulumuina umo muanetu, ka tua pandele ku linga ngue nevi vi na soloka viahi, mu ku singanieka nguetu ikeye mukua mateko-teko, na pande ku ecela vimo vi hite. Vika vie ku lingisa vamo ku niengua? Vamo vamuanetu, ve ku livua ngue ka va kele na seho omo lia cifua ci va kolelamo. Vakuavo co va vaha mu vusunga, kanda va ci tantekeye mua ku lingila nga vakuavo va na va sevukila. Vunoni viose ovio vi na tu lingisa ku niengua, tua pande ku lihakela kapandi ka ku lihamba na vakuetu. Cikuavo naua, nkala muanetu ua kala na mateko-teko, na pande ku tantekeya ngecize cifua caco, ka ca puile ca cili, kaha na pande ku pangelaho. Na pande ku lingamo linga a yoye mu ndzolela na ku litombola na vakuavo.

8. Cifua cika ca ku muenamo viuma ca sambukilile vandongesi?

⁸ Vika via lingisile Yesu ku tumbula vandongesi veni ngueni, “ava va vandende”? Vandongesi veni va mu ihuile nguavo: “Iyandzo na hiana mu vuangana vua muilu?” (Mat. 18:1) Cingi ca vaYundeya va hakele seho ya kama ku vituamo na mazina a vukama. Umo mulongisi ua Mbimbiliya ngueni: “Ku ntsimbu ize, vantu mueka va kele na ku tuameka vumpahu, lutsimo, visangala na kasingimiko.”

9. Vika va pandele ku linga vandongesi va Yesu?

 ⁹ Yesu ua tantekeyele ngecize vandongesi veni, va ka tondeka ku lihakela kapandi ka kama ka ku litundisa cimbembesi ca ku livula-vula cize ca satele ku cisemua ca vaYundeya. Ngeci ua va lekele ngueni: “Ou na pu ua kama ha kati kenu, a pue ngue ntsongo yenu; nou na pu mukuluntu, ngue mukua ku panga vipanga.” (Luka 22:26) Tue ku lipuisa ngue tua pua vantsongo va vamuanetu, mu tue ku va mona ku pua ‘vakua ku tu hiana.’ (Filp. 2:3) Nga tu lihakela kapandi ka ku limona ku pua va vandende, ci ka pua ca cikalu ku suntsuisa vakuetu.

10. Cimamuna cika ca Paulu tua pande ku niunga?

¹⁰ Vamuanetu na vandumbuetu vose, va tu hiana ku vimo viuma. Ce ku pua ca casi ku limuena ovu vusunga, nga tu tuala mana ku vifua viavo via cili. Tua pande ku niunga cimamuna ca hele kapostolo Paulu ku Vakua Kilistu ku Kolintu, ngueni: “Iya na ku hianesa? neci cu li naco, ka ua ci tambuile, cika? vunoni nga ua ci tambuile, vikandzo u lipambela naco ngue ka ua ci tambuile?” (1 Kol. 4:7) Tua pande ku zangama na ceseko ca ku lihalesa ni ca ku singanieka ngecize tua hiana vakuetu. Ca ku muenako, nga umo muanetu ue ku hana vimpande via cili, ni umo ndumbuetu ua kala na vuhasi vua ku putuka vilongesa via Mbimbiliya, na pande ku linga cose mu ku hana vumpahu kuli Yehova.

11. Vika ua tu longesele Yesu ku hitila mu cimueso ca muangana na ngamba yeni?

¹¹ Mu nima ya ku mamuna vandongesi veni ku tuala ha ku suntsuisa vakuavo, Yesu ua va telele cisimo ca muangana na ngamba yeni. Muangana, ua konekelele likongo lia kama lize ka hasele ku fueta ngamba yeni. Vunoni mu nima ya ntsimbu, uze ngamba ka tavele ku ecela likongo lia lindende lia mu levalele umo mukuavo. Ku ntsongo ya viose, muangana ua mbilile uze ngamba ua ku hona cikeketima mu kamenga. Yesu ngueni: “Ngecize naua Tata [ali] muilu a ka linga nenu, nga ka mu ecela vana va nokuenu ku mitima yenu.”—Mat. 18:21-35.

12. Vati ku viana ku ecela ca pua ku vulumuina vakuetu?

¹² Vilinga via uze ngamba, ka via kokelele visoti kuli ikeye lika, vunoni na ku vakuavo. Ha katete, ua yandesele uze mukuavo, muomu ua mu “sokele mu kamenga, noho a ka fuete likongo.” Ca mu civali, ua vavalesele ku mitima ya vangamba vakuavo va muene “via lingile.” Muomu muzimbu nguauo: “Omo vakuamanda vakuavo va ci muene muose mua lingile, va vavalele cikuma ku mutima.” Na vuno vene, vilinga vietu vie ku kuata ku vakuetu. Nga umo mukuetu na tu vulumuina kaha tu viana ku mu ecela, vika vi hasa ku izamo? Ha katete, tue ku mu vulumuina muomu tue ku viana ku mu ecela, ku mu haka seho na ku mu muesa cilemo. Ca mu civali, tue ku lingisa vamuanetu mu cikungulukilo ku hona ku livua ku zituka, mu ve ku mona ngecize ka tuesi mu ciyulo na umo muanetu.

13. Vika tua lilongesa ku cimona ca umo pioneiro?

¹³ Ku ecela vamuanetu, ce ku tu kuasa etu vavene na ku kuasa vakuetu. Evi vikevio via solokelele umo ndumbuetu ua lizina Crystal. Ndumbuetu Crystal, va mu vulumuinine kuli umo ndumbuetu mukuavo mu cikungulukilo. Ivene a vuluka ngueni: “Mezi a uze ndumbuetu a nji uesuile ku mutima ngue mpoko. Ngeci ka nja tondele cipue vene ku tuhuka neni mu lihia. Ntuima na ndzolela yange ya putukile ku tepuluka.” Ndumbuetu Crystal ua muene ngecize ua kele na vusunga vua ku ivua matoto. Vunoni ka tuamekele ku lutue cifua ca kele na ku livuilamo ku mutima ni ku vuila uze ndumbuetu nkulundundu. Ua kavele cimamuna ca mu  Mbimbiliya ca tuhukile mu cimpande “Perdoe de Coração” mu Vutala vua 15 ya Outubro ya 1999. Ngeci ue ecelele uze ndumbuetu. Ndumbuetu Crystal ngueni: “Nja nongonona honi ngecize tu vose tuli na ku lihakela kapandi ka ku zala vuntu vua vuha, kaha Yehova ue ku tu ecela mu vutuntu matangua ose. Nja vuile ngue va na nji tulu citeli ca kama. Kaha ndzolela yange ya putukile naua ku livuezelela.”

14. (a) Kuliya na Mateo 18:21, 22, citanga cika halumo ua kele naco kapostolo Petulu? (b) Kaha vika vi hasa ku tu kuasa nga tu hita mu cisoti caco?

¹⁴ Tu tantekeya ngecize tua pande ku ecela vakuetu. Vunoni ci hasa ku tu kaluuila ku lingamo. Halumo mukemuo mua kele na ku livuilamo Petulu vintsimbu vimo. (Tandenu Mateo 18:21, 22.) Vika vi hasa ku tu kuasa? Ca katete, ku hilula ha ku lana ca viuma via tu konekela Yehova. (Mat. 18:32, 33) Tele ka tua fuililile ku tu ecela kuli Njambi, vunoni ue ku tu ecela vuana. (Visa. 103:8-10) Cikuavo naua, netu “tua pande ku lilema umo na mukuavo.” Ngeci mukemuo, tu zange ku tua zangele, tua pande ku ecela vamuanetu. Ku vecela ca pua ngue likongo li tua kala nalio kuli vakevo. (1 Yoa. 4:11) Ca mu civali, tu puenu na ku hilula ha viuma vie ku soloka nga tu ecela vakuetu. Ku ecela ce ku kuasa uze muntu na tu vulumuina, ce ku lingisa cikungulukilo ku likuata kumo, ce ku niunga vusamba vuetu na Yehova, kaha ce ku tu kuasa ku liziva ku zituka. (2 Kol. 2:7; Kolo. 3:14) Ca ku manusuila, ku vundila kuli Yehova, uze ue ku tu pinga linga tu ecele vakuetu. Kati mu tavese Satana, a tanganese ciyulo ci mua kala naco na vamuanoko. (Efe. 4:26, 27) Tua tondeka vukuasi vua Yehova linga tu hase ku liniunga ku miheto ya Satana.

15. Kuliya na Kolose 3:13, vika tu hasa ku linga nga vilinga via umo muanetu ni ndumbuetu vi na tu vuisa matoto?

¹⁵ Vati co nga umo muanetu na lingi vimo vili na ku mi vavala ku mutima? Vika mua pande ku linga? Lihakelenu kapandi ka ku niunga  ciyulo. Vundilenu na ku lambelela vukuasi vua Yehova. Mu vundilenu a vezikise muntu uaco na ku mi kuasa ku mona vifua via cili via kala navio, ni nguetu, vifua vize via lingisa Yehova ku mu lema. (Luka 6:28) Nga ka muesi na ku hasa ku suva via na mi lingi umo muanetu ni ndumbuetu, singaniekenu ha njila ya cili ya ku lihambelamo neni. Kaha ca pua ca cili ku singanieka ngecize na umo muanetu uahi a ka tonda ku tu vulumuina ku cizango. (Mat. 5:23, 24; 1 Kol. 13:7) Omo mu ka simutuila neni, kati mu ka mu singaniekele via ku vihia. Vuno, vati co nga ka tondo ku lihamba nenu? Tualelenuho ku lipokuesa na ku muesa lukakatela kuli muanetu uaco. (Tandenu Kolose 3:13.) Ca seho ya kama, ka mua pandele ku kala na nkulundundu na limo litangua liahi, muomu i hasa ku tanganesa vusamba vuenu na Yehova. Kati mu tavese na vimo viahi vi mi suntsuise. Mu ku lingamo, mu ka muesa ngecize mua lema Yehova ku hiana nkala viuma vieka.—Visa. 119:165.

16. Kapandi ka ka tua kala nako muntu ku muntu?

¹⁶ Tua haka seho ya kama ku civezikiso ca ku pangela hamo lika Yehova mu ku pua “vutanga vumo lika, na kaniungi umo lika.” (Yoa. 10:16) Livulu Organizados ha lifo 165 ngualio: “Mu ku linga nenu mue ku uana vukuasi ku ku likata cetu, mua kala na kapandi ka ku ci niunga.” Linga tu vi puisemo, tua pande ku lilongesa “ku mona vamuanetu ngue mue ku va mona Yehova.” Tu vose kuli Yehova, tua pua ngue tu vanike “va vandende,” vaze va haka seho ya kama. Nenu ikeyo seho i mua haka kuli vamuanoko ni? Yehova ue ku monako kaha ua haka seho ya kama ku viose vi mue ku linga mu ku kuasa vamuanoko.—Mat. 10:42.

17. Kapandi ka ka tua pande ku lihakela?

¹⁷ Tua lema vamuanetu. Ngeci mukemuo, tu lihakelenu kapandi ka ku viana ku “haka cisuntsuiso mu njila” ya nkala muanetu. (Loma 14:13) Tue ku mona vamuanetu ku pua vakua ku tu hiana, kaha tua tonda ku vecela na mutima uose. Kaha netu, tu lihakelenu kapandi ka ku viana ku tu suntsuisa ku vakuetu. Vunoni “tu kavangeyenu viuma via ku lingisa ciyulo, nevi vi tu likolesa navio umo na mukuavo.”—Loma 14:19.