1, 2. (a) Cimpande cika ca seho ca kuata ku vantu vose? (b) Omo lia vika eci cimpande ca pua ca seho kuli yetu?

CINGI ca vantu lelo lino, vimbongo vikevio via pua cimpande ca kama. Vikevio vi ve ku singanieka na ku lisosomua. Ve ku pihisa ntsimbu yavo mu ku tonda vimbongo via vingi ni ku niunga vimbongo vi vali navio. Vunoni ku vantu vakuavo, cuma ca seho ya kama ca pua vusoko vuavo, cihindu, ni viuma vi va tonda ku puisamo mu muono.

² Kua kala cimo cimpande ca seho ya kama ku tuvakana viose evi. Cimpande caco ca pua ku hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika. Ca pua ca seho cikuma ku ci tuala mana. Nga ka tua zangamene, tu hasa ku tuala mana ku muono uetu ua tangua na tangua ni ku lisosomua na visoti vietu kaha tu suva seho yaco. Nga tu hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika, tu ka hasa ku lua na visoti vietu via tangua na tangua, kaha tu ka suena mu hiehi na Yehova.

3. Vika Satana ua handekele ku tuala ha ku sika ca Njambi?

³ Satana ua katuile cimpande ku tuala ha mpoko ya Yehova  ya ku sika. Satana ua tonda vantu va singanieke ngecize Yehova ua pua Muangana ua lizangamena kaha ka tondele tu kale mua cili. Satana ngueni vantu ve ku vuile ndzolela nga va lituamenena vakevo vavene. (Njenisisi 3:1-5) Ua handekele naua ngueni na umo muntu uahi a hasa ku pua ua vusunga mpundu kuli Njambi kaha nga a kovela mu vukalu, a ka viana Njambi ku pua Muangana. (Yombi 2:4, 5) Ngeci Njambi a li na ku hitisamo ntsimbu mu ku muesa ngecize ku yoya ca ku hona ku sika ca Njambi ce ku vindamesa lika.

4. Omo lia vika cimpande ca ku sika ca pande ku ci manusula?

⁴ Mua vusunga, Yehova a tantekeya ngecize ku vangeya ca Satana ca pua ca visaki. Kaha omo lia vika necelela Satana ku mu eseka ntsimbu ya kama ngeci? Cikumbululo ca cihula eci ca kuata ku vose, cipue vaze va kala muilu ni ha mavu. (Tandenu Visamo 83:18.) Andama na Eva va vianene ku sika ca Yehova, kaha vantu vavengi va lingamo. Eci ce ku lingisile vamo ku singanieka ngecize Satana a li na vusunga. Mu ku linga eci cimpande kanda ci hue mu visinganieka via vantu na tungelo, ka ku hasa ku kala ciyulo na ku likuatasiana ca vutuntu. Vunoni nga Yehova a ka putuka ku sika, vantu vose va ka kala muintsi lia ku sika ceni ca ku viukilila miaka yose. Ku ka kala ciyulo mu melu na ha mavu hose.​—Efeso 1:9, 10.

5. Vati mpoko ya Yehova ya ku sika ya tu kuata netu?

⁵ Ku sika ca Yehova va ka ci tumbika, kaha ku sika ca Satana na vantu va ka ci nongesa cose. Ku sika ca Njambi ku hitila mu Vuangana vua Mesiya ci ka pua ca ku viuka. Vakua ku ononoka va ka limuena ngecize nkuma vantu va hasa ku pua va vusunga na ku hakuila ku sika ca Njambi mu vuoloke. (Isaya 45:23, 24) Vuno netu tua tonda ku ka kala ha kati ka vantu vaco ni? Mua vusunga vene! Ngeci mukemuo, tua pande ku ivuisisa mua cili seho ya kala ha cimpande eci mpundu.

6. Seho ika ya kala ha ku hakuila ku sika ca Yehova?

⁶ Ku hakuila ku sika ca Yehova ca kala na seho cikuma ku hiana ndzolela yetu vavene. Vunoni eci ka ca lombolokele ngecize ku ovoka cetu ka ca puile ca seho ni Yehova ka tu hakele mana houe. Vati tua tantekeyamo?

7, 8. Vati ku hakuila mpoko ya Njambi ya ku sika ci tu hana vivezikiso?

⁷ Yehova ua lema cikuma vantu. Mua vusunga, tua kala cikuma na seho kuli ikeye ngeci ua hele Muaneni linga tu hase ku ka tambula muono ka ue ku hua. (Yoano 3:16; 1 Yoano 4:9) Nga Yehova ka puisamo vikulaheso vieni via ku lutue, kaha Satana na vakuavo va ka kala na vusunga. Satana ua vangeya Yehova ngueni mukua makuli ue ku vindika vantu viuma via cili kaha ue ku sika mu njila ya ku pihia. Vakua ku tsopa Yehova ve ku yengula vikulaheso vieni mu  ku handeka nguavo: “Litavasiano lia ku-iza ceni li li kulihi? muomu fume ku litangua lize omo vakukuetu va ile mu tulo [tua ku tsa], viuma viose vi li vene ngue mu vi na kele fume ha ku-tanga ca mavu.” (2 Petulu 3:3, 4) Vunoni Yehova a ka puisamo vikulaheso vieni. A li na vusunga ngecize ku sika ceni ci kovola vakua ku ononoka. (Tandenu Isaya 55:10, 11.) Ku sika ca Yehova cemana ha cilemo. Ngeci mukemuo tu hasa ku kala na vusunga nguetu ntsimbu yose a ka lema na ku haka seho vangamba veni va ku ononoka.​—Ezundu 34:6.

⁸ Mu ku linga ku sika ca Yehova ca hiana seho ka ca lombolokele ngecize ka hakele seho ku vuovoke vuetu. Yehova ua tu haka cikuma seho. Tua pande ku tuala mana ku viuma via hiana seho kaha na ku hakuila ku sika ca Yehova na vuoloke.

9. Vika Satana ua handekele ku tuala hali Yombi? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo.)

⁹ Ca pua ca seho ku kala na visinganieka via cili ku tuala ha mpoko ya Yehova ya ku sika. Tu hasa ku ci mona nga tu tanda livulu lia Yombi, limo lia mavulu a va vangele ku soneka. Tu tandako ngecize Satana ua vangeyele Yombi ngueni nga a yanda cikuma, a ka viana Njambi. Satana ua lombele kuli Njambi linga a yandese Yombi. Yehova ka tavele ku ci linga, vunoni ua tavesele Satana eseke Yombi mu ku mu leka ngueni: “Viose vi a li navio vi li mu livoko liove.” (Tandenu Yombi 1:7-12.) Mu nima yaco, Yombi ua zimbalesele vangamba veni na viose via kele navio. Kaha vana veni va ku pua likumi va tsile ku mponde. Satana ua lingisile ci soloke ngue Njambi ikeye na vi koko. (Yombi 1:13-19) Mu nima yaco, Satana ua vetele Yombi vuvezi vua ku vavala cikuma kaha vua ku neha niengo. (Yombi 2:7) Mu ku vuezako naua, mpuevo ya Yombi na vavusamba vatatu va ku pihia va mu lekele mezi a ku vavala ku mutima na a ku mu zeyesa.​—Yombi 2:9; 3:11; 16:2.

10. (a) Vati Yombi ua muesele vuoloke vueni kuli Njambi? (b) Omo lia vika Yombi ua tondekele ku mu sungamesa?

¹⁰ Vuno Satana ua handekele vusunga ni? Houe. Vutuhu Yombi ua hitile mu vieseko via vikalu, vunoni ka vianene Yehova na limo litangua liahi. (Yombi 27:5) Vunoni, ha ntsimbu imo, Yombi ua suvile vika mpundu via hianene seho kaha ua singaniekele lika hali ikeye ivene. Ua tualeleho ku handeka ngueni ka lingile na vimo viahi via ku pihia. Yombi ua singaniekele ngueni ua kele na mpoko ya ku tantekeya omo lia vika ua kele na ku muena lamba yaco. (Yombi 7:20; 13:24) Halumo tu hasa ku ivuisisa omo lia vika Yombi ua livuile ngeci. Vunoni, Yehova ua tantekeyele ngecize visinganieka via Yombi ka via puile via cili, ngeci ua mu sungamesele. Vati ua lingilemo?

11, 12. Yehova ua kuasele Yombi ku ivuisisa vika? Kaha vati Yombi ua lingile?

¹¹ Tu hasa ku tanda via lekele Yehova kuli Yombi mu kapitulu 38 ku tuala 41 ka livulu lia Yombi. Yehova ka mu lomboluelele omo lia vika ua kele na ku yandela. Vunoni, Yehova ua mu kuasele ku ivuisisa vundende vueni mu ku lisetekesa na Njambi. Ua longesele Yombi ngecize kua kala vimpande via hiana seho ku tuvakana visoti vieni. (Tandenu Yombi 38:18-21.) Mezi a Yehova a kuasele Yombi ku alulula visinganieka vieni.

 ¹² Mu ku linga Yombi ua kele na ku hita mu lamba, Vuno Yehova ua puile cikenia mua handekele neni mu cifua eci ni? Houe, cipue ivene Yombi ka singaniekelemo. Yombi ua halakanene na ku haka seho ku cimamuna ca Yehova. Ngeci ua handekele ngueni: “Nji lizinda ange ivene, na ku lialuluisa ku mutima ku mpumputa na ku muto.” (Yombi 42:1-6) Ha katete, umo mukuendze ua lizina Elihu ua kuasele Yombi ku alulula visinganieka vieni. (Yombi 32:5-10) Mu nima ya Yombi ku halakana ku cimamuna ca Yehova na ku alulula visinganieka vieni, Yehova ua lekeleko vantu ngueni vuoloke vua Yombi vua mu ile ku mutima.​—Yombi 42:7, 8.

13. Vati vimamuna via Yehova via kuasele Yombi mu nima ya visoti vieni?

¹³ Cimamuna ca Yehova ca tualeleho mu ku kuasa Yombi cipue mu nima ya visoti vieni. “Yehova ua vezikisile ku-kotokela ca Yombi mu ku hiana vusangumukilo vueni.” Mu ku hita ca ntsimbu, “ua kele naua na vana va vamala vatanu na vavali na ava va vampuevo vatatu.” (Yombi 42:12-14) Vutuhu Yombi ua lemene ava vana, mua vusunga ua vuile vusona vua vaze va tsile. Kaha ka suvile na limo litangua liahi viuma via ku pihia via mu solokelele na vusoko vueni. Vutuhu Yombi ua lilongeseleho vimo ha visoti vieni, halumo ua kele na ku lihula omo lia vika Njambi ua mu ecelele ku hita mu lamba ya cifua cize. Nga Yombi ua singaniekelemo, halumo ua vulukile via mu lekele Yehova. Eci ca mu lembeziekele na ku mu kuasa ku alulula visinganieka vieni.​—Visamo 94:19.

14. Vika tu hasa ku lilongesa ku viuma via lihitile navio Yombi?

¹⁴ Ku hilula ha viuma via via lihitile navio Yombi ci hasa ku tu kuasa ku alulula visinganieka vietu na ku tu lembezieka. Livulu lia Yombi lia pua mutamba ua viuma via soneka Yehova mu ku “tu longesa, linga ku lukakatela na ku ku-lembezieka via ku visoneka tu kale na ku lavelela.” (Loma 15:4) Evi vi tu longesa ngecize ka tua pandele ku singanieka cikuma ha visoti vietu linga kati tu suve  ku hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika. Ngeci mua Yombi, tue ku muesa ngecize tua hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika nga tu tualelelaho ku pua vakua vuoloke ambe nga tu hita mu visoti mu muono.

15. Vuoloke vuetu vu ka puisamo vika nga tu hita mu visoti?

¹⁵ Via lihitile navio Yombi vi hasa ku tu lembezieka muomu ku hita mu vieseko ka ca lombolokele ngecize Yehova na tu nienguela. Vieseko vie ku tu hana vukovelelo vua ku hakuila mpoko ya ku sika ca Yehova. (Visimo 27:11) Nga tu kolesa mu vuoloke, tu ka sangaziala Yehova kaha lulavelelo luetu lua via ku lutue lu ka kaniama. (Tandenu Loma 5:3-5.) Via lihitile navio Yombi vi tu muesa ngecize Yehova ua pua mukua “nkeke” na “mukua cikeketima.” (Tiango 5:11) Nga tu hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika, a ka tu vezikisa. Ku tantekeyamo ci tu kuasa ku kala na “lukakatela luose na ntsintsa ya ngozi hamo na ndzolela.”​—Kolose 1:11.

16. Omo lia vika tua pande ku vuluka ngecize ku hakuila ku sika ca Yehova ca pua ca seho cikuma?

¹⁶ Mua vusunga, nga tuli na ku hita mu visoti ci hasa ku tu kaluuila ku tuala mana ku ku hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika. Cipue nga visoti vietu via vindende vi hasa ku tu solokela ngue via kama nga tu vi singanieka cikuma. Ngeci mukemuo tua pande ku tualelelaho ku vuluka seho ya kala ha ku hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika ambe nga tu hita mu visoti.

17. Mu njila ika ku kala mu cipanga ca Yehova ci tu kuasa ku tuala mana ku viuma via hiana seho?

¹⁷ Ku kala mu cipanga ca Yehova ci hasa ku tu kuasa ku vuluka vika via hiana seho. Ca ku muenako, va ndokazi Renee va velele kalepa kaha na cancer. Omo va kele mu sipitali, va ambuluilile ku vakuavo vakua ku vavala, vakua ku meneka na vose vakua ku pangako. Ntsimbu imo vaRenee va kele mu sipitali visimano vivali na amo matangua, va ambuluile vi ola 80. Vutuhu vaRenee va  tantekeyele ngecize va tsa, vunoni ka va suvile vika via hiana seho. Ku hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika ca va hele ciyulo.

18. Muzimbu ua vaJennifer u tu longesa vika ku tuala ha ku hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika?

¹⁸ Tu hasa ku hakuila mpoko ya ku sika ya Yehova omo tu lua na na tuvisoti tua tundende tangua na tangua. Umo ndokazi ua lizina Jennifer ua kele matangua atatu mu ku vandamena ndeke ku vutulilo vuavio. Omo va kele na ku vatulako nkala ndeke, vaJennifer va vuile ku hona na vulika. Nga va putukile ku ivua vusiua. Vunoni vaJennifer va vundilile kuli Yehova linga a va kuase va ambulule muzimbu ua cili ku vakuavo va kele ku vutulilo vua vindeke mu ku vandamena. Va ambuluilile ku vantu vavengi kaha va hanene mikanda ya ingi. VaJennifer va handekele nguavo, “Nja vuile ngecize Yehova ua nji vezikisile mu ku nji hana ndzili ya ku tualelelaho ku ambata lizina lieni mu vinjila via vingi.”

19. Vika vie ku solola vakua ku lemesa va vusunga?

¹⁹ Ku vanga lika vangamba va Yehova vakevo ve ku ivuisisa seho ya kala ha ku hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika. Eci ku ivuisisa caco ce ku solola vakua ku lemesa va vusunga. Ngeci mukemuo tu vose tua pande ku lihakela kapandi ka ku tualelaho ku hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika.

20. Vati Yehova ue ku ivua ku viose vi mue ku linga mu ku hakuila ku sika ceni?

²⁰ Yehova ue ku mona na ku haka seho ku viose vi mue ku linga mu ku hakuila ku sika ceni na ku kolesa mu vieseko viose mu vuoloke. (Visamo 18:25) Mu cilongesa ci na hatako tu ka lilongesa omo lia vika tua pande ku hakuila mpoko ya Yehova ya ku sika kaha vati mu hasa ku i hakuila mu vutuntu.