CILONGESA 18
Vuno mu ka Suntsuka omo lia Yesu Ni?
“Na vezika ou ka uana coua ca ku mu suntsuisa muli ange.”—MAT. 11:6.
MUASO 54 “Eyi Ikeyo Njila”
VI TU LILONGESAMO *
1. Vika halumo via mi lingisile ku lisimuoka mu mua putukile ku lekako vakuenu muzimbu ua mu Mbimbiliya?
MU VULUKA ntsimbu ya katete i mua nongonuene ngecize mu na uana vusunga ni? Mua vusunga mua vuile ndzolela ya kama, muomu vilongesa via mu Mbimbiliya via mi lombolokele vene hululu! Kaha mua singaniekele ngecize vantu vose va ka tava vilongesa viaco. Muomu mua kele na vusunga ngecize muzimbu ua mu Mbimbiliya u ka va hana vutumbe mu muono na lulavelelo lua muono ua cili ku lutue. (Visa. 119:105) Ngeci na ndzolela yose, mua putukile ku lekako vusunga vuaco ku vavusamba na vavusoko vuenu vose. Vunoni vika via solokele? Mua lisimuokele muomu vavengi va vianene muzimbu uaco.
2-3. Vati cingi ca vantu va muenenemo muzimbu ua ambuluile Yesu?
2 Ku mona vantu va viana muzimbu u tue ku ambulula, ka ca pandele ku tu komouesa. Muomu Yesu mua kele hano ha mavu, ua lingile vikomoueso via vingi mu ku muesa ngecize Njambi ikeye ua mu tumine. Vutuhu ngoco, vantu kasi va mu vianene. Ca ku muenako, Yesu ua sanguile Lazalu, kaha cikomoueso caco cipue vene vitozi ka va hasele ku ci viana. Vutuhu ngoco, vakuluntu va vaYundeya ka va tavele Yesu ku pua Mesiya. Kaha va tondele vene ku tsiha vose vavali, Yesu na Lazalu!—Yoa. 11:47, 48, 53; 12:9-11.
3 Yesu ua tantekeyele ngecize vantu vavengi va ka mu viana ku pua Mesiya. (Yoa. 5:39-44) Ngeci ua lekele cimo civunga ca vandongesi va Yoano Mukua ku Mbatiza ngueni: “Na vezika ou ka uana coua ca ku mu suntsuisa muli ange.” (Mat. 11:2, 3, 6) Omo lia vika honi vantu vavengi va vianene Yesu?
4. Vika tu hilula mu cilongesa cino?
4 Mu cilongesa cino neci ci na hatako, tu hilula vumo vusunga vua muesa omo lia vika vantu vavengi va vianene ku tsiliela
muli Yesu. Tu mona naua, omo lia vika vantu vavengi lelo lino ve ku suntsuka. Kaha ca seho ya kama, tu lilongesa omo lia vika tua pande ku kala na lutsilielo lua ku kaniama muli Yesu linga kati tu suntsuke.(1) CISEMUA CA YESU
5. Omo lia vika vamo va singaniekele ngecize halumo Yesu kati ikeye Mesiya mpundu?
5 Vavengi va suntsukile omo lia mbonge ya semukilile Yesu. Vutuhu va nongonuene ngecize Yesu ua puile mulongisi ua vutongue kaha naua ua lingile vikomoueso, vunoni va mu vianene omo lia ku pua muana ua umo cihutu ua puile kalupindelo. Kaha naua va mu vianene omo lia ku pua mukua Nazaleta, kamo ka mbonge ka va muene vantu ku pua ka ku salela. Cipue vene Natanele tele kanda a ci pue ndongesi ya Yesu, neni ua handekele ngueni: “Cimosi ca ku viuka ci hasa ku fuma ku Nazaleta, ni?” (Yoa. 1:46) Natanele halumo ua handekele ngoco, muomu ka lemene mbonge ya yoyelele Yesu ku ntsimbu ize. Ni halumo ua vulukile vupolofeto vua ku Mika 5:2, vua muesele ngecize Mesiya a ka semukila ku Mbetelema kati ku Nazaleta.
6. Vika tele nga via pandele ku kuasa vantu ku nongonona Yesu ku pua Mesiya?
6 Vika via handeka Visoneka via ku Lela? Kapolofeto Isaya ua polofetele ngecize vitozi va Yesu, ve ku honouele ku yongola ni ku tuala mana ku mizimbu ya Mesiya. (Isaya 53:8) Cingi ca mizimbu ya indende ku tuala hali Mesiya nayo va i polofetele. Ngeci mukemuo, nga vaze vantu va uanene ntsimbu ya ku hilula mizimbu yaco yose, nga va hasele ku nongonona ngecize Yesu ua semukilile ku Mbetelema kaha naua ua puile mukua cikota ca Muangana Ndaviti. (Luka 2:4-7) Cihela ca semukilile Yesu ca litombuele na vupolofeto vua ku Mika 5:2. Amba honi citanga ca kele haka? Citanga ca kele ha ku singaniekela, ni nguetu vantu, ka va tondesesele ha mizimbu yose linga va nongonone vusunga. Ngeci va mu vianene.
7. Omo lia vika vantu vavengi lelo lino ve ku viana vangamba va Yehova?
7 Vuno citanga caco na lelo tue ku ci mona ni? Eyo. Cingi ca vangamba va Njambi lelo lino, ka va puile vampite ni vakua vukama. Kaha vantu ve ku va singaniekela nguavo, ‘ka va lilongesele kaha ka va puile vakua vukama.’ (Vili. 4:13) Vamo ve ku singanieka nguavo, Vakaleho va Yehova ka va pandele ku longesa vantu Mbimbiliya muomu ka va hitile ku visikola via kama via Mbimbiliya. Vakuavo co ve ku tu viana, muomu nguavo “vulombelo vua Vakaleho va Yehova vua pua vua ku Amerika.” Vunoni ha kati ka Vakaleho va Yehova va ku pua 7, kampe umo lika-lika ua kala mpundu mu Estados Unidos. Vakuavo co va va leka nguavo Vakaleho va Yehova ka va tsilielele muli Yesu. Mu ku hita ca miaka Vakaleho va Yehova, va va vangeya nguavo va pua “vapulisia va vusueke va ku Amerika” ni “vakua ku luisa nguvulu.” Kaha mu ku linga vaze va ve ku leka eyi mizimbu, ka va tu tantekeya vuino ni ka ve ku tonda ku tu tantekeya, ngeci ve ku tu viana.
8. Kuliya na Vilinga 17:11, vika va na pande ku linga vantu nga va tonda ku nongonona veya mpundu vangamba va Njambi?
8 Vati muntu a hasa ku liniunga ku ku suntsuka? Mu ku hilula ha mizimbu. Aka kakeko kapandi ka lihakelele mukua ku soneka Mbimbiliya, Luka. Luka ua tondesesele vuino “viuma viose fume ha katete”, muomu ua tondele ngecize vaze va ka tanda mukanda ueni, va ka hase ku tantekeya vusunga ku tuala hali Yesu. (Luka 1:1-4) VaYundeya va ku mbonge ya Mbeleya, va puile ngeci mua Luka. Muomu, mu va vuile lua katete muzimbu ua cili ku tuala hali Yesu, va tondesesele mu Visoneka via ciHevelu linga va kale na vusunga vua viuma vi va vuile. (Tandenu Vilinga 17:11.) Na vuno vene, vantu va pande ku hilula mizimbu. Va pande ku setekesa viuma vi lue ku tu longesa lukungulukilo na Mbimbiliya. Va pande naua ku lilongesa mizimbu ya Vakaleho va Yehova va ku matangua ano. Mua vusunga, nga va pua na ku ‘konka vuino’ ha viuma, kaha ka va ka suntsuka omo lia manguavo ni kahangu ka ve ku tu muesa vantu.
(2) YESU UA VIANENE KU LINGA VIKOMOUESO VIA MU SOLUELE KU PUA MESIYA
9. Vika via solokele omo Yesu ua vianene ku linga cimo cikomoueso?
9 Vutuhu Yesu ua longesele na vutongue vua ku komouesa, vunoni evi ka via puilemo kuli vamo vantu. Va tondeleko vikuavo vieka. Ngeci va kakateyele Yesu a va muese ngecize ua puile Mesiya mu ku linga “citantekeyeso ca muilu.” (Mat. 16:1) Halumo va mu kakateyele ku linga evi, omo lia ku ivuisisa mua ku vihia Ndaniele 7:13, 14. Vunoni ntsimbu ya Yehova ya ku puisamo vupolofeto vuaco tele kanda i puemo. Vilongesa via Yesu lika tele nga via puilemo mu ku va tavesa ngecize ikeye Mesiya. Vunoni mua vianene mu ku va lingila cikomoueso ci va tondele, va suntsukile.—Mateo 16:4.
10. Vati Yesu ua puisilemo via handekele Isaya ku tuala hali Mesiya?
10 Vika via handeka Visoneka via ku Lela? Ku tuala hali Mesiya, Isaya ua polofetele ngueni: “Ka li ka tambeka, cipue ku tendeka lizi lieni, cipue ku livuisa mu tapalo.” (Isaya 42:1, 2) Yesu ua lingile cipanga ceni ca ku ambulula ca ku hona ku lihalesa ni ku litsimanesa. Ka tungile vitembele ni ku zala vuzalo vua ku mu tepesa ku mbunga yose, cipue ku kakateya vantu va mu sane mazina a vukama, houe. Kaha mu va mu sompesele, Yesu ua vianene ku komouesa Muangana Helonde mu ku linga cikomoueso. (Luka 23:8-11) Vutuhu Yesu ua lingile vimo vikomoueso, vunoni ua tualele cikuma mana ku ku ambulula muzimbu ua cili. Ngeci ua lekele vandongesi veni ngueni “muomu [vikevio vi] nji nezila.”—Mako 1:38.
11. Viuma vika ve ku lavelela vamo lelo lino?
11 Vuno citanga caco na lelo tue ku ci mona ni? Eyo. Lelo lino, vavengi ve ku komoka vitembele via kama via ku pilieka mueka na mueka na mazina a vukama a ve ku liluka vakuluntu va malombelo, kaha na vilika via ku linga noku ku via tunda vene yanini. Vunoni vantu ve kuya ku vitembele viaco, nevi vi ve ku lilongesa ku tuala hali Njambi na vutumbe vueni viahi. Vaze co ve ku likungulula netu, ve ku lilongesa viuma via tonda Yehova kuli vakevo na vati va hasa ku yoya muaya cizango ceni. Vindzivo vietu via Vuangana ka via puile via ngungu na ngoma, vunoni tue ku vi viukisa ntsimbu yose. Kaha vakuluntu ka ve ku zala vizalo via ku lifuila ni ku liluka mazina a vukama. Vutuhu vilongesa vietu viose na viuma vi tua tsiliela via tunda mu Lizi lia Njambi, vunoni vamo ve ku suntsuka muomu nguavo tue ku lemesa mu njila ya ku samuka cikuma, kaha Vindzivo vietu via Vuangana ka via puile via ku komouesa. Cikuavo naua, vilongesa vietu kati vikevio vi va tonda ku halakana.
12. Ngue mu ya muesa VaHevelu 11:1, 6, lutsilielo luetu lua pande ku hitukila ha vika?
12 Vati tu hasa ku liniunga ku ku suntsuka? Kapostolo Paulu ua lekele Vakua Kilistu va kele mu Loma, ngueni: “Ku-tsiliela ci fuma ku ku-ivua, na ku-ivua ci fuma ku lizi lia Kilistu.” (Loma 10:17) Ngeci mukemuo, lutsilielo luetu lua hitukila ha ku lilongesa Mbimbiliya, kati ha ku kava vilika via vakua malombelo a makuli, vize ka via tundile mu Mbimbiliya, ambe nga vilika viaco vi soloka cikuma ku vuaha. Tua pande ku kaniamesa lutsilielo luetu mu ku lilongesa vusunga, muomu Mbimbiliya nguayo, “nga ku tsiliela cahi ka tu hasa ku mu ya [Njambi] ku mutima.” (Tandenu VaHevelu 11:1, 6.) Ngeci mukemuo, ka ci tondeka tu mone cikomoueso ca ku fuma muilu amba tu tave ngecize tu na uana vusunga. Ca tondeka lika, ku hilula vilongesa via mu Mbimbiliya na civando, muomu nga tu lingamo, tu hasa ku kaniamesa lutsilielo luetu kaha na ku litundisa nkala vimpata vi tua kala navio ku tuala ha vusunga.
(3) YESU UA VIANENE KU KAVA CINGI CA VISEMUA VIA VAYUNDEYA
13. Vika via lingisile vavengi ku viana Yesu?
13 Ntsimbu imo, vandongesi va Yoano Mukua ku Mbatiza va kele ha ntsimbu ya ku likela ku lia, vunoni ca va tangele ku mona vandongesi va Yesu ka vesi na ku lingamo. Ngeci Yesu ua lomboluele ngecize, ka ca tondekele vandongesi veni va liyandese na ndzala omo ikeye a ci li na muono. (Mat. 9:14-17) Vutuhu Yesu ua lomboluele cimpande caco, vamo vaFaliseo na vitozi vakuavo va mu vianene muomu ka kavele visemua viavo. Kaha va vuile matoto mu va mu muene a kanguisa vavezi lia Sapalalo. (Mako 3:1-6; Yoa. 9:16) Cikuavo naua, va kele na ku lihalesa nguavo ve ku niunga Sapalalo, vunoni mingoso mu tembele ni va linga. Kaha mua va payele Yesu ku tuala ha cimpande caco, va nienguele cikuma. (Mat. 21:12, 13, 15) Ntsimbu ikuavo, omo Yesu ua ambuluilile mu Sinangonga ya ku Nazaleta, vantu va nienguele cikuma muomu ua handekele vimo via muesele ngecize va puile vakua lizangamena kaha ka va kele na lutsilielo. (Luka 4:16, 25-30) Vavengi va suntsukile muomu Yesu ka lingile vize vi va lavelelele kuli ikeye.—Mat. 11:16-19.
14. Omo lia vika Yesu ua vianene visemua ka via litombuele na Visoneka via ku Lela?
14 Vika via handeka Visoneka via ku Lela? Yehova ua handekele ku hitila kuli kapolofeto Isaya, ngueni: “Omo vantu ava ve ku nji suena, kaha na kanua kavo na milungu yavo ve ku nji singimika, vunoni va na fumisa mitima yavo ku laako nange, na vuoma vuze vu va nji vuila vukevuo lisiko lia vantu li va na va longesa.” (Isaya 29:13) Yesu ua kele na vusunga vua ku viana visemua ka via litombuele na Mbimbiliya. Muomu va singimikile cikuma masiko na visemua via vantu ku hiana Visoneka via ku Lela. Kaha mu ku lingamo, va vianene Yehova na uze ya tumine ku pua Mesiya.
15. Omo lia vika vantu vavengi lelo lino ka va lemene Vakaleho va Yehova?
15 Vuno citanga caco na lelo tue ku ci mona ni? Eyo. Vavengi ve ku niengua, nga Vakaleho va Yehova ka va likuatasana navo mu ku linga vilika ka via tundile mu Mbimbiliya, ngeci mua cilika ca litangua lia ku semuka na Natale. Vakuavo co ve ku niengua omo Vakaleho va Yehova ve ku viana ku lipandakana navo mu ku linga vilika via cifuti na vilika vikuavo ka via litombuele na Mbimbiliya vi ve ku linga vantu nga ku na tsi muntu. Vaze ve ku suntsuka omo lievi, va hasa ku tsiliela ngecize ve ku lemesa Njambi mu njila ya muya ku mutima. Vunoni uose ue ku sembulula vi ya longesa Mbimbiliya na ku kava vilika via vakua mavu, ke kuya Njambi ku mutima.—Mako 7:7-9.
16. Kuliya na Visamo 119:97, 113, 163-165, vika tua pande ku linga, kaha vika ku tua pandele ku linga?
16 Vika tua pande ku linga mangana kati tu suntsuke? Tua pande ku lema masiko na vitume via Yehova, na ku kolesa cilemo caco. (Tandenu Visamo 119:97, 113, 163-165.) Ku lema Yehova, ce ku tu kuasa ku viana nkala cisemua ka ce ku muya ku mutima. Muomu ka tue ku tonda cuma na cimo cahi ci tanganese cilemo cetu kuli Ikeye.
(4) YESU KA SUNGAMESELE PANGESI YA VAKUA PULITIKA
17. Ku matangua a Yesu vantu va lavelele ngecize Mesiya a ka linga vika?
17 Vamo vantu va tondele Yesu a manusule visoti vi va kele na ku va kokela vakua pulitika. Muomu va lavelelele ngecize Mesiya a ka va patula ku mapakeso a vuangana vua Loma. Vunoni mu va setekele ku mu puisa muangana, Yesu ua vianene. (Yoa. 6:14, 15) Vasasendote na vantu veka, va lisosomuene ngecize Yesu a pindisa vuangana vua Loma, kaha omo lia matoto, vakua Loma va va nieka mpoko i va va hele. Ngeci cingi cavo va vianene Yesu.
18. Vupolofeto vuka ku tuala hali Mesiya va sembuluile vavengi?
18 Vika via handeka Visoneka via ku Lela? Vutuhu cingi ca vupolofeto vua muesa ngecize Mesiya ue ku puile mukua ku vula, vunoni vupolofeto vukuavo vua muesele ngecize ha katete ua pandele ku-tsa omo lia vipi vietu. (Isaya 53:9, 12) Vika honi via lingisile vaYundeya ku lavelela viuma vieka? VaYundeya va sembuluile nkala vupolofeto vuze ka vua kulahesele ku manusula visoti viavo mu vuasi-vuasi.—Yoa. 6:26, 27.
19. Visinganieka vika via suntsuisa vavengi lelo?
19 Vuno citanga caco na lelo tue ku ci mona ni? Eyo. Lelo lino, vavengi ve ku viana muzimbu uetu, muomu ka tue ku lihaka mu via pulitika. Ve ku tonda netu tu lihake mu lihangulo lia vantuamena. Vunoni etu tu tantekeya ngecize kuli Yehova nga tu hangula muntu ueka linga a tu sike, tuli na ku mu viana Ikeye ku pua Muangana uetu. (1 Sam. 8:4-7) Vakuavo co, ve ku tonda tu tunge visikola, visipitali na ku linga vipanga vieka via ku kuasa vantu mu membo. Vantu vaco ve ku suntsuka, muomu etu tue ku tuameka cipanga ca ku ambulula, kati ku manusula visoti via vantu mu vuasi-vuasi.
20. Ngue mua a tsindika mezi a Yesu a ku Mateo 7:21-23, vika tua pande ku tuameka?
20 Vati tu hasa ku liniunga ku ku suntsuka? (Tandenu Mateo 7:21-23.) Tua pande ku tuameka cipanga ca tu sikile Yesu. (Mat. 28:19, 20) Ka tua pandele ku tanguka cipue kamandende na vimpande via pulitika ni ku seteka ku manusula visoti via vantu mu mavu ano. Tua lema vantu kaha tua haka seho ku visoti viavo, vunoni tu tantekeya ngecize njila ya kama cikuma i tu hasa ku va kuaselamo, ya pua mu ku va longesa via Vuangana vua Njambi na ku va kuasa va likuate vusamba na Yehova.
21. Kapandi ka ka tua pande ku lihakela?
21 Mu cilongesa cino, tu na hilula ha vioua 4 via lingisile vantu vavengi ku viana Yesu, vize vi hasa naua ku suntsuisa vantu lelo lino. Vuno viuma vi tua pande ku viana, evi lika ni? Houe. Mu cilongesa ci na hatako, tu ka hilula naua ha vioua vikuavo 4. Tu puenu na ku lihakela kapandi ka ku viana ku suntsuka na ku tualelelaho ku kaniamesa lutsilielo luetu!
MUASO 56 Lemenu Vusunga
^ cin. 5 Vutuhu Yesu ikeye mulongisi ua kama ku hiana vantu vose, vunoni mua kele hano ha mavu vantu vavengi va mu vianene. Omo lia vika? Mu cilongesa cino, tu hilula ha vusunga 4 vua va lingisilemo. Tu simutuila naua, omo lia vika vantu vavengi lelo lino ve ku suntsuka omo lia viuma vi ve ku handeka ni ku linga vandongesi va vusunga va Yesu. Kaha ca hiana seho, tu lilongesa omo lia vika tua pande ku kala na lutsilielo lua ku kaniama muli Yesu linga kati tu suntsuke.
^ cin. 60 VI LI HA VIKUPULO: Filipu ali na ku kaniamesa Natanele a ka tantekeye Yesu.
^ cin. 62 VI LI HA VIKUPULO: Yesu ali na ku ambulula muzimbu ua cili.
^ cin. 64 VI LI HA VIKUPULO: Yesu ali na ku kanguisa yala ua ku solia livoko ha meso a vitozi.
^ cin. 66 VI LI HA VIKUPULO: Yesu nai ku muncinda lika lieni.