1. Omo lia vika vangamba va Yehova va hasa ku ivua vulika vintsimbu vimo?

CINGI cetu tue ku livua vulika vintsimbu vimo. Vamo ve ku livua ngoco mu ntsimbu ya indende. Vunoni vamo ve ku livua ngoco mu ntsimbu ya kama. Kaha naua tu hasa ku livua vulika cipue nga tuli na vantu. Ca ku muenako, vamo ce ku va kaluuila ku litombuesa ku cikungulukilo ca ciha, vakuavo co va ku masoko a likata cikuma. Ngeci mukemuo, mu ve ku seza masoko aco na ku nungulukila ku cihela ceka, ve ku livua vulika. Kaha vakuavo, ve ku ivua vusona vua muntu u va lema ua toka. Kaha kua kala naua Vakua Kilistu vakuavo, cikuma-kuma vaze va ci li va vaha mu vusunga ve ku livua vulika nga vavusoko na vavusamba va va mbila kuti ni va va luisa.

2. Vihula vika tu kumbulula?

² Yehova a tu tantekeya mu vifua viose, kaha ue ku tu ivuisisa. Mu tue ku livua vulika Yehova ue ku monako kaha ua tonda ku tu kuasa mu vitanga viaco. Mu vinjila vika ue ku tu kuasa Yehova? Vika tu hasa ku linga tu likuase etu vavene? Kaha vati tu hasa ku linga tu kuase vakuetu mu cikungulukilo ve ku livua vulika? Evi vikevio vihula vi tu kumbulula.

3. Vati Yehova ua muesele ngecize ua hakele seho kuli Eliya?

³ Yehova ua haka seho ya kama ku ndzolela ya vangamba veni vose. Ua kala ha hiehi netu muntu ku muntu kaha ue ku monako nga tuli mu vusiua vua kama. (Visa. 145:18, 19) Tu hilulenu ha mana a tualele Yehova kuli kapolofeto keni Eliya. Uze yala mukua lutsilielo, ua yoyele ku ntsimbu ya ikalu mu Isaleli. Ku ntsimbu yaco, vangamba va Yehova va kele na ku va luisa na vukenia vua kama. Cikuma-kuma Eliya mueka va lihaleleleye vakua  vukama vaze va kele na ku luisa ku lemesa ca vusunga. (1 Vam. 19:1, 2) Cikuavo naua, Eliya ua lisosomuene cikuma omo lia vulika, muomu ua muene ngue ikeye lika kapolofeto mukua ku pangela Yehova na lisupuko. (1 Vam. 19:10) Vunoni vuasi-vuasi, Njambi ua lingileko mumo mu ku kuasa Eliya. Ua tumine kangelo mu ku mu hana vusungangecize ka kele lika lieni, vunoni kua kele vaIsaleli veka vavengi va kele na ku tualelelaho ku pangela Njambi!—1 Vam. 19:5, 18.

4. Vati Mako 10:29, 30, ya muesa ngecize Yehova ua haka seho ku vangamba veni vaze va ve ku mbila kuti ku vavusoko na vavusamba vavo?

⁴ Yehova a tantekeya ngecize, mu tue ku hangula ku mu pangela, etu vamo tue ku likela ni ku seza viuma via kama. Ngeci mua vukuasi vua vavusoko vetu na vavusamba vetu va laza. Ngeci kapostolo Petulu, halumo na mutima ua ku lisosomua uehuile Yesu ngueni: “Tala, etu tu na seza viose na ku ku kava; vikandzo tu ka tambula?” (Mat. 19:27) Ngeci Yesu na lizi lia ngozi, ua kulahesele vandongesi veni ngecize va ka uana vusoko vua kama cikuma vua mu lutsilielo. (Tandenu Mako 10:29, 30.) Kaha mutue ua vusoko vuaco Yehova, ua kulahesa ngecize a ka kuasa vose vaze va tonda ku mu pangela. (Visa. 9:10) Tu hilulenu vimo viuma vi mu hasa ku linga, mangana mu tambule vukuasi vua Yehova nga mu lua na vulika.

5. Vika ca puila ca cili ku tuala mana ku cifua ce ku mi kuaselamo Yehova?

⁵ Tualenu mana ku cifua ca ali na ku mi kuaselamo Yehova. (Visa. 55:22) Ku lingamo, ci ka mi kuasa ku mona ngecize ka muesi lika lienu mu cisoti caco. Umo ndumbuetu ua muzike ua lizina Carol, * ka kele na vavusoko va pua Vakaleho, ngueni: “Mu nje ku singanieka na ku hilula ha cifua ce ku nji kuaselamo Yehova ku hita mu vieseko, nje ku mona ngecize ka njesi lika liange. Kaha ce ku nji hana vusunga ngecize Yehova a ka tualelelaho ku nji kuasa ku lutue.”

6. Vati 1 Petulu 5:9, 10, u hasa ku kaniamesa vaze ve ku livua vulika?

⁶ Puenu na ku singanieka ha cifua ca ali na ku kuaselamo Yehova vamuanoko mu lutsilielo vaze ve ku livua vulika. (Tandenu 1 Petulu 5:9, 10.) Muanetu Hiroshi uze ua kala miaka ya ingi mu vusunga ca ku hona vavusoko veni ngueni: “Ca casi ku mona ngecize mu  cikungulukilo, muntu ku muntu ua kala na visoti vieni. Kaha ku tantekeya ngecize vutuhu tua kala mu visoti, vunoni tu vose tue ku lihakela kapandi ka ku pangela Yehova, ci hasa ku kaniamesa vaze ve ku livua vulika omo lia ku honoua vavusoko mu vusunga.”

7. Vati ku vundila ci hasa ku mi kuasa?

⁷ Tualelenuho ku vundila, ku tanda Mbimbiliya na ku kunguluka. Kaha puenu na ku leka Yehova vati mue ku livua mpundu ku mutima. (1 Pet. 5:7) Ndumbuetu Massiel ua livuile vulika omo lia ku mu mbila kuti ku vavusoko veni mua hanguile ku iza mu vusunga, ngueni: “Cimo cuma ca seho ya kama ce ku nji kuasa ku kolesa nga nji livua vulika, ca pua ku vundila na mutima uose kuli Yehova. Nja puisile Yehova ngue cisemi cange mpundu. Kaha nja kele na ku vundila kuli ikeye vintsimbu via vingi mu ku hita ca litangua, nja kele na ku lingamo matangua ose mu ku mu leka viose vi nja kele na ku ivua ku mutima.”

8. Vati ku tanda na ku hilula Lizi lia Njambi ce ku mi kuasa?

⁸ Puenu na ku tanda Lizi lia Njambi ku sua kumo na ku hilula ha mizimbu ize ya muesa mpundu cilemo ca kala naco Yehova kuli yenu. Ndumbuetu Bianca, u ve ku tsopa mua kama ku vusoko vueni ngueni: “Ku tanda na ku hilula ha mizimbu ya mu Mbimbiliya na mizimbu ya vamuanetu ve ku hita mu visoti ngeci mua viange, ce ku nji kuasa cikuma-kuma.” Vamo vamuanetu, ve ku patekela vimo vinimbu via mu Mbimbiliya vize vie ku va kaniamesa cikuma, ngeci mua Visamo 27:10 na Isaya 41:10. Vamo vamuanetu nguavo, ku halakana ku mezi a ku ngalavala a viuano na Mbimbiliya ce ku va kuasa linga kati va livue vulika nga vali na ku livuahesela viuano ni ku tanda Mbimbiliya.

9. Vati ku kunguluka ce ku mi kuasa?

⁹ Lihakelenu kapandi ka ku pua na ku kunguluka ntsimbu yose. Viuano vi hasa ku mi kaniamesa kaha na ku mi kuasa ku tantekeya vuino vamuanoko mu cikungulukilo. (VaHe. 10:24, 25) Ndumbuetu Massiel, u tu na tumbuile ngueni: “Vutuhu nja pua nji muekulu, vunoni nja lihakelele kapandi ka kuya ku viuano viose, kaha na ku lihakela kapandi ka ku kumbulula. Evi via nji kuasele ku livua ngecize nange nja pua mutamba ua cikungulukilo.”

10. Vika ca puila ca seho ku likuata vusamba na vakuetu Vakua Kilistu?

¹⁰ Likuatenu vusamba na vakuenu Vakua Kilistu. Puenu na ku tonda vavusamba mu cikungulukilo, vaze va mu hasa ku lilongesa vimo kuli vakevo, cipue vene nga kati vakua citso cenu ni kati vakua cisemua cenu. Mbimbiliya ya tu vuluisa nguayo “ku vivendzi kua kala mangana.” (Yombi 12:12) Kaha vivendzi ni vakulupe navo va hasa ku lilongesa via vingi ku vakuendze.  Yonatase ua puile mukuluntu cikuma kuli Ndaviti, vunoni evi ka via va vindikile ku likuata vusamba vua kama. (1 Sam. 18:1) Ndaviti na Yonatase va likuasele umo na mukuavo ku tualelelaho ku pangela Yehova, vutuhu va hitile mu visoti via kama. (1 Sam. 23:16-18) Ndumbuetu Irina a ci li lika lieni mu vusunga na ntsimbu ino, ngueni: “Vamuanetu na vandumbuetu va hasa mpundu ku pua ngue visemi vetu ni vavusoko vetu vakuavo. Kaha Yehova a hasa ku va pangesa mu ku tu kuasa nga tu na kalekeya.”

11. Vika tua pande ku linga, mangana tu likuate vusamba vua ku kaniama na vakuetu?

¹¹ Ku likuata vusamba na vantu ci hasa ku pua ca cikalu, cikuma-kuma nga uze a tonda ku lingamo ua pua muekulu. Ndumbuetu Ratna, ua pua muekulu kaha va mu luisile cikuma mua lilongesele vusunga, ngueni: “Nja pandele ku litavela ngecize nja tondekele vukuasi vua vavusoko vange va mu lutsilielo.” Ci hasa ku pua ca cikalu ku leka visoti vietu ku mukuetu, vunoni ku lingamo cikeco ca pua luvula lua vusamba vua ku kaniama. Vavusamba vetu va tonda ku tu kuasa na ku tu kaniamesa, vunoni yetu tua pande ku va leka vati va hasa ku lingamo.

12. Vati cipanga ca ku ambulula ci hasa ku mi kuasa ku kala na vavusamba va cili?

¹² Imo ya vinjila via cili cikuma ya ku uanenamo vavusamba, ya pua ku ambulula. Ndumbuetu Carol u tu na tumbuile ngueni: “Nja uana vavusamba vavengi va cili, mu ku tuhuka mu lihia na ku linga vipanga vikuavo via mu lutsilielo na vandumbuetu. Yehova ue ku nji kuasa cikuma ku hitila muli ava vavusamba.” Ku lihakela kapandi ka ku likuata vusamba na vamuanetu Vakua Kilistu ka ca puile ku vihisa ngoco ntsimbu. Muomu Yehova ue ku pangesa vavusamba vaco nga tuli mu visoti ni tuli na ku livua vulika.—Visi. 17:17.

13. Kapandi kaka tua kala nako tu vose mu cikungulukilo?

¹³ Tu vose mu cikungulukilo, tua kala na kapandi ka ku sambeya ciyulo na cilemo linga kati ku kale na umo uahi a livua ngecize ua kala lika lieni. (Yoa. 13:35) Vilinga na vihandeka vietu vi hasa ku kuasa cikuma vamuanetu! Umo ndumbuetu ngueni: “Mu nja lilongesele vusunga, cikungulukilo cikeco honi ca puile vusoko vuange. Kaha ca ku hona vukuasi vuaco, nga ka nja hasele ku pua Mukaleho ua Yehova.” Vika mu hasa ku linga, mangana mu kuase vaze va kala lika liavo mu vusunga va livue ngecize navo va pua mutamba ua cikungulukilo?

14. Vika mu hasa ku linga mu likuate vusamba na va vaha?

¹⁴ Tu hasa ku putuka mu ku tambula na ndzandzu vantu va vaha mu cikungulukilo. Kaha eci ka ca puile lika ku va meneka kunahu, houe. (Loma 15:7) Vunoni ku likuata navo vusamba mu ku hita ca ntsimbu. Ngeci mukemuo, tu puenu na ku muesa ngozi na ku haka seho ya kama kuli vaze va vaha. Kaha ca ku hona ku likovelesa mu vimpande ka via mi pandele, setekenu ku ivuisisa visoti vi ve ku lihita navio. Vamo ce ku va kaluuila ku lombolola vati vali na ku livua, ngeci mukemuo kati mu va kakateye ku handeka. Vunoni na liano, va lingenu vihula vize vi va lingisa ku livua ku zituka kaha na ku halakana ku vikumbululo viavo na lukakatela. Ca ku muenako, mu hasa ku vehula vati va tantekeyele vusunga.

15. Vati Vakua Kilistu va ku-hia va hasa ku kuasa vakuavo mu cikungulukilo?

¹⁵ Vose mu cikungulukilo va hasa ku kola mu lutsilielo nga vamuanetu va ku-hia, cikuma-kuma vakuluntu va va muesa seho. Ndumbuetu Melissa u va lelela mu vusunga kuli vanaye  lika, ngueni: “Ka njesi na mezi a ku santsela ku vamuanetu vaze va lipuisile ngue vatate mu lutsilielo. Ntsimbu yose i nja tondele ku handeka vili mu mutima uange, va kele na ku nji halakana.” Umo muanetu ua mukuendze ua lizina Mauricio, ua livuile vulika, omo lia mulongisi ueni ku seza vusunga, ngueni: “Seho i va nji muesele vakuluntu mu cikungulukilo, ya nji kuasele cikuma-kuma. Va kele na ku handeka nange ku sua kumo. Va kele na ku tuhuka nange mu lihia, ku nji lekako vupite vua mu lutsilielo vu va uanene mu ku tanda cavo ca Mbimbiliya, kaha na kueha nange.” Ndumbuetu Melissa na muanetu Mauricio, va kovela mu cipanga ca ntsimbu yose.

16-17. Mu vinjila vika mpundu tu hasa ku kuasa vakuetu?

¹⁶ Puenu na ku tonda vinjila mpundu via ku kuaselamo vakuenu. (Ngal. 6:10) Muanetu Leo, ua pua misionaliu ku cifuti ca ku laako ua handekele ngueni: “Ka tue ku tondeka ku tu lingila via kama, vunoni kacilinga ka kandende ka ngozi. Nji vuluka ntsimbu imo mu nja hitile mu mponde ya likalu. Ha nja ka hetelele ku ndzivo, viose hali yange, cova-ova, vusiua na matoto. Vunoni, vamo vayala na mpuevo va pua vamuanetu, va nji laniene ku ndzivo yavo nji ka hitiseko vimo mu kanua. Ka nji vuluka mpundu vika tua lile, vunoni nji vuluka ngecize va nji halakanene na ngozi ya kama. Ngeci mu nima yaco, nja livuile ku lembama ca kama!”

¹⁷ Tu vose tua lema viuano vietu via kama, ngeci mua viuano via limbo na via muhato. Kaha vimo via tu lingisa ku lema vintsimbu viaco, via pua ku liuana na vamuanetu na ku simutuila navo ku tuala ha viuano viaco. Vunoni ndumbuetu Carol u tu na tumbuile ngueni: “Kuli yange, viuano via muhato na via limbo vie ku nji kaluuila cikuma.” Omo lia vika? Ivene ngueni: “Vutuhu nje ku kala ha kati ka vihita ni vene makulukazi a vamuanetu, vose ve ku soloka va na litepa-tepa laza mu masoko. Kaha ku mona vakuetu vose mu tuvivunga, ange yange ou huaa, ce ku nji vuisa vulika vua kama.” Vamo co ce ku va kaluuila kuya ku ciuano ca limbo ni ca muhato, mu nima ya ku tsisa mukua ndzivo yavo. Vuno mu tantekeyako umo muanetu ue ku hita mu visoti ngeci muevi ni? Nga mukemuo, ci ka pua ca cili nga tu vose tu lihakela kapandi ka ku lania vamuanetu va cifua eci linga va ka kale na vusoko vuetu ku viuano via kama vi na hatako.

18. Vati tu hasa ku pangesa 2 Kolintu 6:11-13, omo tu zumbula vamuanetu?

 ¹⁸ Puenu na ku sikama na vamuanoko. Lihakelenu kapandi ka ku lania vamuanetu va ku liseza-seza mu ku sikama navo, cikuma-kuma vaze ve ku livua vulika. Tu tonda mitima yetu i lihamese, cikuma-kuma kuli vamuanetu va cifua eci. (Tandenu 2 Kolintu 6:11-13.) Ndumbuetu Melissa u tu na tumbuile ngueni, “Nja kele na ku ivua ndzolela ya kama omo vamuanetu va kele na ku tu lania ku vindzivo viavo ni ku tu lania tuye mangendzi mumo lika.” Vuno kuli umo mu cikungulukilo cenu u mu hasa ku muesa vuhuanga ni?

19. Ha vintsimbu vika ku sikama na vamuanetu ce ku kuasa cikuma?

¹⁹ Kua kala vintsimbu vimo vi ce ku kuasa cikuma ku kala na vamuanetu. Vamo vamuanetu, ce ku va kaluuila ku likata na vavusoko vavo ka va puile Vakaleho ha matangua a ku huima. Vamuanetu vakuavo co va kala na amo matangua a ve ku ivua ku vavala ca kama cikuma ku mutima, ngeci mua litangua li va tsisile muntu u va lema. Mu tue ku lihana mu ku sikama na vamuanetu ve ku hita mu visoti ngeci muevi, tue ku muesa ngecize ‘tuoma mitima ku ku-kala cavo.’—Filp. 2:20.

20. Vati mezi a Yesu a ku Mateo 12:48-50, a hasa ku tu kuasa nga tuli na ku livua vulika?

²⁰ Kua kala vusunga vua vuingi vue ku lingisa Mukua Kilistu ku livua vulika. Vunoni ka tua pandele ku suva ngecize Yehova ue ku ivuisisa vuino cifua ci tue ku livuilamo. Kaha ue ku tu hana viose vi tua tondeka vintsimbu via vingi ku hitila muli vamuanetu. (Tandenu Mateo 12:48-50.) Kaha tue ku muesa ngecize tua santsela kuli Yehova, mu ku tu hana cikungulukilo mu tue ku lihakela kapandi ka ku kuasa vusoko vuetu vua mu lutsilielo. Ambe nga vintsimbu vimo tue ku livua vulika, tu tantekeyenu ngecize ka tuesi lika lietu, muomu Yehova ua kala netu ntsimbu yose!