1. Tumbulenu cimueso ca lekesa seho ya ku nongonona ntsimbu ika tuli na ku mona viuma vili na ku lingika? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo)

TELE ciuano ca muhato ci li mu hiehi na ku putuka. Mukua ku tuamena a ya ha mutula na ku meneka mbunga yose. Kaha miaso i lingila ku putuka ku imba. Mbunga yose va na tantekeyamo ngecize ntsimbu ya ku tumama ya hete. Va halakane ku miaso ya cili, kaha va li na mpuila ya ku halakana ku vimpande via hateleko. Vunoni halumo kua kele vamo va tangukile ka va tualele mana kuli mukua ku tuamena, kaha ka va muene nguavo miaso ya putuka. Ngeci ka va muene ngecize ciuano ci li na ku putuka, kasi va kele na ku endangana na ku simutuila na vavusamba. Eci cimueso, ca solola vika vi hasa ku lingika nga ka tu nongonona ntsimbu ika tuli ni ku mona vuino viuma vili na ku lingika. Tua pande ku lilongesaho vimo ha cimueso eci, muomu vuovuno ku ka soloka cuma ca kama ci tua pande ku liviukisila vuino. Cuma cika?

2. Omo lia vika Yesu ua lekele vandongesi veni ngueni “Vingilenu”?

² Yesu Kilistu ua mamuine vandongesi ngueni va pande ku vingila na ku liviukisila via “ku-kotoka ca mavu.” Ua va sikile ngueni: “Zangamenu, vingilenu, vundilenu: muomu ka mu tantekeya ntsimbu ize.” Yesu ua va mamuine vintsimbu via ku liseza-seza ngueni: “Vingilenu.” (Mateo 24:3; tandenu Mako 13:32-37.) Mukanda ua Mateo nauo ua muesa ngecize Yesu ua mamuine vandongesi  veni. Ua va lekele ngueni: “Ngoco vene vingilenu: muomu ka mu tantekeya ola ika Muangana uenu a keza.” Kaha ua va mamuine naua ngueni: “Ngoco vene enu naua liviukisilenu lumo, muomu ha ola ize intsa ka mu singanieka Muana muntu a keza.” Ua hilukilileho naua ngueni: “Vingilenu, muomu ka mu tantekeya, cipue litangua, cipue ola.”—Mateo 24:42-44; 25:13.

3. Omo lia vika tue ku tuala mana ku vimamuna via Yesu?

³ Vakaleho va Yehova ve ku tuala mana ku vimamuna via Yesu. Tua tantekeya nguetu tuli na ku yoya ku matangua a ku “ku kotokela” kaha “lamba ya kama” ili mu hiehi-hiehi! (Ndaniele 12:4; Mateo 24:21) Vangamba va Yehova va li na ku ambulula muzimbu ua cili ha mavu ose, ngue muze mua handekele Yesu laza. Ku ntsimbu ili na ku soloka vindzita, mavezi, mandunduma, na ndzala mu vihela via vingi. Kuli ku liluisa ca malombelo na ku litsihanga kanda ci kaleko fumeko. (Mateo 24:7, 11, 12, 14; Luka 21:11) Vuovuno tua lavelela ku iza ca Yesu a ku puisemo vutumbe vua Ise.—Mako 13:26, 27.

4. (a) Omo lia vika tu hasa ku tsiliela nguetu Yesu na tantekeya tangua lika ndzita ya Alemangendo i keza? (b) Vutuhu ka tu tantekeya ntsimbu ya ku putuka ca lamba ya kama, vusunga vuka tu hasa ku kala navuo?

⁴ Mu tue ku ya ku ciuano ca muhato, tue ku tantekeya ntsimbu i ue ku putuka nkala mutamba ua ciuano. Vunoni lamba ya kama kati ngoco, ka tu tantekeya vuino-vuino tangua lika i ka putuka. Yesu ua handekele ngueni: “Litangua lize, cipue ola ize, na umo uahi a li tantekeya, cipue tungelo va muilu, cipue Muana, vunoni Ise lika.” (Mateo 24:36) Mua vusunga, mu ku linga Yesu ikeye a ka tuamenena ndzita ya Alemangendo, citava vuovuno na tantekeya ntsimbu ika ndzita yaco i ka kalako. (Ku-Solola 19:11-16) Vunoni etu ka tu tantekeya litangua, cipue ntsimbu i ci keza ku kotoka ca mavu. Ngeci ca pua ca seho ya kama kuli yetu ku vingila. Yehova ua tumbika laza ntsimbu ya ku putuka ca lamba ya kama, kaha litangua liaco li li na ku suena mu hiehi-hiehi. “Cili vene, ka ci ka simbula.” (Tandenu Havakuke 2:1-3.) Omo lia vika tu hasa ku kala na vusunga vuaco?

5. Hanenu lungano lua muesa ngecize vupolofeto vua Yehova vue ku lipuisamo ku ntsimbu yavuo.

⁵ Vupolofeto vua Yehova ntsimbu yose vue ku lipuisamo ku ntsimbu yavuo! Ca ku muenako, aci singaniekenu ha litangua lia ka patuile vantu veni mu Ingito. Lia puile litangua lia 14 ya Nisane  mu muaka ua 1513 tele kanda Kilistu eze. Mu ku hita ca ntsimbu Mosesa ua sonekele via litangua liaco ngueni: “Kaha ca puile ngecize mu ku manesa vihita viuana via miaka na makumi atatu, mu litangua olio vene ca puile ngecize, vivunga viose via Yehova, via fumine ku cifuti ca Ingito.” (Ezundu 12:40-42) Ha litangua lia 14 ya Nisane  mu muaka ua 1943 tele kanda Kilistu eze, ua puile vene muaka ua 430 tele vaIsaleli kanda va ci va patule, kaha Yehova ua kulahesele ngecize a ka vezikisa mbuto ya Avilahama. (Ngalata 3:17, 18) Kaha mu nima ya ntsimbu, Yehova ua lekele Avilahama ngueni: “Tantekeya cili-cili ngecize mbuto yove i ka pua vakua ku lisuka mu cifuti cikeco kati cavo, na ku va pangela; kaha va ka va yendesa vihita viuana via miaka.” (Njenisisi 15:13; Vilinga 7:6) Miaka 400 ya putukile mu muaka ua 1913 tele kanda Kilistu eze, omo Ismaele ua putukile ku yandesa cikuma Isake. Ku yandesa caco ca ku huililile ha litangua lia ku patuile Yehova va Isaleli mu Ingito. (Njenisisi 21:8-10; Ngalata 4:22-29) Kaha mu vihita via miaka ya hateleko, Yehova ua tumbikile litangua mpundu lia ku patula vantu veni!

6. Omo lia vika tu hasa ku kala na vusunga nguetu Yehova a kohiela vantu veni?

 ⁶ Yehosua ua puile umo ua vaIsaleli va patukile mu Ingito. Mu nima ya miaka ya ingi, ua vuluisile vantu ngueni: “Mua tantekeya mu mitima yenu yose na mu miono yenu yose, ngecize na kamo kahi ka na lisupu ku vize viose via cili via mi tumbuile Yehova Njambi yenu; viose via mi solokela, na kamo kahi ka na lisupuko.” (Yehosua 23:2, 14) Yehova ua kulahesele ku ka patula vantu veni ku lamba ya kama na ku ka va hana muono ka ue ku hua mu mavu a aha. Tu hasa ku kala na vusunga nguetu eci cikulaheso ci ka lipuisamo. Ngeci mukemuo nga tu tonda ku ka yoya mu  mavu a aha, tua pande ku vingila.

7, 8. (a) Cipanga ca tuniungi ca puile cika ku laza, kaha ci tu longesa vika? (b) Hanenu lungano lua viuma vi hasa ku soloka nga tuniungi va kosa omo vali ha cipanga.

⁷ Tu hasa ku lilongesa vimo ku tuniungi va kele na ku vingila vimbonge ku laza. Cingi ca vimbonge viaco, ngeci mua Yelusalema, ya kele mu kati ka vivumbe via laha linga vitozi kati va hase ku kovelamo. Tuniungi va kele na ku kala helu lia vivumbe, linga va hase ku mona vuino cifuti ca zingilikile mbonge. Kaha tuniungi vakuavo va kele na ku imana ha mbelo via mbonge. Tuniungi va kele na ku zuama vutsiki na mutana, kaha nga va mona vitozi vali na kuiza, va kele na ku tambeka ku vantu mu mbonge. (Isaya 62:6) Va tantekeyele seho ya ku vingila na ku talela via hitile kuze. Muomu nga ka va lingilemo, nga vantu vavengi va tsile.—Ezekiele 33:6.

⁸ Umo yala ua sonekele via mizimbu ya vaYundeya, ua lomboluele vati vakua Loma va hasele ku kovela mu Yelusalema mu muaka ua 70 mu nima ya Kilistu. Tuniungi vaze va kele na ku niunga mutamba ua mbonge va ile mu tulo. Ngeci mukemuo, masualale a vakua Loma va hasele ku kovela mu mbonge. Va ile ku tembele, na ku i tsimika, na ku nongesa Yelusalema yose. Ca puile lamba ya ku manusuila ku cifuti ca vaYundeya i va lihitile nayo.

9. Viuma vika ka va tantekeya vantu va vengi matangua ano?

⁹ Cingi ca vanguvulu matangua ano ve ku haka masuale va niunge vingamba via cifuti cavo, kaha ve ku pangesa makina liniunga nauo. Ava vanguvulu ve ku talela vose ni nkala viuma vi hasa ku neha vusonde mu cifuti cavo. Vunoni vakevo ka va tantekeya ngecize, kua kala nguvulu ye ku sika Yesu Kilistu ya hiana ngolo muilu. Vuovuno nguvulu yaco i ka lua ndzita na vanguvulu va ha mavu vose. (Isaya 9:6, 7; Ndaniele 2:44) Tua vandamena litangua liaco li hete, kaha tu tonda ku liviukisila litangua liaco. Tua haka mana ku vupolofeto vua Mbimbiliya na ku tualelelaho ku pangela Yehova mu vuoloke.​—Visamo 130:6.

10, 11. (a) Tua pande ku lunguka ku vika, kaha omo lia vika? (b) Vika vi mi lingisa ku tava nguenu Satana ue ku lingisa vantu ku sembulula vupolofeto vua Mbimbiliya?

¹⁰ Aci singaniekenu kaniungi na zuama vutsiki vuose. Ce ku mu kaluuila ku tona mu vintsimbu via ku manusuila omo lia ku hona cikuma. Na vuno vene, tu li na ku yoya mu matangua a ku kotokela. Mu ku linga tu li mu hiehi na ku kotoka, ci li na ku tu kaluuila cikuma ku vingila. Ci ka pua ku vindama ca kama nga tu likela ku vingila! Tu simutuilenu ha viuma vitatu vi hasa ku tu tangula ku vingila.

¹¹ Satana ue ku kuonga vantu. Ikeye “muangana ua ano mavu.” Ntsimbu tele Yesu kanda va mu tsihe ua vuluisile vandongesi veni ovu vusunga vuaco lutatu. (Yoano 12:31; 14:30; 16:11) Satana ue ku pangesa vulombelo vua makuli mu ku kuonga vantu. Ngeci mukemuo vavengi lelo ve ku sembulula vupolofeto vua  Mbimbiliya vua muesa ngecize ku kotoka ca mavu ci li mu hiehi. (Zefania 1:14) Mua vusunga, Satana na “puputisa visinganieka via vaze ka va tsiliela.” (2 Kolintu 4:3-6) Ngeci mukemuo, mu tue ku seteka ku leka vantu via ku hua ca mavu ano na via Kilistu ali na ku sika, cingi cavo ka va tondo ku tu halakana. Ve ku handeka nguavo, “ka njesi na ntsimbu ya ku mi halakana.”

12. Omo lia vika ka tua pandele ku tava Ndiavu a tu onge?

¹² Vutuhu cingi ca vantu ka ve ku tuala mana ku vupolofeto vua Mbimbiliya, ka tua pandele ku tava vilinga viavo ku tu hiluisila mu nima. Tu tantekeya seho ya ku vingila. Paulu ua lekele vamuanaye ngueni: “Enu vavene mua tantekeya cili-cili ngecize litangua lia Muangana li ku iza.” Ua vuezeleko ngueni: “Ngue muhuza mu vutsiki.” (Tandenu 1 Tesalonika 5:1-6.) Yesu ua tu mamuine ngueni: “Liviukisilienu lumo: muomu ha ola ize intsa ka mu singanieka Muana muntu a keza.” (Luka 12:39, 40) Vuovuno Satana a konga vantu mu ku va lingisa ku singanieka nguavo “kua holo tu novoka.” Kaha litangua lia Yehova li keza vuasi-vuasi kuli vakevo. Amba etu co? Kati tu “kose tulo, vunoni tu vingilenu.” Nga tu tonda ku liviukisila litangua liaco linga kati va ku tu onge ku nkala muntu, tua pande tu tanda Lizi lia Njambi na ku hilula via tu leka Yehova nkala litangua.

13. Vati cimbembesi ca mavu ce ku pihisa visinganieka via vantu, kaha vati tu hasa ku ci viana?

¹³ Cimbembesi ca mavu ce ku pihisa visinganieka via vantu. Cingi ca vantu ve ku singanieka nguavo ka ci tondeka va tantekeye Njambi. (Mateo 5:3) Ngeci ve ku pangesa ntsimbu yavo na ndzili yavo mu ku tonda viuma via vingi via mu mavu ano. (1 Yoano 2:16) Matangua ano, senga ya lana ku hiana laza, kaha viuma via vingi vie ku kokueya vantu ku linga nkala masungu a vali nao. (2 Timoteo 3:4) Evi viaco vie ku tangula vantu ku linga viuma via seho ya kama, kaha ka ve ku singanieka ha vusamba vuavo na Njambi. Ngeci mukemuo Paulu ua vuluisile Vakua Kilistu ngueni va pande “ku niangumuka ku tulo,” kati va tuale mana mu ku puisamo lika vizango viavo mu muono.​—Loma 13:11-14.

14. Cimamuna cika tu uana ku mukanda ua Luka 21:34, 35?

¹⁴ Tu tonda sipilitu ya Njambi i tuamene visinganieka vietu, kati cimbembesi ca mavu. Yehova na tu kuasa ivuisisa vuino viuma vi ka soloka vuovuno ku hitila mu sipilitu yeni. (1 Kolintu 2:12)  ^[1] (Talenu mezi a ku ntsongo ya cilongesa.) Vunoni tua pande ku zangama. Cipue viuma via tangua na tangua vi hasa ku tangula ku pangela Yehova. (Tandenu Luka 21:34, 35.) Vamo va hasa ku tu lingisa ku singanieka nguavo tu viheve muomu tua tsiliela nguetu tuli ku matangua a ku kotokela. (2 Petulu 3:3-7) Vunoni kati tu va halakane, muomu tua tantekeya mpundu nguetu ku kotoka ci li mu hiehi. Nga tu tonda sipilitu ya Njambi i tu endese, tua pande ku kunguluka hamo na vamuanetu ntsimbu yose.

15. Vika via lingikile kuli Petulu, Tiango, na Yoano kaha vati vi hasa ku tu solokela?

 ¹⁵ Vuzeye vuetu vue ku tu tangula ku vingila. Yesu ua tantekeyele ngecize vantu ka va tantulukile, kaha va kala na vuhenge. Aci singaniekenu via lingile ku vutsiki vua hatele ku litangua li va mu tsihile. Vutuhu Yesu ua puile ua ku tantuluka, ua tantekeyele ngecize na pandele ku vundila kuli Ise a mu kuase. Yesu ua sikile kapostolo Petulu, Tiango na Yoano va tone omo ikeye ua kele na ku vundila. Vunoni vapostolo ka muene seho ya kele ha ku tona. Va honene cikuma ngeci va ka kosele. Yesu neni ua honene, vunoni ua tonene na ku vundila kuli Ise. Vapostolo navo tele nga va kele na ku vundila ha ntsimbu yaco.​—Mako 14:32-41.

16. Kuliya na Luka 21:36, vati Yesu ua tu sikile ku “vingila”?

¹⁶ Viuma vika vi ka tu kuasa “ku vingila” na ku liviukisila litangua lia Yehova? Tua pande ku kala na cizango ca kama ca ku linga via cili. Vunoni kati vikevio lika. Omo kua lisupile matangua a andende linga Yesu a tse, ua mamuine vandongesi veni ngueni va pande ku vundila ku sua kumo kuli Yehova a va kuase. (Tandenu Luka 21:36.) Netu tua pande ku vundila kuli Yehova ntsimbu yose, linga tu vingile ku matangua ano a ku kotokela.​—1 Petulu 4:7.

17. Vati tu hasa ku muesa mpundu ngecize tua liviukisila viuma vi ka soloka ku lutue?

¹⁷ Yesu ua handekele ngueni ku kotoka ci keza “ola ize intsa ka mu singanieka.” (Mateo 24:44) Ngeci tua pande ku liviukisila ntsimbu yose. Ino kati ntsimbu ya ku yoya cifua ca muono u ve ku tumbula mu mavu a Satana nguavo ue ku neha ndzolela, houe. Ca pua ku lota ngoco. Ku hitila mu Mbimbiliya, Yehova na Yesu va na tu muesa vati tu hasa ku vingila. Ngeci mukemuo, tu tualenu mana ku vupolofeto vua Mbimbiliya na ku lipuisamo cavuo. Tu suenenu mu hiehi na Yehova na ku tuameka Vuangana vueni mu miono yetu. Kaha ku kotoka ci ka tu uana tua liviukisila. (Ku-Solola 22:20) Muomu hakeho hemana muono uetu!